‘Umambo Wanu Mbudze’ Mphapo Lini?

Mungaona “ipi pyonsene, dzindikirani kuti Mwana munthu ali duzi na pa nsuwo.”​—MAT. 24:33.

MUNATAWIRA TANI?

Kodi makhaliro a dziko kutomera mu caka 1914 asakwanirisa tani profesiya ya Bhibhlya?

Kodi kutekera kwa makhaliro a anthu kusapangizanji?

Kodi musabva tani thangwi yakuti kumala kuli cifupi kakamwe?

1, 2. (a) Ninji pinafuna kukhuya maonero athu ku pinthu pinaona ife? (b) Tinakwanisa kunyindiranji thangwi ya Umambo wa Mulungu?

Panango mwaona kale kuti mboni zakuona na maso, kazinji kene zisakumbuka pidacitika mu njira zakusiyana pang’ono. Mu njira ibodzi ene, pisanentsa kwa munthu kukumbuka pyonsene pidapangwa iye na dotoro pakumala kudingwa ungumi wace. Panango munthu asasaka mifungulo yace peno maorko ace, maseze ali cifupi na iye. Makhaliro anewa onsene, mwakubverana na basa ibodzi yakufufudza, asapangiza ntundu wa uboliboli​—kukhonda ona cinthu, peno kuduwala cinthu, thangwi yakuphatika na pinthu pinango. Pyenepi pisalongwa ninga cipangizo cakuti ongo wathu usaphata tani basa.

² Anthu azinji lero ali mu “ntundu unoyu wa uboliboli” mu kulonga pya mabvekero a makhaliro a dziko. Iwo asatawira kuti dziko yacinja kakamwe kutomera mu caka 1914, mbwenye iwo nkhabe kudzindikira mabvekero a makhaliro anewa. Ninga anyakupfundza Bhibhlya, ife tisadziwa kuti Umambo wa Mulungu watoma mu caka 1914 pa ndzidzi udakhazikiswa Yezu ninga Mambo kudzulu. Mbwenye ife tisadziwa kuti pizinji pisaphatanizwa mu ntawiro wa phembero yakuti: ‘Umambo wanu Mbudze. Pinafuna imwe mbapicitwe pantsi pano ninga kudzulu.’ (Mat. 6:10) Mwandimomwene, pyenepi pisaphataniza kumala kwa makhaliro ano akuipa a pinthu. Basi ene pyenepi pingacitika, cifuno ca Mulungu cinacitwa pantsi pano ninga munacitirwa ico kudzulu.

 3. Ndi mwai wanji uli na ife thangwi yakupfundza Mafala a Mulungu?

³ Nakuti tisapfundza Bhibhlya mwakukhonda phonya, ife tisakwanisa kuona kuti profesiya isakwanirisika lero. Ndi kusiyana tani na anthu azinji! Iwo ali akuphatika kakamwe mu umaso wawo na pinafuna iwo, natenepa iwo nkhabe dzindikira cipangizo cakuti Kristu akutonga kutomera mu caka 1914, pontho kuti mwakukhonda dembuka anadzabweresa kutonga kwa Mulungu. Mbwenye nyerezerani mbvundzo uyu: Khala mwatoma kale kutumikira Mulungu, kodi musapitiriza kubvesesa na kudzudzumika thangwi ya mabvekero a ndzidzi wathu ninga pikhacita imwe mu pyaka pya nduli? Ngakhale kuti mwatoma cincino kutumikira ninga Mboni ya Yahova, ninji pinadzudzumika na imwe? Mwakukhonda tsalakana ntawiro wathu, tendeni tibwerezere mathangwi matatu akufunika, anapangiza kuti mwakukhonda dembuka, Mambo wakudzodzwa wa Mulungu anadzacita thanyo inango toera cifuno ca Mulungu cicitwe mwakukwana pa dziko yapantsi.

KUONEKERA KWA ANYAMAKAVALO

4, 5. (a) Kodi Yezu akucitanji kutomera mu caka 1914? (Onani cithundzithundzi cakutoma.) (b) Kodi anyamakavalo atatu asaphiphirisanji, na pyenepi pisakhuya tani makhaliro a dziko?

