එකොළොස්වන පරිච්ඡේදය
මෙසියස්ගේ පැමිණීමේ කාලය හෙළි කෙරේ
1. යෙහෝවා ශ්‍රේෂ්ඨ කාල නිර්ණකයා නිසා, අපට නිසැක විය හැක්කේ කුමක් ගැනද?
යෙහෝවා ශ්‍රේෂ්ඨ කාල නිර්ණකයායි. ඔහුගේ වැඩයට අදාළ කාලයන් සහ ප්‍රස්තාවන් පාලනය වන්නේ ඔහු අතිනුයි. (ක්‍රියා 1:7) මේ කාලයන් සහ ප්‍රස්තාවන් තුළ, දෙවි සිදුවීමට නියම කර ඇති සියලුම සිද්ධීන් ඉටු වන බව නිසැකයි. ඒවා ඉටු නොවී තිබෙන්න යන්නේ නැහැ.
2, 3. දානියෙල් තම අවධානය යොමු කළේ කිනම් අනාවැකියටද? එවකට බබිලෝනිය පාලනය කරමින් සිටියේ කිනම් අධිරාජ්‍යයද?
2 ශුද්ධ ලියවිලි පිළිබඳ උනන්දුමත් ශිෂ්‍යයෙක් හැටියට අනාගතවක්තෘ දානියෙල් තුළ, සිදුවීම් පිළිබඳ කාලසටහනක් සකස් කරන්නත් ඒවා ඉටු කරන්නත් යෙහෝවාට ඇති හැකියාව සම්බන්ධයෙන් ඇදහිල්ලක් තිබුණා. දානියෙල්ට වැඩි වැදගත්කමකින් යුත් අනාවැකි වූයේ යෙරුසලමේ පාළු කිරීම පිළිබඳ ඒවායි. ශුද්ධ වූ නුවර පාළුව තිබෙන්න යන කාලය පිළිබඳ දෙවිගේ එළිදරව් කිරීම යෙරෙමියා වාර්තා කළ අතර, දානියෙල් මේ අනාවැකියට සෑහෙන අවධානයක් දුන්නා. ඔහු මෙසේ ලිව්වා: “කල්දිවරුන්ගේ රාජ්‍යය කෙරෙහි රජකමට පත්කරනු ලැබුවාවූ, මේදවරුන්ගේ වංශයේ අහෂ්වේරොෂ්ගේ පුත්‍රවූ දාරියුස්ගේ පළමුවෙනි අවුරුද්දේදී, එනම් ඔහුගේ රජකම්කිරීමේ පළමුවෙනි අවුරුද්දේදී, යෙරුසලම පාළුව තිබීමේ සම්පූර්ණත්වයයයි [යෙහෝවා] අනාගතවක්තෘවූ යෙරෙමියා ලවා කියෙවු අවුරුදු ගණන සැත්තෑ අවුරුද්දක් බව දානියෙල් වන මම පොත්වලින් තේරුම්ගත්තෙමි.”—දානියෙල් 9:1, 2; යෙරෙමියා 25:11.
3 එවකට “කල්දිවරුන්ගේ රාජ්‍යය” කෙරෙහි රජකම් කරමින් සිටියේ මේදිය දාරියුස්. බිත්තිය මත ලියන ලද්ද පැහැදිලි කළ අවස්ථාවේදී, දානියෙල් කළ පුරෝකථනය, ඉතා වේගවත් ඉටුවීමකින් පසු අවසන් වී තිබුණා. බබිලෝනිය අධිරාජ්‍යය දසුනෙන් පහ වී ගොසින්. පොදු යුගයට පෙර 539දී, එය “මේදවරුන්ටත් පර්සිවරුන්ටත් [දෙනු]” ලැබුවා.—දානියෙල් 5:24-28, 30, 31.
දානියෙල් නිහතමානීව යෙහෝවාට කන්නලව් කරමින්
4. (අ) දෙවිගේ ගැළවීම අද්දැකීමට නම් කුමක් අවශ්‍ය වුණාද? (ආ) දානියෙල් යෙහෝවා වෙත එළඹෙන්න පටන්ගත්තේ කෙසේද?
4 යෙරුසලමේ 70-අවුරුදු පාළු කිරීමේ නිමාව අත ළඟ බව දානියෙල් තේරුම්ගත්තා. ඔහු ඊළඟට කරන්න යන්නේ කුමක්ද? ඔහුම අපට මෙසේ කියනවා: ‘මම නිරාහාරව, ගෝණි රෙදිද අළුද ඇතුව, යාච්ඤාවෙනුත් කන්නලව්වලිනුත් ස්වාමි වූ දෙවි සොයන පිණිස මාගේ මුහුණ ඔහු දෙසට හරවා, මාගේ දෙවි වූ යෙහෝවාට යාච්ඤා කොට පව් කියා දුනිමි.’ (දානියෙල් 9:3, 4) දෙවිගේ දයාන්විත ගැළවීම අද්දකින්න නිසි හෘද තත්වයක් අවශ්‍ය වුණා. (ලෙවී කථාව 26:31-46; 1 රාජාවලිය 8:46-53) ඇදහිල්ල, නිහතමානි ස්වභාවය, දේශයෙන් පිටුවහල් කිරීමට සහ වහල්භාවයට මඟ පාදනු ලැබූ පාප කෙරෙහි පූර්ණ පසුතැවිල්ල යනාදිය සඳහා අවශ්‍යතාවක් තිබුණා. එමනිසා, දානියෙල් තම පව්කාර සෙනඟ උදෙසා දෙවිට යාච්ඤා කරන්න පටන්ගත්තා. ඒ කෙසේද? ඒ හෘදයාංගම පසුතැවිල්ලේ සහ අවංකභාවයේ සංකේතයක් වන නිරාහාරව සිටීම, ශෝකවීම සහ ගෝණි රෙදි ඇඳීම මගින්.
5. යුදෙව්වන් තම මව් බිමට නැවත යන බවට දානියෙල්ට නිසැකකමක් තිබුණේ මන්ද?
5 යුදෙව්වන්ව ඔවුන්ගේ යුදෙව් මව් බිමෙහි යළි පිහිටුවනු ලබන බව යෙරෙමියාගේ අනාවැකි ඇඟවූ නිසා එය දානියෙල්ට බලාපොරොත්තුවක් ලබා දුන්නා. (යෙරෙමියා 25:12; 29:10) පර්සියාවේ රජු හැටියට දැනටමත් පාලනය කරමින් සිටි කෝරෙෂ් නම් මනුෂ්‍යයෙකු තුළින් යටත්වැසි යුදෙව්වන්ට සහනය ලැබේවි කියා දානියෙල්ට විශ්වාසයක් තිබූ බවට කිසිම සැකයක් නැහැ. යෙරුසලම සහ එහි දේවමාළිගාව යළි ගොඩනැඟීම සඳහා යුදෙව්වන්ව මුදාහැරීමට කෝරෙෂ්ව අතකොළුව ලෙස පාවිච්චි කරන බව යෙසායා පුරෝකථනය කළේ නැද්ද? (යෙසායා 44:28–45:3) එහෙත්, එය හරියටම සිදු වන්නේ කොහොමද කියා දානියෙල් කොහෙත්ම දැන සිටියේ නැහැ. ඉතින්, ඔහු යෙහෝවාට කන්නලව් කිරීමේ දිගටම නියැලුණා.
6. දානියෙල් යාච්ඤා කරන විට පිළිගත්තේ කුමක්ද?
