Na U Latela Jehova Kahohle?
“BA LOKILENG ba iketlile joale ka tau e ncha.” (Liproverbia 28:1) Ba bontša tumelo, ba itšetleha ka Lentsoe la Molimo ka tšepo, ’me ka sebete ba tsoela pele tšebeletsong ea Jehova ho sa tsotellehe kotsi efe kapa efe.
Ha Baiseraele ba le Sinai ka mor’a hore Molimo a ba lopolle bokhobeng Egepeta lekholong la bo16 la lilemo B.C.E., banna ba babeli ka ho khetheha ba ile ba bontša hore ba iketlile joaloka litau. Ba ile ba boela ba bonahatsa tumelo ho Jehova ka tlas’a maemo a sa tloaelehang. E mong oa banna bana e ne e le Joshua oa Efraime, eo e neng e le mosebeletsi oa Moshe ’me hamorao a khethoa e le mohlahlami oa hae. (Exoda 33:11; Numere 13:8, 16; Deuteronoma 34:9; Joshua 1:1, 2) E mong e ne e le Kalebe, mor’a Jefunne oa moloko oa Juda.—Numere 13:6; 32:12.
Kalebe o ile a etsa thato ea Jehova ka botšepehi le ka cheseho. Bophelo ba hae bo bolelele ba ho sebeletsa Molimo bo ile ba etsa hore a khone ho re o ne a ile a ‘latela Jehova kahohle.’ (Joshua 14:8) The New American Bible e re: “Ke tšepahetse ka ho feletseng ho MORENA oa ka, Molimo oa ka.” Kalebe o ile a “utloa ka botšepehi,” kapa a “phetha ka botšepehi morero oa,” Jehova Molimo. (Today’s English Version; The New English Bible) Ha e behoa ka tsela e ’ngoe, Kalebe o ile a bolela: “Ke . . . latetse MORENA Molimo oa ka ka pelo eohle.” (New International Version) Ho thoe’ng ka uena? Na u latela Jehova kahohle?
Ho Hloela Naha
Ak’u ipehe har’a Baiseraele kapele ka mor’a hore Jehova a ba lokolle bokhobeng ba Baegepeta. Bona kamoo moprofeta Moshe a latelang ka botšepehi litaelo tse fanoeng ke Molimo. E, hlokomela hape le tšepo ea Kalebe ea hore Jehova o na le batho ba Hae.
Ke selemo sa bobeli ka mor’a ho tsoa Egepeta, ’me Baiseraele ba hlomme litente Kadeshe-Barnea lefeelleng la Parane. Ba eme moeling oa Naha e Tšepisitsoeng. Ka taelo ea Molimo, Moshe o tla tloha a romela lihloela tse 12 Kanana. O re: “Le kene ho eona ka ’nģa Boroa, ’me le hloelle lithabeng, ’me le tla bona see naha e leng sona, le bone hore na batho ba ahileng ho eona ba matla, kapa ba fokola; kapa ha ba bakae, kapa ba bangata; le bone hore na naha eo ba ahileng ho eona e ntle, kapa e mpe; le bone hore na metse eo ba ahileng ho eona kapa ke liqhobosheane, kapa ke meqheme; le mobu ke o joang, kapa ke o nonneng kapa ke o otileng; kapa lifate li teng, kapa ha li eo. Ipheng matla, ’me le nke litholoana tse ling tsa naha eo.”—Numere 13:17-20.
Banna bao ba 12 ba ile ba qalella leetong la bona le kotsi. Leeto la bona le ile la nka matsatsi a 40. Ha ba le Hebrone ba ile ba bona banna ba seemo se seholo. Khohlong ea Eshkole, ba hlokomela ho nona ha naha ’me ba etsa qeto ea ho nka tse ling tsa litholoana tsa eona. Lesihla le le leng la morara le ne le le boima hoo le neng le lokela ho jaroa ka thupa ke banna ba babeli!—Numere 13:21-25.