⁴ Mu caka 1914, Yezu Kristu, wakuti asaphiphiriswa ninga akufamba pa kavalo yakucena​—apaswa nthimba yace kudzulu. Iye abuluka toera kukwanirisa kukunda kwace makhaliro akuipa a dziko ya Sathani. (Lerini Apokalipse 6:1, 2.) Mafokotozero a profesiya ya Apokalipse kapitulu 6 yapereka thangwi yakuti pakumala kukhazikiswa kwa Umambo wa Mulungu, makhaliro a dziko mbadatekera​—mbakudaoneka nkhondo, njala, mautenda, na mathangwi anango anabweresa kufa. Makhaliro anewa asaphiphiriswa na kufamba kwa anyamakavalo atatu akuti asatowerera Yezu Kristu.​—Apok. 6:3-8.

⁵ Ninga pidalongwa kale, mwakukhonda tsalakana mapikiro a kubverana kwa mautongi pa dziko yonsene, ntendere ‘wabuluswa pantsi pano.’ Nkhondo Yakutoma Ya Dziko Yonsene Yapantsi ndi cipangizo cakutoma kwa nkhondo zizinji, mwakubverana na pinacitika lero pa dziko. Mwakukhonda tsalakana kuthambaruka kwa mpfuma na siyensiya kutomera mu caka 1914, njala isapitiriza kuthabusa citsidzikizo ca dziko. Kusiyapo pyenepi, mbani anafuna kupokanya kuti ntundu onsene wa mautenda, pidengwa pyacibaliro, na pidengwa pinango ‘pyakugopswa’ pisapitiriza kupha pikwi na pikwi pya anthu pyaka pyonsene? Kukula, kuthimizirika, na kugopswa kwa makhaliro anewa ndi kukulu kakamwe lero. Kodi musadzindikira mabvekero a makhaliro anewa?

 6. Mbani adadzindikira kukwanirisika kwa profesiya ya Bhibhlya? Pyenepi pyaakulumiza toera kucitanji?

⁶ Anthu azinji adzudzumiswa kakamwe na kutoma kwa Nkhondo Yakutoma Ya Dziko Yonsene Yapantsi, na nyampwanda wa Espanya. Mbwenye Akristu akudzodzwa mwakufunisisa akhadikhira kuti caka 1914 ndi kumala kwa Ndzidzi wa Ajentiu. (Luka 21:24) Mwandimomwene, iwo nee akhadziwa pyonsene pikhafuna citika. Ngakhale tenepo, iwo akhadziwa kuti caka 1914 mbicidapangiza thanyo ipswa ya Utongi wa Mulungu. Mwakukhonda dembuka, mudadzindikira iwo kukwanirisika kwa profesiya ya Bhibhlya, mwacipapo iwo akhapanga anango kuti Utongi wa Mulungu ukhadatoma. Kuwangisira kwawo toera kudziwisa Umambo, kwabweresa kutcingwa kwakuwanga. Kuoneka kwa makhaliro anewa m’madziko mazinji, ndi cipangizo cinango ca kukwanirisika kwa profesiya. Mu pyaka pidatowerera, anyamalwa a Umambo atonga ‘kukhazikisa mitemo toera kuonesa anthu nyatwa.’ Iwo aphatisirambo njira zinango ninga kumenya, kufungira nkaidi, ngakhale kukhomera anthu pamuti, kuapha na mpfuti, peno kugwanda makhosi a abale athu.​—Sal. 94:20, NM; Apok. 12:15.

 7. Thangwi yanji anthu azinji nee asadzindikira mabvekero andimomwene a makhaliro a dziko?

⁷ Maseze pana pipangizo pizinji pyakuti Umambo wa Mulungu wakhazikiswa kudzulu, thangwi yanji anthu azinji nkhabe tawira mabvekero a pidzindikiro pyenepi? Thangwi yanji iwo nkhabe kwanisa kubveranisa makhaliro a dziko na pinalonga maprofesiya a Bhibhlya akuti atumiki a Mulungu asaafokotoza mu pyaka pizinji? Ndi thangwi yakuti anthu azinji asadzudzumika basi ene na pinakwanisa iwo kuona na maso awo? (2 Akor. 5:7) Kodi kudzudzumika na mabasa awo kusaacitisa kukhonda dzindikira pinacita Mulungu? (Mat. 24:37-39) Kodi anango asanyengezwa na uthambi wa Sathani? (2 Akor. 4:4) Pisaphemba cikhulupiro na maonero auzimu toera kudzindikira pinthu pinacitika m’mbuto yauzimu. Ndi kukomerwa tani kuli na ife thangwi yakukwanisa kubvesesa mwadidi pinthu pinacitika!