6 දානියෙල් දෙවිගේ දයාව සහ ප්‍රේමනීය-කරුණාව කෙරෙහි අවධානය යොමු කෙරුවා. කැරලි ගැසීමෙන්, යෙහෝවාගේ අණ පනත්වලින් පිට පැනීමෙන් සහ දෙවිගේ අනාගතවක්තෲවරුන්ව නොසලකා හැරීමෙන් යුදෙව්වන් පව් කර තිබූ බව ඔහු නිහතමානීව පිළිගත්තා. දෙවි සාධාරණ අන්දමින් ‘ද්‍රෝහිකම නිසා ඔවුන්ව පන්නනු’ ලැබුවා. දානියෙල් මෙසේ යාච්ඤා කළා: “[අහෝ යෙහෝවා], අප විසින් ඔබට විරුද්ධව පව්කළ නිසා අපට, එනම්, අපේ රජවරුන්ටත් අපේ අධිපතීන්ටත් අපේ පියවරුන්ටත් මුහුණු-ලජ්ජාව අයිතිය. අපේ දෙවිවූ [යෙහෝවා] වෙත අනුකම්පාවත් කමාවත් තිබේ; මක්නිසාද අපි [ඔහුට] විරුද්ධව කැරළිගැසීමුව. අපේ දෙවිවූ [යෙහෝවා] ප්‍රොපේතවරුන් වන තමන් මෙහෙකරුවන් ලවා අප ඉදිරියෙහි තැබූ [ඔහුගේ] ව්‍යවස්ථාවල ප්‍රකාරයට හැසිරෙන ලෙස අපි [ඔහුගේ] හඬට කීකරු නොවීමුව. එසේය, සියලු ඉශ්‍රායෙල්වරු ඔබගේ ව්‍යවස්ථාව කඩකොට ඔබගේ හඬට කීකරු නොවන ලෙස අහක්ව ගියෝය. මෙසේ අප [දෙවිට] විරුද්ධව පව්කළ බැවින්, [දෙවිගේ] මෙහෙකරුවාවූ මෝසෙස්ගේ ව්‍යවස්ථාවේ ලියා තිබෙන ශාපයද දිවුරුමද අප කෙරෙහි වගුරුවා තිබේ.”—දානියෙල් 9:5-11; නික්මයාම 19:5-8; 24:3, 7, 8.
7. යුදෙව්වන්ව වහල්භාවයට පත් වෙන්න ඉඩ හැරීමෙන් යෙහෝවා සාධාරණ ලෙස ක්‍රියා කළා කියා කිව හැක්කේ මන්ද?
7 ඉශ්‍රායෙල්වරු තමාට අකීකරු වීමේ සහ තමා සමඟ කර ඇති ගිවිසුම කඩ කිරීමේ ඵලවිපාක ගැන යෙහෝවා ඔවුන්ට අනතුරු අඟවා තිබුණා. (ලෙවී කථාව 26:31-33; ද්විතීය කථාව 28:15; 31:17) දෙවිගේ ක්‍රියාවන්හි සාධාරණකම පිළිගනිමින් දානියෙල් මෙසේ කියනවා: ‘එසේ යෙරුසලමට සිද්ධ වුණු හැටියට මුළු අහස යට සිද්ධ නූණ ආකාර මහත් විපතක් අප කෙරෙහි පැමිණවීමෙන් ඔහු අපටත් අප විනිශ්චය කළ අපේ විරුද්ධකාරයන්ටත් විරුද්ධව කී වචන ඉෂ්ට කළේය. මෝසෙස්ගේ ව්‍යවස්ථාවේ ලියා තිබෙන ලෙස මේ මුළු විපත්තිය අප පිටට පැමුණුණේය. එහෙත් අපේ අයුතුකම්වලින් හැරී ඔබගේ සැබෑකම තේරුම්ගන්නා පිණිස අපේ දෙවි වූ යෙහෝවාට අපි කන්නලව් නොකෙළෙමුව. එබැවින් යෙහෝවා විපත්තිය ගැන පිබිද සිට, ඒක අප පිටට පැමිණෙව්වේය. මක්නිසාද අපේ දෙවි වූ යෙහෝවා තමන් කරන තමන්ගේ සියලු ක්‍රියාවල් ගැන ධර්මිෂ්ඨව සිටින්නේය, අපි ඔහුගේ හඬට කීකරු නොවීමුව.’—දානියෙල් 9:12-14.
8. දානියෙල් යෙහෝවාට කළ ඉල්ලීම පදනම් කළේ කුමක් මතද?
8 දානියෙල් තම සෙනඟගේ ක්‍රියා යුක්තිසහගත කරන්න හදන්නේ නැහැ. ඔවුන්ගේ පිටුවහල් කිරීම සාධාරණ දෙයක් වුණා. ඔහු පැකිලීමකින් තොරව පසුතැවිලි වූ ආකාරයෙන් ඒ බව ඇඟවෙනවා: “අපි පව්කෙළෙමුව, දුෂ්ටකම්කෙළෙමුව.” (දානියෙල් 9:15) එමෙන්ම, නිකම්ම දුක් කරදරවලින් සහනයක් ලබාගැනීමට ඔහු උත්සාහ ගත්තාද නෙවෙයි. ඒ වෙනුවට, දානියෙල් තම ඉල්ලීම පදනම් කරගත්තේ, යෙහෝවාගේ තේජස සහ ගෞරවය සැලකිල්ලට ගෙනයි. යුදෙව්වන්ට සමාව දීමෙන් සහ ඔවුන්ව මව් බිමට නැවත යැවීමෙන් දෙවි යෙරෙමියා තුළින් පොරොන්දු වූ තම අනාවැකිය ඉටු කරන අතර, ඔහුගේ ශුද්ධ නාමය විශුද්ධ කරන්න යනවා. දානියෙල් මෙසේ ආයාචනා කළා: “[අහෝ යෙහෝවා], අනේ ඔබගේ සියලු ධර්මිෂ්ඨකම් ලෙස ඔබගේ උදහසත් කෝපයත් ඔබගේ ශුද්ධවූ කන්ද වන ඔබගේ නුවරවූ යෙරුසලමෙන් පහවේවා. මක්නිසාද අපේ පාප සහ අපේ පියවරුන්ගේ අපරාධ නිසා යෙරුසලම සහ ඔබගේ සෙනග අප වටකර සිටින සියල්ලන්ට නින්දාවක්වී තිබේ.”—දානියෙල් 9:16.
9. (අ) දානියෙල් තම යාච්ඤාව අවසන් කරන්නේ කිනම් ආයාචනා සමඟින්ද? (ආ) දානියෙල්ව වේදනාවට පත් කරන්නේ කුමක්ද? එහෙත්, ඔහු දෙවිගේ නාමය සඳහා සැලකිල්ල දක්වන්නේ කෙසේද?
9 හෘදයාංගම යාච්ඤාවකින් දානියෙල් මෙසේ කියනවා: ‘ඒ නිසා, අපේ දෙවියනි, ඔබගේ මෙහෙකරුවාගේ යාච්ඤාවද ඔහුගේ කන්නලව්වද අසා, පාළුව තිබෙන ඔබගේ ශුද්ධස්ථානය කෙරෙහි ඔබගේ මුහුණ යෙහෝවා නිසා බැබළෙව්ව මැනව. මාගේ දෙවියනි, ඔබගේ කන් නමා ඇසුව මැනව; ඔබගේ ඇස් හැර අපේ අසරණකමද ඔබගේ නාමය දරන නුවරද බැලුව මැනව. මක්නිසාද අපේ කන්නලව් අප විසින් ඔබ ඉදිරියෙහි ඔප්පු කරන්නේ අපේ ධර්මිෂ්ඨකම් නිසා නොව ඔබගේ මහත් අනුකම්පාව නිසාය. අහෝ යෙහෝවා, ඇසුව මැනව; අහෝ යෙහෝවා, කමා වුව මැනව, අහෝ යෙහෝවා, ඇහුම්කන් දුන මැනව; මාගේ දෙවියනි, ප්‍රමාද නොවී, ඔබ නිසාම එය ඉෂ්ට කළ මැනව; මක්නිසාද ඔබගේ නුවරත් ඔබගේ සෙනඟත් ඔබගේ නාමය දරන්නෝය.’ (දානියෙල් 9:17-19) දෙවි තම සෙනඟට සමාව නොදී වහල්භාවයේ සිටින්න හැර, තම ශුද්ධ නුවර වන යෙරුසලම අනන්ත කාලයකට පාළු වෙන්න ඉඩහැර තිබුණා නම්, ජාතීන් දෙවිව විශ්වනීය පරමාධිපති ලෙස පිළිගනීද? බබිලෝනියේ දෙවිවරුන් ඉදිරියේ යෙහෝවා බල රහිතයි කියා ඔවුන් නිගමනය නොකරාවිද? ඔව්, යෙහෝවාගේ නාමය නින්දාවට ලක්වීම දානියෙල්ව කාංසාවට පත් කරන්න යනවා. බයිබලයේ දානියෙල් පොතේ යෙහෝවා යන දිව්‍ය නාමය දැකීමට ඇති ස්ථාන 19න් 18ක්ම සඳහන් වෙන්නේ මේ යාච්ඤාවෙයි!
