17 KAQ YACHACHIKUY
Hinallayá Dioswan kuyachikusun
“Kuyasqallaykuna, qamkunayá ichaqa chuyay-chuyay iñiynikichikpi wiñaychik [...] chaynapi Diosninchik hinalla kuyasunaykichikpaq” (JUDAS 20, 21).
1, 2. ¿Imatam ruwananchik Dioswan hinalla kuyachikunanchikpaq?
LLAPANCHIKMI munanchik cuerponchik allin kananta hinaspa mana unquspa sanolla kawsakuytapas, chaymi allinta mikunchik, ejerciciota sapa kuti ruwanchik hinaspa samarinchik. Sasa kaptinpas, allinninchikpaq kasqanraykum chaykunata ruwananchikpaq anchata kallpanchakunchik. Ichaqa manam cuerpollanchikpichu chaynaqa kananchik.
2 Diosninchikwan allin kananchikpaqpas utaq Diosninchikwan hinalla kuyachikunanchikpaqpas hinallam kallpanchakunanchik. Jesuspa wawqin Judasmi iñiqmasinkunata nirqa ‘Dioswan hinalla kuyachikunankupaq’, chaypaqqa Diospim allinta hapipakunanku karqa (Judas 20, 21). Hinaptinqa, ¿imatam ruwachwan Diospi hinalla hapipakunanchikpaq?
DIOSPI ALLINTA HAPIPAKUNAPAQYÁ HINALLA KALLPANCHAKUSUN
3-5. (1) ¿Jehova Diospa kamachikuyninkuna imayna kasqanta piensanaykitam satanasqa munan? (2) ¿Ima niwaqtaq Jehova Diospa kamachikuyninkunamanta hinaspa yachachikuyninkunamanta?
3 Jehova Diosta kasukuyqa ancha allinmi, chayna kasqanmantaqa manam iskayrayananchikchu. Satanasmi ichaqa munan Jehova Diospa kamachikuyninkuna sasa kasukuy kasqanta piensananchikta, satanasqa ninmi allin kaqtapas hinaspa mana allin kaqtapas kikillanchik tantiakuspanchik kusisqa kawsakunanchikta. Chaynata runakuna piensanankupaqmi satanasqa qallariymantapacha tukuyta ruwarqa (Genesis 3:1-6). Kunanpas chayna piensananchiktam satanasqa munan.
4 Ichaqa, ¿chiqapchu satanaspa nisqanqa? ¿Sasachu Jehova Diospa kamachikuyninkunata kasukuyqa? Manam. Chaymanta yachanapaq kaypi yuyaymanasun: Purisqaykipi hatun pirqata rikuruspaykiqa niwaqpaschá: “Kay pirqaqa purikunaytam harkawan”, nispa. Ichaqa tumpa unayniqmanta uyariruwaq leonpa qaparisqanta. Kunanqa ¿ima niwaqtaq chay pirqamanta? Anchatachá agradecekuwaq leon mana mikurusunaykipaq chay pirqa harkasusqaykimanta, ¿aw? Chay pirqa hinam Jehova Diospa kamachikuyninkunapas mana allinkunamanta harkawanchik, satanasñataqmi chay leon hina imanaruytapas munawanchik. Chaymi biblia nin: “Allin yuyayniyuq hinaspa qawan-qawanllayá kaychik, enemigoykichik diabloqa leon hinam muyuriqnikichikpi ñawrawyaspan [utaq qaparispan] purichkan pitapas mikurunanpaq”, nispa (1 Pedro 5:8).
5 Jehova Diosqa kusisqa kawsakunanchiktam munan. Chaymi satanas mana pantachiwananchikpaq quwarqanchik kamachikuyninkunata hinaspa yachachikuyninkunata, chaykunam mana allinkunamanta harkawanchik hinaspa yanapawanchik kusisqa kawsakunapaq (Efesios 6:11). Santiagopas nirqam: ‘Diospa palabranta sumaqta qawaykuspa mana qunqaspan yuyaymanaq runaqa [...] tukuy ima ruwasqanpim kusisqa kanqa’, nispa (Santiago 1:25).
