Karolo e Hlomphehang ea Monna le Mosali
JEHOVA MOLIMO o ile a bōpa Adama pele, ka mor’a moo a bōpa Eva. Pele Eva a bōptjoa, Adama o ile a fumana phihlelo bophelong. Nakong eo, Jehova o ile a mo fa litaelo tse itseng. (Genese 2:15-20) Kaha Adama e ne e le ’muelli oa Molimo, o ne a lokela ho fetisetsa litaelo tseo ho mosali oa hae. Kahoo, hoa utloahala hore o ne a tla etella pele litabeng tsohle tse amanang le borapeli.
Ka phuthehong ea Bokreste ho na le tokisetso e tšoanang le eo, ’me re ka rua molemo ha re ka e hlahloba. Moapostola Pauluse o ile a ngola a re: “Ha ke lumelle mosali . . . ho sebelisa matla holim’a monna, empa hore a khutse. Etsoe Adama o ile a bōptjoa pele, ha ntan’o bōptjoa Eva.” (1 Timothea 2:12, 13) Sena ha se bolele hore mosali o lokela ho thola tu! ha a le sebokeng sa phutheho ea Bokreste. O lokela ho khutsa ka kutloisiso ea hore ha aa lokela ho phehisana khang le monna. Ha aa lokela ho nyelisa boemo boo monna a behiloeng ho bona kapa ho leka ho ruta phutheho. Banna ke bona ba filoeng mosebetsi oa ho okamela phutheho le ho e ruta, empa basali ba tlatsetsa haholo libokeng tsa Bokreste ka hore ba be le seabo ka litsela tse sa tšoaneng.
Ha moapostola Pauluse a hlakisa likarolo tse sa tšoaneng tsa banna le basali tokisetsong ea Molimo, o ile a ngola: “Monna ha a tsoe ho mosali, empa mosali o tsoa ho monna . . . Ntle ho moo, mabapi le Morena mosali ha a eo kantle ho monna kapa hona hore monna o teng kantle ho mosali [ha ho ea sa itšetlehang ka e mong]. Etsoe feela joalokaha mosali a tsoa ho monna, kahoo le monna o teng ka mosali; empa lintho tsohle li tsoa ho Molimo.”—1 Bakorinthe 11:8-12.
Basali ba na le Mesebetsi e Babatsehang
Molaong oo Molimo a ileng a o fa Baiseraele, basali ba ne ba e-na le mesebetsi e mengata ’me ba ne ba lokolohile hore ba iketsetse liqeto. Ka mohlala, Liproverbia 31:10-31 e bua ka “mosali ea nang le bokhoni” ea rekang masela a boleng bo botle ’me a etsetsa ba lelapa la hae liaparo tse ntle. O bile “o entse esita le liaparo tsa ka tlaase eaba oa li rekisa”! (Lipr 31 Temana ea 13, 21-24) Mosali enoa ea ipabolang, “o tšoana le likepe tsa mohoebi,” o fumana lijo tsa boleng bo botle, esita le haeba a tlameha ho li lata hōle. (Lipr 31 Temana ea 14) “O talimile tšimo ’me a e reka,” o bile “o lemme serapa sa morara.” (Lipr 31 Temana ea 16) Kaha “khoebo ea hae e ntle,” mesebetsi ea hae e mo tlisetsa phaello. (Lipr 31 Temana ea 18) Ho phaella tabeng ea ho “lebela se etsahalang ho ba ntlo ea hae,” mosali enoa oa sekhothali ea tšabang Jehova, o thusa ba bang ntle ho boithati. (Lipr 31 Temana ea 20, 27) Hase feela a rorisoang!—Lipr 31 Temana ea 31.