Ha lihloela li khutlela kampong ea Iseraele, li ile tsa tlaleha: “Re ile naheng eo u re rometseng ho eona; ruri, ke naha e kollang lebese le linotši; ke tsena litholoana tsa teng. Empa feela, batho ba ahileng naheng eo ke linatla, ’me metse ea teng e hahelelitsoe ka marako, ’me e meholo haholo; esita le bana ba Anake re bile ra ba bona teng. Ba-Amaleke ba ahile ka ’nģa Boroa; ba-Hethe, le ba-Jebuse, le ba-Amore ba ahile lithabeng; ba-Kanana bona, ba ahile pel’a leoatle le mabapa le Jordane.” (Numere 13:26-29) Lihloela tse leshome ha lia ikemisetsa ho amohela litaelo tsa Molimo le ho kena Naheng e Tšepisitsoeng.
“Jehova o na le Rōna”
Leha ho le joalo, ka tumelo ho Jehova Molimo sehloela se se nang tšabo Kalebe sea phehella: “Ha re nyoloheng, re hape naha eo, hobane ka sebele re tla hlōla.” Empa lihloela tse leshome lia hana, li bolela hore baahi ba Kanana ba matla ho feta Baiseraele. Lihloela tse tšohileng tse se nang tumelo li italima e le litsie feela ha li bapisoa.—Numere 13:30-33.
Kalebe le Joshua baa phehella: “Jehova o na le rōna; le se ke la ba tšaba.” Mantsoe a Joshua le Kalebe a oela fatše. Ha batho ba bua ka ho ba tlepetsa ka majoe, Molimo a kena lipakeng ’me a ahlola bakorotli bao: “Ha le ka ke la kena lefatšeng leo ke neng ke le emiselitse letsoho la ka, ka re ke tla le ahisa teng, ha e se Kalebe, mor’a Jefunne, le Joshua, mor’a Nune. Ha e le bana ba lōna . . . ke tla ba kenya teng, ’me ba tla tseba naha eo le e nyatsitseng. . . . Bana ba lōna ba tla alosa feelleng ka lilemo tse mashome a mane, . . . litopo tsa lōna li be li felle feelleng kaofela ha tsona. Joale ka ha le qetile matsatsi a mashome a mane le hloela naha, ka mokhoa o joalo le tla jara kotlo ea makhopo a lōna ka lilemo tse mashome a mane, selemo se le seng se eme bakeng sa tsatsi le le leng.”—Numere 14:9, 30-34.
Ba ne ba Ntse ba Tšepahala Lilemo Hamorao
Kahlolo ea lilemo tse 40 e ile ea tsoela pele, ’me ha shoa moloko oohle oa bakorotli. Empa Kalebe le Joshua ba ntse ba tšepahala ho Molimo. Liphuleng tsa Moabe, Moshe le Moprista ea Phahameng Eleazare ba balile banna ba lebotho ho tloha ho ba lilemo li 20 ho ea holimo. Molimo o khetha monna a le mong ho tsoa lelokong le leng le le leng la Iseraele, ho tšepeloa karolo ea Naha e Tšepisitsoeng. Kalebe, Joshua, le Eleazare ke ba bang ba bona. (Numere 34:17-29) Le hoja Kalebe a se a le lilemo li 79, o ntse a le mahlaha-hlaha, a tšepahala, ’me a le sebete.
Ha Moshe le Aarone ba bala sechaba Sinai pejana se hana ke tšabo ho kena naheng ea Kanana, banna ba ntoa ba Iseraele ba ne ba le 603 550. Ka mor’a lilemo tse mashome a mane ba le lefeelleng, lebotho le ile la fokotsehela ho 601 730. (Numere 1:44-46; 26:51) Leha ho le joalo, Joshua a eteletse pele ’me Kalebe ea tšepahalang a le har’a bona, Baiseraele ba ile ba kena Naheng e Tšepisitsoeng ’me ba hapa tlhōlo e ’ngoe ka mor’a e ’ngoe. Joalokaha Joshua le Kalebe ka linako tsohle ba ile ba lebella, Jehova o ne a hapela batho ba hae lintoa.
