Qhapaq runamanta Lazaromantawan

Jesusmi discipulonkunata yachachiran imaynatachus qolqenkutapas ima kaqninkutapas utilizananku karan chayta. Fariseokunan ichaqa “qolqe sonqo” karanku, chaymi chay yachachisqanta uyarispa “Jesusta asipayaspa millayta qhawaykuranku” (Lucas 15:2; 16:13, 14).

Jesusmi ichaqa mana paykunata manchakuranchu, chaymi niran: “Qankunaqa runakunaq qhawarinanpaqmi Dios sonqo runaman tukunkichis, Diosmi ichaqa sonqoykichista reqsin. Runakuna ukhupi imapas allinpaq jap’isqa kaqqa millakunapaqmi Diospaqqa”, nispa (Lucas 16:15).

Chay fariseokunaqa qhapaq kasqankurayku, politicapi religionpipas atiyniyoq kasqankuraykun “runakuna ukhupi allinpaq jap’isqa karanku”. Ichaqa manañan chhaynañachu kananku karan, aswanpas Diosta necesitasqankuta reparakuq común runakunan allin jap’isqaqa kananku karan. Chaymi Jesusqa niran:

“Kamachikuy simipas profetakunaq qelqasqanpas Juankamallan karan. Chaymantapachan ichaqa Diospa gobiernonmanta allin willakuykuna willasqa kashan, imaymana clase runakunataq chayman jaykunankupaq tukuy atisqankuta ruwashanku. Cielopas kay pachapas tukukapunmanraqmi, kamachikuy simimantan ichaqa manapuni juj letraq imachallanpas chinkanmanchu manachus junt’akunqa chayqa”, nispa (Lucas 3:18; 16:16, 17).

Judío umallikunaqa alabakuspan niqku “noqaykuqa Moisespa chaskisqan kamachikuykunatan kasukuyku” nispa, chaymi juj kutinpas niranku: “Noqaykuqa Moisespa discipulonkunan kayku. Noqaykuqa yachaykun Diosqa Moisesman rimaykusqanta”, nispa (Juan 9:13, 28, 29). Ichaqa Moisespa chaskisqan kamachikuykunaqa k’umuykukuq runakunatan yanapanan karan Cristo Jesusta reqsinankupaq. Chaymi bautizaq Juanqa Jesusta presentaran Diospa corderonta jina (Juan 1:29-34). Chaymantapachan k’umuykukuq runakunamanqa “Diospa gobiernonmanta” willakusharan. Arí, Diospa gobiernonta lliu kasukuy munaqmanmi allin willakuykunata willakusharan.

Moisespa chaskisqan kamachikuykunaqa runakunata Cristoman pusaspan junt’akuran, chaymi tukupunanpaqña kasharan. Chay kamachikuykunan permitiran askha razonrayku divorciakuyta, Jesusmi ichaqa niran: “Pipas esposanmanta t’aqakuspa jujwan casarakunman chayqa, pantay juchamanmi urmashanman. Pipas qosanmanta t’aqanasqa warmiwan casarakuqpas pantay juchamanmi urmashallanmantaq”, nispa (Lucas 16:18). ¡Maytachá fariseokunaqa chay nisqanwan phiñakuranku!

Chaymantan Jesusqa juj ejemplota churaspa rikuchiran juj jatun cambio aparikushasqanta. Chaypin willaran iskay runamanta. Chay runakunaq situacionninmi qonqaylla cambiapusqa. Chay ejemplota entiendenapaqqa yuyarinanchismi fariseokunaqa qolqe sonqo kasqankuta, runakunaq alabasqan kasqankuta ima.

Jesusmi niran: “Juj runan karan qhapaqllaña, payqa pukaniraq azul p’achawan, lino p’achawan imallan p’achakuq, sapa p’unchaytaq imaymana kaqninkunawan kusirikuq. Paypa punkunmanmi churaqku “lleq” nishaq k’irikunayoq limosna mañapakuq runata, chay runaq sutinmi karan Lázaro. Payqa qhapaqpa mesanmanta ususqakunataraqmi mijuyta munaq, alqokunapas jamuspan k’irinkunata llaqwaqku”, nispa (Lucas 16:19-21).

Chay qolqe sonqo qhapaq runaqa fariseokunatan representaran. Paykunaqa allin p’achallawanmi churakuqku, allin respetasqataqmi karankupas umalli kasqankurayku. Chaytan Jesús compararan chay qhapaq runaq churakusqan pukaniraq azul p’achawan; yuraq lino p’achantaq rikuchiran paykuna kikinkuta allin runapaq qhawarikusqankuta (Daniel 5:7).

Fariseokunaqa sinchitan pisichaqku común runakunata, chaymi paykunata ‛am ha·’aʹrets (“allpa runakuna”) niqku. Paykunapaqqa manas chay runakunaqa imatapas Diospa kamachikuyninkunamanta yachaqkuchu, manataqsi yachachinapaq jinapaschu karanku (Juan 7:49). Chaymi Jesusqa chay común runakunata compararan limosna mañapakuq runawan, ‘qhapaqpa mesanmanta ususqakunata mijuyta munaq’ runawan. Chay runaq “lleq” nishaq k’irinkunataq rikuchiran común runakunaqa fariseokunapaq espiritualpi onqosqa jina kasqankuta.