6. ¿Imataq yanapawasun Jehova Diosta kasukuy allin kasqanmanta mana iskayrayananchikpaq?
6 Jehova Diospa niwasqanchikta kasukuspanchikqa aswan allinmi kawsakusun, hinaspapas paywanmi astawan kuyachikusun. Chaynam kasunchik payta sapa kuti mañakunanchikpaq kamachiwasqanchikta kasukuspapas (Mateo 6:5-8; 1 Tesalonicenses 5:17). Kusisqataqmi tarikunchik huñunakuyman rispa Diosta yupaychananchikpaq kamachiwasqanchikta kasukuspanchikpas hinaspa hukkunawan kallpanchanakuspanchikpas, chaynataq Diosmanta willakuspanchik hinaspa runakunaman yachachispanchikpas (Mateo 28:19, 20; Galatas 6:2; Hebreos 10:24, 25). Tukuy chaykuna imayna yanapawasqanchikpi yuyaymanaspaqa manam iskayrayasunchu Jehova Diosta kasukuy allin kasqanmantaqa, Diosninchikpipas aswan allintam hapipakusun.
7, 8. ¿Imam yanapawasun hamuq punchawkunapi sasachakuykuna kananmanta mana llakikunanchikpaq?
7 Ichapas hamuq punchawkunapi llumpay sasachakuykuna kananmanta yachasqanchik llakichiwanchikman. Chaykuna llakichisuptikiqa, Jehova Diospa kayna nisqanta yuyariy: ‘Ñuqaqa Diosnikim kani, allinnikipaq yachachiqnikim kani, maynin purinayki qawachiqnikim kani. Sichum kamachikuyniykunata uyariptikiqa, hawkayaynikipas mayu hinaraqmi kanqa [...], allin ruwaynikipas lamar quchapa olankuna hinaraqmi kanqa’, niqta (Isaias 48:17, 18).
8 Jehova Diosta kasukuptinchikqa, hawkayayninchikmi hatun mayupa kallpasqan hinaraq mana tukuq kanqa hinaspa allin ruwayninchikpas lamar quchapa olankuna hinaraq mana tukuq kanqa. Imaña pasawaptinchikpas, atichwanmi Diosman sunqu kaytaqa. Chaymi bibliaqa nin: ‘Diosman sasachakuynikikunata saqiykuy, paymi yanapasunki; allin ruwaq runataqa manam wichisqataqa [utaq qunqasqataqa] saqinqachu’, nispa (Salmo 55:22).
YUYAYNIYUQYÁ KASUNCHIK
9, 10. ¿Imaynataq yuyayniyuq runaqa?
9 Jehova Dioswan astawan kuyachikusqanchikman hinam, Diospa munaynintaqa ruwasunchik yuyayniyuq runa hinaña, manam wawalla hinaqa qiparunanchikchu (Hebreos 6:1). Ichaqa, ¿imaynataq allin yuyayniyuq utaq Diospi allinta hapipakuq runaqa?
10 Chayna runaqa Jehova Dioswan kuyachikunanpaqmi hinaspa Dios hina piensananpaqmi kallpanchakun. Yuyayniyuq kanapaqqa anchatam kallpanchakunanchik, manam watakuna pasasqanman hinallachu chayna runaqa rikurirusun (Juan 4:23). Pablom qillqarqa: “Aychaman hina puriqkunaqariki aychaman hinallam piensanku, chuya espirituman hina puriqkunam ichaqa espirituman hinalla piensanku”, nispa (Romanos 8:5). Yuyayniyuq utaq Diospi allinta hapipakuq runaqa manam munasqallantachu ruwan nitaq kapuqniyuq kayllatachu maskan. Aswanqa Jehova Diospa munaynintam puntata ruwan, hinaspam allinta imapaqpas tantian (Proverbios 27:11; qaway Santiago 1:2, 3). Manataqmi chayllaqa mana allinkunataqa ruwanchu, payqa yachanmi imakuna allin kasqanta hinaspam chayta ruwananpaq kallpanchakun.
