Cuidakuychikyá

“Tukuy imapa puchukayninmi hichpallaña kachkan, chaynaqa [. . .] ama qonqaspa Diosta mañakuychik.” (1 PED. 4:7.)

 1. Imamantapas puntataqa, ¿imamantam Jesusqa yachachirqa?

JESUCRISTO kay Pachapi kaspanqa imamantapas puntataqa Diospa Gobiernonmantam yachachirqa. Chay gobiernowanmi Jehová Diosqa sutinta hatunchanqa hinaspa qawachinqa llapallan kamachinanpaq derechoyoq kasqanta. Chayraykum Jesusqa qatiqninkunata yachachirqa Diosta kaynata mañakunankupaq: “Munaychakusqayki hamuchun. Munasqaykiyá rurasqa kachun kay pachapipas hanaq pachapi hina”, nispa (Mat. 4:17; 6:9, 10). Chayllañam, Diospa Gobiernonqa Satanaspa runankunata chinkachinqa hinaptinmi Diospa munasqan rurakunqa lliw Allpapi. Danielpa nisqanman hinam lliw “gobiernokunata ñutupaspan chinkachinqa hinaptinmi chay puchuruq gobiernollaña takyanqa wiña-wiñaypaq” (Dan. 2:44).

 2. a) ¿Imaynatataq Jesuspa qatiqninkunaqa yachanmanku karqa hanaq pachamanta kamachiy qallarisqanta? b) Bibliapa nisqanman hina tukuy imapa sucedesqan, ¿imatawanmi qawachinman karqa?

² Diospa Gobiernon haykapi chayamunanmantam Jesuspa qatiqninkuna yachayta munarqaku, chaymi tapurqaku: ‘¿Imaynatam yachasaqku kutimunaykimantaqa hinaspa kay pacha puchukananmantaqa?’, nispa (Mat. 24:3). Hanaq pachamanta Rey hina kamachimusqan mana rikuy atina kasqanraykum Jesusqa willarqa kamachiy qallarisqanta imayna yachanankumanta. Tukuy ima sucedenanmanta Bibliapa nisqan cumplikusqanmi qatiqninkunata qawachinman karqa kamachiy qallaykusqanta. Chaymantapas qawachinmanmi karqa, ‘tukupay tiempokunapa’ qallarisqanta otaq mana allin ruraqkunapa puchukaynin hichpallapiña kasqanta (2 Tim. 3:1-5, 13; Mat. 24:7-14).

Kay tukupay tiempokunapiqa cuidakusunyá

 3. ¿Imanasqataq cristianokunaqa qawan-qawanlla kananku?

³ Apostol Pedrom kaynata qellqarqa: ‘Tukuy imapa puchukayninmi hichpallapiña kachkan, chaynaqa allinta piensarispayá [cuidakuspayá] ama qonqaspa Diosta mañakuychik’, nispa (1 Ped. 4:7). Cristianokunaqa imakuna pasasqanmantam qawan-qawanlla kananku, chaynapi Jesuspa kamachiy qallaykusqanmanta cuentata qokunankupaq. Mana allin ruraq runakunapa puchukaynin asuykamuptinqa, astawanraqchá cuidakunanku. Jesusmi qatiqninkunata nirqa: “Chaynayá qamkunapas wasiyoqpa imay horam kutimunanta [otaq mana allin ruraqkunata haykapi puchukachinanta] mana yachachkaspaqa listolla kaychik”, nispa (Mar. 13:35, 36).

 4. ¿Imapitaq Jehová Diosta serviqkunaqa mana igualchu kanku Satanaspa munaychakusqan runakunawanqa? (Recuadrota qaway.)

⁴ Yaqa llapallan runakunam Satanaspa munaychakusqan kachkanku hinaspapas manam cuentata qokunkuchu imanasqa tukuy imakunapa pasasqanmantaqa. Chaymi Jesucristopa hanaq pachapi kamachisqanmantaqa mana cuentata qokunkuchu. Cheqap cristianokunam ichaqa qawan-qawanlla kaspanku cuentata qokunku imanasqa pasaq 100 watakunapi imakunapa pasasqanmanta. Chaymi 1925 watapi cuentata qokururqaku, enteron Allpapi punta kaq guerra hinaspa guerra pasayta imakunapa pasasqan 1914 watapi Jesucristo hanaq pachamanta kamachiy qallaykusqan qawachisqanmanta. Chay watapitaqmi qallarirqa Satanaspa munaychakusqanpa tukupaynin tiempopas. Enteron Allpapi punta kaq guerra imanasqa kasqanmanta mana yachaspankupas achkam ninku chay guerrawan tukuy ima cambiarusqanta (qaway “Sasachakuy tiempo qallarisqanmanta” niq recuadrota).

