Jala ho Loka, Kotula Mosa o Lerato oa Molimo

“KA SEBELE motho o tla tsamaeloa ke lintho hampe kahobane a ipehile paneng bakeng sa osele, empa ea hloileng ho tšoaroa ka letsoho ha a na matšoenyeho.” (Liproverbia 11:15) Maele aa a opang khomo lenaka a re khothalletsa ka ho kholisang hakaakang hore re etse lintho ka mokhoa o nang le kelello! Ha u ipeha paneng bakeng sa moalimi ea sa tšepahaleng u mema likhathatso. Qoba ho tšoaroa ka letsoho, e leng pontšo e neng e sebelisetsoa ho saenela tumellano Iseraele ea boholo-holo—’me u lokolohe lerabeng la lichelete.

Ho hlakile hore molao-motheo o sebetsang mona ke ona: “Leha e le sefe seo motho a se jalang, o tla boela a se kotule.” (Bagalata 6:7) Moprofeta Hosea o ile a re: “Itjalleng peō ka ho loka; kotulang tumellanong le mosa o lerato.” (Hosea 10:12) E, jala ho loka ka ho etsa lintho ka tsela ea Molimo ’me u tla kotula mosa o lerato. Morena Solomone oa Iseraele o ne a sebelisa molao-motheo ona khafetsa, ka matla a khothalletsa liketso tse nepahetseng, puo e khabane le boikutlo bo botle. Ho hlahloba mantsoe a hae a bohlale ka kelo-hloko ka sebele ke hona ho tla re khothatsa hore re itjalle peō ka ho loka.—Liproverbia 11:15-31.

Jala ‘Khahleho,’ Kotula “Thoriso”

Morena ea bohlale o re: “Mosali ea khahlehang ke eena ea fumanang thoriso; empa bahatelli ba fumana maruo.” (Liproverbia 11:16) Temana ena e bontša phapang pakeng tsa thoriso e tšoarellang eo mosali ea khahlehang, e leng “mosali ea mosa,” a ka e fumanang le matlotlo a nakoana ao mohatelli a ka a fumanang.—Bibele—Phetolelo e Ncha.

Motho a ka khahleha ka tsela e fellang ka thoriso joang? Solomone o ile a eletsa: “Sireletsa bohlale bo sebetsang le matla a ho nahana, ’me e tla ba . . . mokhabiso [ntho e khahlehang] molaleng oa hao.” (Liproverbia 3:21, 22) Mopesaleme eena o buile ka ‘khahleho e tšolleloang holim’a molomo oa morena.’ (Pesaleme ea 45:1, 2) E, bohlale bo sebetsang, matla a ho nahana, le tšebeliso e nepahetseng ea leleme li hōlisa bohlokoa le ho khahleha ha motho. Sena ka sebele ke ’nete ka mosali ea masene. Mohlala o mong ke Abigaile, mosali oa leoatla le bitsoang Nabale. “O ne a le masene ’me a le sebōpeho se setle,” ’me Morena Davida o ile a mo rorisa ka hore ‘o na le kelello.’—1 Samuele 25:3, 33.

Mosali ea khahlehang ea tšabang Molimo kannete, ha ho pelaelo hore o tla rorisoa. Ba bang ba tla bua hantle ka eena. Haeba a nyetsoe, o tla iphumanela thoriso ea monna oa hae. Ha e le hantle, o tla tlisetsa lelapa lohle thoriso. ’Me thoriso ea hae hase e fetang. “Lebitso le lokela ho khethoa ho e-na le maruo a mangata; kamohelo e molemo le ho feta silevera le khauta.” (Liproverbia 22:1) Lebitso le letle leo a iketsetsang lona ho Molimo e tla ba la bohlokoa kamehla.

Ha ho joalo ka mohatelli, e leng ‘motho ea sa utloeleng bohloko.’ (Liproverbia 11:16, New International Version) Mohatelli o boemong bo tšoanang le batho ba khopo le bao e leng bahanyetsi ba barapeli ba Jehova. (Jobo 6:23; 27:13) Motho ea joalo ‘ha aa beha Molimo ka pel’a hae.’ (Pesaleme ea 54:3) Ka ho hatella le ka ho ithuisa molemo ka ba hlokang tsebo, motho ea joalo a ka ’na a “bokella silevera joaloka lerōle.” (Jobo 27:16) Leha ho le joalo, neng-neng, a ka ’na a robala eaba ha a tsohe, ’me ka letsatsi le leng a ka ’na a bula mahlo athe ke la hae la ho qetela. (Jobo 27:19) Leruo lohle la hae le lintho tsohle tseo a li finyeletseng e tla ba lefeela ka nako eo.—Luka 12:16-21.

Liproverbia 11:16 e ruta thuto ea bohlokoa hakaakang! Morena oa Iseraele o re khothalletsa ho jala ho loka ka hore ka ho toba a re bolelle litholoana tse tla kotuloa ke ea bontšang khahleho le ke ea bontšang khatello.