UIPI UKUTHIMIZIRIKA KAKAMWE

8-10. (a) Kodi Lemba ya 2 Timoti 3:1-5 isakwanirisika tani? (b) Thangwi yanji tinakwanisa kulonga kuti uipi ukuthimizirika kakamwe?

⁸ Pana thangwi yaciwiri inatiphedza kudziwa kuti mwakukhonda dembuka, Umambo wa Mulungu unadzatonga pinthu pyonsene pa dziko: Uipi mu mbiri ya anthu ukuthimizirika kakamwe. Cifupi na pyaka dzana, makhaliro adalongwa pa 2 Timoti 3:1-5 asaoneka pakweca. Mwandimomwene, makhaliro anewa asacitika m’mbuto zizinji, mu ndzidzi uzinji, na mwakubwereza-bwereza. Nee musaona kuti kukwanirisika kwa profesiya ineyi kukuthimizirika kakamwe? Tendeni tidinge pitsandzo pingasi pinapangiza mwadidi makhaliro anewa.​—Lerini 2 Timoti 3:1, 13.

⁹ Nyerezerani pikhaoniwa kuti ndi pyakupasa manyadzo mu pyaka 1940 mpaka 1950 na pire pinacitika lero kuxikola, kubasa, mu pyakubalangaza, m’mbuto za masendzekero na mabvaliro. Uphanga wakugopswa na ulukwali pisacitika konsene kwene. Anthu asacita mapika toera kuoniwa ninga pikala, aulukwali, na aukali piringana andzawo. Pinthu pikhaoniwa ninga masendzekero akuipa mu Televizau mu pyaka 1950 lero pisaoniwa ninga pyakuthema kwa mabanja. Azinji asadzindikira kuti anyakupita m’mabonde mamuna na mamuna peno nkazi na nkazi asatundusa anthu azinji m’mbuto za masendzekero na mabvaliro, mu njira ineyi iwo asapangiza pakweca umaso wawo. Ife tisapereka takhuta kakamwe thangwi yakudziwa maonero a Mulungu mu pinthu pyenepi!​—Lerini Yuda 14, 15.

¹⁰ Nkristu anakwanisambo kunyerezera pikhaoniwa ninga ndi makhaliro akukhonda bvera kuna anapiana mu pyaka 1950 na pire pinacitika lero. Anyakubala akhadzudzumika na cifuniro cadidi​—khala anawo asafumali fodya, kumwa, peno kubvina mwakuzuda. Lero, mphangwa zakutsukwalisa ndi zakudzolowereka kakamwe: Nyakupfundza wa pyaka 15 pyakubalwa aliza mpfuti mu sala yace, mbapha anthu 2 na kuphekesa 13. Nsoka wa aphale akuledzera na mitombwe wapha ntsikana wa pyaka pipfemba pyakubalwa mbamenya babace na m’bale wace. Mu dziko inango ku Azya, kusalongwa kuti aphale na atsikana ndiwo adacita ntsama ikulu ya uphanga mu pyaka khumi pidapita. Kodi alipo anakwanisadi kupokanya kuti makhaliro anewa akutekera kakamwe?

11. Thangwi yanji anthu azinji nkhabe dzindikira kuti makhaliro akutekera kakamwe?

¹¹ Mpostolo Pedhro alonga mwakulinganira: ‘Pa ntsiku zakumalisa anadzaoneka anthu akunyengeza na akudodomesa, akutoweza kusirira kwawo kwakuipa, mbalonga, kuti: pidapikirwa pya kubwerera kwace piri kupi? Kutomera kulowa kwa makolo athu, pyonsene pinakhala sawasawa ninga mudakhalira ipyo pa kutoma, pa kucitwa kwa ipyo.’” (2 Ped. 3:3, 4) Ninji pinacitisa anthu anango kunyerezera mu njira ineyi? Pisaoneka kuti cinthu cingacitika kazinji kene, anthu nee asadzudzumikabve naco kakamwe. Kugwa kwa makhaliro a anthu mwapang’ono pang’ono kusacitisa anthu kukhonda dzudzumika, mwakusiyana na pingacitika mwakututumusa, na kucinja kwa makhaliro akudziwika mu njira yakukhonda dikhira. Mbwenye kugwa kweneku kwa makhaliro a anthu mwapang’ono pang’ono ndi kwakugopswa.