Melao ea Jehova e neng e fanoe ka Moshe e ne e fa basali monyetla o feletseng oa hore ba hōle moeeng. Ka mohlala, ho Joshua 8:35, rea bala: “Ha hoa ka ha e-ba le lentsoe leha le le leng ho sohle seo Moshe a neng a se laetse leo Joshua a sa kang a le balla holimo ka pel’a phutheho eohle ea Iseraele, hammoho le basali le bana ba banyenyane le bajaki ba neng ba tsamaea har’a bona.” Mabapi le moprista Esdrase, Bibele e re: “A tlisa molao ka pel’a phutheho ea banna hammoho le ea basali le ea bohle ba kelello ka ho lekaneng hore ba ka mamela, letsatsing la pele la khoeli ea bosupa. A tsoela pele ho o balla holimo ka pel’a lepatlelo le leng ka pel’a Heke ea Metsi, ho tloha ka meso ho fihlela har’a motšehare, ka pel’a banna le basali le ba bang ba kelello; litsebe tsa batho bohle li ne li mamelisisitse buka ea molao.” (Nehemia 8:2, 3) Basali ba ne ba rua molemo palong eo ea Molao. Hape ba ne ba boloka mekete ea bolumeli. (Deuteronoma 12:12, 18; 16:11, 14) Habohlokoa le ho feta ke hore Iseraele ea boholo-holo, basali ba ne ba ka ba le kamano le Jehova Molimo ka bobona ’me ba ne ba ka mo rapela e le batho ka bomong.—1 Samuele 1:10.
Lekholong la pele la lilemo C.E., basali ba tšabang Molimo ba ne ba filoe tokelo ea ho sebeletsa Jesu. (Luka 8:1-3) Mosali e mong o ile a tlotsa Jesu hloohong le maotong ka oli lijong tsa shoalane Bethani. (Matheu 26:6-13; Johanne 12:1-7) Batho ba bang bao Jesu a ileng a hlaha ho bona ka mor’a tsoho e ne e le basali. (Matheu 28:1-10; Johanne 20:1-18) Ka mor’a hore Jesu a nyolohele leholimong, sehlopha se neng se le hammoho sa ba ka bang 120, se ne se akarelletsa “basali ba bang le Maria ’mè oa Jesu.” (Liketso 1:3-15) Ha ho pelaelo hore boholo ba basali bana kapa kaofela ha bona bo ne bo le ka kamoreng e ka holimo Jerusalema ka letsatsi la Pentekonta ea 33 C.E., ha ho ne ho romeloa moea o halalelang ’me ka mohlolo barutuoa ba Jesu ba bua lipuo tse ngata tse sa tšoaneng.—Liketso 2:1-12.
Joele 2:28, 29 e ile ea phethahala ho banna le basali, joalokaha moapostola Petrose a ile a e qotsa ka letsatsi la Pentekonta a re: “[’Na Jehova] ke tla tšollela o mong oa moea oa ka holim’a nama ea mofuta o mong le o mong, ’me bara ba lōna le barali ba lōna ba tla profeta . . . Ke tla tšollela o mong oa moea oa ka esita le holim’a makhoba a ka le holim’a makhabunyane a ka matsatsing ao.” (Liketso 2:13-18) Nakoana ka mor’a Pentekonta ea 33 C.E., basali ba Bakreste ba ile ba fuoa limpho tsa bohlokoa tsa moea. Ba ne ba bua ka lipuo lisele ba bile ba profeta, eseng hakaalo hore ba ne ba bolela lintho tse tla etsahala, empa ba ne ba bua linnete tsa Mangolo.
Lengolong leo a le ngoletseng Bakreste ba Roma, moapostola Pauluse o bua ka mofuthu ka “Fibi morali’abo rōna,” a mo buella ho bona. Hape o bua ka Tryfina le Tryfosa, o ba bitsa “basali ba sebetsang ka thata Moreneng.” (Baroma 16:1, 2, 12) Le hoja basali bana ba ne ba sa khethoa hore e be balebeli kapa bahlanka ba sebeletsang ka phuthehong ea pele ea Bokreste, bona hammoho le basali ba bang ba bangata ba ne ba e-na le tokelo ea hore ebe Molimo o ba khethetse ho ea kopanela le Mor’a hae, Jesu Kreste, ’Musong oa leholimo.—Baroma 8:16, 17; Bagalata 3:28, 29.
