NSOLO MAKUMAWIRI NACIWIRI
Iye Akhala Wakukhulupirika Pakuyeserwa
1, 2. Kodi Pedhru akhadikhiranji mu ndzidzi ukhapfundzisa Yezu ku Kafarnau, mbwenye ninji cidacitika?
PEDHRU akhayang’ana nkhope za anthu mwacidikhodikho mu ndzidzi ukhapfundzisa Yezu. Iwo akhali mu sinagoga ya ku Kafarnau. Pedhru akakhala mu nzinda unoyu mbakacita malondace kunkwiriro kwa gombe ya Bara ya Galileya; axamwali ace azinji, acibale ace na anthu anango akhadziwa iye akakhalambo mu nzinda unoyu. Mwakukhonda penula, Pedhru akhadikhira kuti anthu a ku Kafarnau mbadadziwambo kuti Yezu ndi Mesiya, mbakomerwa kupfundza pya Umambo wa Mulungu na mpfundzisi wankulu kupiringana onsene. Mbwenye nee ndi pyenepi pidacitika.
2 Anthu azinji akhadasiya kubvesera. Anango akhalonga mwakuipa mphangwa zikhapfundzisa Yezu. Mbwenye Pedhru akhadzudzumika makamaka na pikhacita anyakupfundza anango a Yezu. Nkhope zawo nee zikhapangizabve kukomerwa na kupfundza pinthu pipswa pya undimomwene ukhapfundzisa Yezu. Pontho akhadzudzumika, ngakhale kuipirwa. Anango alonga kuti mphangwa za Yezu zikhali zakudzidzida. Nakuti nee akhafuna kubvesera, iwo abuluka mu sinagoga—mbasiya kukhala anyakupfundza a Yezu.—Lerini Jwau 6:60, 66.
3. Kodi kazinji kene cikhulupiro ca Pedhru camphedza toera kucitanji?
3 Ukhali ndzidzi wakunentsa kwa Pedhru na atowereri andzace. Pedhru nee akhadabvesesa mwadidi pidapfundzisa Yezu ntsiku ineyi. Mwakukhonda penula, Pedhru aona kuti mafala a Yezu mbadakwanisa kugwegwedusa munthu angakhonda kuabvesesa. Kodi iye acitanji? Unoyu nee ukhali ulendo wakutoma nee wakumalisa udayeserwa kukhulupirika kwa Pedhru kuna Yezu. Tendeni tione kuti cikhulupiro ca Pedhru camphedza tani toera kukhala wakukhulupirika mwakukhonda tsalakana pinentso pyenepi.
Pedhru Akhala Wakukhulupirika Mudasiya Anango Kutowerera Yezu
4, 5. Ninji pidacita Yezu pyakuti pikhali pyakusiyana na pikhadikhira anthu?
4 Kazinji kene Pedhru akhadzumatirwa na pikhacita Yezu na pikhalonga iye. Midzidzi inango, Yezu akhalonga mbacita pinthu mwakusiyana na pikhadikhira anthu. Mwacitsandzo mbidzati kufika ntsiku ineyi, Yezu adyesa mwinji wa anthu mwacirengo. Na thangwi ineyi iwo akhafuna kumuikha ninga mambo. Mbwenye anthu azinji adzumatirwa pidamuona iwo mbabuluka na kupanga anyakupfundzace kuti akwire mwadiya toera kuenda ku Kafarnau. Mukhacapa anyakupfundza namasiku, Yezu aadzumatirisa pontho pidafamba iye padzulu pa Bara ya Galileya mbapfundzisa Pedhru kufunika kwa kukhala na cikhulupiro.
5 Namacibese, iwo aona kuti mwinji wa anthu ukhadaatowerera na mwadiya. Mbwenye pisaoneka kuti anthu akhatowerera Yezu toera kupaswa cakudya mwacirengo, tayu thangwi akhafuna kupfundziswa na iye. Yezu aasandika thangwi ya cipendamiro cakufuna pinthu pyakumanungo. (Jwau 6:25-27) Pidafika iye mu sinagoga ku Kafarnau, Yezu apitiriza kulonga pyenepi, pontho apfundzisa undimomwene wakufunika kakamwe wakuti anthu aona ninga wakudzidzida.
