¿Pitam kasukunanchik?

WAKINPIQA imatapas ruwanaykipaq tayta-mamaykipa kamachisusqaykim mana tupanmanchu profesornikipa utaq policiapa nisusqaykiwan. Hinaptinqa, ¿mayqankutataq kasukunayki?...

Efesios qillqapa 6:1-3 nisqantam 7 kaq yachachikuypi qawamurqanchik. Chaypim nin: “Señorninchikpa munayninman hinayá tayta-mamaykichikta kasukuychik”, nispa. ¿Imanasqataq kasukuyqa señorpa munayninman hina?... Diospa kamachikuyninkunamanta tayta-mamakuna warmankuman yachachisqankuraykum.

Chayna kaptinpas Diospi mana iñiq runakunam wakinpiqa warmakunata ninmanku: “Suwakuyqa utaq llullakuyqa imananchuqaya”, nispa. Hinaptinqa, ¿allinchu kanman chay nisqankuta kasukuy?...

Yaqa chaynam Nabucodonosor runapas taytachanpa ñawpaqninpi llapa runakuna qunqurakunankupaq kamachirqa. Ichaqa Sadracwan Mesacwan Abednegoqa manam qunqurakurqakuchu. ¿Imanasqa?... Jehova Dioslla yupaychana kasqanraykum (Exodo 20:3; Mateo 4:10).

Jesuspa wañukusqan qipatapas tukuy rikchaq autoridadkunapa kasqanmanmi qatiqninkunata pusarurqaku. Hinaptinmi sacerdotekunapa jefen Caifas nirqa: ‘Chunkay-chunkaytam kamachirqaykiku Jesuspa sutinpi amaña yachachinaykichikpaq, ichaqa enteron Jerusalen llaqtapim yacharachinkichik’, nispa. ¿Imanasqataq apostolkunaqa sacerdotekunapa kamachisqanta mana kasukurqakuchu?... Llapankupa rantinpi Pedro rimaspanmi nirqa: “Runakunamantaqa Diostam kasukunayku”, nispa (Hechos 5:27-29).

Chay tiempopi judio religionpi punta apaqkunaqa ancha munayniyuqmi karqaku. Chaywanpas Roma nacionpa makinpim llapanku kachkarqaku. Judio runakunaqa manam munaqkuchu Roma nacionpa makinpi kaytaqa llaqtapaq allinkunata ruwachkaptinpas. Kunanpas chaynam, kamachiq runakunaqa llaqtapaqmi imakunatapas ruwanku. ¿Imakunatataq ruwanku?...

Paykunaqa carreterakunatam chayninta purinanchikpaq ruwanku, policiakunamanmi hinaspa profesorkunamanmi yanapawananchikpaq paganku. Warmakuna estudianankupaqmi escuelakunata ruwanku, unquqkunapaqñataqmi hospitalkunata ruwanku. Tukuy kaykuna ruwayqa achka qullqipaqmi. ¿Maymantataq chay qullqi lluqsin?... Llaqtapi runakunapa impuesto qusqankumantam.

Jesuspa tiempopi judio runakunaqa manam Roma nacionman impuesto quytaqa munaqkuchu. Chayraykuchá Jesustapas pantarachiyta munaspanku nirqaku: “Roma nacionta kamachiqman impuesto pagayniykuqa, ¿allinchu kanman icha manachu?”, nispa. Sichum Jesus “paganaykim” niptinqa judio runakunam piñakunmanku karqa. “Manam paganaykichu” niptinñataqmi mana allinchu kanman karqa.

¿Imatataq Jesusqa nirqa? Nirqam: “Qawachiwaychik denario nisqa qullqita”, nispan. Hinaptinmi haywaykuptinku nirqa: “¿Pipa uyantaq hinaspa pipa sutintaq chaypi kachkan?”, nispa. Runakunañataqmi nirqaku: “Roma nacionta kamachiqpam”, nispa. Jesusñataqmi nirqa: “Chaynaqa, ama qunqaspayá Roma nacionpi kamachiqpa kaqtaqa payman quychik, Diospa kaqtañataq Diosman quychik”, nispa (Lucas 20:19-26).

Chayta niptinmi ima niytapas mana atirqakuchu. Imatapas ruwasqanmanta kikinpa qullqillanwan chay Roma nacionta kamachiqman pagayqa allinllam karqa. Chaywanmi Jesusqa qawachirqa kamachiq runakunaman impuesto pagayqa allin kasqanta ñuqanchikpaq imapas ruwasqankurayku.

Arí, qamqa warmallaraqmi kanki impuesto qunaykipaqqa. Ichaqa, ¿imatam chayta quchkaq hina ruwanayki?... Kamachikuykunatam kasukunayki. Bibliam nin: “Llapallan runakunayá autoridadkunata kasukuchunku”, nispa. Chaynaqa Diosmá kamachiwachkanchik autoridadkunata kasukunapaqqa (Romanos 13:1, 2).

Hinaptinqa, callekunapi ima qupatapas ama wischunapaq kamachikuy kaptinqa, ¿kasukunaykichu?... Arí, Diosqa munanmi kasukunaykita. ¿Policiakunataqa?... Paykunatapas kasukunaykim. Autoridadkunapa pagasqan kasqankuraykum autoridadkunatapas kasukuchkawaq hina policiakuna kasukuyqa.

¿Imatam ruwanayki llaqtapi kaspa calleta chimpanaykipaq kachkaptiki huk policia amaraq chimpanaykipaq kamachisuptiki?... ¿Hukkunapa chimpasqanta qawaspachu qampas kallpaylla chimpawaq?... Manam, hukkunaña chimpaptinpas policiatam kasukunayki. Chaytam Diosqa munan.

Utaq, ¿imatam ruwawaq yachasqayki lawpi imapas kaptin wasikunamanta ama lluqsinapaq autoridadkuna kamachiptin? ¿Qawapi runakunapa qaparisqanta uyarispachu lluqsiwaq?... Lluqsiruspaqa, ¿kasukuchkawaqchu autoridadkunata?...

Escuelakunapipas, ¿kasukunaykichu profesorkunata?... Kasukunaykim, paykunapas policiakuna hinam autoridadkunapa pagaspa churasqanku kanku. Chaymi policiakunata hinaspa profesorkunata kasukuyqa autoridadkunata kasukuy hina.

Ichaqa, ¿imatam ruwawaq taytacha-mamachata yupaychanaykipaq escuelapi profesorkuna kamachisuptiki?... Sadracwan Mesacwan Abednegoqa manam Nabucodonosor runataqa kasukurqakuchu. ¿Imanasqa?... Diosllata yupaychana kasqanraykum.

Jesuspa punta qatiqninkunamantam Will Durant runa qillqanpi nirqa: ‘Manam llapanpichu Roma nacionta kamachiq runataqa kasukurqaku’, nispa. Chay ruwasqankuwanmi qawachirqaku Jehova Dioslla pimantapas aswan kasukuna kasqanta. Chaynaqa manam chayta qunqananchikchu.

Autoridadkunataqa kasukunchik Dios kamachiwaptinchikmi. Ichaqa, ¿imatam ruwasun Diospa contranpi imatapas ruwanapaq kamachiwaptinchikqa?... Jesuspa qatiqninkuna hinamá nisun: “Runakunamantaqa Diostam kasukunayku”, nispa (Hechos 5:29).