‘Nkhabepo Munthu Ali Na Kufuna Kunango Kupiringana Uku’

1-4. (a) Kodi ndi ninji cidacitika mudapangizwa Yezu na Pilato kwa mwinji wa usumankha wakuti ukhali kunja kwa nyumba ya governadoro? (b) Kodi Yezu acita tani na kutikanwa na nyatwa idatamba iye, na ndi mabvunzo api akufunika anaoneka?

“YANG’ANANI munthu.” Na mafala anewa, Governadoro Waciroma Ponsyo Pilato apangiza Yezu Kristu kwa mwinji wa usumankha wakuti ukhali kunja kwa nyumba ya governadoro m’bandakuca wa Paskwa ya 33 E.C. (Jwau 19:5) Ntsiku zingasi basi ndulimu, Yezu akhamwanyikiwa na mwinji mudapita iye mwakupembera m’Yerusalemu ninga Mambo wakuikhwa waumulungu. Mbwenye, namasiku anewa, mwinji unoyu waukali nee ukhaonabve Yezu ninga Mambo tayu.

² Yezu abvala nguwo yakuthundwira ninga ikhabvaliwa na amambo, na akhali na nthimba m’nsolo mwace. Nguwo, yaikhwa mbigwentsa mithemba ya ciropa cikhabuluka kunsana kudamenywa iye, na nthimba wakulukwa na minga mbukhasunusa manungo ace akuti akhabuluka ciropa, akhansingirira tenepa thangwi ya ciimiriro cace ca umambo. Anthu, m’kunyengererwa na akulu a anyantsembe, akhonda munthu unoyu wakumenywa adalimira pamaso pawo. Anyantsembe akhuwa: “Mbakhomerwe, mbakhomerwe pa ntanda.” Na usumankha m’mitima yawo, anthu akhuwa: “[Iye] asafunika kuti afe.”​—Jwau 19:1-7.

³ Na cilemedzo na cipapo, Yezu akupirira kutikanwa na nyatwa mbakhonda dungunya.a Iye ali wakukhunganyika kakamwe towera kufa. M’kupita kwa nzidzi pa Ntsiku ineyi ya Paskwa, mwakufuna iye aperekeka kuti afe m’njira yakupha kakamwe pa ntanda wakusikimiza.​—Jwau 19:17, 18, 30.

⁴ M’kupereka umaso wace, Yezu apangizika tenepa kukhala xamwali wandimomwene kwa atowereri ace. Iye alonga “[Nkhabepo] munthu anafuna andzache kupita ule anafera axamwali ache. Nkhabepo kufuna kunango kupiringana uko.” (Jwau 15:13) Pyenepi pyatomesa mabvunzo mangasi akufunika. Kodi pikhalidi pyakufunika kuti Yezu atambe nyatwa ineyi yonsene na buluka penepo afe? Thangwi yanji iye akhafuna kucita pyenepi? Ninga “axamwali” na atowereri ace, kodi ife tinakwanisa tani kusangizira citsanzo cace?

 5. Kodi Yezu adziwa tani mayesero akhandikhira?

⁵ Ninga Mesiya wakupikirwa, Yezu akhadziwa pikhandikhira. Iye akhadziwa maprofesiya mazinji a m’Malemba Acihebere akuti alongeratu m’unyomonyomo nyatwa na kufa kwa Mesiya. (Izaiya 53:3-7, 12; Danyele 9:26) M’maulendo azinji iye apanga anyakupfunzace pya mayesero akhandikhira. (Marko 8:31; 9:31) Mukhaenda iwo ku Yerusalemu ku Paskwa yace yakumalisa, iye alonga kwa apostolo ace ene: “Mwana munthu anadzaperekwa kuli akulu a anyantsembe na kuli anyakudziwisa a mwambo; iwo anadzantonga kufa, anadzampereka kuli ajentiu. Anadzansingirira, anadzamphulira mata, anadzankwapula mbampha.” (Marko 10:33, 34) Anewa nee akhali mafala akusowa basa tayu. Ninga taona kale, Yezu asingirirwadi, aphulirwadi mata, akwapulwadi na aphiwadi.