6. Ndi citsandzo cipi cidalonga Yezu, mphapo anyakubveserace acitanji?
6 Yezu nee akhafuna kuti anthu antowerere thangwi ya cakudya, mbwenye akhafuna kuti adziwe kuti iye akhali munthu adatumwa na Mulungu toera kuafera na kuapasa umaso wakukhonda mala. Natenepa, iye alonga citsandzo mbalandanisika ninga mana, nkate ukhabuluka kudzulu mu ntsiku za Mose. Pidakhonda anthu kutawira, Yezu aphatisira citsandzo, mbafokotoza kuti iwo akhafunika kudya manungo ace na kumwa ciropa cace toera awine umaso. Pidalonga iye pyenepi, anthu aipirwa kakamwe mbalonga: ‘Mafala awa mbakudzidzida. Mbani anafuna kuabvesera?’ Azinji mwa anyakupfundzace, asiya kuntowerera.a—Jwau 6:48-60, 66.
7, 8. (a) Kodi Pedhru akhadzati kubvesesanji thangwi ya basa ya Yezu? (b) Kodi Pedhru atawira tani mbvundzo udapereka Yezu kuna apostolo?
7 Kodi Pedhru mbadacitanji? Iye nee akhadabvesesambo mafala a Yezu. Iye nee akhadabvesesa kuti Yezu akhafunika kufa toera kukwanirisa cifuno ca Mulungu. Kodi Pedhru asiyambo kutowerera Yezu ninga pidacita anyakupfundza anango akukhonda kukhulupirika pa ntsiku ineyi? Nkhabe; thangwi Pedhru akhali na n’khaliro wakufunika kakamwe wakuti anango nee akhali nawo.
8 Yezu azungunuka kuna apostolo ace mbabvundza: ‘Kodi imwe musafunambo kwenda?’ (Jwau 6:67) Iye akhalonga na anyakupfundza 12, mbwenye adatawira ndi Pedhru ninga pikhacita iye ndzidzi onsene. Panango Pedhru akhali nkulu kupiringana onsene. Khala ndi pyenepi pikhancitisa kutawira mibvundzo, cakufunika kakamwe ndi cakuti pa nsoka, Pedhru ndiye akhalonga mwakusudzuka; pontho nee akhanyinyirika kulonga pikhanyerezera iye. Mbwenye pakutawira Yezu, Pedhru alonga mafala akukhonda duwalika: ‘Mbuya, tinaenda kuna ani? Ndimwe basi muli na mafala a umaso wakukhonda mala.’—Jwau 6:68.
9. Pedhru apangiza tani kukhulupirika kuna Yezu?
9 Kodi mafala anewa nee asakhuya ntimanu? Cikhulupiro ca Pedhru kuna Yezu camphedza toera kukulisa n’khaliro wakufunika kakamwe—kukhulupirika. Pedhru abvesesa mwadidi kuti Yezu akhali Mpulumusi adatumwa na Yahova, pontho kuti Yezu akhapulumusa kubulukira m’mafalace—pipfundziso pyace thangwi ya Umambo wa Mulungu. Pedhru akhadziwa kuti maseze nee akhabvesesa mwadidi, nee pakhali mbuto inango toera kuenda, khala iye akhafuna kukhala wakutawirika kwa Mulungu na kutambira nkhombo ya umaso wakukhonda mala.
Tisafunika kubvera pipfundziso pya Yezu, maseze tikhonde kupibvesesa peno pikhonde bverana na maonero athu
10. Kodi tinakwanisa tani kutowezera kukhulupirika kwa Pedhru lero?
10 Kodi musabvambo munjira ibodzi ene? Mwakutsukwalisa, anthu azinji lero asalonga kuti asafuna Yezu, mbwenye nee asakhulupirika kwa iye. Kukhala wakukhulupirika kuna Kristu, pisaphemba kuona pipfundziso pya Yezu ninga mukhapionera Pedhru. Tisafunika kupipfundza, kubvesesa mabvekero apyo na kukhala maso mwakubverana na pipfundziso pyenepi—maseze tikhonde kupibvesesa peno pikhonde bverana na maonero athu. Basi ene tingakhala akukhulupirika tinakwanisa kudikhira kuwina umaso wakukhonda mala udatipikira Yezu.—Lerini Masalmo 97:10.
