‘Sireletsa Pelo ea Hao’

JEHOVA o ile a bolella moprofeta Samuele a re: “Jehova ha a bone kamoo motho a bonang kateng; hobane motho o talima tšobotsi, empa Jehova eena o talima pelo.” (1 Samuele 16:7) Ha a boetse a lebisa tlhokomelo pelong ea tšoantšetso, mopesaleme Davida o ile a bina: “[Jehova] u lekola pelo ea ka, u e batlisisa le ka bosiu; u ntekile, ’me ha ua ka ua fihlela bobe ho ’na.”—Pesaleme ea 17:3.

E, Jehova o hlahloba pelo ho lekanyetsa seo re hlileng re leng sona. (Liproverbia 17:3) Ka hona, ke ka lebaka le letle Morena Solomone oa Iseraele ea boholo-holo a eletsang: “Ho feta tse ling tsohle tse lokelang ho lebeloa, u sireletse pelo ea hao kaha mehloli ea bophelo e tsoa ho eona.” (Liproverbia 4:23, NW) Re ka sireletsa lipelo tsa rōna tsa tšoantšetso joang? Liproverbia khaolo ea 4 e re fa karabo ea potso eo.

Mamela Taeo ea Ntate

Khaolo ea 4 ea Liproverbia e qala ka mantsoe ana: “Lōna bara, le mamele taeo ea ntate ’me le ele hloko, e le hore le tsebe kutloisiso. Etsoe ka sebele ke tla le fa taeo e molemo. Le se ke la tlohela molao oa ka.”—Liproverbia 4:1, 2, NW.

Keletso e eang ho bacha ke hore ba mamele thuto e utloahalang ea batsoali ba bona ba tšabang Molimo, haholo-holo ea ntate. O na le boikarabelo ba Mangolo ba ho lokisetsa lelapa la hae lintho tse hlokahalang nameng le moeeng. (Deuteronoma 6:6, 7; 1 Timothea 5:8) Ntle ho tataiso e joalo, ho thata haholoanyane hakaakang hore mocha a fihlele khōlō e feletseng! Ka lebaka leo, na ngoana ha aa lokela ho amohela taeo ea ntate oa hae ka tlhompho?

Leha ho le joalo, ho thoe’ng ka mocha ea se nang ntate ea mo rupelang? Ka mohlala, Jason ea lilemo li 11, o ne a se na ntate ho tloha ha a le lilemo li ’nè.a Ha moholo oa Mokreste a mo botsa hore na karolo e tšoenyang ka ho fetisisa ea bophelo ba hae ke efe, Jason o ile a araba ka potlako: “Ke labalabela ho ba le ntate. Ka linako tse ling sena se ntepeletsa maikutlo e le kannete.” Empa, keletso e tšelisang ea fumaneha ho bacha ba hlokang tataiso ea motsoali. Jason le ba bang ba kang eena ba ka batla le ho fumana keletso ea ntate ho baholo le ba bang ba hōlileng tsebong ka phuthehong ea Bokreste.—Jakobo 1:27.

Ha Solomone a hopola seo a se rutiloeng, o tsoela pele: “Ke ne ke le mora oa sebele ho Ntate, ke le ea bonolo le ea mong feela ho ’Mè.” (Liproverbia 4:3, NW) Ho hlakile hore morena o ile a hopola khōliso ea hae ka thabo. E le “mora oa sebele” ea neng a tebisetsa keletso ea ntate pelong, e tlameha ebe Solomone e monyenyane o ne a e-na le kamano e mofuthu le e haufi le ntate oa hae, Davida. Ho feta moo, Solomone e ne e le ea “mong feela,” kapa ea ratoang haholo. Ke habohlokoa hakaakang hore ngoana a hōlele lehaeng leo ho lona tikoloho e leng mofuthu le eo ho eona mecha ea puisano le batsoali e bulehileng!

Fumana Bohlale le Kutloisiso

Ha a hopola keletso e lerato ea ntate oa hae, Solomone oa pheta: “O ne a ntaela a re ho ’na: ‘E se eka pelo ea hao e ka lula e tšoere mantsoe a ka ka tieo. Boloka litaelo tsa ka ’me u tsoele pele u phela. Fumana bohlale, fumana kutloisiso. U se ke ua lebala, ’me u se ke ua kheloha lipolelo tsa molomo oa ka. U se ke ua bo [bohlale] tlohela, ’me bo tla u boloka. Bo rate, ’me bo tla u sireletsa. Bohlale ke ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa. Fumana bohlale; ’me hammoho le sohle seo u se fumanang, fumana kutloisiso.’”—Liproverbia 4:4-7, NW.

