86 KAQ YACHACHIKUY
Chinkasqa churipa kutimusqan
CHINKASQA CHURIWAN RIKCHANACHIYMANTA
Jesusqa yaqachusmi Jordan mayupa wak lawnin Perea lawllapiraq kachkaspan chinkaruq chitachamantawan chinkaruq qullqimantaqa willakurqa. Chay rikchanachiykunawanmi yachachirqa pipas sunqumantapuni wanakuspan Diosman kutimuptinqa kusikunamanta. Fariseokunawan escribakunañataqmi Jesusmantaqa mana allinkunata rimaqku. Ichaqa, ¿yaqachu imallatapas yacharqaku Jesuspa willakusqanwan? ¿Yaqachu musyakurqaku Diosqa huchankumanta wanakuqkunata llakipayasqanta? Jesusqa chayta astawan yachachiyta munaspanmi iskay churiyuq taytamantawan rikchanachiyta willakurqa.
Ichaqa astawanmi sullka kaq churimanta willakurqa. Chay sullka kaq churipa ruwasqanpim fariseokunawan escribakunaqa chaynataq wakin runakunapas yuyaymanananku karqa. Chaywanpas taytapawan piwi churipa imayna kasqankuqa ancha yuyaymananapaqmi. Chaynaqa willakuyman hinayá kimsankupi yuyaymanasun.
Jesusmi willakuyta qallarispan nirqa: “Huk runapam karqa iskay churinkuna. Sullka kaqmi taytanta nirqa: ‘Taytáy, quykuwayá llapa imaykikunamanta tupawaqniyta’, nispa. Hinaptinmi taytanqa llapa imankunata churinkunaman quykarirqa”, nispa (Lucas 15:11, 12). Chay sullka kaq churiqa taytan kawsakuchkaptillanraqmi tupaqninta mañakurqaña. Payqa tupaqninta mañakuykuspam munarqa sapanña kayta hinaspa munasqanta ruwayta.
Chaymi Jesusqa imakuna ruwasqanmanta nirqa: “Chaymantam, iskay-kimsa punchawkunallamanta sullka kaq churinqa tukuy imanta aparikuspan huk law karu nacionman ripukurqa, chaypim mana allinta kawsaspan tukuy imanta usuchirqa”, nispa (Lucas 15:13). Payqa churinkunata kuyaq taytanwan kuska hinallapi hawka kananmantaqa karu nacionmanraqmi ripukurqa. Chaypim tukuy imanta yanqakunapi hinaspa warmikunapi tukurqa, imankunapas tukuruptinñataqmi llumpay sasachakuyman wichiykurqa.
Jesusmi nirqa: “Tukuy iman tukuruptinmi chay enteron nacionpi llumpa-llumpay muchuy karqa, payñataqmi mana imayuq qiparurqa. Chaymi payqa chay llaqtapi huk runata nirqa llamkayta qunanpaq, hinaptinmi chay runaqa chakranman kacharqa kuchinkunata michinanpaq. Chaypim yarqaymanta kaspan kuchipa mikusqan algarrobo sachapa ruruntapas mikuyta munarqa, chayna kaptinpas manam pipas imallatapas haywaykurqachu”, nispa (Lucas 15:14-16).
Diospa kamachikuyninman hinaqa kuchiqa millakuypaqmi karqa, chayna kaptinpas chay churiqa kuchita michipakuqñam karqa. Chaypim llumpay yarqaymanta kaspan kuchikunapa mikunantaña mikuyta munarqa. Chaynapi kaspanmi yuyaymanayta qallaykurqa, hinaspam nikurqa: “Taytaypaq llamkaqkunaqa manam mikuymantaqa usunkuchu, ñuqañataqmi kaypi yarqaymanta wañuruchkaniña. Hatarispayá ripukusaq taytaypa kasqanman, hinaspam nisaq: ‘Taytáy, huchallikurunim hanaq pacha Diospa contranpi hinaspa qampa contraykipi. Manañam “churilláy” niwanaykipaq hinañachu kani. Huknin llamkapakusuqniki runata hinallatañayá chaskiykuway’”, nispa. Chaynata yuyaymanaruspanmi taytanpaman kutikunanpaq tantearurqa (Lucas 15:17-20).
¿Ima ninqataq taytanqa churinta rikuykuspanqa? ¿Piñakuspanchu qaqchanqa wasinmanta ripukusqanrayku? ¿Mana munastinchu chaskiykunqa? ¿Imatataq qamqa ruwawaq churi-wawayki chayna kutimuptinqa?
TAYTANMAN CHINKASQA CHURIPA KUTISQAN
Chaymantam Jesusqa chay churipa taytan ima ruwasqanmanta nirqa: “Karullapiraq kachkaptinmi taytanqa rikuruspan llakipayarikurqa, chaymi kallpaspan kusikuyllawanña abrazaykurqa hinaspa kuyakuywan muchaykurqa”, nispa (Lucas 15:20). Taytanqa yaqapaschá yacharurqa ripukuspan mana allinkuna ruwasqanmanta. Chaywanpas kutiramuptinmi kuyakuyllawanña chaskiykurqa. Chaynata Jesuspa willakusqanwanqa, ¿yaqachu Diosta yupaychaq tukuq religionkunapi punta apaqkunaqa musyakurqaku Diosqa huchankumanta wanakuqkunata kuyasqanmanta? ¿Riqsikurqakuchu chayna kuyakuqllaña Jesus kasqantapas?
