Pono ea Bibele

Na Papali ea Chelete e Loketse Bakreste?

PAPALI EA CHELETE KE TLOAELO E THEKO E BOIMA. HANGATA E NKA HALOFO EA MOPUTSO OA MOTHO ’ME E KA BAKA LIKOLOTO TSE BOIMA. TLOAELO ENA E KA SENYA MANYALO LE MESEBETSI, ’ME E KA ETSA HORE BA BANG BA QALE HO KENELLA TLŌLONG EA MOLAO. BAHLASELUOA BA EONA BAA TŠOASEHA ’ME HA BA LEKA HO KHAOTSA BA KA LATSOA LIPHELLO TSE BOHLOKO TSE KANG TSE BONOANG MAKHOBENG A MANG.

PAPALI ea chelete e tumme lefatšeng lohle hoo linaha tse ling li e nkang e le “ho itlosa bolutu ha sechaba.” Leha ho le joalo, ha e le hantle, papali ea chelete ke eng? Papali ea chelete ke “ho bechetsa phello ea ketsahalo e tlang,” ho rialo The World Book Encyclopedia. “Ba bapalang papali ea chelete ka tloaelo ba becha chelete kapa ntho e ’ngoe ea bohlokoa e le tebeletso ea phello eo ba e lebeletseng. Ha phello e bonahetse, mohlōli o phutha litebelletso tsa ba hlōtsoeng.”

Papali ea chelete hase tloaelo e ncha. Bamaya ba boholo-holo ba Amerika Bohareng ba kile ba bapala papali ea bolo e tloaelehileng e bitsoang poktatok—e tsejoang ke Maaztec e le tlachtli—“eo ho eona ba bang, ka mor’a ho lahleheloa ke leruo la bona [ka ho bechetsa papali eo], ba ileng ba lebeletsa bophelo ba bona,” ho rialo makasine Américas. Batho bana ba boholo-holo ba ile ba tšoasoa ke ho becha, ka linako tse ling “ba ikenya kotsing ea bophelo ba bokhoba ka phello e sa tsitsang ea papali ea bolo.”

Ke hobane’ng ha ba bangata ba tšoasitsoe ke papali ea chelete? Ho latela Duane Burke, mopresidente oa Setsi sa Patlisiso ea Lipapali tsa Sechaba se United States, “batho ba eketsehileng ba nka papali ea chelete e le mokhoa o amohelehang oa mosebetsi oa boikhathollo.” Esita le mekhatlo e meng ea bolumeli e amohela papali ea chelete e le mokhoa oa ho nyolla letlole.

Le hoja papali ea chelete e tloaelehile ’me e na le histori e telele, na e ka ba feela ho itlosa bolutu ho se nang molato ha Bakreste? Kapa ho na le ho eketsehileng ho eona ho feta hoo?

Ke Hobane’ng ha Batho ba Bapala Papali ea Chelete?

Ka bokhutšoane, ho hlōla. Ho ba bapalang papali ea chelete, ho bapala ho bonahala e le tsela ea kapele, e thahasellisang ea ho etsa chelete kantle le boiteko le boitšoaro bo amehang mosebetsing. Nako e ngata e qetoa ho inahaneloa ka “khapo e khōlō” le hore na bokhotho-khotho boo bo ka ba tlisetsa eng botumong le thepeng.

Empa menyetla ea hore ho etsahale se khahlanong le se lebelletsoeng ke ea bapalang e meholo. Ka mohlala, setsebi sa lipalo Ralf Lisch o re Jeremane “u na le monyetla o eketsehileng ka makhetlo a mane oa hore u betsoe ke lehalima ka selemo ho feta ho [hapa] chelete e bechiloeng [ho li-lottery tsa Jeremane].” Haeba seo se sa utloahale se kholisa, o ekeletsa ka papiso e latelang: “Haeba u monna, menyetla ea hao ea hore u phele ho fihlela [u le lilemo li] 100 e feta [ea hore u hape lottery] ka makhetlo a 7 000.” Ka ho makatsang, ea bapalang papali ea chelete a ka hlokomela sena. Kahoo, ke eng e etsang hore a tsoele pele ho bapala papali ea chelete?

Ho latela Dr. Robert Custer, bukeng ea hae When Luck Runs Out, ho ba bang ba bapalang papali ea chelete, “khapo ea chelete ke karolo e le ’ngoe feela ea ho hlōla. . . . Ho bona ntho ea bohlokoa ke ho honoheloa, tlhompho, ho ratoa, ho sebeletsoa hoo ho hapa chelete eo ho ka ho hlahisang.” O ekeletsa ka hore ho bana ke “monyaka oa ho tseba ho nenesa chelete kapa hore feela ba khone ho re, ‘Ke hapile senyethe’ le ho iketla khanyeng ea hona.”