11, 12. (1) ¿Imatam Pablo iñiqmasinkunata nirqa? (2) ¿Ima tupanachiymi yanapawanchik allin yuyayniyuq kananchikpaq?
11 Allin yuyayniyuq kanapaqqa utaq Diospi allinta hapipakunapaqqa anchatam kallpanchakunanchik. Chaymi apostol Pablo nirqa: ‘Mikuyqa yuyayniyuqkunapaqmi, paykunaqa tantiay atiq kasqankutam sapa kuti servichikunku, chaymi chay tantiay atisqankuqa listo kachkan allin kaqtapas hinaspa mana allin kaqtapas riqsichinanpaq’, nispa (Hebreos 5:14). Kaypim Pablo iñiqmasinkunata nirqa imam allin utaq imam mana allin kasqanmanta allinta yachanankupaq, chayna nisqanmanta allinta yachanapaq rimarisun pipas allin kallpaq kananpaq imakunata ruwasqanmanta.
12 Manam qunqayllamantachu pipas allin kallpaqqa rikurirunman. Chaymi allin kallpaq kananpaqqa tiempochakunan hinaspa kallpanchakunan. Nacespanchikqa manam makinchiktawan chakinchiktaqa allintaraqchu kuyuchinchik. Ichaqa tiempopa risqanman hinañam imatapas allinta hapinchik hinaspa puriytapas yachanchik. Chaymantapas sichu pipas tiempochakunqa sapa kuti kallpananpaq, hinaspanqa allin kallpaqmi kanman. Chaynallataqmi allin yuyayniyuq kanapaqpas utaq Diospi allinta hapipakunapaqpas tiempochakunanchik hinaspa kallpanchakunanchik.
13. ¿Imatam kay qillqapi yacharunchik? ¿Imatam ruwananchik Diospa munasqanman hina tantianapaq?
13 Kay qillqapim yacharunchik Jehova Diospa munasqanman hina imatapas ruwanapaq. Yacharunchikmi kamachikuyninkunata kuyanamanta hinaspa kasukunamanta. Chaymi imapaqpas tantianapaq kaynata tapukunanchik: “¿Bibliapa mayqan kamachikuyninkunam hinaspa mayqan yachachikuyninkunam allinta tantianaypaq yanapawanqa? ¿Imaynatam kasukuyman? ¿Imata ruwanaytam Jehova Diosqa munan?”, nispa (qaway Proverbios 3:5, 6; Santiago 1:5).
14. ¿Imatam ruwananchik Diospi astawan hapipakunanchikpaq?
14 Diospi allinta hapipakunanchikpaqqa hinallam kallpanchakunanchik paymanta astawan yachananchikpaq. Imaynam mikuypas yanapawanchik cuerponchik allin kananpaq, chaynam Jehova Diosmanta yachaypas yanapawanchik paypi allinta hapipakunanchikpaq. Biblia estudiayta qallaykuspaqa chaylla yachanapaq kaqkunallataraqmi yacharurqanchik, kunankamapas Diosmantaqa wakillantaraqmi yacharunchik. Ichaqa tiempopa risqanman hinam astawanraq yachananchik sasa yachanapaq kaqkunamantapas. Chay sasa yachanapaq kaqkunatam Pabloqa tupachirqa “mikuywan”, hinaspam nirqa: “Mikuyqa yuyayniyuqkunapaqmi”, nispan. Bibliapi yachasqanchikkunata ruwayman churaspanchikqa aswan yachayniyuqmi kasun. Yachayniyuq kayqa ancha allinmi, chaymi bibliaqa nin tukuy imamantapas puntataqa yachayta maskanapaq (Proverbios 4:5-7; 1 Pedro 2:2).
15. ¿Imanasqam Jehova Diosta hinaspa iñiqmasinchikkunata kuyananchik?