 6. Thangwi yanji pikhafunika kuti Yezu athabuke na afe?

⁶ Thangwi yanji mphapo pikhafunika kuti Yezu athabuke na afe? Ndi thangwi ya mathangwi akusiyana-siyana akufunika kakamwe. Yakutoma, m’kukhala wakukhulupirika, Yezu mbadapangiza umumphu wace na kutsidzikiza utongi ukulu wa Yahova. Kumbukani kuti Sathani alonga mwaunthawatawa kuti anthu asatumikira Mulungu thangwi ya pifuno pyakucenama basi. (Yobe 2:1-5) M’kukhala wakukhulupirika “mpaka kufa . . . pa ntanda” wakusikimiza, Yezu apereka ntawiro wakufunika kakamwe kwa upambiziri wakusowa phata wa Sathani. (Afilipi 2:8; Misangani 27:11) Yaciwiri, kuthabuka na kufa kwa Mesiya mbukudaphimbira madawo a anango. (Izaiya 53:5, 10; Danyele 9:24) Yezu apereka “moyo wache towera kuombola anthu azinji,” mbatifungulira njira towera tikhale na uxamwali wakutawirika na Mulungu. (Mateo 20:28) Yacitatu, m’kupirira ntundu wakusiyana-siyana wa mayesero na nyatwa, Yezu “ayeserwa mu pyonsene sawasawa ninga ife pano.” Natenepa iye ndi Nyantsembe Wankulu wantsisi, mbodzi wakuti anakwanisa “kubvera ntsisi anthu akufewa.”​—Ahebere 2:17, 18; 4:15.

 7. Kodi ndi pinthu pizinji tani pidasiya Yezu m’nzidzi udabwera iye pa dziko yapantsi?

⁷ Towera kudziwa mwadidi pikhafuna cita Yezu, nyerezerani ipi: Kodi ndi munthu upi wakuti mbadasiya banjace na nyumbace mbaenda ku dziko inango mbadziwa kuti azinji a akhali a dziko ineyi mbadankhonda, mbadantikana na mbadanthabusa, na kuti pakumalisira pace mbadamupha? Onani cincino pidacita Yezu. Mbasati bwera pa dziko yapantsi, iye akhali na ciimiriro cakupambulika kudzulu pabodzi na Babace. Ngakhale tenepo, Yezu mwakufuna asiya nyumbace yakudzulu mbabwera pa dziko yapantsi ninga munthu. Iye acita ulendo unoyu, mbadziwa kuti mbadakhondwa na anthu azinji na kuti iye mbadatikanwa mwausumankha, mbadathabuswa pikulu pyene na mbadafa m’njira yakubva kupha kakamwe. (Afilipi 2:5-7) Kodi ndi ninji cidakulumiza Yezu kucita pyenepi?

8, 9. Kodi ndi ninji cidakulumiza Yezu kupereka umaso wace?

⁸ Pakutoma, Yezu akhakakamizwa na kufuna kwace kukulu Babace. Kupirira kwa Yezu kukhali cipangizo ca kufuna kwace Yahova. Kufuna kweneku kwacitisa Yezu kukhala wakudzudzumika na dzina ya Babace na kuceneswa kwayo. (Mateo 6:9; Jwau 17:1-6, 26) Kupiringana pyonsene, Yezu akhafuna kuona kuceneswa kwa dzina ya Babace ku uipi onsene ukhalongwa kwa iyo. Yezu akhadziwa tenepa kuti ndi mwai ukulu kunenseka thangwi ya ulungami, thangwi iye akhadziwambo kuti umumphu wace mbudacita khundu m’kucenesa dzina yakulemedzeka ya Babace.​—1 Pya dziko ya Israele 29:13.

⁹ Yezu akhali na thangwi inango yakupereka umaso wace​—kufuna kwace anthu. Kweneku ndi kufuna kudatoma kumatomero kwene a mbiri ya anthu. M’nzidzi uzinji Yezu mbasati bwera pa dziko yapantsi, Biblya isapangiza kuti iye akhapibva tenepa: “Mbandisangalala pikulu pakati pa ana a anthu.” (Misangani 8:30, 31) Kufuna kwace kukhaoneka mwadidi pikakhala iye pa dziko yapantsi. Ninga taona m’misolo mitatu ya ndulimu ya bukhu ino, m’njira zizinji Yezu apangiza kufuna kwace anthu onsene mbwenye makamaka kwa atowereri ace. Mbwenye pa Nisane 14, 33 E.C., mwakufuna iye apereka umaso wace towera kutiphedza. (Jwau 10:11) Mwandimomwene, nee pakhali njira inango ikulu kakamwe kwa iye towera kupangiza kutifuna kwace kupiringana ineyi. Kodi tisafunika kusangizira Yezu ku khundu ineyi? Inde. Mwandimomwene tisatongwa kucita pyenepi.

10, 11. Kodi mwambo upswa udapasa Yezu atowereri ace ndi upi, iwo usaphatanizanji, na thangwi yanji mphyakufunika kuti tiubvere?