ගාබ්‍රියෙල් ඉතා ඉක්මනින් පැමිණේ
10. (අ) දානියෙල් වෙතට එව්වේ කාවද? ඒ මන්ද? (ආ) දානියෙල් ගාබ්‍රියෙල්ව ‘මනුෂ්‍යයෙක්’ හැටියට දක්වන්නේ මන්ද?
10 දානියෙල් යාච්ඤා කරමින් සිටිද්දීම, ගාබ්‍රියෙල් දේවදූතයා පෙනී සිටිනවා. ඔහු මෙසේ කියනවා: “එම්බා දානියෙල්, තේරුම්ගැනීමේ දක්ෂකම නුඹට දෙන්ට දැන් පිටත්ව ආවෙමි. නුඹේ කන්නලව්වේ පටන්ගැන්මේදී ආඥාවක් ලැබ මම නුඹට දන්වන්ට ආවෙමි; මක්නිසාද නුඹ බොහෝ ප්‍රේමලද්දෙක්ය [ඉතා ප්‍රියමනාප කෙනෙක්ය, NW]. ඒ නිසා කාරණය කල්පනාකොට, දර්ශනය තේරුම්ගන්න.” එහෙත් දානියෙල් “මනුෂ්‍යයාවූ ගාබ්‍රියෙල්” කියා ඔහුව හඳුන්වන්නේ ඇයි? (දානියෙල් 9:20-23) ඊට හේතුව, රළු එළුවා සහ බැටළුවා ගැන දානියෙල් කලින් දුටු දර්ශනය තේරුම්ගැනීමට වෑයම් කරමින් සිටිද්දී, “මනුෂ්‍ය පෙනීමක් ඇති කෙනෙක්” ඔහු ඉදිරියේ පෙනී සිටීමයි. ඒ, දානියෙල්ට තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය දීමට එවා තිබූ ගාබ්‍රියෙල් දේවදූතයායි. (දානියෙල් 8:15-17) ඒ හා සමානව, දානියෙල්ගේ යාච්ඤාවෙන් පසුවත්, මේ දේවදූතයා මනුෂ්‍ය ආකාරයකින් ඔහු ළඟට පැමිණ මිනිසෙක් තව කෙනෙකුට කතා කරන ආකාරයට ඔහු සමඟ කතා කළා.
11, 12. (අ) බබිලෝනියේ, යෙහෝවාට දේවමාළිගාවක් හෝ පූජාසනයක් නොතිබුණත්, භක්තිවන්ත යුදෙව්වන් ව්‍යවස්ථාවෙන් නියම කළ පූජා කෙරෙහි ගෞරවය දැක්වූයේ කෙසේද? (ආ) දානියෙල්ව “ඉතා ප්‍රියමනාප කෙනෙක්” ලෙස හැඳින්වූයේ මන්ද?
11 ගාබ්‍රියෙල් පැමිණෙන්නේ, “සවස් පූජාවේ [වේලාවේදීයි].” යෙරුසලමේ දේවමාළිගාව සමඟ යෙහෝවාගේ පූජාසනය විනාශ කර තිබූ අතර, යුදෙව්වන් මිථ්‍යාදෘෂ්ටික බබිලෝනියේ වහලුන්ව සිටියා. ඉතින් දෙවිට පූජා ඔප්පු කරන්න බබිලෝනියේ සිටි යුදෙව්වන්ට නොහැකි වුණා. කෙසේවෙතත්, මෝසෙස්ගේ ව්‍යවස්ථාව යටතේ පූජාවන් සඳහා වෙන් කරන ලද වේලාවන්හිදී, බබිලෝනියේ සිටි භක්තිමත් යුදෙව්වන් යෙහෝවාට ප්‍රශංසා කිරීම සහ කන්නලව් කිරීම සුදුසු දෙයක් වුණා. දෙවිට ගැඹුරු භක්තියක් දැක්වූ මනුෂ්‍යයෙක් වශයෙන් දානියෙල්ව “ඉතා ප්‍රියමනාප කෙනෙක්” ලෙස හැඳින්වුවා. ‘යාච්ඤා අසන තැනැත්තා’ වන යෙහෝවා ඔහුව ප්‍රිය කළා, එමෙන්ම, දානියෙල්ගේ ඇදහිලිවන්ත යාච්ඤාවට පිළිතුරු දෙන්න ගාබ්‍රියෙල්ව ඉතා ඉක්මනින් එව්වා.—ගීතාවලිය 65:2.
12 යෙහෝවාට යාච්ඤා කිරීම දානියෙල්ගේ ජීවිතය අනතුරේ හෙළූ අවස්ථාවේදී වුණත්, ඔහු නොකඩවාම දවසට තුන් වතාවක් දෙවිට යාච්ඤා කළා. (දානියෙල් 6:10, 11) ඉතින් ඔහු යෙහෝවාට ප්‍රියමනාප කෙනෙක් වීම පුදුමයක් නෙවෙයි! යාච්ඤාවට අමතරව, දෙවිගේ වචනය මත මෙනෙහි කිරීම මගින් යෙහෝවාගේ කැමැත්ත නිශ්චය කරගන්න ඔහුට හැකි වුණා. දානියෙල් යාච්ඤාවේ නොකඩවාම නියැලී සිටි අතර, ඔහුගේ යාච්ඤාවලට උත්තර ලැබෙන පිණිස යෙහෝවා වෙත සුදුසු ආකාරයෙන් එළඹෙන්නේ කොහොමද කියා ඔහු දැනගෙන සිටියා. ඔහු දෙවිගේ ධර්මිෂ්ඨකම උලුප්පා දැක්වුවා. (දානියෙල් 9:7, 14, 16) ඔහුගේ සතුරන්ට ඔහු තුළ කිසිම වරදක් සොයාගැනීමට නොහැකි වුණත්, තමා දෙවිගේ ඇස් ඉදිරියේ පව්කාරයෙක් බව දානියෙල් දැන සිටි නිසා, නොපසුබටව ඔහුගේ පව් හෙළි කළා.—දානියෙල් 6:4; රෝම 6:23.
පව් කෙළවර කරන්න “සති සැත්තෑවක්”
13, 14. (අ) ගාබ්‍රියෙල් දානියෙල්ට හෙළි කළේ කිනම් වැදගත් තොරතුරුද? (ආ) “සති සැත්තෑව” කොපමණ දිගද? එමෙන්ම, අපි එය දන්නේ කෙසේද?
13 යාච්ඤාපූර්වක පුද්ගලයෙක් වූ දානියෙල්ට ලැබුණේ මොනතරම් වටිනා පිළිතුරක්ද! යුදෙව්වන්ව ඔවුන්ගේ මව් බිමට යළි යවන බවට සහතික කරනවා පමණක් නොව, ඊටත් වඩා බොහෝ වැදගත් දෙයක් වන පුරෝකථනය කළ මෙසියස් පැමිණෙන ආකාරය ගැන තීක්ෂ්ණ බුද්ධියක් දෙන බවට යෙහෝවා ඔහුට සහතික වෙනවා. (උත්පත්ති 22:17, 18; යෙසායා 9:6, 7) ගාබ්‍රියෙල් දානියෙල්ට මෙසේ කියනවා: “වරද තීන්දුකරන්ටත් පව් කෙළවරකරන්ටත් අපරාධය උදෙසා සමගිකමක්කරන්ටත් සදාකාල ධර්මිෂ්ඨකම පමුණුවන්ටත් දර්ශනය සහ අනාගතවාක්‍යය මුද්‍රකර තබන්ටත් අති ශුද්ධස්ථානය ආලේපකරන්ටත් නුඹේ සෙනඟත් නුඹේ ශුද්ධවු නුවරත් ගැන සති සැත්තෑවක් නියමකර තිබේ. එබැවින් නුඹ මෙසේ දැනගන තේරුම්ගන්න, එනම් යෙරුසලම නැවත පිහිටුවා ගොඩනගන්ට ආඥාවක් ලැබෙන තැන් පටන් අධිපතියාවූ ආලේපලත් තැනැත්තා [මෙසියස්, NW] දක්වා සති සතක්ද සති සැටදෙකක්ද තිබෙන බවය. කැලඹීම් සහිත කාලවලදී වුවත් වීථියත් අගළත් නැවත ගොඩනගනු ලබනවා ඇත.”—දානියෙල් 9:24, 25.
