Bibliata leeyqa allinninchispaqmi kanqa

1-3. ¿Imakunapin yanapawasun Bibliata estudiaspa chayman hina kawsasqanchis?

HUK yuyaq cristianan nirqan: “Sapa tutamantanmi Diosta ‘gracias’ nini Bibliata leeqtiy entiendechiwasqanmanta”, nispa. Payqa 40 kutitañan Bibliata leeyta tukun, decidisqataqmi kashan astawan leenanpaq. Huk sipas cristianatapas Biblia leesqanmi yanaparqan Jehová Diosta astawan reqsinanpaq, kunanqa amigonta hinan Diosta rikun, chaymi nin: “Kunanqa ancha kusisqan kani”, nispa.

² Apóstol Pedron llapa cristianokunata kallpachawanchis Diospa Siminta ‘mana chhaqrusqa lecheta [hina] anchatapuni munanapaq’ (1 Ped. 2:2). Chayta kasukunapaqqa Bibliatan estudiana chayman hinataq kawsana. Chaymi yanapawasun ch’uya concienciayoq kanapaq, imapaq kawsasqanchista yachanapaq, Diosta munakuq payta serviq amigokunayoq kanapaqpas. Pablo hinan ñoqanchispas ninchis: “Sonqoypiqa Diospa kamachikuy siminwanmi kusikuni”, nispa (Rom. 7:22). ¿Imakunapin Biblia estudiay yanapawallasunmantaq? Chaymantan kunan yachasun.

³ Jehová Diosmanta Jesusmantapas astawan yachasqanchismi yanapawasun paykunata runamasinchistapas astawan munakunapaq. Bibliata allinta estudiasqanchispin yachanchis millay runakuna wañuchisqa kaqtin chanin runakuna qespichisqa kanankuta. Hinaspapas kusikunapaq willakuytan yacharqanchis. Chayta runakunaman willanapaq kallpachakusun chayqa, Jehová Diosmi allinpaq qhawariwasun.

 4. ¿Imaninmi Josué 1:8 texto Biblia leeymanta?

⁴ Jehová Diosqa manan munanchu Bibliata usqhaylla leenanchista. Simin Qelqata imayna leenanmantan Josueta nirqan: “Chaytaqa tuta-p’unchaymi yuyaymanallankipuni qelqaq kamachikusqanman hinapuni ruwanaykipaq”, nispa (Jos. 1:8; Sal. 1:2). Chaypi nisqan hina, Bibliata leespaqa yuyaymananapaq hinan leenanchis. Bibliata leespa ‘yuyaymanasqaykin’ yanapasunki necesitasqaykipaq hina, kallpachanasuykipaq hina yanapaykunata tarinaykipaq. Qanpaq hina textokunata willakuykunatapas tarispaqa susigollawan leey, simiyki ukhullapipas rimashawaq hinata. Chayta ruwanki chayqa leesqaykin sonqoykiman chayanqa, chaytaqmi kallpachasunki chaypi yachasqaykiman hina imatapas ruwanaykipaq.

5-7. ¿Imaynatan Bibliata ‘yuyaymanaspa’ leey yanapawasunman: a) ch’uya kawsayniyoq kanapaq? b) sumaq sonqowan hukkunata qhawarinapaq? c) sasa tiempokunapi tarikuspapas Diospi hap’ipakunapaq?

⁵ Chayta ruwasqaykin yanapasunki sasa entiendena librokunaman chayaqtiyki entiendenaykipaq. Chayta kinsa ruwaykunawan rikch’anachisun. Ñawpaqta kaypi yuyaykuy: huk waynan Bibliata leespa chayarun Oseas libroman. Oseas 4:11-13 textota ‘yuyaymanaspa’ leesqan qhepamanmi sayarun (leey Oseas 4:11-13). ¿Imarayku? Chaypi nisqanta paypaq hina qhawarisqanrayku. Escuelapi waynamasinkunan tanqashanku qhelli huchata ruwananpaq. Chaymi chay textoq nisqanpi yuyaymanaspa sonqonpi nin: “Jehová Diosqa rikumushanmi pakallapi huchallikuqkunata. Manan munaymanchu sonqon k’iriyta”, nispa. Chaypi yuyaykuspan payqa decidikun ch’uyata kawsananpaq.