Ruri basali ba tšabang Molimo ba na le tokelo e khōlō kajeno! Pesaleme ea 68:11 e re: “Jehova o fana ka polelo; basali ba bolelang litaba tse molemo ke lebotho le leholo.” Basali ba joalo ba lokela ho babatsoa. Ka mohlala, tsebo ea bona ea ho ruta ha ba khanna lithuto tsa lehae tsa Bibele e etsa hore ba bangata ba amohele lithuto tsa ’nete tse khahlisang Molimo. Basali ba nyetsoeng ba Bakreste ba thusang bana ba bona hore e be balumeli le ba tšehetsang banna ba bona ba nang le mesebetsi e mengata ea phutheho le bona ba lokela ho rorisoa. (Liproverbia 31:10-12, 28) Basali ba masoha le bona ba phetha karolo e hlomphehang tokisetsong ea Molimo, ’me banna ba Bakreste ba eletsoa hore ba “kōpe ka tieo . . . basali ba baholo joaloka bo-’mè, basali ba bacha joaloka likhaitseli tsa [bona] ka tlhoeko eohle.”—1 Timothea 5:1, 2.
Mesebetsi e sa Tšoaneng ea Banna
Monna oa Mokreste o na le karolo eo Molimo a mo abetseng eona ’me ho lebeletsoe hore a e phethe. Pauluse o ile a re: “Ke batla hore le tsebe hore hlooho ea monna e mong le e mong ke Kreste; hape hlooho ea mosali ke monna; hape hlooho ea Kreste ke Molimo.” (1 Bakorinthe 11:3) Monna le eena o na le hlooho—e leng Kreste. Ka sebele monna o ikarabella ho Kreste ’me ha e le hantle o ikarabella ho Molimo. Kahoo, Molimo o lebeletse hore monna a sebelise bohlooho ba hae ka lerato. (Baefese 5:25) Esale ho le joalo ho tloha ha batho ba ne ba bōptjoa.
Bibele e bontša hore Molimo o ile a abela monna mesebetsi tumellanong le boemo ba hae ba ho ba hlooho. Ka mohlala, Jehova o ile a laela monna ea bitsoang Noe hore a hahe areka bakeng sa ho pholosa bophelo nakong ea Moroallo. (Genese 6:9–7:24) Monna ea bitsoang Abrahama o ile a tšepisoa hore malapa ’ohle le lichaba tsa lefatše li ne li tla itlhohonolofatsa ka peō ea hae. Karolo e ka sehloohong ea peō eo ke Kreste Jesu. (Genese 12:3; 22:18; Bagalata 3:8-16) Molimo o ile a khetha monna ea bitsoang Moshe hore a etelle Baiseraele pele hore ba tsoe Egepeta. (Exoda 3:9, 10, 12, 18) Jehova o ile a sebelisa Moshe ho fana ka melao e tsejoang e le selekane sa Molao, kapa Molao oa Moshe. (Exoda 24:1-18) Bangoli bohle ba Bibele e ne e le banna.
Jesu, joaloka Hlooho ea phutheho ea Bokreste, o ile “a fana ka limpho tseo e leng banna.” (Baefese 1:22; 4:7-13) Ha Pauluse a thathamisa litšoaneleho tsa balebeli, o bua ka banna. (1 Timothea 3:1-7; Tite 1:5-9) Kahoo liphutheho tsa Lipaki Tsa Jehova li sebeletsoa ke balebeli ba banna, kapa baholo le banna ba khethiloeng e le bahlanka ba sebeletsang. (Bafilipi 1:1, 2; 1 Timothea 3:8-10, 12) Ke banna feela ba lokelang ho sebeletsa e le balisa ka phuthehong ea Bokreste. (1 Petrose 5:1-4) Leha ho le joalo, joalokaha re se re hlokometse, basali ba na le mesebetsi e babatsehang eo ba e filoeng ke Molimo.
Ba Thabela Likarolo Tseo ba li Phethang
Banna le basali ba thabisoa ke ho phetha likarolo tseo ba li filoeng ke Molimo. Manyalo e ba a thabisang ha banna le basali ba etsisa mohlala oa Kreste le oa phutheho ea hae. Pauluse o ile a ngola a re: “Banna, le tsoele pele le rata basali ba lōna, feela joalokaha Kreste le eena a ile a rata phutheho ’me a inehela bakeng sa eona . . . E mong le e mong oa lōna ka bomong a ke a rate mosali oa hae joalokaha a ithata.” (Baefese 5:25-33) Kahoo, banna ba lokela ho sebelisa bohlooho ba bona ka tsela e lerato, eseng ea boithati. Phutheho ea Kreste ha ea etsoa ka batho ba phethahetseng. Leha ho le joalo, Jesu oa e rata ebile oa e hlokomela. Ka ho tšoanang, monna oa Mokreste o lokela ho rata mosali oa hae a be a mo hlokomele.