Kukhulupirika Ngakhale Pakusandikwa
11. Ndi kupi kudaenda Yezu na atowereri ace? (Onanimbo cidzindikiro capantsi.)
11 Pakumala kucitika pyenepi, Yezu acita ulendo wakulapha na apostolo ace pabodzi na anyakupfundza anango mbaenda kukhundu ya kunkwiriro. Pakuenda, iwo aona Phiri ya Hermoni kunkwiriro kwa Dziko Yakupikirwa yakuti midzidzi inango ntsonga ya phiri ineyi yakudzala na neve ikhaonekera na ku Bara ya Galileya. Mwapang’ono-pang’ono, phiri ikhaoneka mwadidi mukhafika iwo cifupi na pisa pya Sezareya wa ku Filipi.b Pa mbuto ineyi yakubalika, yakuti iwo mbadakwanisa kuona khundu ikulu yakubangwe ya dziko yakupikirwa, Yezu acita mbvundzo wakufunika kakamwe kwa atowereri ace.
12, 13. (a) Thangwi yanji Yezu abvundza pikhanyerezera anthu thangwi ya iye? (b) M’mafalace kuna Yezu, kodi Pedhru apangiza tani cikhulupiro candimomwene?
12 Yezu abvundza: “Anthu asanyerezera kuti ndine ani?” Tinakwanisa kunyerezera Pedhru mbakayang’ana nkhope ya Yezu mbadzindikira pontho kukoma ntima na udziwisi wa Mbuyace. Yezu akhafuna kudziwa kuti anthu akhanyerezera kuti iye mbani. Anyakupfundzace atawira mbvundzo unoyu mukutowezera maonero akuphonyeka akhalonga anthu thangwi ya iye. Mbwenye Yezu akhafuna kudziwa pizinji. Kodi atowereri ace a ponda ndipondembo akhanyerezerambo mwakuphonyeka? Natenepa iye aabvundza: ‘Mphapo imwembo musanyerezera kuti ndine ani?’—Luka 9:18-20.
13 Paulendo unoyu, Pedhru atawira pontho mwakucimbiza. Na mafala akubveka, pontho akubulukira muntima, iye alonga pikhanyerezera mwinji ukhali penepo. Iye alonga: ‘Ndimwe Kristu Mwana wa Mulungu wamaso.’ Tinakwanisa kunyerezera Yezu mbakamwetulira Pedhru mbansimba. Yezu apanga Pedhru kuti akhali Yahova Mulungu—tayu munthu—adafokotoza undimomwene unoyu wakufunika kakamwe kwa ale ali na cikhulupiro candimomwene. Pedhru aphedzwa toera kudziwa ubodzi mwa undimomwene wakufunika kakamwe wa Yahova wakuti anthu nee akhaudziwa—Yezu ndi Mesiya, peno Kristu adapikirwa kale kakamwe!—Lerini Mateo 16:16 17.
14. Ndi miyai ipi yakufunika kakamwe idapaswa Pedhru na Yezu?
14 Kristu unoyu akhali ule wakuti profesiya yakale yancemera mwala udakhondwa na anyakumanga nyumba. (Masal. 118:22; Luka 20:17) Yezu akhalonga pya maprofesiya anewa mudalonga iye kuti Yahova mbadakhazikisa mpingo pa mwala wakuti Pedhru akhadaulonga ninga Kristu. Buluka penepo, iye apasa Pedhru miyai yakufunika kakamwe pa mpingo unoyu. Yezu nee akhalonga kuti Pedhru mbadakhala nkulu pakati pa apostolo anango, ninga munanyerezera anthu anango, mbwenye iye ampasa mabasa peno miyai. ‘Iye ampasa pyavi pya umambo.’ (Mat. 16:19) Natenepa, Pedhru akhali na basa yakufungula nsuwo toera misoka mitatu ya anthu ipite mu Umambo wa Mulungu—pakutoma Ayuda, buluka penepo Asamariya na pakumalisira Ajentiu, peno anthu akuti nee ndi Ayuda.
15. Ninji pidacitisa Pedhru kusandika Yezu, na acita tani pyenepi?
15 Mbwenye patsogolo pace, Yezu alonga kuti ale anapaswa pizinji asadikhirwa kuperekambo pizinji, natenepa Pedhru akhali m’bodzi wa anthu anewa. (Luka 12:48) Yezu apitiriza kufokotoza undimomwene wakufunika kakamwe thangwi ya Mesiya, kuphatanizambo wakuti mwakukhonda dembuka, iye mbadathabuswa na kuphiwa ku Yerusalemu. Pedhru adzudzumika kakamwe pidabva iye pyenepi. Natenepa aenda na Yezu pa khundu mbatoma kunsandika: ‘Khalani na ntsisi na imwe ene, Mbuya; pyenepi pileke kukucitikirani.’—Mat. 16:21, 22.