15 Sanoña kaspanchikpas hinallam cuidakunanchik mana unqurunanchikpaq utaq allinlla kananchikpaq. Chaynallataqmi Diospi allintaña hapipakuspapas hinalla kallpanchakunanchik paywan allinlla kananchikpaq. Chaymi Pablo qillqarqa: “Hinallayá qawakuychik iñiynikichikpi allin utaq mana allin kasqaykichikta yachanaykichikpaq. Hinallataqyá qawachiychik imayna runa kasqaykichiktapas”, nispa (2 Corintios 13:5). Kaypi nisqanman hinaqa kallpanchakunachikmi Diospi allinta hapipakunanchikpaq, ichaqa kallpanchakunanchiktaqmi Jehova Diosninchikta hinaspa iñiqmasinchikkunata kuyananchikpaqpas. Chaymi Pabloqa kaynatawan nirqa: “Sichu ñuqa riqsiyman [...] tukuy rikchaq yachaykunata, kanmantaq iñiyniypas urqukunata maymi kasqanmanta suchuchinaypaq, ichaqa manataq kuyakuyniy kanmanchu hinaptinqa manam imapaqpas valenichu”, nispa (1 Corintios 13:1-3).
AMAYÁ ISKAYRAYASUNCHU TUKUY IMATA CHASKINANCHIKMANTAQA
16. ¿Imayna tarikunanchiktam satanasqa munan?
16 Mana kasukuq runakunata munaychakuq satanasqa ninmi: “Runakunaqa manam haykapipas Diosta kusichiytaqa atinqakuchu”, nispa (Efesios 2:2). Chaymi munan ñuqanchikpas pay hina piensananchikta. Munantaqmi hukmanyasqa kananchikta hinaspa sasachakuyninchikkuna allichayta mana atisqanchikta piensananchiktapas. Manam munanchu iñiqmasinchikwan huk sunqulla kaspa kusisqa kananchiktaqa. Satanasqa yachanmi mana allinkunata piensayqa sasachawasqanchikta, yachantaqmi mana allinkunata hinalla piensaspaqa Diosmanta karunchakurunanchiktapas. Chaymi chay mana allinkunata mana piensanapaq hamuq punchawkunapi allinña kananchikpi piensananchik, chayna piensananchiktam Diosqa munan.
17. ¿Imanasqam Dios tukuy imakunata quwananchikta suyasqanchikqa ancha allin?
17 Jehova Diosninchik hamuq tiempopi tukuy ima ruwanantam ñuqanchikqa suyachkanchik, chay suyasqanchiktam 1 Tesalonicenses 5:8 nisqanpi bibliaqa tupachin cascowan utaq soldadokunapa uma harkachikunanwan. Imaynam cascoqa soldadokunapa umanta harkaq imapas mana imanarunanpaq, chaynam Diospa tukuy imakuna quwananchikta suyasqanchikpas harkawanchik mana allin pensamientokunamanta.
18, 19. ¿Imaynatam Jesusta yanaparqa hamuq tiempopi tukuy imata chaskinanmanta yachasqan?
18 Hamuq tiempopi tukuy imata chaskinanmanta yachasqanmi Jesusta kallpancharqa. Wañukunanpaqña kachkaspanmi llumpay sasachakuykunapi tarikurqa. Huk kaqnin qatiqninmi qipancharurqa, hukninñataqmi negaspan nirqa mana riqsisqanmanta. Wakin qatiqninkunañataqmi saqiruspanku ayqikurqaku. Chaymantapas llaqtamasin runakunallam ñakarichispanku wañuchirqaku. ¿Imataq Jesusta yanaparqa chay ñakariykunawan mana llumpayta hukmanyarunapaq? Bibliam nin: “Hamuq tiempopi kusisqa kananta yachaspanmi [utaq suyaspanmi] pinqaytapas qipanchakuykuspan qirupi ñakarirqa, hinaspam Diospa kamachinanpaq tiyananpa alliq lawninpi tiyaykurqa”, nispa (Hebreos 12:2).
