2 KAQ YACHACHIKUY
‘Ñan, chiqap kaq chaynataq kawsay qukuq’
1, 2. ¿Imanasqataq kikillanchikmanta Diosman asuykuytaqa mana atichwanchu hinaspa imaynatam Jesucristo yanapawanchik?
¿YAQACHU amistadnikikunata utaq aylluykikunata visitaq rispayki wasinta mana tarispa haykapipas chinkarurqanki? Mana riqsisqayki ñanninta rispa, ¿yaqachu pitapas tapukurqanki? Ichaqa, ¡mayna allinchá kanman allin runawan tuparuptiki mayninta rinaykipaq nisuptikiqa hinaspa “haku, ñuqa pusarusqayki” nisuptikiqa!
2 Chay allin runa hinam Jesuspas runakunarayku allin kaqkunata ruwarqa. Kikillanchikmantaqa manam mayqanninchikpas Jehova Diosman asuykachiwaqninchik ñantaqa tarichwanchu. Huchayuq hinaspa pantaq kasqanchikraykum lliw runakuna ‘karupi kachkanchik Diospa qunan kawsakuymantaqa’ (Efesios 4:17, 18). Chayraykum yanapawaqninchikta necesitanchik. Qatipakunapaq señor Jesusqa manam consejo quwaqllanchikchu nitaq yanapawaqllanchikchu, aswanqa 1 kaq yachachikuypi yachamusqanchikman hinam kaynata invitawanchik: ‘Qatiqniy kay’, nispa (Marcos 10:21). Chaymantapas, invitasqanta imanasqa chaskikunapaqmi huk kutipi nirqa: “Ñuqam kani ñan, chiqap kaq chaynataq kawsay qukuqpas. Ñuqantakamallam pipas taytaymanqa asuykun”, nispa (Juan 14:6). Yachasunyá imanasqa churintakamalla taytaman asuykuy atisqanchikmanta. Chaymanta yacharuspañataqmi qawasunchik imaynata ‘ñan, chiqap kaq chaynataq kawsay qukuq’ kasqanta Jesus qawachisqanmanta.
Diospa munaynin cumplikunanpaqmi Jesusqa ancha allin ruwayniyuq
3. ¿Imanasqataq Jesusllawan Diosman asuykuyta atichwan?
3 Jehova Diosmi churinta akllarqa ancha allin ruwayniyuq kananpaq, chayna ruwayniyuq kasqanraykum Jesusllawan Diosman asuykuytaqa atichwan.a Taytanmi lliw munasqan cumplikunanpaq churarqa ancha allin ruwayniyuq kananpaq (2 Corintios 1:20; Colosenses 1:18-20). Ima ruwayniyuq kasqanmanta entiendenapaqmi yuyarinanchik Eden huertapi ima pasakusqanta, chaypim satanasta kasukuspanku Adanwan Eva Diospa contranpi churakururqaku (Genesis 2:16, 17; 3:1-6).
4. ¿Ima tapukuytam rikurirachirqa Eden huertapi pasakusqan hinaspa imaynata allichananpaqmi Dios tantiarurqa?
4 Eden huertapi pasakusqanmi hanaq pachapi kaqkunapaq hinaspa kay pachapi kaqkunapaq kay tapukuyta rikurirachirqa: ¿Allintachu Dios kamachin unanchasqankunata? ¿Chuyay-chuyaychu, kuyakuqchu, allin ruwaqchu? Chay tapukuyta contestananpaqmi Jehova Diosqa hanaq pachapi mana huchayuq churinta kay pachaman kachamunanpaq tantiarurqa. Chay churim ancha admirakuypaq kaqta ruwanan karqa. Vidantam qunan karqa Diospa sutin chuyanchasqa kananpaq hinaspa runakunata wañuymanta librananpaq. Wañunankama Diosta kasukuspanmi satanaspa rikurichisqan lliw sasachakuykunata allichanan karqa (Hebreos 2:14, 15; 1 Juan 3:8). Ichaqa, wara-waranqantin mana pantaq angelninkunam utaq churinkunam Diospaqa karqa (Daniel 7:9, 10). ¿Mayqannintataq akllanman karqa chay hatun sasachakuyta allichananpaq? ‘Sapallan churintam’, paymi Jesucristowan sutichasqa karqa (Juan 3:16).
