Bacha—Le Phehella Eng?
“U ke u balehele litakatso tsa bocha, ’me u phehelle ho loka, le tumelo, le lerato, le khotso hammoho le bohle ba rapelang Morena ka pelo e hloekileng.”—2 TIMOTHEA 2:22.
1. Re na le tšepo efe bakeng sa bacha ba har’a rōna?
KORANTA ea Pentekonta ea Sweden Dagen (The Day), e ile ea bolela: “Lipaki tsa Jehova ke sehlopha se hapang palo e khōlō ka ho fetisisa ea litho tse ncha selemo le selemo ’me se na le letšoele le leholo ka ho fetisisa la bacha.” Mohlomong u karolo ea letšoele lena la bacha ba hloekileng, ba tšabang Molimo. E ka ’na eaba u hōlisitsoe ka tsela ea Bokreste ho tloha boseeng, kapa e ka ’na eaba u ile ua utloa ’me ua arabela molaetseng oa ’Muso ka bouena. Ho sa tsotellehe hore na boemo ba hao ke bofe, re thabela hore ebe u har’a rōna. ’Me re tšepa hore u tla phehella tsela ea ho loka, joaloka bacha ba Bakreste ba tšepahalang ba lekholo la pele la lilemo. Mantsoe a moapostola Johanne e ka ’na eaba a u hlalosa hamolemo: “Le matla, ’me lentsoe la Molimo le lutse ho lōna, ’me le hlōtse e mobe.”—1 Johanne 2:14.
2. Ke lintho life tse ka etsang hore ho phehella tsela ea ho loka ho be boima nakong ea ‘palesa ea bocha’?
2 Bongata—e, boholo—ba bacha ba Bakreste kajeno bo thulana ka katleho le likhatello tsa lefatše. Leha ho le joalo, u ka ’na ua fumana hore ho boloka tsela e joalo ha ho bonolo. Ha u le ‘paleseng ea bocha,’ u ka ’na ua tsietsoa ke maikutlo a macha le a boima. (1 Ba-Korinthe 7:36) Ka nako e tšoanang, e ka ’na eaba u jere boikarabelo bo ntseng bo eketseha sekolong, lapeng, le ka phuthehong. Ho boetse ho na le khatello e tsoang ho Satane Diabolose ka boeena. Kaha o ikemiselitse ho khelosa ba bangata kamoo a ka khonang, o hlasela bao ho bonahalang ho le bonolo ho ba hlasela—joalokaha a entse tšimong ea Edene. Nakong eo, ha aa ka a tsepamisa mano a hae a nang le tšusumetso ho Adama, e moholoanyane, ea nang le tsebo e khōloanyane, empa ho mosali e mocha le ea batlang a se na phihlelo, Eva. (Genese 3:1-5) Lilemo tse makholo hamorao, Satane o ile a sebelisa maqheka a tšoanang phuthehong ea Bakreste e Korinthe e neng e ntse e hōla. Moapostola Pauluse o ile a re: “Ke tšohile, e se re mohlomong, joale ka ha noha e ne e thetse Eva ka mano a eona, le ea lōna mehopolo e ka senyeha, ea timelloa ke ’nete e ho Kreste.”—2 Ba-Korinthe 11:3.
3, 4. Likofuto tse ling tseo Satane Diabolose a li sebelisang ho khelosa bacha ke life, ’me ke phello efe e ka hlahang?