⁶ Kunanqa kaypi yuyaykuy: huk cristianan Bibliata leespa chayarun Joel 2:13 textoman (leey Joel 2:13). ‘Yuyaymanaspa’ leesqanraykun reparan Jehová Dios hina ‘sumaq sonqo, llakipayakuq, mana usqhay phiñakuq, tukuy tiempo munakuq’ kananpaq kallpachakunan kasqanta. Chaypi yuyaykuspan decidikun manaña qosanmanta huk runakunamantapas burlakunanpaq nitaq k’arak simiwan rimapayananpaqpas.

⁷ Kaypi yuyaykullaytaq: huk cristianon mana llank’anayoq kashan, chaymi familianta imawan uywananmanta llakikushan. Hinan ‘yuyaymanaspa’ leen Nahúm 1:7 textota, chaypin nin: “Señor Diosqa allinmi, llaki-phutiy p’unchaypin llaqtantaqa pakaykun, payman hap’ipakuqkunatan waqaychan”, nispa. Chaypi leesqanmi sonqonta “thak” niyachin. Jehová Dios sumaqta cuidawasqanchista yachaspan manaña sinchitachu llakikun. Chaymantan 15 versiculotañataq leen (leey Nahúm 1:15). Chayta leespan iñiqmasinchis reparallantaq sasa tiempopi tarikuspa Diosta pakaykuqninchista hina qhawarinapaqqa allin willakuykunata predicana kasqanta. Chaymi llank’anata maskhashallan chaypas, sapa semana predicaq lloqsinanpaq kallpachakun.

 8. ¿Ima ‘qoritan’ Biblia estudiasqaykipi tarirqanki?

⁸ Chay kinsa textokunapi yanapaykunata rikusqanchisqa sasa entiendena librokunamantan horqosqa kashan. Oseas, Joel, Nahúm librokunapi sumaq yanapaykunata tarisqanchismi kallpachawasun huk versiculokunata ‘yuyaymanaspa’ leenapaq. ¡Chay profetakunaq qelqasqanpiqa askhatapunichá sumaq yachaykunata tarisun! Ichaqa Bibliapi tarikuq llapa librokunapin chay hina yachaykuna kashan. Bibliaqa qori maskhana mina hinan, chaymi allinta t’aqwinanchis. Chayta ruwasun chayqa qorita tariq hinan allin ñanninta apawaqninchis yachayta tarisun, iñiyninchispipas qaqata sayasun.

 9. ¿Imatan ruwanayki Bibliapi leesqaykita allinta entiendenaykipaq?

⁹ Bibliataqa sapa p’unchaymi leenanchis, ichaqa kallpachakunanchismi leesqanchista entiendenapaq. Chaypaq yanapachikuy Diospa llaqtanpi kaq qelqakunawan, chaypin tarinki Bibliaq willasqan runakunamanta, llaqtakunamanta, hukkunamantapas. Allinniykipaq kaq ima yachachikuytapas tarisqaykita mana entiendespaqa umallikunatan tapukuwaq otaq iñiyninpi poqosqa cristianokunata. Bibliapi leesqanchista entiendey allinpuni kasqanta yachananchispaq, yachasun ñawpaq tiempopi Apolos cristianomanta.

10, 11. a) ¿Ima yanapayta chaskisqanmi Apolosta yanaparqan aswan allinta yachachinanpaq? b) ¿Imatan Apolosmanta yachanchis? (Qhaway “¿Sut’inchasqa yachachikuykunaman hinachu yachachishanki?” nisqa recuadrota.)

¹⁰ Apolosqa judío runan karqan, “Diospa Simin Qelqakunata allinta yachaq”, “kusa rimaq qhari”. Hechos libron paymanta nin: ‘Jesusmantan iman kaqtapuni tukuy sonqo rimaqpas yachachiqpas, hinaña Juanpa bautismollanta yachashaspapas’, nispa. Arí, payqa bautizakuymantan runakunaman yachachiq ichaqa manan llapantachu chaymanta yacharqan. Chaymi Éfeso llaqtamanta Priscila, Áquila casarasqa cristianokuna “aswan sut’itapuni Diospa ñanninta yachachirqanku” (Hech. 18:24-26). ¿Imaynatan Apolosta chay yanaparqan?

