Ho Nyehela Mahlabelo a Amohelehang ho Jehova
KA NAKO e ’ngoe historing, ho ne ho ka bonoa mohlolo o makatsang khorong e ka bochabela ea serapa sa Edene.a Sebakeng seo, likerubime tse matla li ne li lebetse, ponahalo ea tsona e tšosang e ne e etsa hore ho hlake hore ha ho na motho ea lokelang ho iteta sefuba hore a fete. Se neng se tšosa ka ho tšoanang e ne e le lehare le benyang la sabole e likolohang, eo ho ka etsahalang hore e ne e phatsima ka tsela e tšosang ha e bapile le lifate tse e potolohileng bosiu. (Genese 3:24) Le hoja ho ka etsahala hore ebe sena se ne se thahasellisa, batho leha e le bafe ba shebeletseng ba ne ba emella hōle.
Ho ka etsahala hore ebe Kaine le Abele, ba ne ba ile ba etela setša sena ka makhetlo a mangata. Ba tsoetsoe ke Adama le Eva ka ntle ho serapa sena, ba ne ba ka nahana feela hore na ho ne ho le joang ho phela Paradeiseng, joalokaha batsoali ba bona ba kile ba phela teng, ka botala ba limela tsa eona tse tlokomang, tse noselitsoeng hantle le matletsetletse a litholoana le meroho. Joale ha ho pelaelo hore bonyane bo neng bo ka bonoa ba Edene bo ne bo ka bonahala bo sa lengoa ebile e le hlathe.
E tlameha ebe Adama le Eva ba ne ba hlaloselitse bana ba bona hore na ke hobane’ng ha serapa sena se ne se sa hlokomeloa le hore na ke hobane’ng ha ba lelekiloe ho sona. (Genese 2:17; 3:6, 23) E tlameha ebe Kaine le Abele ba ile ba nyahama hakaakang! Ba ne ba ka bona serapa sena, empa ba ne ba ke ke ba kena ho sona. Ba ne ba le haufi haholo le Paradeise empa ba le hōle haholo le eona. Ho se phethahale ho ne ho ba silafalitse, ’me ho ne ho se letho le lekaalo leo Kaine kapa Abele a neng a ka le etsa ka hona.
Ka sebele kamano ea batsoali ba bona e ne e ke ke ea ntlafatsa boemo. Ha a ahlola Eva, Molimo o ile a re: “U tla ba le takatso bakeng sa monna oa hao, ’me o tla u laola.” (Genese 3:16, NW) Tumellanong le boprofeta boo, e tlameha ebe joale Adama o ne a se a laola mosali oa hae, mohlomong a se a sa mo tšoare joaloka molekane le mothusi. ’Me ho ne ho bonahala eka Eva o itšetlehile ka monna enoa ka ho tlōlisang. Tlhaloso e ’ngoe e bile e ea bohōleng ba ho hlalosa “takatso” ea hae e le “takatso e batlang e tšoana le boloetse.”
Bibele ha e bolele hore na ke ho isa kae boemo bona ba lenyalo bo ileng ba ama tlhompho ea bashanyana bana bakeng sa batsoali ba bona. Leha ho le joalo, ho totobetse hore Adama le Eva ba ile ba behela bana ba bona mohlala o ferekanyang.
Ho Khetha Litsela Tse sa Tšoaneng
Qetellong, Abele e ile ea e-ba molisa ’me Kaine ea e-ba molemi. (Genese 4:2) Ha a ntse a alositse mehlape ea hae, ha ho pelaelo hore Abele o ne a e-na le nako e ngata ea ho nahanisisa ka boprofeta bo ikhethang bo ileng ba boleloa pele batsoali ba hae ba lelekoa Edene: “Ke tla bea hloeano mahareng a hao le mosali, le mahareng a peo ea hao le peo ea hae; peo eo e tla u khoba hloho, ’me u tla e lōma serethe.” (Genese 3:15) E tlameha ebe Abele o ile a ipotsa, ‘Tšepiso ea Molimo mabapi le peō e tla felisa noha e tla phethahatsoa joang, hona peō ee e tla longoa serethe joang?’
Ka mor’a nako e itseng, mohlomong ha e se e le batho ba baholo, ka bomong Kaine le Abele ba ile ba etsetsa Jehova sehlabelo. Kaha Abele e ne e le molisa, hase ho makatsang hore ebe o ile nyehela “a mang a matsibolo a mohlape oa hae, esita le likarolo tsa ’ona tse nonneng.” Ho fapana le hoo, Kaine o ile a nyehela “tse ling tsa litholoana tsa mobu.” Jehova o ile a amohela sehlabelo sa Abele, empa “ha aa ka a talima Kaine le nyehelo ea hae ka mokhoa leha e le ofe o bontšang kamohelo.” (Genese 4:3-5, NW) Hobane’ng?