3 Kajeno, batsoali ba hao ba Bakreste ba ka ’na ba ameha ka uena ka ho tšoanang. Hase hore ba nahana hore u na le tšekamelo ea ho etsa bobe, empa ba tseba ho tsoa phihlelong hore bacha ka ho khetheha ba hlaseloa habonolo ke “liketso tse bolotsana” tsa Satane. (Ba-Efese 6:11, NW, mongolo o botlaaseng ba leqephe) Ho e-na le hore maraba a Satane a bonahale a le kotsi, a reretsoe ho bonahala a ipiletsa, a lakatseha. Thelevishene e hlahisa ka bohlale ho rata lintho tse bonahalang, likamano tsa botona le botšehali tse pepeneneng, pefo e tebileng, le ho sebelisana le meea e le boithabiso. Likelello tsa bacha li ka tlatsoa ka lintho tseo ho hang eseng tsa ‘’nete, tse hlomphehang, tse lokileng, tse hloekileng, le tse ratehang.’ (Ba-Filippi 4:8) Khatello ea lithaka ke kofuto e ’ngoe e atlehileng ea Satane. Lithaka li ka u beha tlas’a khatello e matla ea ho ipapisa le tsela ea tsona ea bophelo, ho apara, le ho itlhopha. (1 Petrose 4:3, 4) William Brown mongoli oa koranta o ile a hlokomela: “Haeba ho na le Molimo o le mong, oa lefatše oa bacha ba lilemo tse ka tlaase ho 20 ke Molimo oa ho ipapisa le ba bang. . . . Ho fapana le lithaka ho bacha ba lilemo tse ka tlaase ho 20 ke sekhobo se fetisang lefu.” Ngoanana e mong oa Paki Italy o ile a lumela: “Ke ne ke le lihlong ho tsebisa bana bao ke kenang sekolo le bona hore ke Paki. ’Me kaha ke ne ke tseba hore ha ke thabise Jehova, ke ile ka sareloa ’me ka tepella maikutlo.”
4 U se ke ua ea le khongoana holimo—Satane o batla ho u lebisa tšenyehong. Bacha ba bangata lefatšeng ba tla lahleheloa ke bophelo ba bona nakong ea mahlomola a maholo hobane ba itumella ho khelosoa. (Ezekiele 9:6) Tsela feela ea ho pholoha ke ho phehella se nepahetseng.
Itebele Khahlanong le Setsoalle se Sebe
5, 6. (a) Mohlankana Timothea o ile a talimana le liphephetso life ha a lula Efese? (b) Pauluse o ile a fa Timothea keletso efe?
5 E ne e le oona moko-taba oa keletso eo moapostola Pauluse a ileng a e fa mohlankana Timothea. Ka lilemo tse fetang leshome, Timothea o ne a tsamaile le moapostola Pauluse maetong a hae a boromuoa. Nakong eo Timothea a neng a sebeletsa motseng oa bahetene oa Efese, Pauluse o ne a lutse teronkong ea Roma a emetse ho bolaoa. Ha nako ea lefu la Pauluse e atamela, ntle le pelaelo o ne a amehile ka hore na Timothea o tla tsoella joang. Efese e ne e le motse o neng o tumme ka leruo la oona, boitšoaro bo bobe, le boithabiso bo hlephisang boitšoaro, ’me Timothea o ne a ke ke a hlola a fumana tšehetso ea moeletsi oa hae ea mo ratang.
6 Kahoo Pauluse o ile a ngolla ‘mora oa hae ea ratoang’ se latelang: “Ka tlung e kholo, ha ho na lipitsa tsa gauda le tsa silevera feela, empa tsa mahong li teng le tsona tsa letsopa; tse ling ke tse hlomphuoang, tse ling ke tse sa hlomphuoeng. Joale, ekare ha motho a itlhoekisa ka ho itima ntho tseo, o tla fetoha pitsa e khethetsoeng hlompho, e molemo ho mong a eona, e lokiselitsoeng mesebetsi eohle e metle. U ke u balehele litakatso tsa bocha, ’me u phehelle ho loka, le tumelo, le lerato, le khotso hammoho le bohle ba rapelang Morena ka pelo e hloekileng.”—2 Timothea 1:2; 2:20-22.
7. (a) ‘Lipitsa tse sa hlomphuoeng’ tseo Pauluse a lemositseng ka tsona e ne e le life? (b) Bacha ba ka sebelisa mantsoe a Pauluse joang kajeno?
7 Kahoo Pauluse o ile a eletsa Timothea hore esita le har’a Bakreste-’moho le eena ho ka ’na ha ba le ‘lipitsa tse sa hlomphuoeng’—batho ba sa itšoarang hantle. Joale haeba ho ba le setsoalle le Bakreste ba bang ba tlotsitsoeng ho ne ho ka ba kotsi ho Timothea, ho ba le setsoalle le batho ba lefatše e ka ba ho kotsi hakaakang ho mocha oa Mokreste kajeno! (1 Ba-Korinthe 15:33) Sena hase bolele hore u se be le botsoalle ho bao u kenang sekolo le bona. Empa u lokela ho hlokomela hore u se itsoakanye le bona haholo, esita le haeba ka linako tse ling hoo ho etsa hore u hlahele u le ea itšehlang thajana. Sena se ka ba boima haholo. Ngoanana e mong oa Brazil o re: “Ho thata. Ka linako tsohle bana bao ke kenang sekolo le bona ba ’memela meketjaneng le libakeng tse sa lokelang bacha ba Bakreste. Ba re: ‘U re’ng! Ha u ee? U etsa qeto e booatla!’”