16. Kodi Yezu asandika tani Pedhru, pontho thangwi yanji mafalace ndi akufunika kakamwe kwa ife tonsene?
16 Pedhru akhanyerezera kuti akuphedza Yezu, ndi thangwi yace ntawiro wa Yezu wandzumatirisa. Iye apasira nkhodolo Pedhru mbayang’ana anyakupfundza anango—akuti panango akhanyerezerambo pibodzi pene—mbalonga: ‘Pita nduli mwanga, Sathani! Ndiwe nyakugwegwedusa kwa ine, thangwi pinanyerezera iwe si pya Mulungu tayu, mbwenye pya anthu.’ (Mat. 16:23; Marko 8:32, 33) Mafala a Yezu ndi akufunika kakamwe kwa ife tonsene. Ndi pyakukhonda nentsa kutawirisa manyerezero aunyama kukhala pa mbuto yakutoma m’mbuto mwa manyerezero aumulungu. Pyenepi pingacitika, maseze tiri na cifuno cakuphedza munthu, mwakukhonda kufuna tinakwanisa kutumikira Sathani m’mbuto mwakuphedzera cifuniro ca Mulungu. Mphapo Pedhru acitanji pidasandikwa iye?
17. Kodi Yezu akhalonganji pidalonga iye kuna Pedhru kuti ‘pita nduli mwanga’?
17 Pedhru akhadziwa kuti Yezu nee akhamulonga kuti ndi Sathani Dyabo. Kusiyapo pyenepi, Yezu nee alonga na Pedhru ninga pidalonga iye na Sathani. Kwa Sathani, Yezu alonga: ‘Coka’; kwa Pedhru iye alonga: ‘Pita nduli mwanga.’ (Mat. 4:10) Yezu nee akakhonda Pedhru, mpostolo wakuti akhamuona na makhaliro adidi kakamwe, basi ene iye akhasandika manyerezero akuphonyeka a Pedhru. Iye akhalonga kuti Pedhru akhafunika kubuluka kutsogolo kwa Mbuyace ninga mwala wakugwegwedusa mbapita nduli mwace ninga ntowereri wakuti akhamphedzera.
Tingatambira uphungu mwakucepeseka, mbatipfundza kubulukira ku uphungu unoyu, tinakwanisa kukhala na uxamwali na Yezu Kristu na Babace, Yahova Mulungu
18. Kodi Pedhru apangiza tani kukhulupirika na tinantowezera tani?
18 Kodi Pedhru aketesana na Yezu, kuipirwa peno kusiya kulonga naye? Nkhabe; iye atawira uphungu mwakucepeseka. Mukucita pyenepi, iye apangiza pontho kukhulupirika. Onsene anatowerera Kristu midzidzi inango asafunika kusandikwa. Basi ene tingatambira uphungu mwakucepeseka mbatipfundza kubulukira ku uphungu unoyu, tinapitiriza kukhala na uxamwali na Yezu Kristu pabodzi na Babace, Yahova Mulungu.—Lerini Misangani 4:13.
Kukhala Wakukhulupirika Kwamphindulisa
19. Ndi mafala api akudzumatirisa adalonga Yezu na panango Pedhru akhadzudzumika nanji?
19 Mwakukhonda dembuka Yezu alonga mafala anango akudzumatirisa: ‘Mwandimomwene ndinakupangani kuti anango ali pano nee anadzafa, mbadzati kuona Mwana wa munthu mbakabwera mu umambo wace.’ (Mat. 16:28) Mwakukhonda penula mafala anewa acitisa Pedhru kufuna kudziwa pizinji. Kodi Yezu akhafuna kulonganji? Nakuti Pedhru akhadasandikwa ntsiku zingasi nduli, panango akhanyerezera kuti miyai ineyi nee mbadaipaswa.
20, 21. (a) Fokotozani masomphenya adaona Pedhru. (b) Kodi kucedza kwa anthu m’masomphenya kwaphedza tani Pedhru toera kucinja maonero ace?