Ba bang ba bontša hore sehlabelo sa Abele se ne se entsoe ka “matsibolo a mohlape oa hae,” ha sa Kaine e ne e mpa feela e le “tse ling tsa litholoana tsa mobu.” Empa bothata e ne e se boleng ba litholoana tseo Kaine a ileng a li nyehela, hobane tlaleho e re Jehova o ile a talima “Abele le nyehelo ea hae” ka mokhoa o bontšang kamohelo, ’me ha aa ka a talima “Kaine le nyehelo ea hae” ka mokhoa o bontšang kamohelo. Ka hona, Jehova o ile a talima ka ho khetheha boemo ba pelo ea morapeli. Ka ho etsa joalo, o ile a lemoha eng? Baheberu 11:4 e bolela hore Abele o ile a nyehela sehlabelo sa hae “ka tumelo.” Ka hona, ho bonahala hore Kaine o ne a hloka tumelo e ileng ea etsa hore sehlabelo sa Abele se amohelehe.
Tabeng ena, hoa hlokomeleha hore nyehelo ea Abele e ne e akarelletsa ho tšolla mali. Ho ka etsahala hore ebe ka nepo o ile a etsa qeto ea hore tšepiso ea Molimo mabapi le peō e neng e tla longoa serethe e ne e tla akarelletsa ho etsa bophelo sehlabelo. Kahoo nyehelo ea Abele e ne e tla ba kōpo e tiileng ea ho koahela libe, ’me e ne e bontša tumelo ea hore Molimo o ne a tla fana ka sehlabelo sa poelano bakeng sa libe ka nako e loketseng.
Ho fapana le hoo, ho ka etsahala hore ebe Kaine ha aa ka a nahana ka ho teba ka nyehelo eo a ileng a e etsa. Mohlalosi e mong oa Bibele oa lekholong la bo19 la lilemo o ile a etsa tlhahiso ena: “Nyehelo ea hae e ne e mpa e le ho lumela hore Molimo ke mofani. Ka ho totobetseng e ne e senola hore o ne a sa hlokomele lekhalo la sebele le neng le le teng pakeng tsa hae le ’Mōpi oa hae, o ne a sa hlokomele le tlhokahalo ea ho ipolela sebe kapa ea ho itšetleha ka ho koaheloa ha libe.”
Ho feta moo, e le letsibolo, e ka ’na eaba Kaine ka boikakaso o ile a ba a nka hore ke eena peō e tšepisitsoeng e neng e tla felisa Noha, Satane. Ho ka etsahala hore Eva le eena o ne a e-na le takatso e joalo ea bophahamo bakeng sa mora oa hae oa letsibolo. (Genese 4:1) Ka sebele, haeba sena ke sona seo Kaine le Eva ba neng ba se lebeletse, ba ne ba fositse haholo.
Bibele ha e bolele hore na Jehova o ile a bontša joang hore o amohela sehlabelo sa Abele. Ba bang ba bontša hore se ile sa chesoa ke mollo o tsoang leholimong. Ho sa tsotellehe hore na boemo e ne e le bofe, ha a hlokomela hore nyehelo ea hae ha ea amoheloa, “Kaine o ile a tuka ke bohale, le sefahleho sa hae sa qala ho sosobana.” (Genese 4:5, NW) Kaine o ne a lebile tlokotsing.
Keletso ea Jehova le Karabelo ea Kaine
Jehova o ile a buisana le Kaine. O ile a botsa: “Ke hobane’ng ha u tuka ke bohale ’me ke hobane’ng ha sefahleho sa hao se sosobane?” Sena se ile sa fa Kaine monyetla o moholo oa ho hlahlobisisa maikutlo a hae le se mo susumetsang. Jehova o ile a tsoela pele: “Haeba u fetoha hore u etse se molemo, na ho phahamisoa ho ke ke ha e-ba teng? Empa haeba u sa fetohe hore u etse se molemo, ho na le sebe se laletseng monyako, ebile se na le takatso bakeng sa hao; ’me na, u tla se laola?”—Genese 4:6, 7, NW. (Bona lebokose le leqepheng la 23.)