¹⁰ Namasiku Yezu mbasati kufa, iye apanga anyakupfunzace apantima: “Ine ndinakupasani mwambo upswa, kuti mufunane. Mufunane ninga mudakufunirani ine pano. Na kufunana kwanu anthu onsene anadzadzindikira kuti ndimwe anyakupfundza anga.” (Jwau 13:34, 35) “Mufunane”—thangwi yanji unoyu ndi “mwambo upswa”? Mwambo wa Mose ukhadalonga kale: “Funani andzanu [peno, nyakuendekana wanu] ninga munazifunira imwene.” (Levitiko 19:18) Mbwenye mwambo upswa usalonga pya kufuna kukulu, kufuna kwakuti mbukudaticitisa kupereka umaso wathu ene m’kuphedza anango. Yezu ene asiya pyenepi pakweca mudalonga iye tenepa: “Matongero anga mbawa: mufunane sawasawa ninga mudakufunirani ine pano. [Nkhabepo] munthu anafuna andzache kupita ule anafera axamwali ache. Nkhabepo kufuna kunango kupiringana uko.” (Jwau 15:12, 13) Mwambo upswa, mwandimomwene usalonga: “Funani anango, tayu ninga imwene, mbwenye kupiringana imwene.” M’njira idakhala iye maso na kufa, mwandimomwene Yezu apangiza kufuna kweneku.

¹¹ Thangwi yanji mphyakufunika kuti tibvere mwambo upswa? Kumbukani kuti Yezu alonga: “Na kufunana kwanu anthu onsene anadzadzindikira kuti ndimwe anyakupfundza anga.” Inde, kufuna kwakuzimana kusatidzindikirisa ninga Akristu andimomwene. Tisafunika kulandanisa kufuna kweneku na karaxa inadzindikirisa munthu. Anthu anaenda ku misonkhano ya Mboni za Yahova inacitika piaka pyonsene asabvala makaraxa. Karaxa isadzindikirisa nyakuibvala, mbipangiza dzina yace na mpingo wace. Kufuna kwakuzimana kwa unango na nzace ndi “karaxa” inadzindikirisa Akristu andimomwene. M’mafala anango, kufuna kunapangiza ife kwa unango na nzace kusafunika kuti kuoneke kakamwe ninga munaonekera cidzindikiro, peno karaxa, mbukupangiza anyakuona kuti ife ndifedi atowereri andimomwene a Kristu. Mbodzi na mbodzi wa ife asafunika kubvunzika: ‘Kodi “karaxa” ya kufuna kwakuzimana isaoneka m’umaso wanga?’

12, 13. (a) Kodi tisafunika kupangiza kufunana kwathu unango na nzace mpaka papi? (b) Kodi kukhala wakuzimana kusabvekanji?

¹² Ninga atowereri a Yezu, tisafunika kufunana unango na nzace ninga mudatifunira iye. Pyenepi pisabveka kuti tisafunika kukhala akuzimana towera kuphedza anyakukhulupira anzathu. Kodi tisafunika kukhala akuzimana mpaka papi? Biblya isatipanga: “Kufuna kwa Mulungu kunadziwika na ipi: Yezu apereka moyo wache thangwi ya ife. Mphapo, pinafunika kuti ifembo tipereke moyo wathu, thangwi ya abale athu.” (1 Jwau 3:16) Ninga Yezu, tisafunika kufa thangwi ya anango pingakhala pyakufunika. M’midzidzi ya kutcingwa, mbipidakhala pyadidi kupereka umaso wathu ene mbuto mwakusandukira abale athu auzimu mbatiikha tenepo umaso wawo pangobzi. M’madziko akugawika thangwi ya ntundu wa khanda na dzinza, ife mbitidaikha umaso wathu ene pangobzi towera kutsidzikiza abale athu, mokhonda tsalakana ntundu wawo wa khanda peno makhaliro a dzinza yawo. Munaenda madzinza ku nkhondo, ife mbitidatawira pyathu kuikhwa nkaidi peno kuphiwa mbuto mwa kuphata pida towera kupha anyakukhulupira anzathu​—peno anthu anango onsene thangwi ya kufuna kweneku.​—Jwau 17:14, 16; 1 Jwau 3:10-12.

