Chuya espirituman hina kawsayqa Diostam hatunchan
“Taytaqa hatunchasqam achkata ruruptikichikqa.” (JUAN 15:8.)
1, 2. a) ¿Imaynatam yanapachwan iñiqmasinchikkunata? b) ¿Diospa ima qowasqanchiktaq yanapawasun allinta servinapaq?
KAYKUNAPI piensasun. Yuyayniyoq cristianam cuentata qokun congregacionninpi huk kaqnin sipas llakisqa kasqanmanta, hinaspam kuska predicanankupaq nin. Wasin-wasin predicasqankupim sipasqa chay cristianaman llakinkunata willakun, chaymantañataqmi sipasqa Jehová Diosta agradecekun iñiqmasin yanapaykusqanmanta, payqa chaytapunim necesitarqa. Huk lawpiñataq casarasqa iñiqmasinchikkuna huk law nacionpi predicasqankumanta kutimuspanku kusisqallaña experienciankuta willakunku. Chaypim huk mozoñataq upallalla uyarichkan. Tiempopa risqanman hinam, huk lawman predicananpaq kamachisqa kaspan, kay mozoqa yuyarinqachá chay casarasqa iñiqmasinkunata, paykunamá kallpancharqa misionero kananpaq.
2 Yaqachá kay ejemplokuna yuyarichiwanchik vidanchikta cambianapaq yanapawaqninchik cristianota otaq pitapas yanapasqanchikta. Manapaschá huk kutillapi rimaspaqa pitapas ancha allintaqa yanapasunchu, ichaqa sapa punchawmi atichwan ñoqanchikwan kaqkunata kallpanchaytaqa. Kaypi piensariy, sichu allin kallpanchaq kananchikpaq huk yanapakuy kanman chaynapi iñiqmasinchikta allinta yanapanapaq hinaspa Diosta allinta servinapaqpas, maynatachá agradecekuchwan ¿aw? Jehová Diosmi chaypaq espiritunta qowanchik (Luc. 11:13). Diospa chuya espiritun ñoqanchikta yanapawaptinchikqa sumaq kayniyoqkunam kasun, chaynapim Diosta aswan allinta servisun. ¡Mayna sumaq regalom chayqa! (Leey Galatas 5:22, 23.)
3. a) ¿Imanasqam Diosqa hatunchasqa kan chuya espirituman hina kawsaptinchik? b) ¿Ima tapukuykunamantam yachasun?
3 Chuya espiritupa rurunkunaqa Diospa imayna kasqantam qawachin, paymanta chay kallpa hamusqanrayku (Col. 3:9, 10). Chaynaqa, ¿imanasqam kallpanchakunanchik Diosta qatipakunapaq? Apostolninkunawan rimaspanmi Jesusqa nirqa: “Taytaqa hatunchasqam achkata ruruptikichikqa”, nispa (Juan 15:8).a Chuya espirituman hina kawsaptinchikqa otaq ruruptinchikqa, sutillam qawakun imayna rimasqanchikpi hinaspa portakusqanchikpipas, chayqa Diostam hatunchan (Mat. 5:16). ¿Imapim mana tupanchu runakunapa imayna kasqanku cristianokunapa imayna kasqankuwan? ¿Imaynatam chuya espirituman hina kawsachwan? ¿Imanasqam chay rurayqa sasa? Kaykunamanta yachaspapas qawasunmi chuya espiritupa rurunkunamanta kimsata: kuyakuymanta, kusikuymanta hinaspa hawkalla kaymantapas.
Chuya espirituman hina kuyakuymanta
4. ¿Imayna kuyanakuymantam Jesusqa yachachirqa?
4 Chuya espirituman hina kuyakuyqa, manam runakunapa kuyakuynin hinachu. ¿Imanasqa? Señorninchik Jesucristom Ancha Reqsisqa Yachachikuyninpi imanasqa mana chaynalla kasqanmanta qawachirqa (leey Mateo 5:43-48). Nirqam huchasapa runakunapas paykunata imayna qawasqankuman hina paykunapas chaynalla rurasqankuta. Huk rimaypiqa kaynatam ninku: “Kuyawaptikiqa ñoqapas kuyasqaykim”, nispa. Ichaqa chayna kuyakuyqa manam cheqap kuyanakuychu, aswanqa ayni hinallam. Cristianokunaqa manamá chaynachu kananchik, chaynapim qawachisun ‘hanaq pachapi kaq Taytanchikpa churinkuna’ kasqanchikta. Hina kaqllawan kutichinamantaqa, Jehová Dios hinam qawananchik. Arí, Jesucristopa nisqanman hinam enemigonchiktapas kuyananchik. ¿Atichwanchu chay rurayta?