Ke hobane’ng ha bohlale e le “ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa”? Bohlale bo bolela ho sebelisa tsebo le kutloisiso ka tsela e tlisang liphello tse molemo. Tsebo—ho lemoha kapa ho tloaelana le lintlha tse fumanoeng ka ho hlokomela le ka phihlelo kapa ka ho bala le ho ithuta—ke ea bohlokoa bakeng sa hore motho a be bohlale. Empa haeba re se na matla a ho e sebelisa hamolemo, tsebo ea rōna e ke ke ea e-ba ea bohlokoa hakaalo. Seo re lokelang ho se etsa hase feela hore kamehla re bale Bibele le lingoliloeng tse thehiloeng Bibeleng tseo “lekhoba le tšepahalang le le masene” le fanang ka tsona, empa hape re lokela ho leka ka matla ho sebelisa seo re ithutang sona ho tsona.—Matheu 24:45.

Ho fumana kutloisiso le hona hoa hlokahala. Ntle le eona, na re ne re ka bona ka sebele hore na linnete li amana joang, le ho hlakeloa ka ho feletseng ke taba eo ho buuoang ka eona? Haeba re ne re se na kutloisiso, re ne re ka utloisisa mabaka ao ka ’ona lintho li leng ka tsela e itseng joang ’me ra fumana temohisiso le temoho? E, e le hore re ka khona ho beha mabaka ka linnete tseo re li tsebang le ho fihlela qeto e nepahetseng, ho hlokahala hore re be le kutloisiso.—Daniele 9:22, 23.

Solomone o tsoela pele ho pheta mantsoe a ntate oa hae, ha a re: “Bo [bohlale] nke e le ba bohlokoa bo phahameng, ’me bo tla u phahamisa. Bo tla u tlotlisa hobane ua bo amohela. Bo tla fa hlooho ea hao mofapa-hlooho o khahlehang; bo tla beha moqhaka oa botle holim’a hao.” (Liproverbia 4:8, 9, NW) Bohlale ba bomolimo bo sireletsa ea bo fumaneng. Ho feta moo, bo mo tlisetsa tlhompho ebile boa mo ntlafatsa. Joale, ka hohle-hohle, a re fumaneng bohlale.

“Tšoara Taeo ka Matla”

Ha a pheta taeo ea ntate oa hae, ka mor’a moo morena oa Iseraele o re: “Mora oa ka, utloa ’me u amohele lipolelo tsa ka. Joale lilemo tsa bophelo li tla u atela. Ke tla u rupela esita le ka tsela ea bohlale; ke tla etsa hore u hate litseleng tse lokileng. Ha u tsamaea, mehato ea hao e ke ke ea patisana; ’me haeba u matha, u ke ke ua khoptjoa. Tšoara taeo; u se ke ua e tlohela. E sireletse, etsoe ke bophelo ba hao.”—Liproverbia 4:10-13, NW.

E le mora oa sebele ho ntate oa hae, e tlameha ebe Solomone o ne a ananela bohlokoa ba taeo e lerato e rutang le e khalemelang. Ntle ho taeo e lekaneng hantle, ke joang re ka lebellang ho hatela pele ho ea fihla khōlong ea moea kapa re ka bang le tšepo ea ho ntlafatsa boleng ba bophelo ba rōna? Haeba re sa ithute ka liphoso tsa rōna kapa haeba re hlōleha ho lokisa mehopolo ea rōna e fosahetseng, ka sebele tsoelo-pele ea rōna ea moea e tla ba e fokolang. Taeo e nang le kahlolo e molemo e lebisa boitšoarong ba bomolimo ’me ka tsela eo e re thusa ho ‘hata litseleng tse lokileng.’

Mofuta o mong oa taeo o boetse o fella ka ho etsa hore ‘lilemo tsa bophelo ba rōna li re atele.’ Joang? Ha e le hantle, Jesu Kreste o itse: “Motho ea tšepahalang ho se senyenyane ka ho fetisisa o tšepahala le ho se seholo, ’me motho ea sa lokang ho se senyenyane ka ho fetisisa ha aa loka le ho se sengata.” (Luka 16:10) Na ho itaea linthong tse nyenyane ho ke ke ha re nolofalletsa ho etsa se tšoanang linthong tse khōlō, tseo bophelo ba rōna bo ka ’nang ba itšetleha ka tsona? Ka mohlala, ho koetlisa leihlo hore le se ke la ‘tsoela pele ho sheba mosali e le hore re be le takatso e matla bakeng sa hae’ ho ka etsa hore re se ke ra inehela boitšoarong bo bobe. (Matheu 5:28) Ha ho pelaelo hore molao-motheo ona o sebetsa ho banna le basali. Haeba re laea likelello tsa rōna hore li ‘tlise monahano o mong le o mong kholehong,’ ho na le kotsi e fokolang ea hore re sitoe ka mantsoe kapa ka liketso.—2 Bakorinthe 10:5.