8, 9. (a) Ke joang setsoalle, esita le batho ba lefatše bao ho bonahalang ba le batle, se ka hlahisetsang Mokreste kotsi? (b) U ka fumana metsoalle e hahang hokae?
8 Bacha ba bang ba lefatše ba ka bonahala ba le batle hobane feela ba sa tsube, ba sa sebelise puo e mpe, kapa ba sa kenelle boitšoarong bo bobe ba botona le botšehali. Leha ho le joalo, haeba ba sa phehelle ho loka, monahano le mekhoa ea bona ea nama e ka u susumetsa habonolo. Ntle ho moo, u ka ba le lithahasello tse kae tse tšoanang le tsa ba sa lumelang? (2 Ba-Korinthe 6:14-16) Litekanyetso tsa moea tseo u li lumelang ke “bohlanya” feela ho bona! (1 Ba-Korinthe 2:14) Na u ka boloka setsoalle sa bona ntle le ho sekisetsa melao-motheo ea hao?
9 Kahoo qoba metsoalle e sa haheng. Lekanyetsa setsoalle sa hao ho Bakreste ba nang le monahano o sekametseng linthong tsa moea ba hlileng ba ratang Jehova. Hlokomela le bacha ba ka phuthehong ba nang le menahano e seng metle kapa ba ratang ho tšoaea liphoso. Ha u ntse u hōla moeeng, mohlomong khetho ea hao ea metsoalle e tla fetoha. Ngoanana e mong oa Paki ea lilemo tse ka tlaase ho 20 o re: “Ke ’nile ka etsa metsoalle e mecha liphuthehong tse fapaneng. Ho entse hore ke hlokomele kamoo metsoalle ea lefatše e sa hlokahaleng ka teng.”
Ho Balehela Litakatso tse Fosahetseng
10, 11. (a) Ho ‘balehela litakatso tsa bocha’ ho bolela’ng? (b) Ke joang motho a ka “balehelang bohlola”?
10 Pauluse o ile a boela a phehella Timothea ho ‘balehela litakatso tsa bocha.’ Ha u sa le mocha, takatso ea ho ratoa, ho thaba, kapa ho khotsofatsa litakatso tsa botona le botšehali e ka ba matla. Ha litakatso tse joalo li sa hlokomeloe, li ka u lebisa sebeng. Kahoo Pauluse o ile a bua ka ho balehela litakatso tse kotsi—ho matha joalokaha eka bophelo ba motho bo kotsing.a
11 Ka mohlala, takatso ea botona le botšehali e ’nile ea lebisa bacha ba bangata ba Bakreste tšenyehong ea moea. Kahoo, ka ho utloahalang Bibele e re bolella hore re ‘balehele bohlola.’ (1 Ba-Korinthe 6:18, NW) Haeba ba babeli ba le leferehong, ba laetsana, ba ka sebelisa molao-motheo ona ka ho qoba maemo a lekang—joaloka ho ba babeli feela ka tlung kapa ka koloing e pakiloeng. Ho tsamaea le molebeli ho ka utloahala ho siiloe ke nako, empa e ka ba tšireletso ea sebele. ’Me le hoja lipontšo tse itseng tsa lerato li loketse, ho tlameha ho behoe meeli e loketseng e le ho qoba boitšoaro bo sa hloekang. (1 Ba-Thessalonika 4:7) Ho balehela bohlola ho ka boela ha akareletsa ho qoba libaesekopo kapa lipontšo tsa TV tse ka ’nang tsa tsosa takatso e fosahetseng. (Jakobo 1:14, 15) Haeba mehopolo e litšila e itlisa ka kelellong ea hao, fetola seo u nahanang ka sona. Otlolla maoto ka ho tsamaea; bala ho hong; etsa mosebetsi o itseng ka tlung. Thapelo ke thuso e matla ka ho khethehileng tabeng ena.—Pesaleme ea 62:8.b