Chaymantan ichaqa Jesús willaran chay mañapakuq runawan, chay qhapaq runawanpas juj jatun cambio kananta.

Jesusmi niran: “Tiempowantaq chay runaqa wañukapuran, jinan angelkuna Abrahanpa ladonman apapuranku. Qhapaq runapas wañukapullarantaqmi, jinan paytaqa p’ampapuranku. Sepulturapi ñak’arishaspan payqa wichayta qhawarispa karupi rikuran Abrahanta, Lazarotaq ladonpi kasharan”, nispa (Lucas 16:22, 23).

Abrahanqa unayñan wañusqa kasharan sepulturapi, chaymi mana ima ruwaytapas atiranchu (Eclesiastés 9:5, 10). Chaytaqa allintan yacharanku Jesusta uyariqkunaqa. Chhaynaqa, ¿imatan Jesús yachachiyta munasharan? ¿Imatan yachachisharan común runakunamanta, qolqe sonqo umallikunamantapas?

Chaypaq yuyarinanchis Jesuspa: “Kamachikuy simipas profetakunaq qelqasqanpas Juankamallan karan. Chaymantapachan ichaqa Diospa gobiernonmanta allin willakuykuna willasqa kashan”, nispa nisqanta. Chhaynaqa Jesuspa predicasqanwan Juanpa predicasqanwan iman chay qhapaq runawan Lazarowanqa jujniraypi tarikapuranku. Chaymi karan wañupunkumanpas karan jina.

K’umuykukuq común runakunaqa pisichasqan karanku, ichaqa Diospa gobiernonmanta Juanpa willasqanwan, Jesuspa willasqanwan iman paykunaqa allinta entiendesharanku Diospa yachachikuyninkunata. Ñaupaqqa umallikuna yachachiqtinqa mesamanta ususqallantapas mijushankuman jinan karan, kunanmi ichaqa Jesuspa yanapayninwan allinta Diosmanta yachasharanku. Chayqa karan Jehová Diospas paykunata ladonman pusashanman jinan.

Religionpi umallikunan ichaqa manapuni munarankuchu Juanpa willasqanta ni Jesuspa willasqantapas uyariyta (Mateo 3:1, 2; 4:17). Aswanmi chay willasqankuqa nina jina paykunapaqqa karan, chaymi ninapi ñak’arishaq qhapaq runa jina kasharanku, phiñasqataq kasharankupas (Mateo 3:7-12). Chaymi maytapuni munasharanku Jesuspas discipulonkunapas manaña predicanankuta, chhaynapi thajpi kanankupaq. Paykunaqa chay qhapaq runa jinan niranku: “Taytáy Abrahán, khuyapayawaspayki Lazarota kachamuway dedo puntallantapas unuman challpuykuspa qalluyta thasnuykachinanpaq, maytapunin ñak’arishani kay nina rauraypi”, nispa (Lucas 16:24).

Ichaqa manan uyarisqachu karanku. Chay umallikunaqa yaqa llapankun kaqlla kasharanku, manan kasukurankuchu ‘Moisespa qelqasqantapas ni profetakunaq qelqasqantapas’. Kasukunkuman karan chayqa, sumaqtachá chaskinkuman karan Jesusta, chay qelqakuna paymanta sut’ita willakusqanrayku (Lucas 16:29, 31; Gálatas 3:24). Paykunaqa manapunin sonqonkuta llamp’uyachirankuchu, chaymi Jesuspa discipulonkunatapas mana uyarirankuchu. Jesuspa discipulonkunan ichaqa manapuni predicayninkutaqa saqenankuchu karan. Chaymi Jesuspa willasqan ejemplopi Abrahanqa chay qhapaq runata niran:

“Wawáy, ¿manachu yuyarinki kausashaspa imaymana allin kaqkunawan kusirikusqaykita? Lazaron ichaqa khuyayta ñak’ariran. Chaymi payqa kusisqa kaypi kashan, qantaq ñak’arishanki. Jinaspapas sinchi jatun ukhu wayq’on noqaykutaqa qankunamanta t’aqawashanku, chayrayku pipas kaymanta qankunaman jamuyta munaqqa manan atinmanchu, nitaq qankunapas chimpamuyta atiwaqchischu”, nispa (Lucas 16:25, 26).

Chay umallikunaqa jatunchakuq kasqankuraykun chay qhapaq runa jina wijch’usqa karanku, Jesuspa yugonta chaskikuq k’umuykukuq runakunan ichaqa sumaq chaskisqa, espiritualpi allin mijuchisqa ima karanku; chhaynapin paykunawan juj jatun cambio karan (Mateo 11:28-30). Chay cambioqa aswan allinta reparakuran 33 watapi Pentecostés fiestapi santo espirituta Jesuspa discipulonkunaman Jehová Dios kachaykamuqtin, chaywanmi Jehová Diosqa sut’ita rikuchiran Jesuspa discipulonkunata chaskisqanta, jatunchakuq judío umallikunatataq wijch’usqanta; chaywanmi rikuchillarantaq ñaupaq kaq rimanakuyta mosoq rimanakuywan cambiasqantapas (Jeremías 31:31-33; Colosenses 2:14; Hebreos 8:7-13).