14 මෙය නිසැකවම ශුභාරංචියක්! යෙරුසලම නැවත ගොඩනඟා නමස්කාරය යළි පිහිටුවනවා පමණක් නොව, නියමිත කාලයේදී “අධිපතියා වූ මෙසියස්” පෙනී සිටින්න යනවා. මෙය සිදු වන්නේ “සති සැත්තෑව” තුළදීයි. ගාබ්‍රියෙල් දවස් ගැන සඳහන් නොකරන නිසා, මේවා දවස් 490ක් නැතහොත් නිකම්ම අවුරුද්දකුත් තුනෙන් එකක් ලෙස ගණනය කෙරෙන දවස් හතේ සති නොවෙයි. “වීථියත් අගළත්” සමඟ යෙරුසලමේ පුරෝකථනය කළ නැවත ගොඩනැඟීම සඳහා ඊට වඩා කල් ගත වුණා. එම සති වනාහි අවුරුදු සති වෙයි. වර්තමාන පරිවර්තන ගණනාවක් දක්වන අන්දමට ඒ එක් සතියක් අවුරුදු හතක් දිගයි. උදාහරණයක් වශයෙන්, යුදෙව් ප්‍රකාශන සමාගම මගින් ප්‍රකාශිත ටැනාඛ්—ශුද්ධ ලියවිල්ලේ (ඉංග්‍රීසියෙන්) දානියෙල් 9:24හි පාදසටහනක පරිවර්තනය අඟවන්නේ, “අවුරුදු සති සැත්තෑව” හැටියටයි. අමෙරිකානු පරිවර්තනයක්හි (ඉංග්‍රීසියෙන්) මෙසේ කියවන්න තිබෙනවා: “ඔබේ සෙනඟ සහ ඔබේ ශුද්ධ නුවර සඳහා අවුරුදු සති සැත්තෑව නියම කර තිබේ.” මොෆට් සහ රොදර්හැම් යන අයගේ පරිවර්තනවලත් මීට සමාන යෙදුම් දකින්න තිබෙනවා.
15. “සති සැත්තෑව” බෙදන්නේ කිනම් කාලපරිච්ඡේද තුනටද? එමෙන්ම, ඒවා පටන්ගනු ඇත්තේ කවදාද?
15 දේවදූතයාගේ වචනවලට අනුව “සති සැත්තෑව” කාලපරිච්ඡේද තුනකට බෙදා තිබෙනවා: (1) “සති සතක්,” (2) “සති සැටදෙකක්” සහ (3) සතියක්. එය අවුරුදු 49ක්, අවුරුදු 434ක් සහ අවුරුදු 7ක් යන ආකාරයටයි. එහි එකතුව අවුරුදු 490යි. උනන්දුව ඇති කරන අන්දමින්, සංශෝධිත ඉංග්‍රීසි අනුවාදය මෙසේ කියනවා: “ඔබේ ජනයා සහ ඔබේ ශුද්ධ නුවර සඳහා අවුරුදු සැත්තෑ වර සත්වරක් නියම කර තිබේ.” අවුරුදු හැත්තෑවක් බබිලෝනියේ ඔවුන්ගේ වහල්භාවයෙන් සහ දුක් විඳීමෙන් පසු, අවුරුදු 490කට නැතහොත් අවුරුදු 70 හතෙන් වැඩි කළ විට ලැබෙන කාලයකදී, යුදෙව්වන් දෙවිගෙන් විශේෂ අනුග්‍රහයක් ලබන්න යනවා. පටන්ගන්නේ, “යෙරුසලම නැවත පිහිටුවා ගොඩනගන්ට ආඥාවක් ලැබෙන තැන් [පටන්ය].” මෙය සිදු වන්න යන්නේ කවදාද?
“සති සැත්තෑව” ඇරඹේ
16. කෝරෙෂ්ගේ නියෝගයෙන් පෙනෙන ආකාරයට, ඔහු යුදෙව්වන්ව ඔවුන්ගේ මව් බිමට යළි යවන්නේ කිනම් අරමුණක් සඳහාද?
16 ‘සති සැත්තෑවේ’ ආරම්භය පිළිබඳ සිද්ධීන් තුනක් සැලකිල්ලට ගැනීම වටිනවා. ඉන් පළමුවැන්න සිදු වූයේ පො.යු.පෙ. 537දී, යුදෙව්වන්ව ඔවුන්ගේ මව් බිමට යැවීමට කෝරෙෂ් නියෝගය නිකුත් කිරීමත් සමඟයි. එහි කියවීමට තිබෙන්නේ මෙසේයි: ‘ඔහු තමාගේ රාජ්‍යය මුළුල්ලෙහි ප්‍රකාශයක් කරනුයේ, ස්වර්ගයේ දෙවි වූ යෙහෝවා පොළොවේ සියලු රාජ්‍යයන් මට දී තිබේ; තවද ඔහු යූදාහි තිබෙන යෙරුසලමෙහි ඔහුට ගෘහයක් ගොඩනඟන්ට මට අණ කර තිබේ. ඔහුගේ මුළු සෙනඟගෙන් නුඹලා අතරේ සිටින්නේ කවුද? ඔහු සමඟ ඔහුගේ දෙවි වූ යෙහෝවා සිටිත්වා, ඔහු යූදාහි වූ යෙරුසලමට ගොස් යෙරුසලමෙහි සිටින ඉශ්‍රායෙල්ගේ දෙවි වූ යෙහෝවාගේ ගෘහය ගොඩනඟාවා. [සැබෑ, NW] දෙවි ඔහුය. යම් කෙනෙක් ඉතිරිව යම් තැනක සිටීද ඔහුට ඒ ස්ථානයේ මනුෂ්‍යයෝ යෙරුසලමෙහි තිබෙන දෙවිගේ ගෘහය උදෙසා සිය කැමැත්තෙන් දෙන පඬුර හැර රන් රිදීද බඩු සහ මෘගයන්ද දෙමින් උපකාර කරත්වායි පර්සියාවේ රජ වූ කෝරෙෂ් කියන්නේය කියා හඬිනුත් ලියවිල්ලෙනුත් පතළ කළේය.’ (එස්රා 1:2-4) පැහැදිලිවම, මේ නියෝගයේ නිශ්චිත අරමුණ වූයේ දේවමාළිගාව නැතහොත් “යෙහෝවාගේ ගෘහය” කලින් තිබූ ස්ථානයේම යළි ගොඩනැඟීමයි.
17. එස්රාට දුන් ලියුමට අනුව ඔහු යෙරුසලමට ගියේ කිනම් හේතුවකටද?
17 දෙවැන්න සිදු වූයේ, පර්සියානු රජු වූ අර්තක්ෂස්තාගේ (Iවන තක්ෂස්තාගේ පුත්‍ර අර්තක්ෂස්තා ලොංගිමානස්ගේ) රජකමේ හත්වන අවුරුද්දේදීයි. එම කාලයේදී, පිටපත්කරු වූ එස්රා බබිලෝනියේ සිට මාස හතරකට යෙරුසලමට ගියා. ඔහු රජුගෙන් විශේෂ ලියුමක් ගෙන ගියත්, යෙරුසලම නැවත ගොඩනඟන්න එහි අවසර දී තිබුණේ නැහැ. ඒ වෙනුවට, ‘යෙහෝවාගේ ගෘහය අලංකාර කිරීමට’ පමණක් එස්රාගේ පත්වීම සීමා වී තිබුණා. දේවමාළිගාවේ නමස්කාරයට රුකුලක් වශයෙන්, රන් සහ රිදී, ශුද්ධ භාණ්ඩ, තිරිඟු, මුද්‍රිකපාන, තෙල්, ලුණු මෙන්ම, එහි සේවය කරන්නන්ව බදු බරින් නිදහස් කිරීම පිළිබඳව එම ලියුමේ යොමු දක්වා තිබුණේ ඒ නිසායි.—එස්රා 7:6-27.