12. U ka ithuta ho hloea ho hobe joang? Bontša.
12 Habohlokoa ka ho fetisisa, u tlameha ho ithuta ho hloea, ho nena, le ho nyonya ho hobe. (Pesaleme ea 97:10) U ka hloea seo pele se ka bonahalang se thabisa kapa se le monate joang? Ka ho nahana ka liphello! “Le se ke la thetsoa, Molimo ha o songoe; hobane seo motho a se jalang, o tla se kotula le hona. Ea jallang nama ea hae, o tla kotula nameng ho bola.” (Ba-Galata 6:7, 8) Ha u le tlas’a teko ea ho inehela takatsong e itseng, nahana ka seo e leng phello e khōloanyane—kamoo sena se ka utloisang Jehova Molimo bohloko. (Bapisa le Pesaleme ea 78:41.) Hape, nahana ka monyetla oa ho ima ho sa batleheng kapa ho tšoaroa ke lefu le itseng, le kang AIDS. Nahana ka ho tepella ha maikutlo le ho lahleheloa ke boikutlo ba ho itlhompha ho ka u hlahelang. Ho ka boela ha ba le liphello tsa nako e telele. Mosali e mong oa Mokreste oa lumela: “’Na le monna oa ka re ile ra ba le likamano tsa botona le botšehali le batho ba bang pele re kopana. Le hoja kajeno re le Bakreste ka bobeli, likamano tsa rōna tsa botona le botšehali tsa nako e fetileng ke mohloli oa likhang le mōna lenyalong la rōna.” Hape, ntho e sa lokelang ho hlokomolohuoa ke ho lahleheloa ke litokelo tsa hao tsa puso ea Molimo kapa monyetla oa ho lelekoa phuthehong ea Bokreste! (1 Ba-Korinthe 5:9-13) Na monyaka leha e le ofe oa nakoana o lokeloa ke moputso o moholo hakaale?
Ho Phehella Kamano e Haufi le Jehova
13, 14. (a) Ke hobane’ng ha ho sa lekana ho balehela ho hobe? (b) Motho a ka ‘phehella ho tseba Jehova’ joang?
13 Leha ho le joalo, ha hoa lekana ho balehela ho hobe. Timothea o ile a boela a khothaletsoa hore a “phehelle ho loka, le tumelo, le lerato, le khotso.” Sena se bolela ho nka khato e matla. Moprofeta Hosea ka ho tšoanang o ile a kōpa sechaba se sa tšepahaleng sa Iseraele: “Tlong, a re khutleleng ho Jehova . . . A re phehelleng ho tseba Jehova!” (Hosea 6:1-3) Na le uena u phehelletse ho tšoanang? Ho akareletsa ho fetang feela ho ba teng libokeng le ho ea le batsoali ba hao tšebeletsong ea tšimo. Mosali e mong oa Mokreste o lumetse: “Batsoali ba ka ba nkhōliselitse ’neteng, ’me ke ile ka kolobetsoa ke sa le monyenyane. . . . Ke ne ke lofa seboka ka seoelo ’me ho hang ke ne ke sa fetoe ke khoeli ea tšebeletso, empa ha ho mohla nkileng ka hōlisa kamano e haufi ea botho le Jehova.”
14 Mocha e mong oa lumela hore le eena o ile a hlōleha ho tseba Jehova e le Motsoalle le Ntate, o ne a mo nka e le Moea o inahaneloang. O ile a oela boitšoarong bo bobe ’me a fetoha ’mè ea sa nyaloang a le lilemo li 18. U se ke ua etsa phoso e tšoanang! ‘Phehella ho tseba Jehova,’ joalokaha Hosea a ile a khothaletsa. Ka ho rapela le ho tsamaea le Jehova letsatsi le letsatsi, u ka mo etsa motsoalle oa hao eo u mo tšepang. (Bapisa le Mikea 6:8; Jeremia 3:4.) Haeba re ’matla ‘ha a hōle ho e mong le e mong oa rōna.’ (Liketso 17:27) Kahoo lenaneo la ka mehla la thuto ea botho ea Bibele ke la bohlokoa. Tloaelo e joalo ha ea lokela ho ba e rarahaneng kapa e thata. Ngoanana e mong e mocha ea bitsoang Melody o re: “Letsatsi le leng le le leng ke bala Bibele ka metsotso e ka bang 15.” Behella nako ka thōko bakeng sa ho bala tokollo ka ’ngoe ea Molula-Qhooa le Tsoha! Lokisetsa liboka tsa phutheho e le hore u tle u “khothaletse [ba bang] leratong le mesebetsing e metle.”—Ba-Heberu 10:24, 25, NW.