Kaine ha aa ka a mamela. Ho e-na le hoo, o ile a isa Abele ka ntle tšimong ’me a mo bolaea. Hamorao, ha Jehova a botsa hore na Abele o hokae, Kaine o ile a eketsa sebe sa hae ka leshano. O ile a araba: “Ha ke tsebe; a ke molisa oa ngoan’eso na?”—Genese 4:8, 9.
Pele ho polao ea Abele le ka mor’a eona, Kaine o ile a hana ho ‘fetoha hore a etse se molemo.’ O ile a ikhethela ho tlohela sebe hore se mo laole, ’me ka lebaka lena, Kaine o ile a lelekoa sebakeng seo lelapa la motho le neng le lula ho sona. Ho ile ha etsoa “pontšo,” mohlomong e le feela molao-taelo o tiileng, e le hore ho se be le ea neng a ka phetetsa lefu la Abele ka ho bolaea Kaine.—Genese 4:15.
Hamorao Kaine o ile a tsoela pele ho haha motse, a o rehella ka mora oa hae. Ha ho makatse hore ebe bana ba hae ba ile ba tsebahala ka ho ba mabifi. Qetellong, moloko oa Kaine o ile oa fela ha Moroallo oa mehleng ea Noe o timetsa batho bohle ba sa lokang.—Genese 4:17-24; 7:21-24.
Tlaleho ea Bibele ea Kaine le Abele ha ea ka ea bolokeloa feela hore e balloe monate. Ho e-na le hoo, e ile ea “ngolloa taeo ea rōna” ’me e “molemo bakeng sa ho ruta, bakeng sa ho khalemela.” (Baroma 15:4; 2 Timothea 3:16) Re ka ithuta eng tlalehong ee?
Thuto ho Rōna
Joaloka Kaine le Abele, kajeno Bakreste ba memeloa hore ba nyehele ho Molimo sehlabelo—eseng sehlabelo sa sebele se chesitsoeng, empa “sehlabelo sa thoriso, ke hore, litholoana tsa melomo e etsetsang lebitso la hae polelo ea phatlalatsa.” (Baheberu 13:15) Hona joale sena se finyelloa lefatšeng ka bophara, ha Lipaki tsa Jehova li bolela litaba tse molemo tsa ’Muso oa Molimo linaheng tse fetang 230. (Matheu 24:14) Na u kopanela mosebetsing oo? Joale u ka tiiseha hore ‘Molimo hase ea sa lokang hoo a ka lebalang mosebetsi oa hao le lerato leo u ileng ua le bontša bakeng sa lebitso la hae.’—Baheberu 6:10.
Joaloka tabeng ea mahlabelo a Kaine le Abele, sehlabelo sa hao ha se lekanyetsoe ka ponahalo ea sona ea ka ntle—ka mohlala, ka palo feela ea lihora tseo u li qetang tšebeletsong. Jehova o talima se ka nģ’ane. Jeremia 17:10 (NW) e re o “hlahloba pelo” o bile o “phenya liphio”—menahano e tebileng ka ho fetisisa, maikutlo, le se susumetsang botho ba motho. Ka hona taba ea sebele ke se susumetsang, eseng tekanyo. Ka sebele, ebang se seholo kapa se senyenyane, sehlabelo ke sa bohlokoa ho Molimo ha se nyeheloa ka pelo e susumetsoang ke lerato.—Bapisa Mareka 12:41-44 le 14:3-9.
Ka nako e tšoanang, re lokela ho lemoha hore Jehova a ke ke a amohela mahlabelo a holofetseng, joalokaha a sa ka a amohela nyehelo ea Kaine eo e neng e se ea pelo eohle. (Malakia 1:8, 13) Jehova o batla hore u mo fe se molemohali seo u nang le sona, hore u mo sebeletse ka pelo eohle, moea oohle, kelello eohle le matla ’ohle a hao. (Mareka 12:30) Na u etsa seo? Joale u na le lebaka le letle la ho talima sehlabelo sa hao ka khotsofalo. Pauluse o ile a ngola: “Empa e mong le e mong a a leke seo mosebetsi oa hae o leng sona, ’me joale o tla ba le sesosa sa thabo e khaphatsehang mabapi le eena a le mong, eseng ka ho ipapisa le motho e mong.”—Bagalata 6:4.
Kaine le Abele ba ne ba hōlisitsoe ka tsela e tšoanang. Empa nako le maemo li ile tsa fa e mong le e mong monyetla oa ho ba le litšobotsi tse ikhethang. Maikutlo a Kaine a ile a tsoela pele ho hlokofatsoa ke mōna, tlhōlisano, le ho tlala bohale.