Mosali oa Mokreste “o lokela ho ba le tlhompho e tebileng ho monna oa hae.” (Baefese 5:33) Tabeng ena, a ka sheba phutheho e le mohlala. Baefese 5:21-24 e re: “E mong a ipehe tlaase ho e mong ka ho tšaba Kreste. Basali ba ke ba ipehe tlas’a banna ba bona joalokaha ba ipeha tlas’a Morena, hobane monna ke hlooho ea mosali oa hae joalokaha Kreste le eena e le hlooho ea phutheho, kaha e le mopholosi oa ’mele ona. Ha e le hantle, joalokaha phutheho e ipehile tlas’a Kreste, kahoo basali le bona ba ke ba ipehe tlas’a banna ba bona nthong e ’ngoe le e ’ngoe.” Le hoja ka linako tse ling mosali a ka ’na a thatafalloa ho ipeha tlas’a monna oa hae, sena sea “tšoaneleha [se loketse] Moreneng.” (Bakolose 3:18) Ho tla ba bonolo hore a ipehe tlas’a monna oa hae ha a hopola hore sena se khahlisa Morena Jesu Kreste.
Esita le haeba monna oa hae e se molumeli-’moho le eena, mosali oa Mokreste o lokela ho ikokobeletsa bohlooho ba hae. Moapostola Petrose o re: “Lōna basali, le ipehe tlas’a banna ba lōna, e le hore, haeba leha e le bafe ba sa mamele lentsoe, ba ka hapuoa ka ntle ho lentsoe ka boitšoaro ba basali ba bona, kahobane e bile lipaki tse boneng ka mahlo tsa boitšoaro ba lōna bo hloekileng hammoho le tlhompho e tebileng.” (1 Petrose 3:1, 2) Sara, ea neng a hlompha monna oa hae, Abrahama, o ile a fuoa tokelo ea ho ba le Isaka le ea ho ba e mong oa bo-nkhono ba Jesu Kreste. (Baheberu 11:11, 12; 1 Petrose 3:5, 6) Ka sebele Molimo o tla putsa basali ba itšoarang joaloka Sara.
Khotso le kutloano li ba teng ha banna le basali ba phetha likarolo tseo ba li filoeng ke Molimo. Sena sea ba khotsofatsa ebile sea ba thabisa. Ho feta moo, ho mamela lintho tse hlokoang ke Mangolo ho etsa hore banna le basali ba be le seriti se lumellanang le sebaka se ikhethang seo ba nang le sona tokisetsong ea Molimo.
[Lebokose le leqepheng la 7]
Kamoo ba Ikutloang Kateng ka Likarolo Tseo ba li Filoeng ke Molimo
Susan o re: “Monna oa ka o sebelisa bohlooho ba hae ka tsela e lerato le e mosa. Ka tloaelo re buisana ka liqeto [tse lokelang ho etsoa], ’me ha a etsa qeto, kea tseba hore e molemong oa rōna. Ka sebele tokisetso ea Jehova bakeng sa basali ba Bakreste ea nthabisa ’me e matlafatsa lenyalo la rōna. Re na le kamano e haufi ebile re sebetsa hammoho hore re finyelle lipakane tsa moea.”
Mosali e mong ea bitsoang Mindy o re: “Karolo eo Jehova a e abetseng bahlanka ba hae ba basali e re tiisetsa hore oa re rata. Ke lumela hore ho hlompha monna oa ka le ho mo tšehetsa mesebetsing ea hae ea phutheho ke tsela eo ka eona ke bontšang Jehova hore ke ananela tokisetso ena.”
[Litšoantšo tse leqepheng la 5]
Tumellanong le boemo ba monna ba ho ba hlooho, Molimo o ile a fa Noe, Abrahama le Moshe mesebetsi e sa tšoaneng
[Setšoantšo se leqepheng la 7]
“Basali ba bolelang litaba tse molemo ke lebotho le leholo”