5. ¿Imaynatam kuyachwan contranchikpi churakuqkunata?
5 Piensarisun Pablotawan Silasta ima pasasqanpi. Filipos lawpi predicachkaptinkum, autoridadkunaman aparurqaku, maqaparurqaku, presocharurqaku hinaspam cepowan chakinkunata hapirachirqaku. Yaqachá carceleropas maqaparqa. Hatun temblor pasaruptin preso kasqankumanta libre kaspankuqa ¿yaqachu carceleromanta vengakuyta munarqaku? Manamá. Cheqap kuyakuyniyoq kasqankuraykum, chaylla yanaparqaku. Hinaptinmi paywan familianpas Diospi iñikurqaku (Hech. 16:19-34). Chaynallataqmi kunan tiempopi achka cristianokunapas, Bibliapa kayna nisqanta kasukunku: “Amayá ñakaychikchu ñakarichisuqnikichikkunataqa” (Rom. 12:14).
6. ¿Imaynatam iñiqmasinchikkunata sonqomanta kuyasqanchikta qawachichwan? (Qawariy 21 paginapi recuadrota.)
6 Iñiqmasinchikkunata kuyasqanchikqa tanqawanchikmi paykunarayku ‘wañunanchikpaq’ (leey 1 Juan 3:16-18). Kuyasqanchiktaqa qawachichwantaqmi rimasqanchikwan otaq rurasqanchikwan sientirachiptinchik allinyanakuspanchik (Mat. 5:23, 24). Ichaqa, ¿ñoqanchikta sientirachiwaptinchikqa? ¿Yaqachu chaylla “pampachaykuq” kanchik, icha piñakurunchikchu? (Sal. 86:5.) Cheqap kuyakuyniyoq kanapaq chuya espiritu yanapawasqanchikqa, kallpanchawanchikmi Diospa ‘pampachawasqanchikman hina’ hukkunata pampachanapaq (Col. 3:13, 14; 1 Ped. 4:8).
7, 8. a) ¿Imapim tupan Diosta kuyasqanchik runamasinchikta kuyasqanchikwan? b) ¿Imatam rurananchik Diosta astawan kuyanapaq? (Fotota qaway.)
7 ¿Imatam rurananchik sonqomanta iñiqmasinchikkunata kuyanapaq? Kallpanchakunam Jehová Dioswan amistadninchik aswan allin kananpaq (Efe. 5:1, 2; 1 Juan 4:9-11, 20, 21). Chaypaqmi tiempochakuna orakunapaq, Bibliata leenapaq hinaspa yuyaymananapaqpas. Hinaptinmi kuyakuyninchik astawan wiñanqa. Arí, Jehová Diosman asuykunapaqqa rurayninchikkunamantam tiempota horqona.
8 Piensariy, sichu punchawpi huk horalla kanman Bibliata leenapaq, yuyaymananapaq hinaspa orakunapaq. Hinaptinqa ¡anchatachá chay tiempota chaninchachwan, manachá imawanpas Diosninchikman asuykunapaqqa harkachikuchwanchu! Kunanqa manamá imapas harkawanchikchu munasqanchik horapi Diosman asuykunapaqqa, kapuwanchiktaqmi sapakamapa Biblianchikpas. Ichaqa sapa punchaw rurayninchikkuna Diosman asuykunapaq tiempo rakisqanchikta mana harkarunanpaqmi tukuyta rurananchik. ¿Sapa punchawchu tiempota horqonchik Dioswan amistadninchik aswan allin kananpaq?
‘Chuya espiritupa kusikuy qosusqaykichikmanta’
9. ¿Imatam nichwan chuya espiritupa kusikuy qowasqanchikmanta?
9 Chuya espiritupa rurunqa mana tukuqmi hinaspa sasachakuykunapi tarikuptinchikpas hinallam yanapawanchik. Chayqa sutillam qawakun chuya espiritupa kusikuy qowasqanchikpi. Kusikuyqa, maypipas wiñaq allin sapichasqa planta hinam. Yuyarisun, achka cristianokunam ‘llumpayta ñakarispankupas Diospa palabranta chaskirqaku’, chaywanpas sientirqakum ‘chuya espiritupa kusikuy qosqanta’ (1 Tes. 1:6). Kunanpas wakinkuqa achka sasachakuykunatam pasanku. Jehová Diosmi ichaqa chuya espiritunta servichikuspan, llapankuta kallpanchan ‘ima mana allintapas pacienciakuspa kusikuywanraq aguantanankupaq’ (Col. 1:11). Ichaqa, ¿imaynatam chay kusikuytaqa Dios qowanchik?
