Na U na le Moea o sa Shoeng?

NA HO na le bophelo ka mor’a lefu? Potso ena e tsielitse moloko oa batho ka lilemo tse likete. Ho theosa le lilemo, batho lichabeng tsohle ba ’nile ba nahanisisa ka taba ena ’me ba qapa litumelo tse sa tšoaneng.

Ho pholletsa le lefatše, ho kopanyelletsa le sebaka sa Pacific sa Polynesia, Melanesia le Micronesia, batho ba bangata ba lumela hore “moea” (spirit) oa pholoha ha motho a shoa. Na ka sebele ho na le ntho e ka hare ho motho e sieang ’mele ha motho a shoa ebe e tsoela pele e phela? Moea (spirit) o ho motho ea phelang ke eng? Ho etsahala’ng ka oona ha re shoa? Lentsoe la Molimo le bululetsoeng, Bibele, le fana ka likarabo tsa ’nete le tse khotsofatsang lipotsong tsena.

Moea ke Eng?

Ka Bibeleng, mantsoe a fetoletsoeng e le “moea” (spirit) ha e le hantle a bolela “phefumoloho.” Empa sena ha se bolele feela ho hema. Ka mohlala, mongoli oa Bibele Jakobo o re: “’Mele o se nang moea [spirit] o shoele.” (Jakobo 2:26) Kahoo, moea (spirit) ke ntho e phelisang ’mele.

Matla ana a phelisang e ke ke ea e-ba phefumoloho feela, kapa moea (air), o tsamaeang matšoafong. Hobane’ng? Hobane ho latela The World Book Encyclopedia, ha motho a khaotsa ho phefumoloha, bophelo bo sala bo le teng liseleng ka nako e khutšoanyane—“ka metsotso e ’maloa.” Ka lebaka lena, boiteko ba ho etsa hore motho a boele a heme bo ka atleha, ’me litho tsa ’mele li ka tlosoa ho motho e mong tsa kenngoa ho e mong. Empa hang ha tlhase ea bophelo e tima liseleng tsa ’mele, boiteko bohle ba ho khutlisa bophelo ke ba lefeela. Phefumoloho leha e ka ba e ngata ka mokhoa leha e le ofe e ke ke ea tsosolosa sele leha e le ’ngoe. Kahoo, moea (spirit) ke matla a sa bonahaleng a bophelo—tlhase ea bophelo—e bolokang lisele li ntse li phela. Matla ana a bophelo a bolokoa ka ho hema.—Jobo 34:14, 15.

Na moea (spirit) ona o fumanoa feela ho batho? Bibele e re thusa hore re etse qeto e utloahalang tabeng ena. Morena Solomone ea bohlale o ile a ngola: “Ke mang ea tsebang moea [spirit] oa bara ba moloko oa batho, hore na o nyolohela holimo; le moea [spirit] oa phoofolo, hore na o theohela tlaase lefatšeng?” (Moeklesia 3:21) Kahoo liphoofolo esita le batho ho thoe li na le moea (spirit). Joang?

Moea (spirit), kapa matla a bophelo, a ka tšoantšoa le matla a motlakase a phallang ka har’a mochine kapa ka har’a sesebelisoa. Motlakase o sa bonahaleng o ka sebelisoa ho phetha mesebetsi e sa tšoaneng, ho itšetlehile ka mofuta oa sesebelisoa seo o se fang matla. Ka mohlala, setofo se ka etsoa hore se ntše mocheso, k’homphieutha ea etsoa hore e hlophise boitsebiso e be e kopanye lipalo, ’me thelevishene e ka etsoa hore e hlahise litšoantšo le molumo. Leha ho le joalo, ha ho mohla matla a motlakase a fetohang thepa eo a e etsang hore e sebetse. A sala e ntse e le matla feela. Ka ho tšoanang, matla a bophelo ha a nke litšobotsi tsa libōpuoa tseo a li phelisang. Hase motho, ha a na matla a ho nahana. Batho le liphoofolo “ba na le moea [spirit] o le mong.” (Moeklesia 3:19) Kahoo, ha motho a shoa, moea (spirit) oa hae ha o tsoele pele o phela sebakeng se seng e le sebōpuoa sa moea.

Joale, boemo ba bafu ke bofe? Hona ho etsahala’ng ka moea (spirit) ha motho a shoa?

“U Tla Khutlela Lerōleng”

Ha motho oa pele, Adama, a tlōla taelo ea Molimo ka boomo, Jehova o ile a re ho eena: “U tla ja bohobe ka mofufutso oa phatla ea hao ho fihlela u khutlela mobung, kaha u ntšitsoe ho oona. Etsoe u lerōle ’me u tla khutlela lerōleng.” (Genese 3:19) Adama o ne a le hokae pele Jehova a mo bōpa ka lerōle? O ne a se kae kapa kae! Ho hang o ne a le sieo. Kahoo ha Jehova Molimo a re Adama o tla “khutlela lerōleng,” o ne a bolela hore Adama o tla shoa. Adama o ne a ke ke a fallela sebakeng sa moea. Lefung o ne a tla boela a be boemong ba ho se phele, a be sieo. Kotlo ea hae e ne e le lefu—ho se phele—eseng ho fallela sebakeng se seng.—Baroma 6:23.