18. නෙහෙමියාව කනස්සල්ලට පත් කළේ කිනම් පුවතද? එමෙන්ම, අර්තක්ෂස්තා රජු එය දැනගත්තේ කෙසේද?
18 තුන්වැන්න සිදු වූයේ අවුරුදු 13කට පසුවයි. ඒ පර්සියානු රජු වූ අර්තක්ෂස්තාගේ රජකමේ විසිවන අවුරුද්දේදීයි. එවකට ඔහුගේ කුසලාන දරන්නා ලෙස නෙහෙමියා “ෂූෂන් මාලිගාවේ” සේවය කළා. බබිලෝනියෙන් ගිය ඉතිරි අය යම් ප්‍රමාණයකට යෙරුසලම ගොඩනඟා තිබුණා. එහෙත්, යෙරුසලමේ තත්වය එතරම් සුභදායක වූයේ නැහැ. ‘යෙරුසලමේ පවුර කඩා දමා, ඒකේ දොරවල් ගින්නෙන් දවා දමා’ ඇති බව නෙහෙමියාට දැනගන්න ලැබුණා. මෙය ඔහුව මහත් කනස්සල්ලට පත් කළ නිසා, ඔහුගේ හිතට එය මහත් බරක් වී තිබුණා. ඔහුගේ දුකට හේතුව ඇසූ විට, නෙහෙමියා මෙසේ පිළිතුරු දුන්නා: “රජතුමා සදාකල්ම ජීවත්වේවා. මාගේ පියවරුන්ගේ සොහොන් තිබෙන නුවර පාළුවී, ඒකේ දොරටු ගින්නෙන් දාලා තිබෙද්දී, මාගේ මුහුණ මලානික නොවන්නේ කෙසේද”?—නෙහෙමියා 1:1-3; 2:1-3.
19. (අ) අර්තක්ෂස්තා රජු ප්‍රශ්න කරද්දී, නෙහෙමියා මුලින්ම කළේ කුමක්ද? (ආ) නෙහෙමියා ඉල්ලා සිටියේ කුමක්ද? එමෙන්ම, ඔහු කාරණය සම්බන්ධයෙන් දෙවිගේ කාර්යභාරය පිළිගත්තේ කෙසේද?
19 නෙහෙමියාගේ වාර්තාව දිගින් දිගටම මෙසේ පවසනවා: “එවිට රජ: නුඹ ඉල්ලා සිටින්නේ කුමක්දැයි මාගෙන් ඇසීය. එවිට මම ස්වර්ගයේ [දෙවිට] යාච්ඤාකොට රජුට කථාකරමින්: රජතුමා ප්‍රසන්න නම්, ඔබගේ දාසයා ඔබ ඉදිරියෙහි කරුණාව ලබාසිටී නම්, යූදාහි මාගේ පියවරුන්ගේ සොහොන් තිබෙන නුවර ගොඩනගන පිණිස මා එහි හැරිය මැනවැයි කීමි.” අර්තක්ෂස්තා මේ යෝජනාවට එකඟ වූ අතර, නෙහෙමියා තවදුරටත් කළ ඉල්ලීමටද එකඟ වුණා: “රජතුමා ප්‍රසන්න නම් මා යුදයට පැමිණෙන තුරු රට මැදින් මට යන්ට දෙන ලෙස එගොඩ සිටින දිශාධිපතීන්ට දීමට ලියුම්ද, ගෘහයට අයිති කොටුවේ දොරටුවල බාල්කවලටත් නුවර පවුරුවලටත් මා පදිංචිවෙන ගෙටත් ලී දෙන ලෙස රජුගේ මූකළාන භාරකාරවූ ආසාප්ට දීමට ලියුමක්ද මට [ලැබේවා].” මේ සෑම කාරණයකදීම, යෙහෝවාගේ කාර්යභාරය පිළිගනිමින් නෙහෙමියා මෙසේ කියනවා: “මාගේ [දෙවිගේ] යහපත් හස්තය මා කෙරෙහි තිබුණු හෙයින් රජතෙම එසේම මට [ලියුම්] දුන්නේය.”—නෙහෙමියා 2:4-8.
20. (අ) “යෙරුසලම නැවත පිහිටුවා ගොඩනගන්ට” ලැබූ ආඥාව ක්‍රියාත්මක වූයේ කවදා සිටද? (ආ) “සති සැත්තෑව” ඇරඹුණේ කවදාද? එමෙන්ම, එය අවසන් වුණේ කවදාද? (ඇ) “සති සැත්තෑව” ඇරඹුණු සහ අවසන් වූ දිනයන්හි නිරවද්‍යතාව සම්බන්ධයෙන් ඇත්තේ කිනම් සාක්ෂිද?
20 අවසරය දුන්නේ, අර්තක්ෂස්තාගේ රජකමේ විසිවන අවුරුද්දේ මුල් හරියේ එනම්, නීසාන් මාසයේදී වුණත්, ‘යෙරුසලම නැවත පිහිටුවා ගොඩනැඟීමේ ආඥාව’ හරියටම ක්‍රියාත්මක වූයේ මාස ගණනාවකට පසුවයි. මෙය සිදු වූයේ නෙහෙමියා යෙරුසලමට පැමිණ ගොඩනැඟීමේ වැඩ ආරම්භ කිරීමත් සමඟයි. එස්රාගේ ගමනට මාස හතරක් ගත වුණා. එහෙත්, ෂූෂන් පිහිටියේ බබිලෝනියට කිලෝමීටර් 322ක් නැඟෙනහිරට වෙන්නයි. එය යෙරුසලමෙන් තවත් ඈතට වෙන්නයි තිබුණේ. එසේ නම්, යෙරුසලමට නෙහෙමියාගේ පැමිණීම අර්තක්ෂස්තාගේ රජකමේ විසිවන අවුරුද්ද අවසානයට වෙන්න නැතහොත් බොහෝවිට පො.යු.පෙ. 455දී සිදු වෙන්න ඇති. එසේ නම්, පුරෝකථනය කළ “සති සැත්තෑව” නැතහොත් අවුරුදු 490 ඇරඹුණේ එතැන් සිටයි. ඒවා අවසන් වෙන්න යන්නේ පො.යු. 36 අග භාගයේදීයි.—197වන පිටුවේ “අර්තක්ෂස්තාගේ රජකම ඇරඹුණේ කවදාද?” යන කොටස බලන්න.
“අධිපතියා වූ මෙසියස්” පෙනී සිටියි
21. (අ) මුල් “සති සත” තුළදී, ඉටු කිරීමට නියමිතව තිබුණේ කුමක්ද? එමෙන්ම, කිනම් අසීරු තත්වයන් හමුවේද? (ආ) මෙසියස් පැමිණීමට නියමිතව තිබුණේ කිනම් වර්ෂයේදීද? එමෙන්ම, ලූක්ගේ සුවිශේෂය එම කාලයේදී සිදු වූ බවට පවසන්නේ කුමක්ද?