10. ¿Imaynatam Diosqa kusikuyta qowanchik?
10 Satanaspa hinaspa munaychakusqan runakunapa ‘tukuruqlla qori-qollqe’ munachiwasqanchikmantaqa Jehová Diospa ancha valorniyoq qowasqanchikqa mana tukuqmi (1 Tim. 6:17; Mat. 6:19, 20). Payqa kusikuytam qowanchik wiñay kawsay suyakuyta qowaspanchik. Kusikunchiktaqmi llaqtan ukupi kanapaq saqewasqanchikmantapas. Chaymantapas astawanmi kusikunchik amistadninta qowasqanchikmanta. David hinam sientikunchik, payqa pakan-pakan purisqan tiempopim Diosman kaynata takirqa: “Kuyapakuynikim kawsakusqaymantapas aswanraq allinqa. Simillaywanmi qamtaqa alabasqayki ñoqallayqa. Wañukunaykamam qamtaqa alaballasqayki”, nispa (Sal. 63:3, 4). Qawasqanchikman hinaqa sasachakuykuna kaptinpas Jehová Diostaqa kusisqam alabachwan.
11. ¿Imanasqam Jehová Diosta kusisqa serviyqa ancha allin?
11 Pablom lliw cristianokunata kaynata niwanchik: “Señorninchikwan huklla kaspayá tukuy tiempo kusikuychik, huktawanraqmi nikichik: Kusikuychikyá”, nispa (Fili. 4:4). ¿Imanasqam Jehová Diosta kusisqa servinanchik? Chaynapim Llapallan Kamachiq kasqanta defiendenchik. Yuyarisun, Diabloqa ninmi pipas sonqomanta Diosta mana kasukusqanta (Job 1:9-11). Chaymi kusikuywan mana serviptinchikqa, manachá sonqomantachu yupaychachkachwan. Chayraykum salmistapa kayna nisqanta kasukunchik: “Kusikuywan Tayta Diosta adoraychik. Kusikuywan payman hamullaychik” (Sal. 100:2). Arí, Diosta hatunchanapaqqa kusikuywanmi servinanchik.
12, 13. ¿Imakunatam rurachwan hukmanyasqa tarikusqanchikta atipanapaq?
12 Ichaqa kaytam yuyarinanchik: wakin kutipiqa Diospa serviqninkunapas hukmanyanchikmi, chaymi kusisqa kanapaq kallpanchakunanchik (Fili. 2:25-30). ¿Imataq yanapawasun? Kasukunanchikmi Efesios 5:18, 19 nisqanta, chaypim nin: ‘Chuya espiritupa huntasqanyá kaychik. Rimapayanakuychikyá salmokunawan, cantokunawan, sonqomanta lloqsimuq takikunawan, Señorninchiktayá tukuy sonqowan takispa yupaychaychik’, nispa. ¿Imaynatam chay nisqanta kasukuchwan?
13 Hukmanyasqa tarikuspaqa Diostam mañakuna hinaspam yanapawaqninchik kaqkunapi chaynataq alabanapaq kaqkunapipas yuyaymanananchik (leey Filipenses 4:6-9). Wakinkuqa kallpanchasqam tarikunku Jehová Diospaq takikunata uyarispanku hinaspa uyarisqankuta qatipaspanku. Huk cristianom llumpay sasachakuypi kasqanrayku hukmanyasqa tarikurqa. ¿Imataq yanaparqa? Paymi nin: “Sapa kuti orakuspaypas, achka takikunatam yacharurqani. Hawkayaytam tarirqani kay sumaq takikunata upallalla otaq uyarikunanpaq hina takispay. Chay punchawkunallapim lloqsimurqa Acerquémonos a Jehová niq libro. Iskay kutikaman watapi leerurqani. Sonqoytam hawkayachirqa. Segurom kachkani kallpanchakusqayta Jehová Dios bendecisqanta”, nispa.
Hawkayaymi huñullata tarichiwanchik
14. ¿Imam qawachin chuya espiritu hawkallata tarichiwasqanchikmanta?
