Buka ea Bibele ea 29​—Joele

Mongoli: Joele

Sebaka Seo e Ngoletsoeng ho Sona: Juda

Ho Ngoloa ho Phethiloe: hoo e ka bang ka 820 B.C.E. (?)

 1. Ke liketsahalo life tse khōlō tse totobatsang boprofeta ba Joele?

MAKHOTLA a subuhlellanang a tsie a felisa naha. Mollo o ka pele ho ’ona ’me malakabe a ka morao a felisa ka ho felletseng. Hohle ho na le tlala ea sekoboto. Letsatsi lea fifala ’me khoeli e fetoha mali, kahobane letsatsi le leholo le le tšabehang la Jehova le atametse. O laela hore ho akheloe sekele ’me ho bokelloe lichaba bakeng sa timetso. Leha ho le joalo, ba bang “ba phonyohileng ba tla ba teng.” (Joele 2:32) Ho nahana ka liketsahalo tsena tse khōlō ho etsa hore boprofeta ba Joele e be bo thahasellisang haholo le bo re ruisang molemo haholo.

 2. Re tseba eng ka Joele le maemo a ho profeta ha hae?

² Buka ena e kenyelletsoa e le “lentsoe la Jehova le neng le tlele Joele, mor’a Pethuele.” Bibele ha e re bolelle ho fetang hona ka Joele ka boeena. E bolela haholo ka molaetsa oa boprofeta e seng mongoli oa oona. Lebitso “Joele” (Seheberu, Yoh·ʼelʹ) ho utloisisoa hore le bolela “Jehova ke Molimo.” Ho tloaelana ha Joele le Jerusalema, tempele ea eona, le lintlha tse ling tse qaqileng ka tšebeletso ea tempele ho ka bontša hore o ngotse buka ea hae a le Jerusalema kapa Juda.—Joele 1:1, 9, 13, 14; 2:1, 15, 16, 32.

 3. Ke ka mabaka afe nako e elellang ho 820 B.C.E. e nahaneloa nako ea boprofeta ba Joele?

³ Buka ea Joele e ngotsoe neng? Ho ke ke ha boleloa ka ho nepisisa. Ka ho se tšoane liithuti li bolela hore e ka ba ho tloha pele ho 800 B.C.E. ho ea ho hoo e ka bang ka 400 B.C.E. Tlhaloso ea ho ahlola ha Jehova lichaba khohlong ea Josafate e bontša hore Joele o ngotse boprofeta ba hae nakong e itseng ka mor’a tlhōlo e khōlō ea Jehova bakeng sa Morena Josafate oa Juda, ’me ka hona e ka ba ka mor’a hore Josafate e be morena ka 936 B.C.E. (Joele 3:2, 12; 2 Likron. 20:22-26) Mohlomong moprofeta Amose o ile a qotsa ho tsoa bukeng ea Joele. Ka baka leo, hona ho bolela hore boprofeta ba Joele bo ngoliloe pele ho ba Amose, ea qalileng ho profeta nakong e itseng pakeng tsa 829 le 804 B.C.E. (Joele 3:16; Amose 1:2) Hape nako ea pelenyana e ka bontšoa ke moo buka ena e fumanehang mangolong a halalelang a Seheberu e leng pakeng tsa Hosea le Amose. Ka hona ho lekanyetsoa 820 B.C.E. e le nako ea boprofeta ba Joele.

 4. Ke bopaki bofe bo teng mabapi le bonnete ba Joele?

⁴ Bonnete ba boprofeta bo pakoa ke ho qotsoa ha bona le ho boleloa ha bona Mangolong a Segerike a Bokreste. Letsatsing la Pentekonta, Petrose o boletse ka “moprofeta Joele” ’me a sebelisa bo bong ba boprofeta ba hae. Pauluse o qotsitse boprofeta bo tšoanang ’me a bontša hore bo phethahala ho Bajode le bao eseng Bajode. (Joele 2:28-32; Lik. 2:16-21; Ba-Roma 10:13) Boprofeta ba Joele khahlanong le lichaba tsa boahisani bo ile ba phethahala kaofela. Motse o moholo oa Tyre o ile oa thibelloa ke Nebukadnezare, ’me hamorao motse oa sehleke-hleke o ile oa senngoa ke Alexandere e Moholo. Ka ho tšoanang Filistia e ile ea timela. Edomo ea fetoha nahathothe. (Joele 3:4, 19) Ha ho mohla Bajode ba ileng ba belaela ho amoheleha ha Joele mangolong a halalelang, ’me ba beile buka ena ho ba ea bobeli har’a ba bitsoang baprofeta ba banyenyane.

