“බහුශ්‍රැත ධර්ම දේශකයෙකි”

බයිබල් ලේඛක ලූක් පවසන පරිදි, පො.යු. 52වන වසරේදී පමණ, “අලෙක්ෂන්ද්‍රියෙහි උපන්නාවූ, උගතෙක්වූ, අපොල්ලොස් නම් එක්තරා යුදෙව්වෙක් එපීසයට ආවේය; ඔහු වනාහි ලියවිලි ගැන බලවත්ව සිටියේය. [ඔහු ව්‍යක්ත කථිකයෙකි; බහුශ්‍රැත ධර්ම දේශකයෙකි. නව අනුවාදය] මේ මනුෂ්‍යයා ස්වාමීන්වහන්සේගේ මාර්ගය ගැන උගන්වනු ලැබ ආත්මයෙන් ජ්වලිතව සිට, යේසුස්වහන්සේගේ කාරණා ගැන හරි ආකාර කථාකර ඉගැන්නුවේය. එහෙත් ඔහු යොහන්ගේ බව්තීස්මය පමණක් දැනගන සිටියේය. ඔහු සිනගෝගයේදී නිර්භීතව කථාකරන්ට පටන්ගත්තේය.”—ක්‍රියා 18:24-26.

මිසරයෙහි පිහිටි අලෙක්ෂන්ද්‍රියාව, රෝමයට පසුව පැවති ලෝකයේ දෙවන විශාලතම නගරය වූ අතර, යුදෙව්වන්ට මෙන්ම ග්‍රීකයන්ට එවකට තිබූ වඩා වැදගත් සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානවලින් එකක් විය. පෙනෙන විදිහට, එම නගරයේ විශාල යුදෙව් ජන සමාජයෙන් ලබාගත් අධ්‍යාපනයේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, ඔහු හෙබ්‍රෙව් ශුද්ධ ලියවිලි ගැන තම නිවැරදි දැනුමද යම් ප්‍රමාණයක ව්‍යක්තභාවයක්ද ලබාගත්තා විය හැක. අපොල්ලොස් යේසුස්වහන්සේ ගැන ඉගෙනගෙන තිබුණේ කොහෙන්ද කියා අනුමාන කිරීම ඉතා දුෂ්කරය. “පෙනෙන විදිහට ඔහු සංචාරකයෙකි—ඇතැම්විට සංචාරක වෙළෙන්දෙකු විය හැක” යනුවෙන් උගතෙකු වන එෆ්. එෆ්. බෲස් අදහස් දක්වන අතර, “ඔහු ගමන් කළ ප්‍රදේශ ගණනාවෙන් යම් ස්ථානයකදී ක්‍රිස්තියානි දේශනාකරුවන් හමු වූවා විය හැක.” කෙසේවෙතත්, ඔහු යේසුස්වහන්සේ ගැන හරි ලෙස කතා කර ඉගැන්වුවත්, ඔහු “යොහන්ගේ බව්තීස්මය පමණක් දැනගන සිටි” නිසා ඔහුට සාක්ෂිදරා තිබුණේ පො.යු. 33 පෙන්තකොස්ත දිනයේදී බව පෙනෙයි.

යේසුස්වහන්සේගේ පෙර මඟ සලසන්නා හැටියට, යොහන් බව්තීස්ත මුළු ඉශ්‍රායෙල් ජාතියටම ප්‍රබල සාක්ෂියක් දුන් අතර, පසුතැවිලි වීමේ සංකේතයක් හැටියට ඔහු විසින් බොහෝදෙනෙකුව බව්තීස්ම කරන ලදි. (මාර්ක් 1:5; ලූක් 3:15, 16) ඉතිහාසඥයන් වැඩිදෙනෙකු පවසන පරිදි, යේසුස්වහන්සේ පිළිබඳ රෝම අධිරාජ්‍යයේ යුදෙව් ජනගහනය අතර විසූ බොහෝදෙනෙකුගේ දැනුම, යොහන් යොර්දාන් නදිය අසල දේශනා කළ දෙයට සීමා විය. “ඔවුන්ගේ කිතු දහම, අපගේ ස්වාමීන්වහන්සේගේ දේවසේවය ආරම්භයේදී පැවති තත්වයට සමාන වූ” බව ඩබ්. ජේ. කනීබාර් සහ ජේ. එස්. හව්සන් පවසති. “ඔවුහු ක්‍රිස්තුස්වහන්සේගේ මරණයේ පූර්ණ අර්ථය දැන නොසිටියහ; පෙනෙන විදිහට ඔවුහු උන්වහන්සේගේ නැවත නැඟිටීම පිළිබඳ සත්‍යය පවා නොදැන සිටියහ.” පොදු යුගයේ 33 පෙන්තකොස්ත දිනයේදී ශුද්ධාත්මය වැගිරවීම ගැන අපොල්ලොස්ද නොදැන සිටි බව පෙනෙයි. කෙසේවෙතත්, යේසුස්වහන්සේ ගැන නිවැරදි තොරතුරු සමහරක් ඔහු ලබාගෙන තිබූ අතර, ඔහු එය තමාටම සීමා කර නොගත්තේය. ඇත්තෙන්ම, ඔහු දැනගත් දෙය කතා කිරීමට නිර්භීතව ප්‍රස්තාවන් සෙව්වේය. කෙසේවෙතත්, ඔහුගේ ජ්වලිතය සහ දැඩි උනන්දුව මේ වන විටත් නිවැරදි දැනුම මත පදනම් වී නොතිබිණ.

ලූක්ගේ වාර්තාවේ තවදුරටත් මෙසේ පැවසේ: “ප්‍රිස්කිලාද අකිලාද ඔහුගේ බස් අසා, ඔහු තමුන් ළඟට කැඳවාගෙන, දෙවියන්වහන්සේගේ මාර්ගය වඩා හරිලෙස ඔහුට තෝරාදුන්නෝය.” (ක්‍රියා 18:26) අපොල්ලොස්ගේ ඇදහිල්ලෙහි තමන්ගේ ඇදහිල්ලට පොදු වූ දේවල් බොහොමයක් තිබූ බව අකිලා සහ ප්‍රිස්කිලා තේරුම්ගත් නමුත්, ඔවුහු නැණවත් ලෙස, ඔහුගේ අවබෝධයේ අඩුපාඩුකම් ප්‍රසිද්ධියේ නිවැරදි කිරීමට තැත් නොකළහ. අපොල්ලොස්ට උපකාර කිරීමේ අරමුණ ඇතුව ඔවුන් ඔහු සමඟ පෞද්ගලික සාකච්ඡාවන් ගණනාවක් පැවැත්වූ බව අපට සිතාගත හැක. “ලියවිලි ගැන බලවත්ව” සිටි මිනිසෙකු වන අපොල්ලොස් ඊට ප්‍රතිචාරය දැක්වූයේ කෙසේද? (ක්‍රියා 18:24) බොහෝදුරට, අකිලාව සහ ප්‍රිස්කිලාව හමුවීමට කලින් යම් කලක සිට අපොල්ලොස් තමාගේ අඩුපාඩු සහිත පණිවිඩය ප්‍රසිද්ධියේ දේශනා කරමින් සිටියේය. අහංකාර පුද්ගලයෙකු නිවැරදි කිරීම සඳහා දෙන ඕනෑම උපදෙසක් පහසුවෙන්ම ප්‍රතික්ෂේප කළ හැකි නමුත්, අපොල්ලොස් නිහතමානී වූ අතර, තමාගේ දැනුම සම්පූර්ණ කරගැනීමට හැකිවීම ගැන ස්තුතිවන්ත වූයේය.