¹³ Kukhala akufuna kupereka umaso wathu thangwi ya abale athu siyo basi njira yakupangiza kufuna kwakuzimana tayu. Mwandimomwene, ndi anthu pang’ono basi mwa ife asafunika kuti aperekeke m’njira ineyi ikulu. Mbwenye, khala tisafuna pikulu pyene abale athu mpaka kufa thangwi ya iwo, kodi nee tisafunikambo kukhala akuzimana m’pinthu ping’ono, mbitiwangisira cincino towera kuaphedza? Kukhala wakuzimana pisabveka kusiya pyakufuna pyathu pyene peno ukhali wathu wadidi towera kuphindulisa anango. Tisaikha pyakufuna pyawo na ukhali wawo wadidi patsogolo pa pyakufuna pyathu ngakhale m’makhaliro okhonda thema. (1 Akorinto 10:24) Kodi ndi m’njira zipi zakuphata basa zakuti tingakwanise kupangiza kufuna kwakuzimana?

14. (a) Kodi akulu a mpingo asafunika kuzimana kwa ntundu upi? (b) Kodi imwe musapibva tani thangwi ya basa ikulu inacita akulu m’mpingo wanu?

¹⁴ Akulu a mpingo asazimana m’pinthu pizinji towera ‘kukumbiza nkumbi.’ (1 Pedro 5:2, 3) Kusiyapo kutsalakana mabanja awo ene, iwo panango asafunika kugula nzidzi wawo namasiku mazinji peno masumana towera kutsalakana pinthu pya mpingo, kuphataniza kukhunganya nkhani za misonkhano ya mpingo, kuenda kacezera abale na kutonga miseru. Akulu azinji a mpingo asazimana m’njira yakuthimizirika, asaphata basa mwakuwanga m’misonkhano ya cisa na ya gawo mbatumikira ninga piwalo pya Comissões de Ligação com Hospitais (Komiti Yakupita M’cibverano Na Nyumba Za Ungumi), Grupos de Visitas a Pacientes (Misoka Ya Kuenda Kaona Anyakuduwala) na Comissões Regionais de Construção (Misoka Yakumanga Nyumba Za Umambo). Akulu a mpingo, lekani duwala kuti m’kutumikira na nzimu wakufuna​—kubvunga nzidzi wanu, mphambvu zanu na mpfuma yanu towera kutsalakana nkumbi—​imwe mukupangiza kufuna kwakuzimana. (2 Akorinto 12:15) Kuwangisira kwanu kokhonda saka phindu yanu ene kusakomeresa kakamwe Yahova na mpingo unatsalakana imwe.​—Afilipi 2:29; Ahebere 6:10.

15. (a) Kodi ndi njira zipi zingasi zakuzimana zinapangizwa na akazi a akulu a mpingo? (b) Kodi musapibva tani thangwi ya akazi akuphedza anabvunga nzidzi na amunawo towera kuphata basa pabodzi na mpingo wanu?

¹⁵ Ndiye tani mphapo pya akazi a akulu a mpingo​—kodi akazi anewa akuphedza nee asapangizambo kuzimana towera amuna awo akwanise kutsalakana nkumbi? Mwandimomwene ndi kuzimana munapasa nkazi mamunace nzidzi towera kutsalakana pinthu pya mpingo nzidzi wakuti m’njira inango mbadaubvunga na banjace. Pontho, nyerezerani pya akazi a ayang’aniri akufamba-famba na kuzimana kunapangiza iwo towera kuperekera amunawo kubuluka ku mpingo ubodzi kuenda ku mpingo unango, na buluka ku cisa cibodzi kuenda ku cisa cinango. Iwo asasiya kukhala na nyumba yawo ene na panango asagona mbuto zakusiyana-siyana sumana na sumana. Akazi akuti mwakufuna asaikha pifuno pya mpingo pa mbuto yakutoma kupita pyawo pyene asafunika kusimbwa thangwi ya kudzala manja kunapangiza iwo kwa kufuna kwakuzimana.​—Afilipi 2:3, 4.

16. Kodi anyakubala Acikristu asapangiza kuzimana kwa anawo m’njira zipi?

¹⁶ Kodi tinakwanisa tani kupangiza kufuna kwakuzimana m’banja? Anyakubala, imwe musapangiza kuzimana m’njira zizinji towera kutsalakana ananu na ‘kuakuza na kuapfundisa ninga munafunira Mbuya.’ (Aefesi 6:4) Panango imwe musafunika kuphata mabasa akunetesa m’midzidzi izinji towera kubweresa cakudya panyumba na kucitisa kuti ananu akhale na cakubvala na pakugona pakuthema. Imwe mbamudafuna kukhala wakuzimana ku pinthu pinango mbuto mwa kusiya ananu kukhala akusowa pyakufuna pyaumaso. Pontho imwe musawangisira kakamwe towera kupfunza na ananu, kuenda nawo ku misonkhano Yacikristu, na kuphata nawo pabodzi m’utumiki wa mmunda. (Deuteronomyo 6:6, 7) Kufuna kwanu kwakuzimana kusakomeresa Ntomesi wa umaso wa banja na kungacitise kukhala umaso okhonda mala kwa ananu.​—Misangani 22:6; Aefesi 3:14, 15.