Ha Joshua le Kalebe ba hōlileng ba tšela Nōka ea Jordane le banna ba loanang ba Iseraele, ba ile ba jara meroalo ea bona lintoeng tse ileng tsa latela. Leha ho le joalo, ka mor’a lilemo tse tšeletseng tsa ntoa, karolo e khōlō ea naha e lokela ho ahuoa. Jehova o tla leleka baahi empa joale o laela hore naha e lokela ho aroloa har’a meloko ea Iseraele ka ho laoloa ka lotho.—Joshua 13:1-7.
O Ile a Latela Jehova Kahohle
Joaloka ea ileng a nka karolo lintoeng tse ngata, Kalebe o ema pel’a Joshua ’me o re: “Ke ne ke le lilemo tse mashome a mane, mohla Moshe, mohlanka oa Jehova, a nthomang, Kadeshe-Barnea, ho ea hloela naha, ’me ka mo tlisetsa litaba, joale ka ha li ne li le pelong ea ka; athe banab’eso, bao re neng re ile le bona, ba nyahamisitse sechaba pelo; empa ’na ka latela Jehova, Molimo oa ka, kahohle.” (Joshua 14:6-8) E, Kalebe o ’nile a latela Jehova kahohle, a etsa thato ea Molimo ka botšepehi.
Kalebe oa phaella: “Mohlang oo, Moshe a nkanela a re: Ka ’nete, lefatše leo maoto a hao a ileng a le hata e tla ’ne e be lefa la hao le la bana ba hao ka mehla; hobane u latetse Jehova, Molimo oa ka, kahohle. Bona, joale Jehova o bolokile bophelo ba ka ka lemo tsena tse mashome a mane a metso e mehlano, joale ka ha a na a boletse, ha e sa le Jehova a bolella Moshe taba ena, ha ba-Iseraele ba ne ba ntse ba tsamaea lefeelleng; ’me le ka bona, kajeno ke na le lilemo tse mashome a robileng meno e le ’meli a nang le metso e mehlano. Leha ho le joalo, ke sa le matla le kajeno, joale ka mohla Moshe a nthomang; joale ka ha matla a ka a na a le joalo mohlang oo, le kajeno matla a ka a ho loana a ntse a le teng, a ho futuha le a ho boea. Joale, ’nee thaba ena eo Jehova a e boletseng mohlang oo; hobane u utloile le uena mohlang oo hobane teng ho na le ba-Anake, hape ho na le metse ea metonana e marako; ha ekaba Jehova a ka ntlatsa, nka ba leleka, joale ka ha Jehova a boletse.” Joale Kalebe o fumana Hebrone e le lefa.—Joshua 14:9-15.
Kalebe ea hōlileng o fumane kabelo e thata ka ho fetisisa—sebaka se tletseng banna ba seemo se seholo ka ho sa tloaelehang. Empa sena ha se thata haholo bakeng sa mohlabani enoa ea lilemo li 85. Ka mor’a nako lingangele tse ahileng Hebrone li ile tsa timela. Othniele, mor’a moena oa Kalebe le moahloli oa Iseraele, o hapa Debire. Metse eo ka bobeli hamorao e ile ea ahoa ke Balevi, ’me Hebrone e ile ea e-ba motse oa setšabelo bakeng sa ea bolaeang a sa ikemisetsa.—Joshua 15:13-19; 21:3, 11-16; Baahloli 1:9-15, 20.
Ka Linako Tsohle Latela Jehova Kahohle
Kalebe le Joshua e ne e le batho ba sa phethahalang. Leha ho le joalo, ba ile ba phetha thato ea Jehova ka botšepehi. Tumelo ea bona ha ea ka ea fokola nakong ea lilemo tse 40 tse thata lefeelleng tse ileng tsa tlisoa ke ho hlōleha ho utloa Molimo ha Baiseraele. Ka ho tšoanang, bahlanka ba Jehova ba mehleng ena ha baa lokela ho lumella letho ho sitisa tšebeletso ea bona thorisong ea Molimo. Ka ho hlokomela hore ntoa e tsoela pele pakeng tsa mokhatlo oa Molimo le oa Satane Diabolose, ba tiile, ’me ka ntsoe-leng ba tsoela pele ho batla ho khahlisa Ntate oa bona oa leholimo linthong tsohle.