 5. ¿Imanasqataq qawan-qawanlla kananchik?

⁵ Tukupay tiempopi kasqanchiktam qawachiwanchik 1914 watamanta tukuy imapa pasasqan. Ñam Jehová Diosqa Jesucristota kamaykachinqaña Satanaspa munaychakusqan kaqkunata atiyniyoq angelkuna chinkachinanpaq (Apo. 19:11-21). Chaymi cheqap cristianokunaqa qawan-qawanlla kananchik puchukay tiempo hichpallapiña kasqanrayku; chay rurayqa ancha allinmi (Mat. 24:42). Chaynataq manaraq chay punchaw chayamuchkaptinmi huk rurayta enteron Pachapi rurananchik.

Enteron Allpapi rurakusqanmanta

6, 7. ¿Imaynatam yapakuchkan Diospa llaqtanpi kaqkuna kay tukupay tiempokunapi?

⁶ Jehová Diospa testigonkunapa rurasqankupas qawachinmi tukupay tiempopi kawsasqanchikta. Tukupay tiempopi imakuna pasananmanta willaspanmi, Jesusqa ima rurananchikmanta nirqa: “Diospa munaychakusqanmanta kay allin noticiam willakusqa kanqa enterollan kay pachapi chaynapi llapallan nacionpi runakuna yachananpaq, chayñam kay tiempoqa tukunqa”, nispa (Mat. 24:14).

⁷ Yachasunchikyá predicacionmanta Jesuspa nisqan imayna cumplikusqanta. 1914 watapi tukupay tiempo qallaykuptinqa, allin noticiamanta predicaqkunaqa aschallam karqaku, chay tiempomantam achkallamanña yapakurun. Kunanqa 7 millon masnin Jehová Diospa testigonkunam enteron Pachapi predicachkanku, paykunaqa tarikunku 100 waranqa masnin congregacionkunapim. Chaymantapas, 2008 watapim 10 millon runakuna asuykurqaku Jesucristopa wañukusqanta Yuyarinapaq huñunakuyman, 2007 watapi riqkunamantaqa achkam yapakurqa.

 8. ¿Imanasqataq Satanasqa predicasqanchikta harkaruytaqa mana atinchu?

⁸ Diablo harkakuchkaptinpas manaraq puchukay tiempo chayamuchkaptinmi Diospa Gobiernonmanta enteron Pachapi llapallan runakunaman willachkanchik (2 Cor. 4:4). Satanaspa makinpim kachkan gobiernokuna, religionkuna, qollqellapi piensachiq negociokuna hinaspa kaykunamanta tukuy rikchaq willakuykunapas. Hinaptinqa, ¿imanasqataq Diospa Gobiernonmanta allin noticia willakuyqa achkanpi yapakuchkan? Jehová Dios yanapasqanraykum. Chaymi predicacionqa allinta rurakuchkan Satanas harkakuptinpas.

 9. ¿Imanasqataq milagro kanman Diospa llaqtanpi imakunapapas allinllaña rurakusqan?

⁹ Diospa llaqtanpi kaqkunapa yapakusqan, Gobiernonmanta astawan predicasqanchik chaynataq Diospa ima rurananmanta yachasqanchikpas admirakuypaq milagrom. Predicacionqa manam rurakunmanchu Jehová Dios mana yanapaptinqa hinaspa llaqtanta mana waqaychaptinpas (leey Mateo 19:26). Qawan-qawanlla kaqkunata hinaspa Dios serviy munaqkunata chuya espiritu yanapasqanraykum seguro kachwan predicacionqa allinpi tukunanmanta. Jesuspa nisqanman hinaqa “chayñam kay tiempoqa tukunqa”. Chay tiempoqa utqaymanmi asuykamuchkan.

“Hatu-hatun ñakariymanta”

10. ¿Imatam Jesusqa nirqa hatu-hatun ñakariymanta?