21 යෙරුසලම ඇත්තෙන්ම ගොඩනැඟීමට පෙර, අවුරුදු කීයක් ගත වූවාද? යුදෙව්වන් අතරින්ම පැමිණි දුෂ්කරතා සහ සමාරියයන් සහ අනිකුත් අයගෙන් පැමිණි විරෝධතා නිසා, නුවරෙහි නැවත ගොඩනැඟීම “කැළඹීම් සහිත කාලවලදී” ඉටුවීමට නියමිතව තිබුණා. සාක්ෂිවලට අනුව වැඩය පො.යු.පෙ. 406දී, එනම් ‘සති සතකින්’ හෙවත් අවුරුදු 49කින් අවශ්‍ය තරමට සම්පූර්ණ කෙරුණා. (දානියෙල් 9:25) සති 62ක කාලපරිච්ඡේදයක් හෙවත් අවුරුදු 434ක් ඉන්පසුව ගත විය යුතුයි. එම කාලපරිච්ඡේදයෙන් පසු, බොහෝ කාලයකට පෙර පොරොන්දු වූ මෙසියස් පැමිණෙනු ඇත. පොදු යුගයට පෙර 455 සිට අවුරුදු 483ක් (49ට 434ක් එකතු කර) ඉදිරියට ගණන් කළ විට එය අපව පො.යු. 29ට ගෙනෙනවා. එම කාලයේදී සිදු වූයේ කුමක්ද? ලූක් අපට මෙසේ කියනවා: “පොන්තියුස් පිලාත් යුදයේ ආණ්ඩුකාරයාවද, හෙරොද් ගලීලයට අධිපතියාවද, . . . තිබේරියස් කායිසර් රාජ්‍යයට පැමිණි පසළොස්වෙනි අවුරුද්දෙහි, [දෙවිගේ] වචනය වනයෙහිදී සෙකරියස්ගේ පුත්‍රවූ යොහන් වෙතට පැමිණියේය. [ඔහු] පව්කමාව පිණිස පසුතැවිල්ලේ බව්තීස්මය දේශනාකරමින්, යොර්දාන් වටකර මුළු පළාතට ආවේය.” ඒ කාලයේදී, මෙසියස් ගැන “සෙනග බලාපොරොත්තුවෙන් [සිටියා].”—ලූක් 3:1-2, 6, 15.
22. යේසුස් පොරොන්දු වූ මෙසියස් බවට පත් වූයේ කවදාද? එමෙන්ම, කෙසේද?
22 පොරොන්දු වූ මෙසියස් යොහන් නොවෙයි. එහෙත්, පොදු යුගයේ 29 ශරත් ඍතුවේදී, නසරීය යේසුස්ගේ බව්තීස්මයේදී ඔහු ඇසූ දුටු සාක්ෂිය ගැන යොහන් මෙසේ කිව්වා: ‘ආත්මය පරෙවියෙකු මෙන් අහසින් බසිනවා දුටිමි; එය ඔහු පිට නැවතුණේය. මම ඔහු නෑඳින සිටියෙමි. නුමුත් වතුරෙන් බව්තීස්ම කරන්න මා එවූ තැනැත්තාම මට කතා කර: ආත්මය යමෙකු පිට බැස නවතිනවා නුඹ දකින්නෙහිද ශුද්ධාත්මයෙන් බව්තීස්ම කරන්නේ ඔහුවයයි මට කීවේය. මමද ඒ දැක: මොහු දෙවිගේ පුත්‍රයායයි සාක්ෂි දුනිමි.’ (යොහන් 1:32-34) තම බව්තීස්මයේදී යේසුස් ආලේප ලත් තැනැත්තා, එනම් මෙසියස් හෝ ක්‍රිස්තුස් බවට පත් වුණා. ඉන් කෙටි කලකට පසුව, යොහන්ගේ ගෝලයෙක් වූ අන්දෘට ආලේප ලත් යේසුස්ව මුණගැසුණු අතර, ඔහු සීමොන් පේතෘස්ට මෙසේ කිව්වා: “අපට මෙසියස් සම්බ [වුණා].” (යොහන් 1:41) මෙසේ, “අධිපතියා වූ මෙසියස්” හරියටම නිවැරදි කාලයේදී, එනම් සති 69 අවසානයේදී පැමිණියා!
අවසාන සතියේ සිදුවීම්
23. ‘අධිපතියා වූ මෙසියස්ට’ මැරෙන්න සිදු වූයේ මන්ද? එමෙන්ම, මෙය සිදුවීමට නියමිතව තිබුණේ කවදාද?
23 සැත්තෑවන සතිය තුළදී ඉටුවීමට නියමිත වූයේ කුමක්ද? “සති සැත්තෑව” නියම කර තිබෙන්නේ, “වරද තීන්දුකරන්ටත් පව් කෙළවරකරන්ටත් අපරාධය උදෙසා සමගිකමක්කරන්ටත් සදාකාල ධර්මිෂ්ඨකම පමුණුවන්ටත් දර්ශනය සහ අනාගතවාක්‍යය මුද්‍රකර තබන්ටත් අති ශුද්ධස්ථානය ආලේපකරන්ටත්” කියා ගාබ්‍රියෙල් කිව්වා. මෙය ඉටුවීමට නම්, “අධිපතියා වූ මෙසියස්” මිය යා යුතුයි. කවදාද? ගාබ්‍රියෙල් මෙසේ කිව්වා: “සති සැටදෙකකට පසු ආලේපලත් තැනැත්තා [මෙසියස්, NW] සිඳ දමනු ලැබේ, කිසිවෙක්ද ඔහුට නොවන්නේය. . . . ඔහු සතියකට බොහෝ දෙනෙකු සමග ගිවිසුමක් ස්ථිරකොට, සතිය මැදදී යාගයත් ආහාර පූජාවත් නවත්වන්නේය.” (දානියෙල් 9:26අ, 27අ) දුෂ්කරම කාලය වූයේ ‘සතිය මැදයි.’ ඒ, අවසාන අවුරුදු සතියේ මැදයි.
24, 25. (අ) පුරෝකථනය කළ ආකාරයට ක්‍රිස්තුස් මැරුණේ කවදාද? එමෙන්ම, ඔහුගේ මරණයත් නැවත නැඟිටීමත් නිමාවක් ගෙනාවේ කුමකටද? (ආ) යේසුස්ගේ මරණය මඟ පෑදුවේ කුමකටද?
24 යේසුස් ක්‍රිස්තුස්ගේ ප්‍රසිද්ධ සේවය පො.යු. 29 අග භාගයේදී ඇරඹී, අවුරුදු තුනහමාරකින් අවසන් වුණා. පුරෝකථනය කළ ආකාරයට, ක්‍රිස්තුස්ව “සිඳ දමනු” ලැබුවේ, පො.යු. 33 මුල් භාගයේදී, මනුෂ්‍යවර්ගයා වෙනුවෙන් තම මිනිස් ජීවිතය පුදමින් වද කණුවේ මිය යෑමත් සමඟයි. (යෙසායා 53:8; මතෙව් 20:28) නැවත නැඟුටුවනු ලැබූ යේසුස් තම මිනිස් ජීවිත පූජාවේ වටිනාකම ස්වර්ගයේ සිටින දෙවිට ඉදිරිපත් කළ විට, ව්‍යවස්ථාව මගින් නියම කර තිබූ සත්ව සහ ආහාර පූජාවල අවශ්‍යතාව අහෝසි වුණා. පොදු යුගයේ 70 යෙරුසලෙම් දේවමාළිගාවේ විනාශය දක්වා යුදෙව් පූජකයන් දිගටම පූජා ඔප්පු කළත්, දෙවි තවදුරටත් එවැනි පූජා පිළිගත්තේ නැහැ. එම පූජා වෙනුවට, නැවත නැවත සිදු නොකළ යුතු වඩා හොඳ පූජාවක් ඉදිරිපත් කරලයි තිබුණේ. ප්‍රේරිත පාවුල් මෙසේ ලිව්වා: ‘[ක්‍රිස්තුස්] සෑම කලටම පව් නිසා එක පූජාවක් ඔප්පු කොට, දෙවිගේ දකුණු පැත්තේ හිඳගත්තේය. මක්නිසාද ඔහු පිරිසිදු කරනු ලබන්නන් එක පූජාවකින් සෑම කලටම සම්පූර්ණ කළේය.’—හෙබ්‍රෙව් 10:12, 14.