Ho thoe’ng ka ba bang ba shoeleng? Boemo ba bafu bo hlakisoa ho Moeklesia 9:5, 10, moo re balang: “Bafu bona ha ho letho leo ba le tsebang . . . Lebitleng, moo u eang teng, ha ho sa na mosebetsi, kapa morero, kapa tsebo, kapa bohlale.” (Bibele—Phetolelo e Ncha) Kahoo, lefu ke boemo ba ho se be teng. Mopesaleme o ile a ngola hore ha motho a shoa, “moea [spirit] oa hae oa tsoa, eena o khutlela lerōleng la hae; ka letsatsi leo menahano ea hae ea timela.”—Pesaleme ea 146:4.

Ka ho hlakileng, bafu ha ba ikutloe, ha ba etse letho. Ha ba tsebe letho. Ba ke ke ba u bona, ba u utloa kapa ba u buisa. Ba ke ke ba u thusa kapa ba u ntša kotsi. Ka sebele ha ho hlokahale hore u tšabe bafu. Empa moea (spirit) ‘o tsoa’ joang ho motho ha a shoa?

Moea “o Khutlela ho Molimo oa ’Nete”

Bibele e re ha motho a shoa, “moea [spirit] o khutlela ho Molimo oa ’nete ea ileng a fana ka oona.” (Moeklesia 12:7) Na see se bolela hore ka sebele moea (spirit) o haola sepakapakeng ho ea moo Molimo a leng teng? Le letho! Tsela eo ka eona Bibele e sebelisang lentsoe “khutlela” ha e bolele motsamao oa sebele ho tloha sebakeng se seng ho ea ho se seng. Ka mohlala, Baiseraele ba sa tšepahaleng ba ile ba bolelloa: “‘Khutlelang ho ’na, ’me ke tla khutlela ho lōna,’ ho boletse Jehova oa mabotho.” (Malakia 3:7) Ho ‘khutlela’ ha Baiseraele ho Jehova ho ne ho bolela ho furalla tsela e fosahetseng le ho boela ba lumellana le tsela e lokileng ea Molimo. ’Me ho ‘khutlela’ ha Jehova ho Baiseraele ho ne ho bolela ho boela a lebisa tlhokomelo ea hae e bontšang kamohelo ho sechaba sa hae. Maemong ana ka bobeli ho ‘khutlela’ ho ne ho ama boikutlo, eseng ho tloha ha sebele sebakeng se seng ho ea ho se seng.

Ka ho tšoanang, lefung ha moea (spirit) o “khutlela” ho Molimo ha ho etsahale motsamao oa sebele oa ho tloha lefatšeng ho ea sebakeng sa leholimo. Hopola, moea (spirit) ke matla a bophelo. Hang ha matla ao a fela mothong, ke Molimo feela ea nang le matla a ho a busetsa ho eena. Kahoo moea (spirit) “o khutlela ho Molimo oa ’nete” ka hore tšepo leha e le efe ea bokamoso bakeng sa motho eo e itšetlehile ka ho feletseng ka Molimo.

Ka mohlala, nahana ka seo Mangolo a se bolelang ka lefu la Jesu. Luka mongoli oa kosepele o re: “Eaba Jesu o hoeletsa ka lentsoe le phahameng o re: ‘Ntate, ke beha moea [spirit] oa ka matsohong a hao.’ Ha a buile sena, a shoa.” (Luka 23:46) Ha moea (spirit) oa Jesu o tsoa ka ho eena, o ne a se tseleng e eang leholimong ka kutloisiso ea sebele. Jesu ha aa ka a tsosoa bafung ho fihlela ka letsatsi la boraro. ’Me ho ile ha feta matsatsi a eketsehileng a 40 pele a nyolohela leholimong. (Liketso 1:3, 9) Leha ho le joalo, nakong ea lefu la hae, ka kholiseho Jesu o ile a beha moea (spirit) oa hae matsohong a Ntate oa hae, a tšepile ka ho feletseng matla a Jehova a ho mo khutlisetsa bophelong.

E, ke Molimo feela ea ka khutlisetsang motho bophelong. (Pesaleme ea 104:30) Sena se hlahisa litebello tse hlollang hakaakang!

Tšepo e Tiileng

Bibele e re: “Hora ea tla eo ka eona bohle ba mabitleng a khopotso ba tla utloa lentsoe [la Jesu] ’me ba tsoe.” (Johanne 5:28, 29) E, Jesu Kreste o ile a tšepisa hore bohle ba leng khopolong ea Jehova ba tla tsosoa, kapa ba khutlisetsoe bophelong. Ho e-na le litsebiso tse hlomolang tsa hore batho ba shoele, litlaleho tse thabisang li tla tsebisa ka ba khutliselitsoeng bophelong. E tla ba ho thabisang hakaakang ho amohela baratuoa ba tsoang lebitleng!

Na u ka rata ho tseba ho eketsehileng ka kamoo u ka ruang molemo kateng tšepong ee e fanoang ke Molimo? Re u mema hore u ngolle atereseng e tlaase mona hore u fumane bukana ea Meea ea Bafu—Na e ka U Thusa Kapa ea U Ntša Kotsi? Na e Hlile e Teng?

Ntle le ha ho bontšitsoe ka hosele, mangolo ’ohle a Bibele a qotsitsoeng a hlaha ho Phetolelo ea Lefatše le Lecha ea Mangolo a Halalelang.