¹⁰ Kay pachapi mana allin ruraykunaqa ‘hatu-hatun ñakariy’ tiempopim chinkanqa (Apo. 7:14). Bibliaqa manam willawanchikchu hayka tiempo kananmantaqa, ichaqa Jesusmi kaynata nirqa: “Chay punchawkunaqa llumpa-llumpay ñakariy punchawkunam kanqa, manam chaynaqa Dios kay pachata unanchasqanmantapunipas kunankama karqachu, manataqmi chaynaqa kanqachu qepa punchawkunapipas”, nispa (Mat. 24:21). Llapallan ñakariykunamanta aswan kananpaqqa, yaqa 50 otaq 60 millon runakuna wañuchiq iskay kaq hatun guerramantapas aswan mancharikuypaqchá kanqa. Hatu-hatun ñakariyqa tukunqa Armagedonpim, chaypim Jehová Diosqa angelninkunawan Satanaspa munaychakusqan kaqkunata pasaypaqta puchukachinqa (Apo. 16:14, 16).

11, 12. ¿Imawanmi qallarinqa hatu-hatun ñakariyqa?

¹¹ Bibliaqa manam willawanchikchu haykapi hatu-hatun ñakariy qallarinanmantaqa, ichaqa niwanchikmi imawan qallarinanmanta, chayqa qallarinqa pantasqa religionkunata atiyniyoq kamachiqkuna puchukachiptinmi. Apocalipsis libropi 17 hinaspa 18 capitulokunapim pantasqa religionta tupachin chuchumika warmiwan, paywanmi kay Pachapi kamachiqkuna huchapakurqaku. Apocalipsis 17:16 versiculopim willawanchik kay Pachapi kamachiqkuna ima ruranankumanta, chaypim nin: ‘Chuchumikatam cheqninqaku hinaspam qalalla wischusqata saqerunqaku. Aychanta mikuruspam kañaykunqaku’, nispa.

¹² Chay punchaw chayamuptinmi Dios churanqa kamachiqkunapa sonqonpi Paypa “munasqanta ruranankupaq” otaq pantasqa religionkunata puchukachinankupaq (Apo. 17:17). Chaymi nichwan Jehová Diosmi puchukachinqa nispa. Chaynatam Diosqa pantasqa religionkunata juzganqa, iskay uya kaspa unay tiempoña pantasqata yachachisqankumanta hinaspa serviqninkunata qatikachasqankumantapas. Runakunaqa manam yachankuchu pantasqa religionkunata ima pasanantaqa. Jehová Diosta serviqkunam ichaqa yachanku hinaspam achka wataña runakunaman willanku kay tukupay tiempokunapi.

13. ¿Imataq qawachiwanchik pantasqa religionkunapa puchukaynin mana unay tiempopi kananmanta?

¹³ Runakunam admirasqa qepanqaku pantasqa religionkuna puchukachisqa kaptin. Bibliaqa willawanchikmi “kay pachapi paywan [otaq pantasqa religionkunawan] huchapakuspa kusikuq reykunapas” llakillawanña kayna ninankuta: “¡Ay, ay, imaynaraq kanki, Babilonia hatu-hatun llaqta! Huk ratollapim [otaq horallapim] chayaramun castigoykiqa”, nispa (Apo. 18:9, 10, 16, 19). ‘Huk ratollapi’ nisqanmi qawachin puchukaynin mana unay tiempopi kananmanta.

14. ¿Imatam Jehová Dios ruranqa serviqninkunapa contranpi enemigonkuna peleaptin?

¹⁴ Pantasqa religionkuna puchukaruptinqa, Jehová Diospa piñakuyninmanta lliw willakuqkunapa contranpichá enemigonkunaqa hatarinqa (Eze. 38:14-16). Chay pasaptinmi llaqtan waqaychaq Jehová Dioswan enemigonkuna peleanqaku, payqa kaynatam prometen: ‘Sientikuspaymi llumpa-llumpay piñakuywan jurani, chay tiempopim [. . .] yachanqaku Tayta Dios kasqayta’, nispa (leey Ezequiel 38:18-23). Chaymantapas, Palabranpim kaynata nin: “Ñawi ruruy tuksiruqmanmi rikchakun qamkunata imanarusuqnikichikpas”, nispa (Zac. 2:8). Chaynaqa, Diospa llaqtanpa contranpi enemigonkuna hatariptinkum Jehová Diospas enemigonkunapa contranpi hatarinqa chaynapim hatu-hatun ñakariyqa tukunqa Armagedonpi. Chaypaqqa Jesucristom kamachinqa atiyniyoq angelkunata Diospa juicionta ruranankupaq, chaynapim Satanaspa munaychakusqan runakunaqa puchukachisqa kanqaku.