14 Huk law nacionniyoqkunapaqwan asambleapim qawanchik may nacionmantaña kaspapas iñiqmasinchikkuna huñulla tarikusqankuta. Chayna tarikusqankuqa sutillam qawachin Diospa llaqtanpi hawkayay kasqanta. Runakunaqa admirasqam qepanku achkallaña cristianokuna ‘chuya espiritupa yanapakuyninwan chulla sonqolla kaspanku tukuy tiempopi hawkalla kawsasqankuwan’, chaynamá kanku llaqtanku cheqninakuptinkupas (Efe. 4:3). Chayqa admirakunapaqmi, aswanraqmi chayna kanankupaq tukuy ima sasachakuykunata vencesqankurayku.
15, 16. a) ¿Imanasqataq Pedroqa sasachakurqa huk nacionniyoq runakunata imayna qawasqanta cambiananpaq? b) ¿Imaynatam Diosqa yanaparqa chayna piensasqanta cambiananpaq?
15 Manam facilchu tukuy clase runakunata huñulla tarichiyqa. Sasa kasqanmanta entiendenapaqmi yanapawasun punta pachak watapi ima pasasqanmanta yuyariyninchik. ¿Imatam apostol Pedro piensarqa huk nacionniyoq runakunawan kuskanchakuymanta? Paymi nirqa: “Yachasqaykichik hinam judiokunaqa mana judio kaqkunawanqa mana juntanakuymankuchu”, nispa. Chaymantañataq nirqa: ‘Diosmi yachachiwarqa amaña pitapas, “chayqa huchasapa millakuypaq runam” nispay cheqninaypaq’ (Hech. 10:24-29; 11:1-3). Yaqachá huk israelitakunata hina, warmacha kasqanmantapacha Pedrota yachachirqaku Leypa nisqanman hina judiomasinkunallata kuyananpaq. Chaychá huk nacionniyoq runakunata enemigonta hina qawaytaqa allinpaq hapirqa.b
16 Piensariy, imaynachá Pedroqa sientikurqa Corneliopa wasinman yaykuspanqa. Huk nacionniyoq runakunata unayña mana allinta qawasqanrayku ¿yaqachu ‘mana judio kaqkunawan’ ‘hawkalla kawsananpaq’ kuskanchakunman karqa? (Efe. 4:3, 16.) Arí, payqa huk nacioniyoq runakunata imayna qawasqantam cambiaytaña qallaykurqa. ¿Imataq yanaparqa? Chuya espiritum hinaspapas revelacionninpim Jehová Diosqa nirqa mayqan nacionniyoq runakunatapas chaynallata qawasqanta (Hech. 10:10-15). Chaymi Pedroqa Corneliota nirqa: “Kunanmi chayraq entiendeni, Diosqa manam pimanpas sayapakunchu, payqa chaskinmi lliw nacionkunapi payta kuyaspa manchakuywan allin ruraq runakunataqa”, nispa (Hech. 10:34, 35). Qawasqanchikman hinaqa Pedroqa cambiarurqam, chaymi yanaparqa lliw ‘iñiqmasinkunawan’ huk sonqolla kananpaq (1 Ped. 2:17).
17. ¿Imanasqam admirakunapaq Diospa llaqtan huñulla kasqanqa?
17 Pedropa cambiasqanmi allinta tupan kay tiempopi cristianokunapa cambiasqanwan (leey Isaias 2:3, 4). ‘Llapallan nacionmanta, ayllukunamanta, castakunamanta hinaspa tukuy rikchaq rimayniyoqkunamanta” millonnintin warmikunapawan qarikunapa imayna piensasqankum tupan ‘Diospa munasqanwan, imam allin ruraywan, imam agradonpaq kasqanwan hinaspa imam allinpuni kasqanwanpas’ (Apo. 7:9; Rom. 12:2). Paykunamanta yaqa llapankum ñawpaqtaqa karqaku cheqnikuq, chaqwa ruraq hinaspa maqakuq. Ichaqa Biblia estudiasqanku hinaspa chuya espiritupa yanapakuyninta chaskisqankum yanaparqa ‘hawkalla kawsanankupaq’ (Rom. 14:19). Chaymi huñulla kaspanku Diosta hatunchanku.
18, 19. a) ¿Imaynatam yanapachwan congregacionpi kaqkuna huñulla hinaspa hawkalla kanankupaq? b) ¿Imamantam qatiqnin estudiopi yachasun?