5, 6. ¿Imaynatam Diosqa qawachirqa churinpi confiasqanta hinaspa imanasqam chaynata confiarqa?
5 Manamá admirachiwanchikchu Diospa chayna akllasqanqa. Diosqa sapallan churinpim anchata confiarqa. Pachaknintin watakuna ñawpaqtaraqmi churinta kay pachaman manaraq kachamuchkaspan Diosqa nirqaña tukuypi ñakarispanpas kasukunanmanta (Isaias 53:3-7, 10-12; Hechos 8:32-35). Chaypi piensarisun. Runakuna hinaspa angelkuna hinam churipas libre karqa vidanwan ima ruwananpaq. Chayna kaptinpas, Diosqa churinpi ancha confiasqantam qawachirqa kasukunanmanta ñawpaqmantaraq willachispan. ¿Imanasqataq chaynata confiarqa? Allinta riqsisqanraykum. Jehova Diosqa allintapunim churintaqa riqsin, yachantaqmi mayna agraday munasqantapas (Juan 8:29; 14:31). Chaymantapas churiqa taytantam kuyan, taytanpas kuyantaqmi (Juan 3:35). Chayna kuyanakusqankuraykum huk hinalla kanku hinaspa confianakunku (Colosenses 3:14).
6 Jesus ancha allin ruwayniyuq kasqanraykum, taytan paypi confiasqanraykum hinaspa kuyanakusqankuraykum mana admirakunchikchu paynintakamalla taytaman asuykuy atisqanchikmantaqa. Ichaqa kachkantaqmi huk razonpas churintakamalla taytaman asuykunapaqqa.
Churillam taytataqa allintapuni riqsin
7, 8. ¿Imanasqataq Jesusqa mana iskayrayaspan nirqa: ‘Manam taytaytaqa pipas allintaqa riqsinchu aswanqa ñuqa churillanmi’, nispa?
7 Diosman asuykunapaqqa kamachiwasqanchiktam ruwananchik (Salmos 15:1-5). Churillam aswan allinta yachan Diospa favorninta chaskinapaq imakuna kamachisqantaqa. Jesusmi nirqa: “Tukuy imakunatam taytayqa quykuwan. Ñuqa churintaqa manam pipas allintaqa riqsiwanchu, aswanqa taytallaymi, manataqmi taytaytaqa pipas allintaqa riqsinchu aswanqa ñuqa churillanmi, hinaspapas churipa riqsichiyta munasqan runallam taytaytaqa riqsin”, nispa (Mateo 11:27). ¿Imanasqataq Jesusqa nirqa: ‘Manam taytaytaqa pipas allintaqa riqsinchu aswanqa ñuqa churillanmi’, nispa? Chaymantayá qawasun.
8 “Tukuy ima unanchasqa kaqkunamantapas punta” unanchasqa kasqanraykum churiqa pimantapas aswan allinta Diostaqa riqsin (Colosenses 1:15). Jesus unanchasqa kasqanmantapacha wakin angelkuna unanchasqa kanankukamaqa ¡maynatachá iskayllanku kaspankuqa riqsinakurqaku! (Juan 1:3; Colosenses 1:16, 17). Piensasun taytanwan kuska kaspan imakunata yachasqanpi. Yacharqachá taytanpa munayninmanta, kamachikuyninmanta, imayna kasqanmanta hinaspa tukuy imamanta. Hinaptinqa, manam yanqachu ninchik Jesuslla pimantapas aswan allinta riqsisqantaqa. Allinta riqsinakusqankuraykum taytan imayna kasqanta Jesuslla allintapuni qawachirqa. Manam pipas chaynataqa ruwayta atinmanchu karqa.
9, 10. (1) ¿Imaynatam Jesus qawachirqa taytanpa imayna kasqanta? (2) ¿Imatam ruwananchik Jehova Dios chaskiwananchikpaq?