20 Mbwenye pidapita cifupi na sumana ibodzi, Yezu akwata Tiyago, Jwau na Pedhru mbaenda nawo “pa phiri yakulapha”—panango Phiri ya Hermoni, yakuti ikhali cifupi na kukhali iwo. Pisaoneka kuti akhali masiku, thangwi amuna anewa atatu akhali na citulo. Mbwenye pikhacita Yezu phembero, cacitika cinthu cakuti camalisa citulo cawo.—Mat. 17:1; Luka 9:28, 29, 32.
21 Yezu atoma kucinjika pamaso pawo. Nkhope yace yatoma kuyetima mbioneka ninga dzuwa. Nguwo zace zakhala zakucena mbaziyetimambo. Buluka penepo, anthu awiri abwera pana Yezu, m’bodzi akhaimirira Mose, unango Eliya. Iwo acedza na iye thangwi ya ‘ulendo wace, ukhafuna kumalisa iye ku Yerusalemu’—panango thangwi yakufa kwace na kulamuswa kwace muli akufa. Natenepa, Pedhru adzindikira kuti akhadaphonyeka pidalonga iye kuti Yezu nee mbadathabuka na kufa!—Luka 9:30, 31.
22, 23. (a) Kodi Pedhru apangiza tani kuti akhali wakugalamuka na wakukoma ntima? (b) Ndi nkhombo ipi inango idatambira Pedhru, Tiyago na Jwau masiku anewa?
22 Pedhru akhafunambo kucita khundu m’masomphenya anewa akupambulika—panango mukucitisa makani anewa kupitiriza. Pikhaoneka ninga Mose na Eliya ali kuenda. Natenepa Pedhru alonga: ‘Mpfundzisi, mphyadidi kuti tikhale pano mbitimanga misasa mitatu, ubodzi wanu, ubodzi wa Mose na unango wa Eliya.’ Mwandimomwene anthu anewa akuti akhaimirira atumiki awiri akale Yahova adafa nee akhafuna misasa. Pedhru nee anyerezera mwadidi pidalonga iye. Ngakhale tenepo, nee musakhuyiwa na mamuna unoyu wakugalamuka na wakukoma ntima?—Luka 9:33.
23 Pedhru, Tiyago na Jwau apaswa nkhombo inango masiku anewa. Yabwera khole pa phiri ikhali iwo mbiaphimbira. Mu khole ineyi mwabuluka fala—fala ya Yahova Mulungu! Iye alonga: ‘Uyu ndi Mwananga wapantima. Mbvesereni.’ Buluka penepo, masomphenya amala mbasala okha na Yezu paphiri.—Luka 9:34-36.
24. (a) Kodi masomphenya aphedza tani Pedhru? (b) Masomphenya anewa anatiphedzambo tani lero?
24 Masomphenya anewa akhali muoni ukulu kakamwe kwa Pedhru—na kwa ifembo! Pyaka madzana patsogolo pace, Pedhru alemba pya mwai udakhala na iye masiku anewa, mwai wakuona mwanyapantsi Yezu ninga Mambo wakulemedzeka wakudzulu na mwai wakukhala m’bodzi wa ‘amboni adaona na maso awo ene ukulu wace.’ Masomphenya anewa akhali umboni wakuti maprofesiya a Mafala a Mulungu anadzakwanirisika, pontho awangisa cikhulupiro ca Pedhru toera kupirira mayesero akhafuna kuthimbana na iye. (Lerini 2 Pedro 1:16-19.) Ninga Pedhru, masomphenya anewa anakwanisambo kutiphedza, tingakhala akukhulupirika kwa Mbuya adasankhulwa na Yahova, kupfundza kwa iye, kutawira uphungu wace na kusandikwa mbitintowerera mwakucepeseka ntsiku zonsene. Tisafunikambo kupfundzira kubulukira kwa iye, kutawira uphungu wace, mbitintowerera mwakucepeseka ntsiku zonsene.
a Tinakwanisa kuona kucinja mwakucimbiza kwa anthu anewa pa sinagoga tingalandanisa na pidalonga iwo mwakukomerwa ntsiku ineyi mbidzati kufika kuti Yezu ndi mprofeta wa Mulungu.—Jwau 6:14.
b Kubulukira ku gombe ya bara ya Galileya, mwinji unoyu wacita ulendo wa makilometru cifupi na 50. Pontho waenda kunkwiriro mbupita na mbuto zakubalika kakamwe.