 5. Ke ka tsela efe boprofeta ba Joele bo thahasellisang ka ho makatsang?

⁵ Mokhoa oa ho ngola oa Joele o totobatsa taba ’me hape o tletse tlhaloso. O pheta taba ka ho e hatisa le ho sebelisa litšoantšo. Tsie e bitsoa sechaba, batho, le lebotho la ntoa. Meno a eona a joaloka a litau, ponahalo ea eona e joaloka ea lipere, ’me molumo oa eona o joaloka makoloi a lipere a lebile ntoeng. The Interpreter’s Bible e qotsa setsebi se seng sa taolo ea tsie se re: “Tlhaloso ea Joele ea tlhaselo ea tsie ha ho mohla e kileng ea fetoa ke leha e le efe ka ho qaqisa ha eona ho nepahetseng.”a Joale mamela ha Joele a profeta letsatsi le tšabehang la Jehova.

LITABA TSE KA HARE TSA JOELE

 6. Pele Joele o bona pono efe e tšabehang?

⁶ Tlhaselo ea likokoanyana e hlobolisa naha; letsatsi la Jehova le atametse (1:1–2:11). Joele o bona pono e tšosang hakaakang ea timetso! Tlhaselo e timetsang ea bookholane, tsie, marutle, le maphele. Lifate tsa morara le tsa feiga li hlobolisitsoe mahlaku a tsona, komello e rena naheng. Ha ho linyehelo tsa lijo-thollo kapa tsa lino bakeng sa ntlo ea Jehova. Joele o lemosa baprista le basebeletsi ba Molimo hore ba bake. Oa hoa: “Jo! letsatsi! hobane le haufi letsatsi la Jehova, le joalo ka tšenyeho e tsoang ho Ea matla ’ohle.” (1:15) Liphoofolo li liila ka baka la ho ferekana. Malakabe a chesitse makhulo le lifate, ’me lehoatata le chesitsoe ke mollo.

 7. Mabotho a sesole a hlaselang a Jehova a hlalosoa joang?

⁷ Hlaba mokhosi! “Letsang terompeta Sione, le hlabe mokhosi thabeng ea ka e khethehileng!” (2:1) Letsatsi la Jehova le haufi, letsatsi la lefifi le la botšo bo botenya. Bona! Batho ba bangata le ba matla. Ba fetola naha e kang Edene hore e be lehoatata le feela. Ha ho letho le phonyohang. Joaloka lipere le ka molumo o joaloka makoloi a lipere tsa ntoa ba hloella liqhooeng tsa lithaba. Joaloka batho ba leng lebothong la ntoa ba mathela motseng, ba hloella marako le matlo le ho kena ka lifenstere. Naha ea hlokoleha ’me maholimo aa sisinngoa. Jehova ke eena ea laolang lekhotla lena le lengata la masole a ntoa. “Hobane le leholo letsatsi la Jehova, le tšabeha haholo-holo; ea ka le mamellang ke mang?”—2:11.

 8. (a) Ke joang feela tlhaselo ea likokoanyana e ka thibeloang? (b) Ke puseletso efe eo Jehova a e tšepisang?