9 Jesuspa yachachisqanmi qawachirqa Diospa ima piensasqanta, sientesqanta hinaspa ima mañawasqanchikmanta allintapuni yachasqanta.b ¿Imawanraqmi taytan imayna kasqanta astawan qawachirqa? Jesusmi nirqa: “Ñuqata rikuwaqniyqa taytaytapas rikurunñam”, nispa (Juan 14:9). Arí, payqa rimaspanpas ruwaspanpas allintapunim taytanta qatipakurqa. Chaymi Jesuspa admirakuypaq yachachisqanmanta, llakipayakuq kaspa runakunata hampisqanmanta hinaspa ñakariqkunata qawaspa waqasqanmanta bibliapi leespaqa ninchik Jehova Diospas chayna kasqanta (Mateo 7:28, 29; Marcos 1:40-42; Juan 11:32-36). Churipa rimasqan hinaspa ruwasqankunam allintapuni qawachirqa taytanpa munayninta chaynataq imayna kasqanta (Juan 5:19; 8:28; 12:49, 50). Chaynaqa, Jehova Dios chaskiwananchikta munaspaqa Jesuspa yachachisqantam kasukunanchik, hinaspapas imayna kasqantam hinaspa imakuna ruwasqantam qatikunanchik (Juan 14:23).
10 Taytantam Jesusqa allintapuni riqsin hinaspa qatipakun, chaymi mana admirakunchikchu Jehova Dios payman asuykunapaq churinta akllasqanmantaqa. Yacharunchikmi imanasqa Jesusnintakamalla Diosman asuykuy atisqanchikmanta, kunanñataqmi qawasun nisqanmanta, paymi nirqa: “Ñuqam kani ñan, chiqap kaq chaynataq kawsay qukuqpas. Ñuqantakamallam pipas taytaymanqa asuykun”, nispa. ¿Imatam chaywan niyta munarqa? (Juan 14:6).
“Ñuqam kani ñan”
11. ¿Imanasqataq Jesusnintakamalla Diospa favorninta tarichwan?
11 Yacharunchikmi Jesusnintakamalla Diosman asuykuy atisqanchikta. Kunanñataqyá qawasun paynintakamalla Diosman asuykuy atisqanchik ima ninan kasqanmanta. Jesusqa ‘ñanmi’ Diospa favorninta paynintakamalla tarisqanchikrayku. ¿Imanasqa? Jesusqa wañunankamam kasukurqa hinaspam vidanta ñuqanchikrayku qurqa (Mateo 20:28). Librawananchikpaq Jesus mana wañuptinqa manam haykapipas Diosman asuykuytaqa atichwanchu karqa. Hucham harkawanchik Diosman asuykunanchikta, chuya kasqanraykum Diospaqqa huchaqa mana allin (Isaias 6:3; 59:2). Chay harkawaqninchiktam Jesusqa chinkarachin huchanchik pampachasqa kananpaq vidanta quspan (Hebreos 10:12; 1 Juan 1:7). Cristowan librawananchikpaq taytanpa ruwasqanta riqsikuspallam chaynataq Jesuspi iñispallam Jehova Diospa favornintaqa tarisun. Chayta ruwaspallam Dioswanqa ‘allinyanakuchwan’ (Romanos 5:6-11).
12. ¿Imaynanpitaq ninchik Jesusqa ‘ñanmi’ nispa?
12 Jesusqa ‘ñanmi’ mañakusqanchik paynintakamalla Diosman chayasqanrayku. Hinaptinqa, paynintakamallam Jehova Diosta tukuy sunqumanta mañakuchwan uyariwananchikmanta seguro kaspa (1 Juan 5:13, 14). Kikin Jesusmi nirqa: “Taytayta imatapas mañakuptikichikqa sutiypim qusunkichik. […] Mañakuychik hinaspaqa chaskinkichikmi, chaynapi anchata kusikunaykichikpaq”, nispa (Juan 16:23, 24). Allinmi Jesuspa sutinpi Jehova Diosta mañakuyqa hinaspa “taytayku” nispa qayakuypas (Mateo 6:9). Jesusqa qatipakunanchikpaq kasqanraykutaqmi “ñan”. Qawamusqanchikman hinaqa, payqa allintapunim taytanta qatipakurqa. Chaymi imayna kawsakusqan qawachiwanchik Diosta agradanapaq imayna kawsakunamanta. Chaynaqa, Diosman asuykunapaqqa Cristotam qatipakunanchik (1 Pedro 2:21).