Imatam rurananchik

15. ¿Imaynam kananchik tukuy imapa puchukaynin hichpallapiña kasqanrayku?

¹⁵ ¿Imaynam kananchik tukuy imapa puchukaynin hichpallapiña kasqanrayku? Pedrom kaynata qellqarqa: ‘Tukuy kaykunapa chayna chinkanan kachkaptinqa ¡mayna chuya sonqom Diosta servispa kawsanaykichik!’, nispa (2 Ped. 3:11). Kayna nisqanmi piensachiwanchik Diospa kamachisqankunata sapa kuti kasukunapaq, hinaspa Diospa agradonpaq kaqkunata astawan ruraspa kuyasqanchikta qawachinapaq. Chay rurananchikkunamanta hukninmi kachkan: puchukay tiempo manaraq chayamuchkaptin tukuy sonqomanta allin noticia willakuy. Apostol Pedroqa kaynatawanmi qellqarqa: “Tukuy imapa puchukayninmi hichpallaña kachkan, chaynaqa [. . .] ama qonqaspa Diosta mañakuychik”, nispa (1 Ped. 4:7). Hinaptinqa sapa kutitaqmi Jehová Diosta mañakunanchik espiritunwan chaynataq congregacionninwan yanapawananchikpaq. Chaynapim Payman astawan asuykusun hinaspa kuyasqanchiktapas qawachisun.

16. ¿Imanasqataq Efesios 5:15, 16 nisqanta kasukunanchik?

¹⁶ Kay sasa tiempokunapim Diosninchikta kasukunanchik, paymi nirqa: “Allintayá qawakuychik imaynam kawsasqaykichikta. Amayá kawsaychikqa mana yachayniyoqkuna hinachu aswanqa yuyayniyoqkuna hinayá. Tiempoykichiktapas amayá usuchiychikchu, kay punchawkunaqa mana allinllañam”, nispa (Efe. 5:15, 16). Mana allin ruraykunaqa kunanmi astawan kachkan. Satanasmi tukuy imakunata rurarun runakuna afanasqallaña kaspanku Diospa munayninta mana ruranankupaq. cristianokunaqa chaytaqa yachanchikmi, chaymi mana munanchikchu imawanpas Diosta qepancharuytaqa. Imakunapa pasananta yachaspanchikmi Diospi hinaspa ima rurananpipas confianchik (leey 1 Juan 2:15-17).

17. ¿Imaynataq tarikunqaku Armagedonta kawsaqlla pasaqkuna wañukuqkuna kawsarimuptin?

¹⁷ Jehová Diosqa cumplinqataqmi wañukuqkunata kawsarichinanpaq promesantaqa, “allin runakunapiwan mana allin runakunam hamuq punchawpi” kawsarimunqaku (Hech. 24:15). Qawasqanchikman hinaqa, ¡wañuqkunaqa kawsarimunqakum! Chaytaqa Paymi prometerqa, nisqanman hinam rurakunqa. Isaias 26:19 nin: ‘Wañuqkuna kawsarimuychik. [. . .] Allpapa ukunpi kaqkuna qaparimuychik. Hatarimuspa kusikuyllawanña qaparimuychik. [. . .] Wañuqkuna, allpamanta hatarimuychik nacemuchkaq hina’, nispa. Bibliapa kayna nisqanmi qallariypiqa cumplikurqa israelitakuna llaqtankuman kutichisqa kaptinku, kaymi qawachiwanchik hamuq tiempopi kawsarimuyqa seguro kananmanta. ¡Mayna kusikuychá kanqa kuyasqan ayllunkuta kawsarimuqkuna abrazaykuptinqa! Asuykamuchkanñam Satanaspa munaychakusqanpa puchukayninqa chaynataq mosoq pachapi kawsakuypas. Chaynaqa qawan-qawanllayá kawsasunchik.

¿Yuyachkankichu?

• Imamantapas puntataqa, ¿imamantam Jesusqa yachachirqa?

• ¿Imaynatam kunan tiemponchikpi yapakun Diospa Gobiernonmanta willakuy?

• ¿Imanasqataq qawan-qawanlla kananchik?

• ¿Imaynatam kallpanchasunki Hechos 24:15 nisqan?