⁸ Ho Khutlela ho Jehova; moea oa tšolloa (2:12-32). Empa ho na le ntho e ka etsoang ho thibela tlhaselo ena. Jehova oa eletsa: “Khutlelang ho ’na ka pelo tsohle tsa lōna, . . . haholang lipelo tsa lōna, e seng liaparo tsa lōna, le khutlele ho Jehova, Molimo oa lōna.” (2:12, 13) Ho letsoa ha terompeta ho phuthela batho phuthehong e khethehileng. Haeba ba khutlela ho eena, ke “moo Jehova a boulelang lefatše la hae, ’me a hauhela sechaba sa hae.” (2:18) Ho tla ba le litlhohonolofatso le tšoarelo, ’me mohlaseli o tla khutlisoa. Ho e-na le hore e be nako ea ho tšaba, ke nako ea ho nyakalla le ho thaba, hobane ho tla ba le litholoana le lijo-thollo le veine e ncha le oli. Jehova o tla ba busetsa lilemo tseo tsie ea lebotho la hae le leholo e jeleng ka tsona. Tšepiso ea hae ke ena: “Le tla ja, le be le khore; le tla rorisa lebitso la Jehova, Molimo oa lōna, ea le etselitseng tse hlollang.” (2:26) Ba tla ithuta hore Jehova a ’notši ke Molimo oa bona har’a Iseraele.

 9. Ke boprofeta bofe bo susumetsang pelo bo latelang?

⁹ “Ka mor’a tseo, ke tla tšollela moea oa ka holim’a nama eohle,” ho bolela Jehova, “ho be ho profete bara ba lōna le barali ba lōna, maqheku a lōna a lore litoro, le bahlankana ba lōna ba bone lipono. Le holim’a bahlanka le makhabunyane, ka matsatsi ao, ke tla tšollela moea oa ka.” Letsatsing le khoeling ho tla ba le lipontšo tse tšosang pele ho tla letsatsi la Jehova. Empa leha ho le joalo ba bang ba tla phonyoha. “Ho tla bolokeha e mong le e mong ea rapelang [“bitsang,” NW] lebitso la Jehova.”—2:28-32.

10. Ke eng se lokelang ho etsahala khohlong ea Josafate?

¹⁰ Lichaba li tla ahloloa “khohlong ea Josafate” (3:1-21). Jehova o tla khutlisa ba Juda le Jerusalema ba isitsoeng botšoaruoeng. Lichaba li tla bokelloa; Tyre, Sidone, le Filistia li tla lefa habohloko ka baka la ho nyefola le ho etsa batho ba Jehova makhoba. Mamela Jehova ha a phephetsa lichaba: “Itlhatsoetseng ntoa le tsose linatla! A ho atamele, a ho tle banna bohle ba ntoa!” (3:9) Ba tee mehoma lisabole ’me ba nyolohele khohlong ea Josafate (e bolelang “Jehova ke Moahloli”). Taelo ea Jehova ea utloahala: “Akhelang sekele, hobane mabele a butsoitse. . . . Sehatelo se tletse, linkho li bile lia khaphatseha; hobane bolotsana ba bona bo boholo. Matšoele, matšoele a teng a lehlana-hlana khohlong ea kahlolo! hobane le haufi letsatsi la Jehova.” (3:13, 14) Letsatsi le khoeli lia fifala. Jehova o rora Sione, a bakela leholimo le lefatše ho thothomela, empa o ipaka ho ba setšabelo le qhobosheane ho batho ba hae. Ba tla tseba hore ke eena Jehova, Molimo oa bona.

11. Joale Joele o hlalosa joang litlhohonolofatso tse tsoang ho Jehova tse tlang ho latela?

¹¹ “Mohlang oo” ho tla ba le nala e ngata hakaakang ea paradeise! (3:18) Lithaba li tla kolla veine, maralla a phalle lebese, ’me melapo eohle e tla ba le metsi a mathang. Seliba se khathollang se tla tsoa tlung ea Jehova. Egepeta le Edomo, tse tšolotseng mali a se nang molato Juda, li tla fetoha lesupi, empa Juda le Jerusalema li tla fetoha tse nang le baahi ka nako e se nang bofelo, “’me Jehova o tla aha Sione.”—3:21.