“Ñuqam kani [...] chiqap kaq”
13, 14. (1) ¿Imaynatam rimasqankunawan Jesus qawachirqa chiqapta rimasqanta? (2) ¿Imatam Jesusqa ruwanan karqa “chiqap kaq” kasqanta qawachinanpaq hinaspa imanasqataq chayta ruwanan karqa?
13 Taytanpa nisqanta willakuspanqa Jesusqa chiqap rimaqmi karqa (Juan 8:40, 45, 46). Manam haykapipas llullakuqchu (1 Pedro 2:22). Enemigonkunapas cuentatam qukurqaku ‘Diospa ñanninmanta imam kaqta yachachisqanta’ (Marcos 12:13, 14). Ichaqa manam rimaspan, predicaspan hinaspa yachachispan chiqapmanta willakusqanraykullachu Jesusqa nirqa ñuqam kani “chiqap kaq” nispaqa.
14 Jesus manaraq nacechkaptin pachaknintin watakuna ñawpaqtaraqmi biblia qillqaqkunata Dios yanaparqa Mesiaspa utaq Cristopa vidanmanta, predicananmanta hinaspa wañukunanmanta willakunankupaq. Chaymantapas, Moisespa chaskisqan kamachikuykunam ‘llantuy’ hina qawachirqaña Cristomanta (Hebreos 10:1). Jesusqa, ¿cumplinmanchu karqa paymanta rimaq lliw willakuykunata? Chaypaqqa wañunankamam Diosta kasukunan karqa. ¿Kasukurqachu? Kasukuspallanmi qawachinman karqa Jehova Diospa willakusqankuna chiqap kasqantaqa. ¡Sasamá chay ruwayqa karqa! Imayna kawsasqanwan, rimasqanwan hinaspa ruwasqanwanmi Jesusqa qawachirqa Diospa ñawpaqmantaraq nisqankuna chiqap kasqanta (2 Corintios 1:20). Chaynaqa, Diospa ñawpaqmantaraq willakusqankuna Jesuspi cumplikusqanraykum payqa “chiqap kaq” (Juan 1:17; Colosenses 2:16, 17).
‘Ñuqam kani [...] kawsay qukuq’
15. ¿Imaynatam churipi iñisqanchikta qawachinchik hinaspa imatam tarisun chayna iñiyniyuq kaspaqa?
15 Chaymantapas, Jesusqa ‘kawsay qukuqmi’ paynintakamalla ‘chiqap kawsakuyta’ tariyta atisqanchikrayku (1 Timoteo 6:19). Bibliam nin: “Churipi iñiqqa wiñaypaqmi kawsanqa, churita mana kasukuqmi ichaqa mana kawsanqachu, aswanqa Diosmi paypaq hinalla piñasqa kanqa”, nispa (Juan 3:36). ¿Imaynatam qawachinchik Diospa churinpi iñisqanchikta? Puntataqa paynintakamalla kawsakuy tarinamanta seguro kaspam. Chaymantañataqmi iñiyninchikta ruwaywan qawachispa, paymanta hinalla yachaspa chaynataq yachachisqantawan imayna kawsakusqanta qatipakunapaq kallpanchakuspa (Santiago 2:26). Hinaptinqa, Diospa churinpi iñispanchikqa wiñay kawsaytam tarisun, “aslla” ovejakunaqa utaq hanaq pachaman riqkunaqa mana wañuq espiritu cuerpoyuqmi cielopi kawsanqaku, ‘sapaq ovejakunañataqmi’ utaq ‘achkallay-achka runakunañataqmi’ kay pacha sumaq huerta kaptin chaypi kawsanqaku (Lucas 12:32; 23:43; Juan 10:16; Apocalipsis 7:9-17).
16, 17. (1) ¿Imaynanpim ninchik Jesusqa wañuqkunamanpas ‘kawsay quq’ kasqanta? (2) ¿Imamantam seguro kachwan?