¹¹ Apolosqa Éfeso llaqtapi predicaruspan Acaya llaqtata rirqan. Biblian nin: “[Llaqtaman] chayaspan Diospa khuyapayakuyninrayku iñiqkunata anchata yanaparqan. Apolosqa ancha atiywan rimaspan llapa runaq qayllanpi judío runakunata atiparqan, Jesuspuni Cristoqa kasqanta Diospa Simin Qelqakunawan sut’inchaspa”, nispa (Hech. 18:27, 28). Cristianokunaq bautizonmanta allinta yacharuspan Apolosqa chayllaraq bautizakuqkunata “yanaparqan” iñiyninkupi astawan wiñanankupaq. ¿Imatan Apolosmanta yachanchis? Ñoqanchispas pay hinan kallpachakunchis Bibliata leespa allinta entiendenapaq. Ichaqa aswan allin yachachiq kanapaq iñiyninpi poqosqa cristiano yanapayta munawasunman chayqa, huch’uyyaykukuspan “gracias” ninanchis. Chaymi yanapawasun predicaspa aswan allinta yachachinapaq.

12, 13. ¿Imaynatan iñiyninkupi iskayaq estudiantekunata yanapasunman? Huk rikch’anachiyta willay.

¹² Priscila, Áquila, Apolos hinan ñoqanchispas hukkunata yanapasunman. ¿Imaynan sientekunki estudiachisqayki runata sasachakuyninkunata atipaspa iñiyninpi wiñananpaq yanapasqaykimanta? Umalli kanki chayri, ¿imaynan sientekunki huk iñiqmasi sasachakuyninpi Bibliawan yanapasqaykimanta “gracias” nisuqtiyki? Diospa Siminwan hukkunata yanapasqanchisrayku kawsayninkupi allinyasqankuqa anchatan kusichiwanchis.a ¿Imaynatan chayta ruwasunman?

¹³ Eliaspa tiemponpin askha israelitakuna iñiyninkupi iskayarqanku. Paykunata Eliaspa yuyaychasqanmi kunanpas iñiyninpi iskayaq estudianteta yanapanman (leey 1 Reyes 18:21). ¿Estudiachisqanchis runa familianta otaq amigonkunata manchakuspa mana Diosta serviyta munanchu chayri? Chay kaqtinqa Isaías 51:12, 13 (leey) textowanmi yanapasunman mana manchakuq kanankupaq.

14. ¿Iman yanapawasun textokunata yuyarinapaq?

¹⁴ Bibliapiqa askha yanapaykunan kashan llakisqata, pantaqta otaq pisikallpayaqta yanapanapaq. Ichaqa nishankipaschá: “¿Imaynapitaq yachasaq ima textokunawan pitapas yanapanayta?” nispa. Chaypaqqa sapa p’unchaymi Bibliata leespa chaypi yuyaymananayki. Chayta ruwaqtiykin umaykipi askha textokuna kanqa, Diospa santo espirituntaqmi yanapasunki necesitasqayki ratopi chaykunata yuyarinaykipaq (Mar. 13:11; leey Juan 14:26).b

15. ¿Imatan ruwanayki Diospa Siminta allinta entiendenaykipaq?

¹⁵ Salomón hina Jehová Diosmanta yachayta mañakuy, chaymi yanapasunki Diospaq ruwanaykikunata allinta hunt’anaykipaq (2 Crón. 1:7-10). Ñawpa profetakuna hina Diospa Siminta ‘makilla maskhay’, chhaynapin Jehová Diosmanta munasqanmantapas allinta yachanki (1 Ped. 1:10-12). Apóstol Pablon Timoteota nirqan ‘Diospa siminpi [...] allin yachachikuyta’ maskhananpaq (1 Tim. 4:6). Sichus qanpas chayta ruwanki chayqa allin wakichisqan kanki hukkunata yanapanaykipaq, iñiyniykipipas qaqatan sayanki.

