Jesusqa chiqniqninkunatam qaqcharqa

Religionkunapi punta apaqkunaqa manam Roma nacionpi kamachiqman Jesus quykuytaqa atirqakuchu (Lucas 20:20). Jesusqa hinallaraqmi Diospa wasinpi karqa, chay punchawqa nisan killapa 11 kaq punchawninmi karqa. Hinaspam pim kasqanmanta willakunanpaq tapurqa: “¿Ima ninkichiktaq Cristomanta? ¿Pipa churintaq?”, nispa (Mateo 22:42). Lliwmi yachaqku Cristoqa Davidpa mirayninmanta kasqanta, chaymi chayna yachasqankuta nirqaku (Mateo 9:27; 12:23; Juan 7:42).

Jesusñataqmi kaytawan tapurqa: “Hinaptinqa, ¿imaynanpitaq Davidqa chuya espiritupa yanapakuyninwan ‘señor’ nispa suticharqa? Davidmi nirqa: ‘Jehova Diosmi señorniyta nirqa: “Enemigoykikunata saruchinaykamayá alliqniypi tiyaykuy”’, nispa. Chaynaqa, ‘señor’ nispa David sutichachkaptinqa, ¿imaynataq churinqa kanman?”, nispa (Mateo 22:43-45).

Fariseokunañataqmi upallalla karqaku, paykunaqa niqkum Davidpa mirayninmanta runaqa Roma nacionpa makinpi kasqankumanta hurqunanta. Jesusñataqmi Salmo 110:1, 2 versiculonpa nisqanman hina nirqa Diospa kachamunan runaqa Davidpa señornin kasqanmanta hinaspa Diospa alliqninpi tiyaykuspan kamachiy qallarinanmanta. Hinaptinmi mana ima niytapas atirqakuñachu.

Jesuspa yachachisqantaqa qatiqninkunapas hinaspa hukkunapas uyarichkarqakum. Chaymi paykunamanña muyurispan fariseokunamanta hinaspa escribakunamanta nirqa: “Paykunaqa rimayllam-rimanku ichaqa manam rimasqankuman hinachu imatapas ruwanku”, nispa (Mateo 23:2, 3). Paykunaqa Moisespa rantinpi hina kaspankum Diospa kamachikuyninkunamanta willakunanku karqa.

Hinaspam Jesusqa iskay uya kasqankumanta nirqa ‘urkunkupiwan ichuq brazonkupi uchuy cajachakunata hatunyachisqankumanta’. Chaytaqa wakin judio runakunapas hinakuqkum, chaypim Diospa wakin kamachikuyninta churaqku, ichaqa manam hatunyachiqkuchu. Fariseokunam ichaqa hatunyarachiqku llumpay allin ruwaqpaq hapikuspanku, “hatunyachinkutaqmi pachankupa patanpi watuchakunatapas”. Israel runakunaqa pachankupa patanpim watuchakunata kipuqku, chaywanpas fariseokunaqa astawanmi hatunyarachiqku (Numeros 15:38-40). Chaytaqa ruwaqku ‘runakuna qawananta’ munaspam (Mateo 23:5).

Jesusqa qatiqninkunapas chayna hatun tukuyta qallaykunankumanta yachaspam paykunata nirqa: “Qamkunayá ichaqa yachachikuq nispaqa ama sutichachikuychikchu, hukllam yachachiqnikichikqa, qamkunaqa wawqintillanmi kankichik. Amataqyá kay pachapiqa pitapas taytáy nispaqa niychikchu, hukllam taytaykichikqa, payqa hanaq pachapi kaqmi. Amataqyá kamachiqwanpas sutichachikuychikchu, kamachisuqnikichikqa hukllam, payqa Cristom. Qamkunamanta aswan riqsisqa kaqmi serviqnikichikqa kanan. Pipas hatunchakuqqa humillasqam kanqa, pipas humillakuqmi ichaqa hatunchasqa kanqa”, nispa (Mateo 23:8-12).

Chaymantam Jesusqa yanqa rimaq escribakunatawan fariseokunata qaqchaspan nirqa: “¡Ay imaynaraq kankichik iskay uya escribakuna hinaspa fariseokuna! Qamkunaqa hanaq pacha Diospa munaychakuyninpa punkuntam wichqachkankichik runakuna mana yaykunanpaq. Kikikichikpas manam yaykunkichikchu nitaqmi yaykuqkunatapas yaykuchinkichikchu”, nispa (Mateo 23:13).

Jesusqa fariseokunatam qaqcharqa Jehova Diospaq aswan allin kaqta mana ruwasqankurayku, chayna kasqankum qawakurqa imapaqñapas kamachikuyta rikurichisqankurayku. Niqkum: “Templorayku jurayqa manam imananchu, templopi qurirayku juraqmi ichaqa prometekusqanta cumplinan”, nispa. Paykunaqa ñawsa hina kaspam Diospa wasinpi qurita aswan allinpaq hapiqku chaypi Jehova Dios yupaychaymantaqa. Chaymantapas Moisespa chaskisqan kamachikuypa allinnin kaqtam mana ancha kasukuqkuchu, chay kamachikuykunaqa ‘allin ruwaymi, llakipayakuymi hinaspa iñiyniyuq kaymi’ karqa (Mateo 23:16, 23; Lucas 11:42).

Paykunatam Jesus nirqa: “¡Ñawsakuna! Qamkunaqa tomanaykichikmantam chuspita suysunkichik, camello animaltam ichaqa enterollanta millpurunkichik”, nispa (Mateo 23:24). Fariseokunaqa vinomantapas chuspichakunatam chumaqku Diospa qayllanpiqa millakuypaq kasqanrayku. Chaywanpas hatunnin kamachikuytaqa manam ancha kasukuqkuchu. Chaymi Diospa qayllanpi aswan millakuypaq kaq camellotapas enterollanta millpuchkanmanku hina karqaku (Levitico 11:4, 21-24).