17. Kodi amuna Acikristu anakwanisa tani kusangizira nkhaliro wa Yezu wakukhonda saka phindu yace ene?

¹⁷ Amuna, kodi munakwanisa tani kusangizira Yezu m’kupangiza kufuna kwakuzimana? Biblya isatawira: “Imwe amuna funani akazanu sawasawa ninga mudafunira Kristu anthu a mu igreja [peno mpingo] yache, mbaperekeka thangwi ya igreja.” (Aefesi 5:25) Ninga taona kale, Yezu akhafuna kakamwe atowereri ace kwakuti afa thangwi ya iwo. Mamuna Wacikristu asasangizira nkhaliro wa Yezu wakukhonda saka phindu yace ene, wakuti ‘hadatongereka pyache tayu.’ (Aroma 15:3) Mamuna wa ntundu unoyu mwakufuna asaikha pyakufuna pya nkazi wace pa mbuto yakutoma kupita pyace pyene. Iye nkhabe kakamira kuti pinthu pyonsene pinafuna citwa picitwe ninga munapifunira iye, mbwenye iye asapangiza cifuno ca kungonjera khala nkhabe kuswa ndida wa Malemba. Mamuna anapangiza kufuna kwakuzimana asakhala wakutawirika kwa Yahova na asawina kufuna na cilemedzo ca nkazi wace na anace.

18. Kodi ndi ninji cinatikulumiza kutowerera mwambo upswa wa kufunana unango na nzace?

¹⁸ Kubvera mwambo upswa wa kufunana unango na nzace si nkhaliro okhonda nensa tayu towera kuutowerera, mbwenye tiri na thangwi ikulu kakamwe ya kucita pyenepi. Paulu alemba: “Kufuna kwa Mulungu kunatitonga [peno kusatikakamiza] mbatinyerezera kuti munthu mbodzi afera anthu onsene . . . Munthu adafera anthu onsene ndiye Kristu, adaafera towera anthu ali m’maso akhonde kukhalira pinaoneka na maso okha, mbakhalire Kristu adaafera mbalamuka muli akufa thangwi ya iwo.” (2 Akorinto 5:14, 15) Nakuti Yezu atifera, kodi nee tisafunika kupibva akukakamizika kukhala maso mwa iye? Tingakwanise kucita pyenepi m’kutowerera citsanzo cace ca kufuna kwakuzimana.

19, 20. Kodi ndi muoni upi wakufunika udatipasa Yahova, na tinakwanisa tani kupangiza kuti tautawira?

¹⁹ Yezu hadathimizira tayu mudalonga iye: “[Nkhabepo] munthu anafuna andzache kupita ule anafera axamwali ache. Nkhabepo kufuna kunango kupiringana uko.” (Jwau 15:13) Cifuno cace ca kupereka umaso wace towera kutiombola, cikhali cipangizo cikulu ca kutifuna kwace. Mbwenye munthu unango atipangizambo kufuna kukulu. Yezu alonga: “Mulungu afuna anthu a pantsi pano pikulu pyene, mphapo apereka Mwana wache mbodzi ekha towera munthu munthu anankhulupira, aleke kutayika, mbwenye aone moyo wakukhalirathu.” (Jwau 3:16) Mulungu atifuna kakamwe kwakuti apereka Mwanace ninga ciomboli, mbacitisa kuti pikhale pyakukwanisika kwa ife kusudzulwa ku madawo na kufa. (Aefesi 1:7) Ciomboli ndi muoni wakufunika wakubuluka kwa Yahova, mbwenye iye nee asatikakamiza kuti tiutambire tayu.

²⁰ Pisanyindira ife kutawira muoni wa Yahova. M’njira ipi? ‘M’kukhulupira’ Mwanace. Mbwenye, si pyakukwana kulonga basi kuti tiri na cikhulupiro tayu. Tisafunika kucipangiza m’mabasa na m’njira inakhala ife maso. (Tyago 2:26) Tisapangiza cikhulupiro cathu kwa Yezu Kristu m’kuntowerera ntsiku na ntsiku. Kucita pyenepi kunadzabweresa nkhombo zizinji cincino na kutsogolo, ninga munafuna kudzafokotozera nsolo wakumalisa wa bukhu ino.