Ho fapana le hoo, Molimo o hopola Abele ka ho ba motho ea lokileng. (Matheu 23:35) Boikemisetso ba hae ba ho khahlisa Molimo ho sa tsotellehe liphello bo ile ba etsa hore Abele e be ea fapaneng ka ho khathollang le batho ba se nang teboho ka lapeng labo—e leng Adama, Eva le Kaine. Bibele e re bolella hore le hoja Abele a shoele, “o sa ntse a bua.” Tšebeletso ea hae ho Molimo eo a neng a e etsa ka botšepehi ke karolo ea tlaleho ea histori e sa hlakoheng e ka Bibeleng. E se eka re ka latela mohlala oa Abele ka hore re nyehele mahlabelo a amohelehang ho Molimo re sa khaotse.—Baheberu 11:4.
[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]
a Ba bang ba nahana hore serapa sa Edene se ne se le sebakeng se lithaba karolong e ka bochabela ea Turkey ea kajeno.
[Lebokose/Setšoantšo se leqepheng la 23]
Mohlala Bakeng sa Baeletsi ba Bakreste
“KE HOBANE’NG ha u tuka ke bohale ’me ke hobane’ng ha sefahleho sa hao se sosobane?” Ka ho mo botsa potso ena, Jehova o ile a buisana le Kaine ka mosa. Ha aa ka a qobella Kaine ho fetoha, hobane Kaine o ne a e-na le boikhethelo. (Bapisa le Deuteronoma 30:19.) Leha ho le joalo, Jehova ha aa ka a qeaqea ho bontša liphello tsa ho tsoa tseleng ha Kaine. O ile a lemosa Kaine: “Haeba u sa fetohe hore u etse se molemo, ho na le sebe se laletseng monyako, ebile se na le takatso bakeng sa hao.”—Genese 4:6, 7, NW.
Hoa hlokomeleha hore esita le ka khalemelo ena e matla, Jehova ha aa ka a tšoara Kaine joaloka ‘ea ke keng a ntlafatsa.’ Ho e-na le hoo, o ile a bolella Kaine ka litlhohonolofatso tse neng li mo letetse haeba a ne a ka fetola mekhoa ea hae, ’me o ile a bontša hore o na le tšepo ea hore Kaine o ne a ka hlōla bothata bona haeba a ne a ikhethela ho etsa joalo. Jehova o ile a re, “Haeba u fetoha hore u etse se molemo, na ho phahamisoa ho ke ke ha e-ba teng?” O ile a boela a botsa Kaine mabapi le khalefo ea hae e bontšang hore o na le morero oa ho bolaea: “Na, u tla [e] laola?”
Kajeno, baholo ka phuthehong ea Bokreste ba lokela ho etsisa mohlala oa Jehova. Joalokaha ho bontšitsoe ho 2 Timothea 4:2, ka linako tse ling ba lokela ho ‘khalemela’ le ho ‘nyatsa ka matla,’ ka ho toba ba bontše liphello tsa ho tsoa tseleng ha mofosi. Ka nako e tšoanang, baholo ba lokela ho ‘eletsa.’ Lentsoe la Segerike pa·ra·ka·leʹo le bolela “ho khothatsa.” Theological Dictionary of the New Testament e re: “Khalemelo ha e phoqe, ha e hlasele ka mabifi, kapa ho nyatsa. Taba ea hore moelelo oa lona o mong e ka ba matšeliso e bontša mohopolo o tšoanang.”
Habohlokoa ke hore lentsoe la Segerike le amanang le leo, pa·raʹkle·tos, le ka bolela mothusi kapa ’muelli nyeoeng. Ka lebaka leo, esita leha baholo ba fana ka khalemelo e tobileng, ba lokela ho hopola hore ke bathusi—eseng lira—tsa motho ea hlokang keletso. Joaloka Jehova, baholo ba lokela ho ba le maikutlo a nepahetseng, ba bontše hore ba na le tšepo ea hore motho ea eletsoang a ka hlōla bothata.—Bapisa le Bagalata 6:1.
Qetellong, ho hlakile hore ho ho motho ka mong ho sebelisa keletso. (Bagalata 6:5; Bafilippi 2:12) Baeletsi ba ka ’na ba fumana hore ba bang ha ba ele hloko litemoso tsa bona, joalokaha Kaine a ile a ikhethela ho hlokomoloha khalemelo e tsoang ho ’Mōpi ka boeena. Empa, ha baholo ba etsisa Jehova, Mohlala o phethahetseng oa baeletsi ba Bakreste, ba ka tiiseha hore ba entse seo ba lokelang ho se etsa.