16 ¿Imataq pasanqa wañukuqkunawanqa? ¿Yaqachu kawsarimunqaku? Arí, kawsarimunqakum. Jesusqa paykunamanpas ‘kawsakuytam qunqa’. Amistadnin Lazarota manaraq kawsarichichkaspanmi Jesusqa wañukuqpa panin Martata nirqa: “Ñuqam kani kawsarichiqpas hinaspa kawsachiqpas. Pipas ñuqapi iñiqqa wañuspanpas kawsarimunqam”, nispa (Juan 11:25). Jehova Diosmi churinman quykun ‘wañuypa hinaspa wañusqakunapa kasqanpa llavenkunata’, chaywanmi yachanchik wañusqakunata kawsarichinanpaq atiyniyuq kasqanta (Apocalipsis 1:17, 18). Chay llavekunata chaskisqanwanmi Jesusqa wañusqakunapa kasqanta kichaspan chaypi kaqkunata librachkaq hina lliwta kawsarichinqa (Juan 5:28, 29).
17 Jesusqa “ñuqam kani ñan, chiqap kaq chaynataq kawsay qukuqpas” nisqanwanmi qawachirqa kay pachapi imapaq kawsasqanmantawan predicasqanmanta. Chayna nisqanmi llapanchikpaq ancha allin. Jesusqa nirqataqmi: “Ñuqantakamallam pipas taytaymanqa asuykun”, nispa (Juan 14:6). Chayna nisqanqa chay tiempopi hinam kunanpas ancha allin. Chaymi seguro kachwan Jesusta qatikuspaqa mana haykapipas chinkasqa hina kananchikmanta. Payllam ‘taytaman’ asuykunapaqqa yanapawasun.
¿Imatam ruwanayki?
18. ¿Imaynatam qawachisun Jesuspa chiqap qatiqnin kasqanchikta?
18 Jesusta qatikuspaqa allintam ruwanchik, yachamusqanchikman hinam payqa ancha allin ruwayniyuq, hinaspapas taytantam allintapuni riqsin. Ichaqa 1 kaq yachachikuypi yachamusqanchikman hinam Jesuspa chiqap qatiqnin kasqanchiktaqa qawachisun ruwasqanchikwan, manam rimasqallanchikwanchu nitaq munasqallanchikwanchu. Jesusta qatipakunapaqqa kallpanchakunam yachachisqanman hina chaynataq imayna kawsasqanman hina kawsanapaq (Juan 13:15). Chayta ruwanapaqmi kay libro yanapawasun.
19, 20. ¿Imamantam kay libro yachachichkan chaynapi Jesucristota astawan qatipakunapaq?
19 Qatiqnin yachachikuykunapim allinta yachasun Jesuspa vidanmantawan predicasqanmanta. Kay libroqa kimsa parteman rakisqam kachkan. Punta kaq partepim yachasun Jesuspa imayna kasqanmanta. Iskay kaq partepiñataq tukuy sunqunwan predicaspa yachachisqanmanta. Kimsa kaq partepiñataqmi yachasun kuyakuyninta imayna qawachisqanmanta. Chaymantapas, 3 kaq yachachikuymantapacham qawasun “¿Imaynatam Jesusta qatipakuchwan?” niq recuadrota. Chaypim tarisunchik bibliapa textonkunata chaynataq rimaspapas ruwaspapas Jesusta imayna qatipakunamanta yuyaymananapaq tapukuykunata.
20 Jehova Dios yanapawasqanchikraykum huchayuq kaspapas mana chinkasqachu nitaq paymanta karunchasqachu tarikunchik. Diosqa mana pipapas ruway atinantam ruwarqa: Kuyawaspanchikmi churinta kachamurqa paypa amistadnin kanapaq yachachiwananchikpaq (1 Juan 4:9, 10). Anchatamá yanapachikusun ‘qatiqnin’ kanapaq Jesuspa invitawasqanchikta tukuy sunqumanta aceptaspanchikqa, chaynatam kuyawasqanchikmanta Diosta agradecekusun (Juan 1:43).
a Churi allin ruwayniyuq kaptinmi bibliaqa ñawpaqmantaraq achka sutikunawan sutichan. Qaway “Jesucristo ima sutikunawan riqsisqa kasqanmanta” niq recuadrota.
b Jesuspa rimasqankunamanta leey kay textokunapi: Mateo 10:29-31; 18:12-14, 21-35; 22:36-40.