25 පාපය සහ මරණය අඛණ්ඩව මිනිසාව පෙළමින් තිබෙනවා. එහෙත්, මරණයෙන් යේසුස්ව සිඳ දැමීම සහ ස්වර්ගීය ජීවිතයට නැවත නැඟිටීම මගින් අනාවැකි ඉටු වුණා. එය ‘වරද තීන්දු කළා, පව් කෙළවර කළා, අපරාධය උදෙසා සමගිකමක් කළා මෙන්ම ධර්මිෂ්ඨකම පමුණුවනු ලැබුවා.’ යුදෙව්වන් පව්කාරයන් බව හෙළි කරමින් ඔවුන්ව ප්‍රතික්ෂේප කළ ව්‍යවස්ථා ගිවිසුම, දෙවි ඉවත් කර තිබුණා. (රෝම 5:12, 19, 20; ගලාති 3:13, 19; එපීස 2:14, 15; කොලොස්සි 2:13, 14) මේ සමඟ, පසුතැවිලිවෙන්නන්ගේ පව් අවලංගු කළ හැකි වූ අතර, ඒ එක් එක් වරද සඳහා තිබූ දඬුවම් ඉවත් කරනු ලැබුවා. මෙසියස්ගේ ක්ෂාන්ති පූජාව මාර්ගයෙන්, ඇදහිල්ල ක්‍රියාත්මක කරන අයට දෙවි සමඟ සමගි කිරීමක් කිරීමට හැකි වුණා. දෙවිගේ දීමනාව වන “යේසුස් [ක්‍රිස්තුස්] තුළ සදාකාල ජීවනය” දෙස මහත් ආශාවෙන් බලා සිටින්න ඔවුන්ට හැකි වුණා.—රෝම 3:21-26; 6:22, 23; 1 යොහන් 2:1, 2.
26. (අ) ව්‍යවස්ථා ගිවිසුම ඉවත් කර තිබුණත්, ‘සතියකට ස්ථිර කරනු ලැබුවේ’ කිනම් ගිවිසුමද? (ආ) සැත්තෑවන සතිය අවසානයෙන් පසු සිදු වූයේ කුමක්ද?
26 මෙසේ, පො.යු. 33දී, ක්‍රිස්තුස්ගේ මරණය මාර්ගයෙන් යෙහෝවා ව්‍යවස්ථා ගිවිසුම ඉවත් කළා. එසේ නම්, මෙසියස් “සතියකට බොහෝ දෙනෙකු සමග ගිවිසුමක් ස්ථිර [කළා]” කියා කිව හැක්කේ කෙසේද? ඒ, ඔහු දිගටම ආබ්‍රහම්ගේ ගිවිසුම ස්ථිර කළ නිසායි. සති 70 අවසන් වන තුරු යෙහෝවා ආබ්‍රහම්ගේ හෙබ්‍රෙව් පෙළපතට එම ගිවිසුමේ ආශීර්වාද වැගිරෙව්වා. එහෙත්, අවුරුදු “සති සැත්තෑව” අවසානයේදී, එනම් පො.යු. 36දී, ප්‍රේරිත පේතෘස් භක්තිවන්ත ඉතාලි ජාතික මිනිසෙක් වූ කොර්නේලියස්ට සහ ඔහුගේ ගෙවැසියන්ට මෙන්ම වෙනත් අන්‍යජාතීන්ටද දේශනා කළා. එදා සිට, ශුභාරංචිය අන්‍යජාතිකයන් අතරේ ප්‍රකාශ වෙන්න පටන්ගත්තා.—ක්‍රියා 3:25, 26; 10:1-48; ගලාති 3:8, 9, 14.
27. ආලේප කළේ කිනම් ‘අතිශුද්ධස්ථානයද?’ එමෙන්ම, කෙසේද?
27 අනාවැකිය “අති ශුද්ධස්ථානය” ආලේප කිරීම ගැනද පුරෝකථනය කරනවා. යෙරුසලමේ දේවමාළිගාවේ අභ්‍යන්තරම කුටිය එනම්, අතිශුද්ධස්ථානය ආලේප කිරීමට මෙය යොමු දක්වන්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවට, මෙහි “අති ශුද්ධස්ථානය” යන කියමන යොමු දක්වන්නේ, දෙවිගේ ස්වර්ගීය ශුද්ධස්ථානයටයි. එහිදී, යේසුස් තම මිනිස් ජීවිත පූජාවේ වටිනාකම තම පියාට ඉදිරිපත් කළා. යේසුස් පො.යු. 29දී බව්තීස්ම වී දෙවිගේ බලයෙන් අභිෂේක කළ පසු භූමික දේවමාළිගාවේ අතිශුද්ධස්ථානයෙන් නියෝජනය කළ අදෘශ්‍යමාන යථාර්ථය නොහොත් ස්වර්ගය ආලේප කරනු ලැබුවා නැතහොත් විශේෂ කාර්යයක් සඳහා වෙන් කරනු ලැබුවා.—හෙබ්‍රෙව් 9:11, 12.
අනාවැකියට දෙවිගේ සහතිකය
28. ‘දර්ශනය සහ අනාගතවාක්‍යය මුද්‍රා කිරීමෙන්’ අදහස් කළේ කුමක්ද?
28 ගාබ්‍රියෙල් දේවදූතයා ප්‍රකාශ කළ මෙසියානු අනාවැකිය ‘දර්ශනය සහ අනාගතවාක්‍යය මුද්‍රා කිරීම’ ගැනත් කතා කළා. මෙයින් අදහස් කළේ, මෙසියස් ගැන පුරෝකථනය කළ සියල්ල, එනම්, ඔහුගේ පූජාව, නැවත නැඟිටීම සහ ස්වර්ගයේ පෙනී සිටීම මෙන්ම සති 70 තුළ සිදු වන අනිකුත් දේවල් යනාදියෙන් ඉටු කළ සියලුම දේවල්, දිව්‍ය අනුමැතිය නමැති මුද්‍රාවෙන් සනාථ කරන බවත්, සැබෑ වන බවත්, විශ්වාස කිරීමට පවා හැකි වන බවත්ය. දර්ශනය මුද්‍රා කරනු ලබන අතර, එය මෙසියස්ට පමණක් සීමා වෙනවා. එය ඔහු සහ ඔහු මාර්ගයෙන් දෙවි සිදු කරන වැඩය තුළ ඉටු වෙන්න යනවා. මේ දර්ශනයේ නියම තේරුම අපට දැනගැනීමට හැකි වන්නේ පුරෝකථනය කළ මෙසියස්ව සම්බන්ධ කරගැනීමෙන් පමණයි. වෙන කිසිවෙක් එහි තේරුම අනාවරණය කරන්න යන්නේ නැහැ.
29. නැවත ගොඩනැඟූ යෙරුසලමට සිදු වෙන්න තිබුණේ කුමක්ද? එමෙන්ම, කිනම් හේතුවක් නිසාද?
29 යෙරුසලම යළි ගොඩනඟන බව ගාබ්‍රියෙල් කලින් පුරෝකථනය කර තිබුණා. එහෙත්, ඔහු දැන් මෙසේ කියමින් යළි ගොඩනැඟූ නුවරේ සහ දේවමාළිගාවේ විනාශය ගැන පුරෝකථනය කරනවා: “පැමිණෙන අධිපතියාගේ සෙනග නුවර සහ ශුද්ධස්ථානය විනාශකරන්නෝය; එහි කෙළවර ජලගැල්මකින් මෙන් වන්නේය; කෙළවර දක්වාම යුද්ධ පවතින්නේය; පාළුකිරීම්ද නියමකර තිබේ. . . . පාළුකරන්නෙක් පිළිකුල්වල මුදුන පිට එන්නේය; පාළුකරන දේ පිටට නියමවූ තීන්දුව දක්වාම උදහස වගුරුවනු ලබන්නේය.” (දානියෙල් 9:26ආ, 27ආ) මේ පාළු කිරීම සිදු වන්නේ ‘සති සැත්තෑවෙන්’ පසුව වුණත්, එය යුදෙව්වන් ක්‍රිස්තුස්ව ප්‍රතික්ෂේප කර මරණයට පත් කළ අවසාන “සතිය” තුළදී වන සිදුවීම්වල ඍජු ප්‍රතිඵලයක් වෙන්න යනවා.—මතෙව් 23:37, 38.
30. ඓතිහාසික වාර්තාවෙන් පෙන්වන ආකාරයට, ශ්‍රේෂ්ඨ කාල නිර්ණකයාගේ නියෝගය ඉටු වූයේ කෙසේද?