Phetlela Batsoali ba Hao Sefuba sa Hao
15. (a) Ke hobane’ng ha ka linako tse ling ho le boima ho utloa batsoali? (b) Ke hobane’ng ha kutlo hangata e le molemo ho mocha?
15 Batsoali ba tšabang Molimo e ka ba mohloli oa thuso le tšehetso tsa sebele. Empa hlokomela karolo eo u lokelang ho e phetha: “Utloang batsoali ba lōna Moreneng; hobane ke ntho e lokileng. Hlonepha ntat’ao le ’m’ao—ke oo molao oa pele o nang le pallo—u tle u be le lehlohonolo, ’me u phele halelele lefatšeng.” (Ba-Efese 6:1-3) Ke ’nete, u ntse u hōla ’me e ka ’na eaba u batla tokoloho e eketsehileng. Hape u ka ’na ua hlokomela mefokolo ea batsoali ba hao ka ho eketsehileng. Moapostola Pauluse o ile a lumela: “Bo-ntat’a rōna ba batho ba ne ba ka etsa seo ba neng ba nahana hore se molemohali feela.” (Ba-Heberu 12:10, The Jerusalem Bible) Leha ho le joalo, ha u nahana ka liphello tsohle, ho ntse ho le molemo ho uena hore u ba mamele. Batsoali ba hao baa u rata ’me ba u tseba hamolemo ho feta mang kapa mang. Le hoja u ke ke ua lumellana le bona ka linako tsohle, hangata ba u hopolela se molemohali. Ke hobane’ng ha u thibela boiteko ba bona ba ho u hōlisa ‘ka ho u laea le ka ho u rutela Moreneng’? (Ba-Efese 6:4) Ka sebele, ke lehlanya feela le ‘nyelisang thuto ea ntat’a lona.’ (Liproverbia 15:5) Mocha ea bohlale o tla hlokomela matla a ho laela a batsoali ba hae ’me a ba fe tlhompho e loketseng.—Liproverbia 1:8.
16. (a) Ke hobane’ng ha ho se bohlale hore bacha ba patele batsoali ba bona mathata? (b) Bacha ba ka etsa eng ho ntlafatsa puisano le batsoali ba bona?
16 Hoo ho tla akareletsa ho bolella batsoali ba hao ’nete, ho ba tsebisa ha u na le mathata, joaloka lipelaelo tse phehellang kannete kapa ho oela boitšoarong bo belaetsang. (Ba-Efese 4:25) Ho patela batsoali ba hao maemo a tšoenyang joalo ho baka mathata a eketsehileng. (Pesaleme ea 26:4) Ke ’nete hore batsoali ba bang ba etsa boiteko bo fokolang ba ho bua. Ngoanana e mong e monyenyane o ile a belaela: “Ha ho mohla ’mè a lulang fatše le ho bua le ’na. Ha ho mohla ke bang le sebete sa ho ’molella maikutlo a ka hobane ke tšaba hore o tla ntšoaea liphoso.” Haeba u boemong bo tšoanang, ka bohlale khetha nako e loketseng ho bolella batsoali ba hao maikutlo a hao. Liproverbia 23:26 ea phehella: “Ngoan’a ka, mphe pelo ea hao.” Leka ho tšohla se u amang le bona ka mehla, pele mathata a tebileng a hlaha.
Tsoela Pele ho Phehella ho Loka!
17, 18. Ke eng se tla thusa mocha ho tsoela pele a phehella ho loka?