18 ¿Imaynatam yanapakuchwan Diospa llaqtanpi kaqkuna huñulla hinaspa hawkalla kanankupaq? Achka congregacionpim huk nacionniyoq iñiqmasinchikkuna kan. Wakinpim sapaq costumbreyoq kanku hinaspa rimayninchiktapas manam allintachu rimanku. ¿Kallpanchakunchikchu paykunaman asuykuspa rimananchikpaq? Chayta ruranapaqmi Bibliaqa niwanchik. Roma congregacionpim karqa judiokunawan huk nacionniyoqkunapas, paykunatam Pablo nirqa: “Llapallaykichik allinllata chaskinakuychik imaynam Cristopas ñoqanchikta chaskiykuwasqanchikman hina”, nispa (Rom. 15:7). ¿Congregacionninchikpi kanchu pitapas allinta reqsiykunanchikpaq?
19 ¿Imatawanraqmi rurachwan chuya espiritu astawan yanapawananchikpaq? Qatiqnin estudiopim chaymanta yachasun hinaspa qawasuntaq chuya espiritupa wakin rurunkunamantapas.
[Willakuykuna]
a Rurumanta Jesus nispanqa, rimachkarqam chuya espiritupa rurunkunamantawan Diospa ‘sutinmanta willakuymantapas’, chaytam qawachinchik Diospa gobiernonmanta predicaspa (Heb. 13:15).
b Levitico 19:18 nin: “Amam vengakunkichu nitaqmi cheqnipakunkichu runamasikitaqa. Kuyay runamasikita kikikita hina”, nispa. Wakin religiosokunam nirqaku ‘runamasiki’ niq rimayqa judiomasinkunalla kasqanta. Arí, Leyqa israelitakunatam kamachirqa huk nacionniyoqkunawan mana kuskanchakunankupaq. Ichaqa manam kamachirqachu enemigonkuta hina qawanankupaq nitaq cheqninankupaqpas, manamá chaynatachu yachachiqku punta pachak watapi religiosokunaqa.
¿Imatam nichwan?
• ¿Imaynatam iñiqmasinchikkunata sonqomanta kuyasqanchikta qawachinchik?
• ¿Imanasqam allinpuni Diosta servispa kusisqa kayqa?
• ¿Imaynatam yanapakuchwan congregacionpi kaqkuna huñulla hinaspa hawkalla kanankupaq?
[21 kaq paginapi recuadro]
“Paykunam cheqap cristianokunaqa”
Alemania nacionpi Jehová Diospa testigonkuna Diosman sonqo kasqankumanta rimaq huk librom willakun, presochasqa judio mozo, Testigokunawan Neuengamme sutiyoq carcelpi chayllaraq tupaspan ima nisqanmanta:
“Dachau sutiyoq carcelmanta Judiokuna presokunapa kasqan sitioman chayaruptiykum, chaypi judiomasiykunaqa mikuyninkuta pakaqku mana invitawanankurayku. [. . .] Manaraq chay carcelpi kaspaykuqa yanapanakurqanikum, chayman chayaruspaykum ichaqa sapakama kikinkupa vidankuta salvayta munaspanku hukkunataqa qonqarqaku. Ichaqa, ¿imatam rurachkarqaku chaypi Biblia Estudiaqkunaqa? Paykunataqa llumpaytam llamkachirqaku zanjakunapi tubokunata allichachispanku. Llumpay chiri tiempom karqa, hinaspa tukuy punchawmi chirillaña yakupi karqaku. Manam pipas entienderqakuchu imayna aguantasqankutaqa. Paykunam nirqaku Jehová Diosmanta kallpa chaskisqankuta. Ñoqayku hinam paykunapas tantata munarqaku llumpay yarqaywan kasqankurayku. Chaywanpas ¿imatam rurarqaku? Lliw tantankuta huñuspankum wakinta paykunapaq rakiqku, wakintañataqmi Dachau carcelmanta chayllaraq chayamuq iñiqmasinkunaman qoqku. Chaymantapas sumaqta chaskiykuspankum muchaykuqku. Manaraq mikuchkaspankum Diosta mañakuqku. Hinaspam lliwchanku kusisqallaña tarikurqaku. Niqkum manaña yarqaywan kasqankuta. Chayta qawaspaymi piensarqani: ‘Paykunam cheqap cristianokunaqa’, nispay.” (Entre la resistencia y el martirio: los testigos de Jehová durante el Tercer Reich.)
[19 kaq paginapi dibujokuna]
¿Imapas rurayninchikmanta tiempota horqonchikchu Jehová Diosman sapa punchaw asuykunapaq?