30 පොදු යුගයේ 66දී, සිරියානු ආණ්ඩුකාර සෙස්ටියස් ගැලස් යටතේ පැමිණි රෝම සේනාංක යෙරුසලම වැටලූ බව ඓතිහාසික වාර්තා පෙන්වනවා. යුදෙව්වන්ගේ විරෝධය මධ්‍යයේ රූප නමස්කාරමය කොඩි හෝ ධජ ඇතුව පැමිණි රෝම හමුදා නුවරට ඇතුල් වී, උතුරු දෙසින් දේවමාළිගා තාප්පයට යටින් හාරන්න පටන්ගත්තා. ඔවුන් එහි සිටි විට, සම්පූර්ණ පාළු කිරීමක් සිදු කළ හැකි, “පිළිකුල” බවට පත් වුණා. (මතෙව් 24:15, 16) පොදු යුගයේ 70දී, සේනාධිපති ටයිටස් යටතේ පැමිණි රෝමවරුන් “ජලගැල්මකින් මෙන්” නුවරත් එහි දේවමාළිගාවත් විනාශ කර දැම්මා. මෙය දෙවි විසින්, නියෝග කර හෝ “නියමකර” තිබූ නිසා ඔවුන්ව නැවැත්වීමට කිසිවෙකුට හැකි වූයේ නැහැ. ශ්‍රේෂ්ඨ කාල නිර්ණකයා වන යෙහෝවා නැවතත් ඔහුගේ වචනය ඉෂ්ට කර තිබුණා!
ඔබ වටහාගත්තේ කුමක්ද?
• යෙරුසලමේ අවුරුදු 70ක පාළු කිරීම අවසානයට පැමිණෙද්දී, දානියෙල් යෙහෝවාට කළේ කිනම් ආයාචනාවන්ද?
• “සති සැත්තෑව” කොතරම් දීර්ඝ වීද? එය ඇරඹුණේ සහ අවසන් වූයේ කවදාද?
• “අධිපතියා වූ මෙසියස්” පැමිණියේ කවදාද? එමෙන්ම, ඔහුව “සිඳ දමනු” ලැබුවේ කිනම් දුෂ්කර කාලයේදීද?
• ‘සතියකට බොහෝදෙනෙකු සමඟ ස්ථිර කළ’ ගිවිසුම කුමක්ද?
• ‘සති සැත්තෑවෙන්’ පසුව සිදු වූයේ කුමක්ද?
[197වන පිටුවේ කොටුව⁄පින්තූරය]
අර්තක්ෂස්තාගේ රජකම ඇරඹුණේ කවදාද?
පර්සියාවේ රජ වූ අර්තක්ෂස්තාගේ රජකම ඇරඹුණු අවුරුද්ද ගැන ඉතිහාසඥයන් එකඟ වන්නේ නැහැ. ඔහු සිහසුනට පැමිණි අවුරුද්ද පො.යු.පෙ. 465යයි සමහරුන් කියා සිටින්නේ, ඔහුගේ පිය වූ තක්ෂස්තා පො.යු.පෙ. 486දී රජකම අරඹා තම රජකමේ 21වන අවුරුද්දේදී මියගිය නිසායි. එහෙත්, අර්තක්ෂස්තා පො.යු.පෙ. 475දී සිහසුනට පැමිණි බවටත්, ඔහුගේ රජකම් කිරීමේ මුල්ම අවුරුද්ද පො.යු.පෙ. 474දී ඇරඹුණු බවටත් සාක්ෂි තිබෙනවා.
පුරාණ පර්සියානු අගනුවර වූ පර්සෙපොලිසයෙන් ගොඩගනු ලැබූ ශිලා ලේඛන සහ ප්‍රතිමා, තක්ෂස්තා සහ ඔහුගේ පියා වූ Iවන දාරියුස් කළ හවුල් රජකමක් ගැන අඟවනවා. මේ හවුල් පාලනය අවුරුදු 10ක් පුරා සිදු වූවා නම් මෙන්ම, පො.යු.පෙ. 486දී දාරියුස්ගේ මරණයෙන් පසු තක්ෂස්තා අවුරුදු 11ක් තනියම පාලනය කළා නම්, අර්තක්ෂස්තාගේ රජකමේ මුල් අවුරුද්ද පො.යු.පෙ. 474 බවට පත් කරනවා.
දෙවන සාක්ෂි පෙළ තිබෙන්නේ, පො.යු.පෙ. 480දී, තක්ෂස්තාගේ හමුදාව පරාජය කළ ඇතන්ස්හි විසූ සේනාධිපති තෙමිස්ටොක්ලීස් හා සම්බන්ධවයි. පසුව, ඔහුව ග්‍රීකයන්ගේ අප්‍රසාදයට ලක් වී රාජද්‍රෝහියෙක් ලෙස සැලකුවා. තෙමිස්ටොක්ලීස් පර්සියානු රාජ්‍යය වෙත පලා ගොස් එහි රැකවරණය පැතූ විට ඔහුව කැමැත්තෙන්ම පිළිගත්තා. ග්‍රීක් ඉතිහාසඥ තූසිඩඩීස්ට අනුව, මෙය සිදු වෙද්දී, අර්තක්ෂස්තා “සිංහාසනයට පැමිණ වැඩි කලක් ගත වී” තිබුණේ නැහැ. තෙමිස්ටොක්ලීස් මියගියේ පො.යු.පෙ. 471දී බව, ග්‍රීක් ඉතිහාසඥ ඩයඩෝරස් සිකලස් කියා සිටිනවා. අර්තක්ෂස්තා රජු සමඟ කතා කිරීමට පෙර පර්සියානු භාෂාව ඉගෙනගැනීමට තෙමිස්ටොක්ලීස් අවුරුද්දක කාලයක් ඉල්ලා සිටි නිසා, ඔහු පො.යු.පෙ. 473දී හෝ ඊට පෙර, සුළු ආසියාවට පැමිණියා විය යුතුයි. ජෙරෝම් රචනා කළ, යූසීබියස්ගේ පුරාවෘත්තය එම දිනය ස්ථිර කරනවා. පොදු යුගයට පෙර 473දී, තෙමිස්ටොක්ලීස් ආසියාවට එද්දී, අර්තක්ෂස්තා “සිංහාසනයට පැමිණ වැඩි කලක් ගත වී” නොතිබූ නිසා, අනිකුත් මූලාශ්‍රවලටද එකඟව අර්තක්ෂස්තාගේ රජකම ඇරඹුණේ පො.යු.පෙ. 474දී කියා ජර්මානු ජාතික විශාරද අ’න්ස්ට් හෙංස්ටන්බර්හ් ලියූ පරණ ගිවිසුමේ ක්‍රිස්තුස් පිළිබඳ දේවධර්ම විග්‍රහයෙහි (ඉංග්‍රීසියෙන්) ඔහු පැවසුවා. ඔහු මෙසේද එකතු කළා: “අර්තක්ෂස්තාගේ රජකමේ 20වෙනි අවුරුද්ද ක්‍රිස්තු පූර්ව 455වෙනි අවුරුද්දයි.”
[පින්තූරය]
තෙමිස්ටොක්ලීස්ගේ උඩුකය ප්‍රතිමාව
[188, 189වන පිටුවේ රූප සටහන⁄පින්තූර]
(මුද්‍රිත පිටපත බලන්න)
“සති සැත්තෑව”
පො.යු.පෙ. 455 පො.යු.පෙ. 406 පො.යු 29 පො.යු 33 පො.යු 36
‘යෙරුසලම නැවත ගොඩනැඟූ මෙසියස් මෙසියස්ව ‘සති
නැවත පිහිටුවන්න යෙරුසලම පෙනී සිටියි සිඳ දමයි සැත්තෑවේ’
ආඥාව’ අවසානය
සති 7 62 සති සතිය
අවුරුදු 49 434 අවුරුදු අවුරුදු 7
[180වන පිටුවේ මුළු පිටුවේම පින්තූරය]
[193වන පිටුවේ මුළු පිටුවේම පින්තූරය]