Ka lehlakoreng le leng, ho hlōla—le monyaka o tsamaisanang le hona—ho ntse ho sa lekana ho ba bangata ba bapalang papali ea chelete. Taba-tabelo ea ho bapala papali ea chelete e ka ba matla hoo ba ka fetohang libapali tsa makhoba. Patlisisong e neng e laoloa ke Dr. Custer ea litho tsa Gamblers Anonymous, karolo ea 75 lekholong, ea bao ho ileng ha etsoa patlisiso ho bona ba ile ba re ba tloaetse ho ikotla lifuba ka ho hlōla le hoja ba ntse ba hlōloa! E, papali ea chelete e ka fetoha bokhoba bo matla le bo senyang joaloka bokhoba ba tahi kapa sethethefatsi se seng. Ke ba bapalang papali ea chelete ba bakae ba tlōtseng mola oo o mosesaane oa hore papali ea chelete e se hlole e ba boikhathollo empa e fetohe bokhoba? Ke ba bakae ba entseng joalo ’me ba bile ba sa tsebe?

Pono ea Lintho ea Molimo

Bibele ha e tšohle papali ea chelete ka botebo. Leha ho le joalo, e re fa melao-motheo e re thusang ho lekanyetsa kamoo Molimo a talimang papali ea chelete.

Phihlelo e bontšitse hore papali ea chelete e bonahatsa meharo. Bibele e nyatsa meharo ka matla, e lemosa hore ‘ha ho motho ea meharo ea tla ba le lefa ’musong oa Molimo.’ (Ba-Efese 5:5) Meharo e boetse e bonoa ha ba bapalang papali ea chelete ba hlōloa. Ho latela setsebi se seng, ea bapalang papali ea chelete “o leka ho boela a hapa se mo lahlehetseng—a lebelletse ‘khapo e khōlō.’ Haeba ka sebele a hapa khapu-khapu, o becha haholoanyane, ’me qetellong o lahleheloa ke ‘khapo e khōlō’ ea hae.” E, ka sebele meharo ke karolo ea papali ea chelete.

Papali ea chelete e sebelisoa ke ba bangata e le mokhoa oa ho fepa boikhantšo ba bona. Patlisiso e ’ngoe e entsoeng ho makhoba a papali ea chelete e ile ea bontša hore karolo ea 94 lekholong e ne e nka papali ea chelete e le “mosebetsi o hōlisang boikhantšo,” ’me karolo ea 92 lekholong e ile ea re e ikutloa joaloka “batho ba bohlokoa” ha e bapetse papali ea chelete. Empa, Molimo o re: “Ke hloile boikhantšo le boikhohomoso.” Kahoo, Bakreste ba phehelloa ho hlaolela boinyenyefatso le boikokobetso.—Liproverbia 8:13; 22:4; Mikea 6:8.

Papali ea chelete e boetse e baka botsoa, kaha e bonahala e le tsela e bonolo ea ho etsa chelete ho se boiteko bo amehang mosebetsing. Empa Lentsoe la Molimo ka ho hlakileng le khothalletsa Bakreste ho etsa mosebetsi o etsoang ka mahlaha-hlaha, o boima.—Ba-Efese 4:28.

Ho feta moo, seo ba se bitsang lehlohonolo se bohlokoa haholo ho ba bang ba bapalang papali ea chelete hoo e bang eona ntho ea bohlokoa ho bona, ba le etsa molimo oa bona. Sena se tšoana le tlaleho ea Bibele ea batho ba “lokisang tafole hantle bakeng sa molimo oa Lehlohonolo.” Ka lebaka la ketso ea bona ea borapeli ba melimo ea litšoantšo, ba ne ba abetsoe “lerumo.”—Esaia 65:11, 12, NW.

Ho thoe’ng haeba motho a fuoa tekete ea mahala ea lottery kapa chelete ea mahala eo a ka e sebelisetsang ho bapala papali ea chelete? Makhetlong ao ka bobeli, ho amohela mpho e joalo e tla ’ne e be ho tšehetsa tšebetso ea papali ea chelete—tšebetso e seng tumellanong le melao-motheo ea bomolimo.

Che, papali ea chelete ha e ea lokela Bakreste. Joalokaha mohlophisi e mong oa makasine a ile a bolela, ‘hase hore feela papali ea chelete e fosahetse empa ebile hase ntho e bohlale.’

[Tlhaloso ea Moo Setšoantšo se Nkiloeng Teng e leqepheng la 20]

Valentin/The Cheaters, Giraudon/Art Resource