12, 13. (a) Thangwi yanji nee tisafunika kupswipa ntima thangwi ya kutekera kwa makhaliro a dziko? (b) Tisafunika kudzindikiranji toera kuthimbana na ‘makhaliro akunentsa’?

¹² Mpostolo Paulu aticenjeza kuti “pa ntsiku zakumalisa,” makhaliro mbadakhala “akugopswa, peno akunentsa.” (2 Tim. 3:1) Mbwenye si akunentsa kakamwe akuti nee tinakwanisa kuthimbana nawo. Natenepa, tisafunika kutawira kuti makhaliro ndi akunentsa. Na ciphedzo ca Yahova, nzimu wace, na mpingo Wacikristu, tinakwanisa kukunda kupswipa ntima na kugopa kunathimbana na ife. Tinakwanisa kupitiriza kukhala akukhulupirika. ‘Mphambvu zikulu’ zisabuluka kwa Mulungu, tayu kwa ife ene.​—2 Akor. 4:7-10.

¹³ Mphyadidi kudzindikira kuti pa mafala akutoma a profesiya inalonga pya ntsiku zakumalisa, Paulu aphatisira mafala, “udziwe kuti.” Mafala anewa asapasa cinyindiro kuti pinafuna kulongwa pinacitikadi. Ife nkhabe penula kuti makhaliro a dziko anadzapitiriza kutekera kakamwe mpaka Yahova angadzacita pinthu toera kuamalisa. Pyakulembwa pisapangiza kuti m’mbuto zinango makhaliro a anthu peno a dziko asagwa mpaka kufudzika. Mu mbiri ya anthu, cipo makhaliro a dziko yonsene agwa pantsi kakamwe ninga mu ntsiku zino. Anthu azinji asapwaza pidzindikiro pyenepi, mbwenye kutekera kwa makhaliro anewa kutomera mu caka 1914 kusapangiza pakweca kuti tinakwanisa kunyindira kuti mwakukhonda dembuka, Umambo wa Mulungu unadzacita pinthu.

M’BADWO UYU NEE UNADZAMALA

14-16. Ndi ipi thangwi yacitatu toera kunyindira kuti Umambo wa Mulungu unadza cincino?

¹⁴ Pana thangwi inango yacitatu toera kukhala na cinyindiro. Kuthambaruka kunaoneka pakati pa atumiki a Mulungu kusapangiza kuti kumala kuli cifupi. Mwacitsandzo, pa ndzidzi udakhazikiswa Umambo wa Mulungu kudzulu, nsoka wa anyakudzodzwa akukhulupirika akhatumikira Mulungu mwaphinga. Pa ndzidzi udakhonda kukwanirisika pinthu pinango pikhadikhira iwo kuti mbapidacitika mu caka 1914, kodi iwo acitanji? Azinji mwa iwo apangiza kukhulupirika kwawo pantsi pa mayesero na kutcingwa, mbapitiriza kutumikira Yahova. Mukupita kwa pyaka, azinji peno anyakudzodzwa onsene mwakukhulupirika amalisa utumiki wawo pa dziko yapantsi.

¹⁵ Mu unyomonyomo wa profesiya yace inalonga pya kumala kwa makhaliro ano a pinthu, Yezu alonga: ‘M’badwo uyu nee unadzamala mpaka kuoneka ipi pyonsene.’ (Lerini Mateo 24:33-35.) Ife tisabvesesa kuti pakulonga ‘m’badwo uyu,’ Yezu akhalonga pya misoka miwiri ya Akristu akudzodzwa. Nsoka wakutoma ukhali maso mu caka 1914, mwakulinganira iwo adzindikira cipangizo ca kuonekera kwa Kristu mu caka ceneci. Ale akhacita khundu ya nsoka unoyu nee akhali maso basi ene mu caka 1914, mbwenye iwo akhali ana a Mulungu akudzodzwa na nzimu mu caka ceneci peno mbicidzati kufika caka ceneci.​—Arom. 8:14-17.