Yaqapaschá chay taytaqa churinpa uyanta qawaykuspallaraq musyarurqa wanakusqanrayku nisyu llakisqa kasqanta. Chaymi payraq churinta taripaykuq risqanrayku, churinqa manaña manchakuspan huchankunamanta willakurqa. Nirqam: “Taytáy, huchallikurunim hanaq pacha Diospa contranpi hinaspa qampa contraykipi. Manañam ‘churilláy’ niwanaykipaq hinañachu kallani”, nispa (Lucas 15:21).
Taytanñataqmi chaylla serviqninkunata kamachispan nirqa: “Chaylla apamuychik sumaqnin hatun pachata hinaspa pachachiychik, anillotapas churaychik hinaspapas usutaykachiychik. Chaymantapas wiran malta torochata pusamuspa nakaychik hinaptin mikuspa kusikusun, kay churiyqariki wañusqam karqa hinaspam kawsariramun, chinkasqataqmi karqapas hinaspam rikuriramun”, nispa. Chaymi llapanku kusirikuyta qallaykurqaku (Lucas 15:22-24).
“Mayor kaq churinñataqmi chakrapi kachkarqa. Chaymi kutimuspan wasinman chayaykuchkaspanña uyarirurqa takikunata hinaspa tususqankuta. Chaymi huknin sirvienteta qayaykuspan tapurqa ima kasqanmanta. Hinaptinmi chay sirviente nirqa: ‘Wawqikim chayaramun, chaymi taytaykiqa allinlla kutiramusqanrayku wiran kaq malta torochata nakarun’, nispa. Chaymi payqa piñakuruspan wasiman yaykuyta mana munarqachu. Hinaptinmi taytan lluqsiramuspan ruegarqa. Chaymi taytanta nirqa: ‘Ñuqaqa kaychikan watañam sirviente hina qampaq llamkarqani, kamachiwasqaykitapas lliwtam ruwarqani. Ichaqa manam huk kutillapas chulla malta cabrachallatapas quykuwarqankichu amigoykunawan kusirikunaypaq. Chuchumikakunawan kaspan tukuy imaykikuna tukuruq kay churikipaqmi ichaqa maypacham chayaramuptin wiran malta torochataraq nakarapunki’”, nispa (Lucas 15:25-30).
¿Pikunataq chay piwi churi hina Jesusmanta rimapakurqaku runamasinta hinaspa mana allinkuna ruwaqkunata llakipaykuptin? Escribakunawan fariseokunam. Chayna kasqankuraykum chay willakuytapas Jesusqa willakurqa. Arí, pipas huchasapakunata Jehova Dios llakipayasqanmanta rimapakuyta qallarispanqa anchatam yuyaymananan Jesuspa chay willakusqanpi.
Chaymantam chay taytaqa churinta llampu simillawan nirqa: “Churilláy, qamqa tukuy tiempom ñuqawan kuska karqanki, tukuy imaykunapas qampataqmi. Kay wawqikiqa wañusqam karqa hinaspam kawsariramun, chinkasqataqmi karqapas hinaspam rikuriramun. Hinaptinqa, ¿imanasqamá manaqa kusikuchwanchu?”, nispa (Lucas 15:31, 32). Chaynatam Jesusqa willakuyta tukurqa.
Ichaqa manañam piwi churipa imatawanraq ruwasqanmantaqa willakurqañachu. Ichaqa Jesus wañukuspa kawsarimusqan qipamanmi achkallaña “sacerdotekunapas iñikurqaku” (Hechos 6:7). Yaqachá wakinqa chay chinkaruq churimanta Jesuspa rikchanachiy willasqantaqa kikinku uyarirqaku. Paykunaqa hukkuna hinam huchankumanta wanakuspa Diosman kutirikurqaku.
Chay punchawmantapunim Jesuspa qatiqninkunaqa sumaqta yachananku karqa willakusqanwan Jesus ima niy munasqantaqa. Puntatam yachanchik Diospa llaqtanpi hinalla kayqa ancha allin kasqanta. Chaypim payqa imamantapas harkawanchik hinaspa imapas pisipuwaqninchikta quwanchik. Llumpay mana allinmi kanman Diosmanta karunchakuspa kusirikuyllapi puriyqa.
Chaymantam yachanchik imapipas pantaruspaqa huchanchikta riqsikuspa Diosman kutimunamanta, chaynapi paypa chaskisqan runakuna kanapaq.
Chaymantapas yachanchiktaqmi pipas huchanmanta wanakuspa Diosman kutimuptinqa pampachaykuspa kuyakuywan chaskiykunamanta. Chaytam chay taytapas ruwarqa, payqa churinta pampachaykuspanmi kuyakuywan chaskiykurqa. Piwi churinmi ichaqa mana chaytachu ruwarqa, aswanqa taytanpaq piñakuspanmi mana sullkantaqa llakipayarqachu. Chaynaqa, kusikunanchikmi pi iñiqmasinchikpas ‘wañusqa hina kasqanmanta kawsariramusqanwanqa, chaynataq chinkasqa hina kasqanmanta rikuriramusqanwanqa’.