Ke ’nete hore hangata ho thata ho amohela taeo ’me ho ka ’na ha bonahala eka ea khina. (Baheberu 12:11) Empa, morena ea bohlale oa re kholisa hore haeba re tšoara taeo ka matla, tsela ea rōna e tla re thusa ho hatela pele. Hantle feela joalokaha koetliso e nepahetseng e lumella semathi ho tsoela pele ka lebelo le phahameng se sa oele fatše kapa hona ho intša kotsi, ho tšoara taeo ka matla ho re lumella ho tsoela pele tseleng ea bophelo ka lebelo le tsitsitseng re sa khoptjoe. Ho hlakile hore re lokela ho ba hlokolosi ha re khetha tsela.

Phema ‘Tsela ea ba Khopo’

A e-na le boikutlo ba ho potlaka, Solomone oa lemosa: “U se ke ua kena tseleng ea ba khopo, ’me u se ke ua tsamaea ka kotloloho ho kena tseleng ea ba babe. E qobe, u se ke ua feta ka eona; e khelohe, ’me u fetele pele. Etsoe ha ba robale ntle le hore ba etse bobe, ’me boroko ba bona bo hloibitsoe ntle le hore ba etse hore motho a khoptjoe. Kaha ba iphepile bohobe ba bokhopo, ’me ba noa veine ea liketso tse mabifi.”—Liproverbia 4:14-17, NW.

Ba khopo, bao Solomone a batlang hore re pheme mekhoa ea bona, ba iphelisa ka liketso tsa bona tse litšila. Ho etsa se sebe ho bona ho tšoana le lijo le lino. Ha ba khone ho robala ba sa etsa liketso tse mabifi. Ba bolile! Na ka sebele re ka sireletsa lipelo tsa rōna re ntse re le metsoalle ea bona? Ke bothoto bo bokaakang ho “tsamaea ka kotloloho ho kena tseleng ea ba babe” ka ho ipepesetsa pefo e bontšoang boithabisong bo bongata lefatšeng la kajeno! Ho loanela ho ba le qenehelo ha e le hantle ha ho lumellane le ho ipepesetsa mananeo a thatafatsang pelo a bontšang bobe thelevisheneng kapa libaesekopong.

Lula Leseling

A ntse a sebelisa papiso ea tsela, Solomone o re: “Empa tsela ea ba lokileng e joaloka leseli le khanyang le ntseng le khanya ka ho eketsehileng ho fihlela motšehare o moholo.” (Liproverbia 4:18, NW) Ho ithuta Bibele le ho leka ho sebelisa seo e se buang bophelong ho ka tšoantšoa le ho qalisa leeto lefifing la hoseng-seng. Ha bosiu bo e-sa, ’me ho qala ho ela, ho thata ho bona lintho hantle. Empa ka meso, re ka bona tikoloho ea rōna hanyane ka hanyane. Qetellong, letsatsi lea chaba, ’me re bona ntho e ’ngoe le e ’ngoe ka ho hlaka. E, ’nete e re hlakela butle-butle ha re ntse re phehella ho ithuta Mangolo ka mamello le ka mafolofolo. Ho fepa pelo ka lijo tsa moea hoa hlokahala e le hore re e sireletse mehopolong ea bohata.

Moelelo oa boprofeta ba Bibele kapa bohlokoa ba bona le oona o senoleha butle-butle. Boprofeta boa re hlakela ha moea o halalelang oa Jehova o bo khantšetsa leseli le ha bo phethahatsoa ke liketsahalo tsa lefatše kapa ke liphihlelo tsa batho ba Molimo. Ho e-na le hore ka ho hloka mamello re be bohelehele mabapi le ho phethahala ha bona, ho hlokahala hore re letele hore ‘leseli le ’ne le khanye ka ho eketsehileng.’

Ho thoe’ng ka ba hanang tataiso ea Molimo ka ho hana ho tsamaea leseling? Solomone o re: “Tsela ea ba khopo e joaloka lefifi; ha baa ka ba tseba hore na ba ntse ba khoptjoa ke eng.” (Liproverbia 4:19, NW) Ba khopo ba joaloka motho ea khoptjoang lefifing a sa tsebe hore na o khoptjoa ke eng. Le hoja ho bonahala eka ba sa tšabeng Molimo baa atleha ka lebaka la ho se loke ha bona, katleho-’mōtoana ea bona ke ea nakoana. Mabapi le ba joalo, mopesaleme o ile a bina: “U mpa u ba beile nģalong tse thellang, [Jehova] ua ba liha, ’me ba senyehile.”—Pesaleme ea 73:18.