Ka mohlala, batho ba bangata ba Jehova ba ’nile ba ipeha kotsing ea ho tšoaroa hampe haesita le ho bolaoa ka ho keteka Sejo sa Morena sa Mantsiboea, kapa Sehopotso sa Lefu la Jesu Kreste. (1 Ba-Korinthe 11:23-26) Tabeng ena mosali e mong oa Mokreste ea neng a koalletsoe kampong ea mahloriso ea Nazi nakong ea Ntoa ea II ea Lefatše oa tlaleha:
“E mong le e mong o ile a bolelloa hore a be ntlong ea ho hlatsoetsa liaparo ka 11 bosiu. Hantle ka 11 bosiu re ne re kopane, re le 105 ka palo. Re ile ra ema re atamelane re entse sakana-la-nkope, hare [ho e-na le] setuloana sa ho beha maoto ho behiloe lesela le lesoeu le phuthetseng litšoantšetso holim’a sona. Kamore eo e ne e bonesitsoe ka kerese, kaha lebone la motlakase le ne le ka re hlahatsa. Re ile ra ikutloa joaloka Bakreste ba pele ka kamoreng e ka tlas’a lefatše. E ne e le mokete o tebileng. Re ile ra tsebahatsa litlamo tsa rōna tse tiileng bocha ho Ntate oa rōna ho sebelisa matla a rōna ’ohle ho tlosa qoso lebitsong la Hae le halalelang, ho emela Puso ea Molimo re tiile.”
Ho sa tsotellehe liteko tsa rōna joaloka basebeletsi ba Jehova ba hlorisoang, re ka itšetleha ka matla ao Molimo a fanang ka ’ona bakeng sa ho mo sebeletsa ka sebete le ho lebisa tlhompho lebitsong la hae le halalelang. (Ba-Filippi 4:13) Ha re leka ho khahlisa Jehova, ho tla re tsoela molemo ho hopola Kalebe. Mohlala oa hae oa ho latela Jehova kahohle, o ile oa susumetsa mohlankana ea ileng a kenela mosebetsi oa ho bolela ka nako e tletseng morao koana ka 1921. O ile a ngola:
“Le hoja ho ba pula-maliboho ho ile ha bolela ho tela mosebetsi oa ka o monate oa litšebeletso tsa khatiso tsa morao-rao Coventry [Engelane], ha kea ka ka ikoahlaea. Boinehelo ba ka bo ne bo se bo sebelitse taba eo; bophelo ba ka bo ne bo nehetsoe ho Molimo. Ke ile ka hopola Kalebe, ea ileng a kena Naheng e Tšepisitsoeng le Joshua eo ho ileng ha thoe ka eena, ‘O latetse Jehova kahohle.’ (Josh. 14:8) Ke ile ka bona hoo e le boikutlo bo ratehang. Ke ne ke tseba hore ho sebeletsa Molimo ‘kahohle’ ho tla etsa bophelo ba ka ba boinehelo ba bohlokoa bo boholoanyane; ho ne ho tla mpha monyetla o moholoanyane oa ho beha litholoana tse tšoaeang Mokreste.”
Ka sebele Kalebe o ile a hlohonolofaletsoa ho latela Jehova ka botšepehi kahohle, ka linako tsohle a batla ho etsa thato ea Molimo. Joaloka eena, ba bang ba ’nile ba fumana thabo e khōlō le litlhohonolofatso tse enneng tšebeletsong ea Molimo. E se eka hoo e ka ba phihlelo ea hao joaloka motho ea tsoelang pele ho latela Jehova kahohle.
[Setšoantšo se leqepheng la 26]
Kalebe le Joshua ba ile ba tšepahala ho Jehova tlas’a teko. Na ho joalo le ka uena?