19 Jesusqa yacharqam Diosman sunqu kaspanqa taytanta hatunchananmanta hinaspa satanas llulla kasqanta qawachinanmantapas. Chayta yachaspanmi kusisqa hinaspa kallpanchasqa tarikurqa. Jesusqa yacharqataqmi hanaq pachaman kutispan taytanwan kuska kananmantapas, chayta yachasqanpas kallpancharqam imawanpas mana llumpayta hukmanyarunanpaq. Ñuqanchikpas Jesus hinam suyachkanchik Dios tukuy imata quwananchikta, manam chaytaqa qunqarunanchikchu. Chaymi yanapawasunchik imaña kaptinpas allinta takyananchikpaq.
20. ¿Imatam ruwananchik hamuq tiempopi tukuy ima chaskinanchikmanta iskayrayayta qallaykuspaqa?
20 Jehova Diosqa yachanmi tukuy imawan ñakarispapas mana hukmanyarusqanchikta hinaspa paypi hapipakusqanchikta (Isaias 30:18; qaway Malaquias 3:10). Bibliam niwanchik: ‘[Diosqa] sunquykipa munasqantam quykusunki’, nispa (Salmo 37:4). Chaynaqa yuyaymanasun hamuq tiempopi tukuy ima chaskinanchikpi. Satanasqa munanmi Diospa nisqankuna mana ruwakunanmanta piensananchikta. Ichaqa amayá chaynataqa piensasunchu. Hamuq tiempopi tukuy ima chaskinanchikmanta iskayrayayta qallaykuspaqa Diostam mañakunanchik yanapawananchikpaq. Filipenses 4:6, 7 nisqanta ama qunqasunchu, chaypim nin: “Amayá imamantapas afanakuychikchu, aswanqa Diosmanyá lliwta willakuychik tukuy tiempo mañakuspaykichik, ruegakuspaykichik hinaspa graciasta quspaykichik, hinaptinqa Diospa hawkayayninmi sunquykichiktawan yuyaynikichikta Cristo Jesusnintakama waqaychanqa, chay hawkayayqa runapa mana entiendey atinanmi”, nispa.
21, 22. (1) ¿Imaynataq musuq pachapi kawsakuyqa kanqa? (2) ¿Imata ruwanaykipaqmi tantiakurunki?
21 Hamuq tiempopiqa allinña hinaspa hawkañam llapallanchik kawsakusunchik, llapanchiktaqmi Jehova Diosllata yupaychasunchik (Apocalipsis 7:9, 14). Chaykunapim sapa kutilla yuyaymanananchik. Hamuq tiempopiqa piensasqanchikmantapas aswan sumaqmi kawsakusunchik. Manañam kanqachu satanaswan demonionkunapas nitaq ima mana allinpas. Manañam unqusunchu nitaq wañusunñachu. Sapa punchawmi kallpayuq hinaspa kusisqa hatarisunchik. Llapanchikmi huk sunqulla llamkasunchik kay allpa pacha sumaq huerta kananpaq, hinaspa kawsaykunapas wiñananpaq, chaymantapas wasikunatam hatarichisun chaypi yachananchikpaq. Manañam maqakuq nitaq chiqnikuq runakunapas kanqañachu, aswanqa kuyakuq hinaspa llakipayakuq runakunallañam kanqaku. Tiempopa risqanman hinam, lliw runakuna “Diospa churinkuna hina libreña” kasunchik (Romanos 8:21).
22 Jehova Diosqa manapunim munanchu paymanta karunchakunanchiktaqa, aswanmi munan wiñaypaq kuyasqan runankuna kananchikta. Chaymi sapa punchaw llapallanchik kallpanchakunanchik payta kasukunanchikpaq hinaspa kuyananchikpaq. Chaynaqa, hinallayá Dioswan wiña-wiñaypaq kuyachikusun (Judas 21).