Lula U Falimehile

Morena oa Iseraele o tsoela pele ho re: “Mora oa ka, u fele u ele hloko mantsoe a ka. U sekehele lipolelo tsa ka tsebe. E se eka li ke ke tsa tloha mahlong a hao. U li boloke ka har’a pelo ea hao. Etsoe ke bophelo ho ba li fumanang le bophelo bo botle nameng eohle ea bona. Ho feta tse ling tsohle tse lokelang ho lebeloa, u sireletse pelo ea hao, kaha mehloli ea bophelo e tsoa ho eona.”—Liproverbia 4:20-23, NW.

Mohlala oa Solomone ke bopaki ba hore keletso ea ho sireletsa pelo ke ea bohlokoa. Ke ’nete hore ‘e ne e le mora oa sebele’ ho ntate oa hae bonyenyaneng ba hae ’me o ile a lula a tšepahala ho Jehova ho fihlela e e-ba motho e moholo. Empa, Bibele ea pheta: ‘Solomone, hobane a tsofale, basali bao ba hae [ba balichaba] ba khelosetsa pelo ea hae melimong esele, ’me pelo ea hae ha ea ka ea hlola e e-ba ea Jehova, Molimo oa hae, kaofela ha eona, joalo ka pelo ea ntat’ae Davida.’ (1 Marena 11:4) Ha li sa falimehe ka linako tsohle esita le lipelo tse molemo ka ho fetisisa li ka lekeha hore li etse se sebe. (Jeremia 17:9) Re lokela ho boloka Lentsoe la Molimo ka botebo ka lipelong tsa rōna—‘ka har’a tsona.’ Sena se akarelletsa tataiso e fanoang khaolong ea 4 ea Liproverbia.

Hlahloba Boemo ba Pelo ea Hao

Na re sireletsa lipelo tsa rōna tsa tšoantšetso ka katleho? Re ka tseba boemo ba motho ea ka hare joang? Jesu Kreste o itse: “Molomo o bua ho tsoa ho se tletseng pelong.” (Matheu 12:34) O ile a boela a re: “Pelong ho tsoa menahano e khopo, lipolao tse khahlanong le molao, bofebe, bohlola, bosholu, bopaki ba bohata, linyefolo.” (Matheu 15:19, 20) E, mantsoe a rōna le liketso li bua haholo ka seo re leng sona pelong.

Ho loketse hore ebe Solomone oa re eletsa: “Tlosa puo e khopameng ho uena; ’me u suthisetse molomo o mano hōle le uena. Ha e le mahlo a hao, a lokela ho talima pele ka ho toba, e, mahlo a hao a khanyang a lokela ho talimisisa ka ho toba ka pel’a hao. Batalatsa tsela ea leoto la hao, ’me e se eka litsela tsohle tsa hao li ka tiisoa ka thata. U se ke ua sekamela ka letsohong le letona kapa ka ho le letšehali. Tlosa leoto la hao ho se sebe.”—Liproverbia 4:24-27, NW.

Ho latela keletso ea Solomone, ho hlokahala hore re hlahlobe lipuo le liketso tsa rōna. E le hore re sireletse lipelo ’me re khahlise Molimo, lipuo tse khopo le mano li lokela ho qojoa. (Liproverbia 3:32) Ka lebaka leo, re lokela ho nahana ka botebo hore na lipuo tsa rōna le liketso li senola eng ka rōna. Joale a re batleng thuso ea Jehova e le hore re lokise mefokolo efe kapa efe eo re e hlokomelang.—Pesaleme ea 139:23, 24.

Ka holimo ho tsohle, e se eka ‘mahlo a rōna a ka talima pele ka ho toba.’ A re luleng re a tsepamisitse pakaneng ea ho nehelana ka tšebeletso ea moea oohle ho Ntate oa rōna oa leholimo. (Bakolose 3:23) Ha u ntse u phehella tsela e joalo ea ho loka, e se eka Jehova a ka u atlehisa ‘litseleng tsohle tsa hao,’ ’me e se eka a ka u hlohonolofatsa ka ho enneng bakeng sa ho ela hloko keletso e bululetsoeng ea ho ‘sireletsa pelo ea hao.’

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 22]

Na u qoba boithabiso bo bontšang pefo?

[Setšoantšo se leqepheng la 21]

Rua molemo keletsong ea ba nang le phihlelo

[Setšoantšo se leqepheng la 23]

Taeo ha e liehise tsoelo-pele ea hao

[Setšoantšo se leqepheng la 24]

Phehella ha u ithuta Bibele