LEBAKA LEO E LENG MOLEMO

12. Ke ntho efe ea bohlokoa ea boprofeta ba Joele eo Petrose a e hatisang ka Pentekonta?

¹² Bahlalosi ba bang ba hlalositse Joele e le moprofeta oa molaetsa o sa faneng ka tšepo ea bokamoso. Leha ho le joalo, ho tsoa ponong ea batho ba Molimo, o bonahala e le ’moleli oa litaba tse khanyang tsa tokoloho. Moapostola Pauluse o hatisa khopolo ena ho Ba-Roma 10:13, a re: “Hobane mang le mang ea rapelang [“bitsang,” NW] lebitso la Morena, o tla bolokeha.” (Joele 2:32) Ho bile le phethahatso e hlollang ka ho makatsang ea boprofeta ba Joele letsatsing la Pentekonta ea 33 C.E. Ketsahalong eo Petrose o ile a bululeloa ho hlalosa hore ho tšolloa ha moea oa Molimo holim’a barutuoa ba Kreste e ne e le phethahatsong ea boprofeta ba Joele. (Lik. 2:1-21; Joele 2:28, 29, 32) Petrose o ile a hatisa haholo bohlokoa ba boprofeta ba mantsoe a Joele: “’Me e mong le e mong ea tla rapela [“bitsa,” NW] lebitso la Morena o tla bolokeha.”—Lik. 2:21, 39, 40.

13. (a) Ke ho tšoana hofe ho makatsang ho ka bonoang pakeng tsa Joele le Tšenolo? (b) Ke ho tšoana hofe le Joele ho fumanoang boprofeteng bo bong?

¹³ Ho tšoana ho makatsang ho ka bonoa pakeng tsa kotlo ea tsie e hlalosoang ke Joele le kotlo e profetiloeng khaolong ea 9 ea Tšenolo. Le moo letsatsi lea fifala. Tsie e joaloka lipere tse lokiselitsoeng ntoa, e etsa molumo o kang oa makoloi a lipere a ntoa, ’me meno a eona e ka a litau. (Joele 2:4, 5, 10; 1:6; Tšen. 9:2, 7-9) Boprofeta ba Joele ho Joele 2:31, bo bolelang ka ho fifala ha letsatsi, bo tsamaisana le mantsoe a Esaia 13:9, 10 le Tšenolo 6:12-17, hape le Mattheu 24:29, 30, moo Jesu a bontšang boprofeta bo phethahala nakong eo a tlang ka matla le ka khanya e khōlō e le Mor’a motho. Mantsoe a Joele 2:11, “hobane le leholo letsatsi la Jehova, le tšabeha haholo-holo,” ho bonahala e le oona a qotsitsoeng ho Malakia 4:5. Tlhaloso e tšoanang ea ‘letsatsi lena le lefifi’ e fumanoa le ho Joele 2:2 le Sofonia 1:14, 15.

14. Ke litemana life ho Joele tse hōlisang borena ba Jehova le mosa?

¹⁴ Boprofeta ba Tšenolo bo letetse “letsatsi le leholo” la khalefo ea Molimo. (Tšen. 6:17) Joele le eena o profeta ka nako eo, a bontša hore ha ‘letsatsi la Jehova’ le leholo le tlela lichaba, ba bitsang ho eena bakeng sa tšireletso le topollo ‘ba tla bolokela.’ ‘Jehova e tla ba setšabelo ho sechaba sa hae.’ Katleho e kang ea Edene e tla tsosolosoa: “Mohlang oo, lithaba li tla kolla veine e ncha, marallana a phalle lebese, melapo eohle ea Juda e tla ’ne e be le metsi a mathang; ’me seliba se tla tsoa tlung ea Jehova.” Ha Joele a fana ka litšepiso tsena tse khanyang tsa tsosoloso, o boetse o hōlisa borena ba Jehova Molimo le ho ipiletsa ho ba lipelo li tšepahalang motheong oa mohau o moholo oa Hae: “Le khutlele ho Jehova, Molimo oa lōna; hobane o mosa, o lereko, o pelo e telele, o atisa ho hauhela.” Bohle ba elang boipiletso bona bo bululetsoeng hloko ba tla kotula melemo e sa feleng.—Joele 2:1, 32; 3:16, 18; 2:13.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]