[16 kaq paginapi dibujo]

SASACHAKUY TIEMPO QALLARISQANMANTA

2007 watapim La era de las turbulencias. Aventuras en un nuevo mundo sutiyoq libro rurasqa karqa. Kay librotaqa Alan Greenspan sutiyoq runam qellqarqa, payqa yaqa 20 watam Estados Unidos nacionpa qollqen cuentallikuqkunata kamachirqa. Paymi libronpi qawachin 1914 wata manaraq chayamusqan tiempo chay wata pasaruptin tiempokunawan mana chaynalla kasqanta, kaynatam nin:

“1914 wata manaraq chayamuchkaptin willakuykunapa nisqanman hinaqa, tukuy imapas qawachirqam enteron pachapi runakunapa kawsakuynin tukuy tiempo allin kananta, runakunaqa piensarqakum imatapas mana pantaspa allintapuni ruranankuta. 1800 watamanta qatiqnin pachak watakunapim runakunata sirviente kanankupaq rantikusqanku otaq vendesqanku tukururqa. Cheqninakuspa mana allin ruraypas manam llumpayñachu karqa. [. . .] Chay watakunapitaqmi yachaysapa runakunapa tukuy ima rurasqankupas allpantinpi astawan karqa, rurarqakum: telefonota, achkikunapaq corrienteta, peliculakunata, carrokunata, trenta hinaspa wasipi servichikunapaq mana yupay atina tukuy imakunatapas. Chaymantapas, hampikuna rurasqanku, allinta mikunankupaq yanapasqanku hinaspa limpio yaku achka runakunaman qosqankum runakunata yanaparqa aswan achka watakuna kawsanankupaq [. . .]. Lliw runakunam piensarqaku chayna allin kawsakuyta haykapipas mana pi runapas yanqacharunanta.”

Nirqataqmi: “Enteron pachapi Iskay kaq Guerrapim aswan achka runakuna wañurqaku, chayna kaptinpas Punta kaq Guerram runakunapaqqa aswan mana allin karqa: runakunapa suyakuynintam chinkarachirqa. Manam qonqayta atinichu Punta kaq Guerra manaraq kachkaptin runakunapa imayna piensasqanta, paykunaqa suyarqakum hamuq tiempopi suma-sumaq kawsakuyta. Kunan tiempopiqa manañam chay tiempopi runakuna hinachu hamuq tiempotaqa suyanchik. Punta kaq Guerram chay tiempopi runakunapa imayna kawsanankupaq suyasqankuta chinkarachirqa. ¿Chaynachu yachaysapa runakunapa kunankama tukuy ima rurasqankuta chinkarachinman runapura wañuchinakusqanku, allpa pachapi astawan rupay kasqan hinaspa runakuna atiyniyoq kayta munaspanku imakunapas rurasqanku? Manam pipas chaytaqa yachanchu.”

Chay librollanpim Alan Greenspan sutiyoq runaqa yuyarirqa Benjamin M. Anderson (1886-1949) profesorpa kayna nisqanta: “Punta kaq Guerra manaraq kachkaptin yuyayniyoq runakunaqa ancha llakikuywanmi yuyarinku mana llumpay sasachakuypi kawsakusqankuta. Chayna kawsakuyqa kunankamapas manam kanchu” (Economics and the Public Welfare [La Economía y el bienestar público]).

G. J. Meyer sutiyoq runapas kaynatam nin: “Allpantinpi imakunapas pasakusqanmanta rimaspanchikqa ninchikmi ‘tukuy ima cambiarusqanta’. Chayna kasqantam astawanqa ninchikman allpantinpi Punta kaq Guerramanta [1914-1918]. Chay guerram tukuy imata cambiarun: nacionkunapa linderonkunata, gobiernokunata, llaqtakunapa imayna kasqankuta, chaymantapas cambiarunmi tukuy imamanta hinaspa ñoqanchikmanta imayna piensasqanchiktapas. Punta kaq Guerra kasqanraykum, guerra tukuruptin qepamanqa runakunapa kawsakuyninqa imapipas lliw cambiarurqa, manañam guerra manaraq kachkaptin hinañachu karqa” (A World Undone [Un mundo desgarrado], 2006 watapim kay libroqa rurasqa karqa).

[18 kaq paginapi dibujo]

Armagedonpiqa atiyniyoq angelninkunatam Jehová Diosqa servichikunqa