¹⁶ Nsoka waciwiri unaphatanizwa mu ‘m’badwo uyu’ usacita khundu ya anyakudzodzwa a nsoka wakutoma. Iwo nee akhali maso basi ene mu ndzidzi wa nsoka wakutoma, mbwenye iwo adzodzwa na nzimu wakucena mu ndzidzi wakuti anyakudzodzwa a mu nsoka wakutoma akhali maso pa dziko yapantsi. Natenepa, si anyakudzodzwa onsene tayu anacita khundu lero ya ‘m’badwo uyu’ udalonga Yezu. Lero, ale a mu nsoka waciwiri akugwesera kakamwe. Natenepa, mafala a Yezu pa Mateo 24:34 asatipasa cinyindiro cakuti anango mwa ‘m’badwo uyu nee anadzamala’ mbadzati kuona kutoma kwa nyatwa ikulu. Pyenepi pisafunika kuthimizira cinyindiro cathu kuti ndzidzi udasala ndi wakucepa toera Mambo wa Umambo wa Mulungu afudze anyakuipa na kutomesa dziko ipswa yacilungamo.​—2 Ped. 3:13.

MWAKUKHONDA DEMBUKA, KRISTU ANADZAKWANIRISA KUKUNDA KWACE

17. Tisapfundzanji kubulukira m’makhundu matatu a pidzindikiro pidadinga ife?

¹⁷ Tisapfundzanji kubulukira m’makhundu matatu a pipangizo pidadinga ife? Yezu aticenjeza kuti nee mbatidaidziwa​—mwandimomwene ife nkhabe dziwa ntsiku na ndzidzi. (Mat. 24:36; 25:13) Mbwenye ife tinakwanisa, pontho tisadziwa “ndzidzi uno,” ninga mudalongera Paulu. (Lerini Aroma 13:11.) Ife tikukhala mu ndzidzi unoyu, ndzidzi wakumalisa. Tingabvesesa mwadidi profesiya ya Bhibhlya na pinacita Yahova pabodzi na Yezu Kristu, tinakwanisa kuona cipangizo cikulu cakuti tiri cifupi na kumala kwa makhaliro ano a pinthu.

18. Kodi ale anakhonda kudzindikira Umambo wa Mulungu asadikhira kuonanji?

¹⁸ Ale anakhonda kudzindikira utongi wakudzumisa udapaswa Kristu, Nyakufamba pa kavalu yakucena, mwakukhonda dembuka anadzakakamizika kudzindikira kudawa kwawo. Iwo nkhabe kudzaona pakuthawira. Pa ndzidzi unoyu, azinji anadzakhuwa mwakugopa: “Mbani, mphapo, anakwanisa kulimira pa maso pawo.” (Apok. 6:15-17) Mbwenye kapitulu inatowerera ya Apokalipse isapereka ntawiro. Anyakudzodzwa pabodzi na ale akuti ali na cidikhiro cakukhala pa dziko yapantsi, mwandimomwene anadzakwanisa “kulimira” pa ntsiku ineyi mwakutawirwa na Mulungu. “Mwinji ukulu” wa mabira anango anadzapulumuka pa nyatwa ikulu.​—Apok. 7:9, 13-15.

19. Ninga munthu anadzindikira, anatawira, na anakhulupira cipangizo capakweca cakuti mwakukhonda dembuka ntsiku zakumalisa zinadzamala, ninji pinadikhira imwe?

¹⁹ Tingadzindikira mbatitsalakana mwadidi kukwanirisika kwa profesiya ya Bhibhlya m’midzidzi ino yakutsandzayisa, nee tinadzanyengezwa na uthambi wa dziko ya Sathani; pontho tinadzakwanisa kubvesesa mwadidi pinthu pinacitika pa dziko lero. Mwakukhonda dembuka, Kristu anadzakwanirisa kukunda kwace dziko ino ya anthu akuipa mu kumenya nkhondo yakumalisa mwacilungamo. (Apok. 19:11, 19-21) Nyerezerani cinyindiro ca umaso wakutsandzayisa cinatipasa Bhibhlya!​—Apok. 20:1-3, 6; 21:3, 4.