17 Ha Pauluse a se a tla phetha lengolo la hae la bobeli, o ile a eletsa Timothea: “Tsoela pele linthong tseo u ithutileng tsona le tseo u susumelelitsoeng ho li lumela.” (2 Timothea 3:14, NW) U tlameha ho etsa se tšoanang. U se ke ua lumella mang kapa mang kapa ntho leha e le efe ho u khelosa hore u se ke ua phehella ho loka. Lefatše la Satane—ka khoheli eohle ea lona—le tletse bokhopo. Haufinyane lona le bohle bao e leng karolo ea lona le tla timetsoa. (Pesaleme ea 92:7) Ikemisetse hore u se ke ua timetsoa le letšoele la Satane.
18 Ho finyella seo, u tlameha ho hlahloba lipakane tsa hao, litakatso, le lithahasello khafetsa. Ipotse, ‘Na ke boloka litekanyetso tse phahameng tsa puo le boitšoaro ha batsoali ba ka le litho tsa phutheho ba sa mpone? Ke khetha metsoalle ea mofuta ofe? Na lithaka tsa ka tsa lefatše li laola moaparo le boitlhopho ba ka? Ke ipehetse lipakane life? Na ke laba-labela ka matla tšebeletso ea nako e tletseng—kapa pakane tsamaisong e shoang ea lintho ea Satane?’
19, 20. (a) Ke hobane’ng ha mocha a sa lokela ho ikutloa a tsielitsoe ke litlhoko tsa Jehova? (b) Bacha ba ka sebelisa hamolemo litokisetso life?
19 Mohlomong u bona tlhokahalo ea ho etsa liphetoho monahanong oa hao. (2 Ba-Korinthe 13:11) U se ke ua tsieleha. Hopola, Jehova ha a lebelle ho hongata ho feta hoo u ka ho khonang. Moprofeta Mikea o ile a botsa: “Ke eng seo Jehova a se batlang ho uena ha e se hore u sebelise toka ’me u rate mosa le hore u inyenyefatse ha u tsamaea le Molimo oa hao?” (Mikea 6:8, NW) Sena se ke ke sa ba boima haholo haeba u sebelisa hamolemo litokisetso tsa Jehova tsa ho u thusa. Lula haufi le batsoali ba hao. Kopanela le phutheho ea Bokreste ka mehla. Ka ho khetheha, etsa boiteko ba ho tseba baholo ba phutheho. Ba amehile ka boiketlo ba hao ’me e ka ba mohloli oa tšehetso le matšeliso. (Esaia 32:2) Ka holim’a tsohle, hlaolela kamano e haufi, e mofuthu le Jehova Molimo. O tla u fa matla le boikemisetso ba ho phehella se nepahetseng!
20 Leha ho le joalo, bacha ba bang ba nyenyefatsa boiteko ba bona ba ho hōla moeeng ka ho mamela ’mino o sa haheng. Sehlooho se latelang se tla hlahloba taba ena ka ho khethehileng.
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Lentsoe la Segerike bakeng sa “ho balehela” le boetse le sebelisitsoe ho Mattheu 2:13, moo Maria le Josefa ba ileng ba bolelloa hore ba “balehele Egepeta” ho pholoha morero oa polao oa Heroda.—Bapisa le Mattheu 10:23.
b U tla fumana litlhahiso tse ’maloa tse thusang bakeng sa ho laola takatso ea botona le botšehali ho khaolo 26 ea buka Lipotso Bacha Baa Botsa—Likarabo tse Sebetsang, e hatisitsoeng ke Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Na U sa Hopola?
◻ Ke hobane’ng ha bacha ka ho khetheha ba hlaseloa habonolo ke “liketso tse bolotsana” tsa Satane?
◻ Ke hobane’ng ha ho ba le setsoalle se haufi le bacha ba lefatše ho le kotsi?
◻ U ka balehela boitšoaro bo bobe ba botona le botšehali joang?
◻ U ka phehella kamano e haufi le Jehova joang?
◻ Ke hobane’ng ha e le habohlokoa ho buisana le batsoali ba hao?
[Setšoantšo se leqepheng la 16]
Ba babeli ba leferehong ba tsebana ka bohlale maemong, a kang ho thellisa lehloeng, a sa ba aroleng ho batho ba bang