16. a) ¿Imaynatan Berea llaqtapi runakunata yanaparqan ‘Diospa Simin Qelqakunata sapa p’unchay t’aqwisqanku’? b) ¿Imaraykun kunanpas sapa p’unchay Bibliata t’aqwinanchis?

¹⁶ Berea llaqtapi judiokunaqa ‘Diospa Simin Qelqakunatan sapa p’unchay t’aqwiqku’. Huk kutinmi Pablo paykunaman Diospa siminta willarqan, paykunataq uyarisqankuta yachasqankuwan tupachirqanku. Hinan Pabloq yachachisqan cheqaq kasqanta reparaspa “paykunamanta askha iñirqanku” (Hech. 17:10-12). ¿Imatan chay yachachiwanchis? Bibliata sapa p’unchay t’aqwiy iñiyninchispaq allinpuni kasqanta. Chay “iñiyqa suyashasqanchista cheqaqtapuni chaskinanchispaq yuyaymi”, chaytaqmi yanapawasun wiñay kawsayman aypanapaq (Heb. 11:1).

17, 18. a) ¿Imaynatan allin iñiyniyoq kaypas munakuypas sonqonchista pakaykun? b) ¿Imaynatan Diospi suyakuy pakaykuwanchis?

¹⁷ Pablon nirqan: “Ñoqanchis ichaqa, p’unchaypi kawsaq runakuna kaspa allin yuyayninchispi kasunchis, iñiywanpas munakuywanpas fierro unkuwan hina churakusunchis, Diospa qespichiwananchista suyakuywanpas cascowan hina churakusunchis”, nispa (1 Tes. 5:8). Imaynan huk soldado sonqonta cuidan enemigonkunamanta, chay hinatan cristianokunapas sonqonchista cuidananchis huchamanta. Sichus huk cristiano iñiyninpi qaqata sayan, Diospa promesanta suyakun, Diostapas runamasintapas munakun chayqa, fierro unkuwan hinan sonqonta cuidashan. Chayta ruwaqqa manan faciltachu ima huchamanpas urmanqa.

¹⁸ Pabloqa cascotan rikch’anachillarqantaq ‘Diospa qespichiwananchista suyakuywan’. Ñawpa tiempopi soldadoqa cascotan churakuq guerrapi kaspa uman allin pakaykusqa kananpaq. Cristianokunapas cascowan hina pakaykusqa kanapaqqa Diospa qespichiynintan suyakushanallanchis, chaypaqtaq sapa p’unchay Bibliata estudiananchis. Diospi suyakuymi yanapawasun Diospa llaqtanmanta t’aqakuspa ‘Dios contra thawtiqkunamanta’ karunchakunapaq (2 Tim. 2:16-19). Diospi suyakuymi kallpachawasun mana allin ruwaykunaman tanqawaqninchis runakunatapas mana kasunapaq.

19, 20. ¿Imaraykun Diospa Siminta ancha chaninpaq qhawarinchis? ¿Imata ruwaspan rikuchisun Bibliata ancha chaninpaq qhawarisqanchista? (Qhaway ‘Necesitasqayman hinapunin Diosqa yanapawan’, nisqa recuadrota.)

¹⁹ Tukukuy p’unchay qayllaykamusqanraykun astawanraq Diospa Siminpi confiananchis. Bibliapi yachachikuykunan yanapawanchis millay ruwaykunata atipanapaq, huchaman mana urmanapaqpas. Hinaspapas yanapawanchismi Satanaspa trampankunaman mana urmanapaq kay pachapi runakunatapas mana qatikunapaq. Bibliaq yanapayninwanmi wiñay kawsayman apaq ñanpi purisun.

²⁰ Diosqa “munanmi llapan runakuna qespichisqa kanankuta”. “Llapan runakuna” nispaqa ñoqanchismanta yanapasqanchis runakunamantawanmi rimashan. Ichaqa qespichisqa kayta munaqqa ‘cheqaq-kaytan reqsinan’ (1 Tim. 2:4). Chaymi Bibliata leeshanallanchis chaypi yachasqanchisman hinataq kawsananchis. Chayta ruwaspan rikuchisun Diospa Siminta ancha chaninpaq qhawarisqanchista (Juan 17:17).