“Mosa o Lerato” oa Putsa

Solomone o ruta thuto e ’ngoe likamanong tsa batho, o re: “Motho ea nang le mosa o lerato o sebetsana ka mokhoa o putsang le moea oa hae, empa motho ea sehlōhō o tlisetsa ’mele oa hae khathatso.” (Liproverbia 11:17) Setsebi se seng se re “moko-taba maeleng ana ke ho re boitšoaro ba motho ho ba bang, ebang bo botle kapa bo bobe, bo na le liphello tse sa reroang kapa tse sa lebelloang ho eena.” Nahana ka mosali e mong e mocha ea bitsoang Lisa.a Le hoja e se ka morero, kamehla o lieha ho fihla litaetsanong. Ho tloaelehile hore a be morao ho nako ka metsotso e 30 kapa ho feta litokisetsong tsa hae tsa ho kopana le baboleli ba bang ba ’Muso bakeng sa mosebetsi oa boboleli. Lisa ha a itsoele molemo. Na a ka tšoaea ba bang phoso haeba ba khathala ke ho lahleheloa ke nako ea bohlokoa ’me ba qoba ho etsa litokisetso hape le eena?

Motho ea lebeletseng phetheho—motho ea behang lipakane tse phahameng haholo—o iketsetsa sehlōhō. Kamehla o loanela ho finyella lipakane tse sa finyelleheng, o iqeta matla hape oa inyahamisa. Ka lehlakoreng le leng, rea iputsa ha re ipehela lipakane tse utloahalang le tse nahannoeng hantle. Mohlomong ha re utloisise lintho kapele joaloka ba bang. Kapa mohlomong re horeletsoa ke ho kula kapa ho hōla. Re se ke ra nyahamisoa ke tsoelo-pele ea rōna ea moea, empa kamehla re tsoele pele ho bonahatsa kahlolo e molemo ha re sebetsana le mefokolo ea rōna. Rea thaba ha re “etsa sohle” seo re ka se khonang.—2 Timothea 2:15; Bafilipi 4:5.

Ha a qaqisa kamoo motho ea lokileng a itsoelang molemo kateng ha motho ea sehlōhō eena a intša kotsi, morena enoa ea bohlale o re: “Ea khopo o etsa moputso oa bohata, empa ea jalang ho loka, o etsa moputso oa ’nete. Ea emang a tiile bakeng sa ho loka o mocheng oa bophelo, empa ea lelekisang se sebe o mocheng oa lefu la hae. Ba lipelo li khopameng ke ntho e manyala ho Jehova, empa ba sa tšoauoeng phoso litseleng tsa bona baa mo khahlisa. Le hoja matsoho a ka kopana, motho e mobe a ke ke a tsoela pele a sa fuoe kotlo; empa ka sebele bana ba ba lokileng ba tla phonyoha.”—Liproverbia 11:18-21.

Litemana tsena li hatisa ka litsela tse sa tšoaneng ntlha ena ea bohlokoa: Jala ho loka ’me u kotule moputso oa hona. Motho ea khopo a ka ’na a qala leshano kapa a becha e le hore a fumane ntho mahala. Kaha moputso o joalo ke oa ho se tšepahale, a ka ’na a soaba. Motho ea etsang mosebetsi o tšepahalang oa letsatsi o fumana moputso oa ’nete ka hore o sireletsehile. Kaha ea se nang molato oa amoheleha ho Molimo, o na le tšepo ea bophelo bo sa feleng. Empa ho tla etsahala joang ka motho e mobe? “Le hoja matsoho a ka kopana” ho rera bolotsana, ea khopo a ke ke a phonyoha kotlo. (Liproverbia 2:21, 22) Ke khothatso e ntle hakaakang ea ho jala ho loka!

Botle ba Sebele ba ea Nang le Kelello

Solomone o tsoela pele o re: “Joaloka lesale la nko la khauta sefeneng sa kolobe, mosali e motle empa a furalla ho ba le kelello o joalo.” (Liproverbia 11:22) Masale a linko e ne e le mokhabo o tloaelehileng mehleng ea Bibele. Lesale la nko la khauta le kentsoeng lehlakoreng la nko kapa lefufurung la lesoba la nko e ka ba mokhabiso o hlokomelehang habonolo mosaling. Mokhabiso o khethehileng hakaalo e ne e ka ba o sa tšoanelang hakaakang nkong ea kolobe! Hoa tšoana le ka motho e motle ka ntle ea “se nang kelello.” Motho ea joalo ha a tšoaneloe ke mokhabo ebang ke monna kapa ke mosali. Ha oa lokela—ha o mo tšoanele ho hang.

Ke ’nete hore ka tlhaho re ameha ka hore na re shebahala joang. Empa ke hobane’ng ha re ka tšoenyeha ho tlōla ka hore na re shebahala joang sefahlehong kapa ’meleng? Ha ho seo re ka se etsang ka boholo ba libōpeho tsa rōna. Ponahalo ea ’mele hase eona ntho ea bohlokoa. Na hase ’nete hore batho ba bangata bao re ba ratang le ba re khahlang hase lipabala? Botle hase senotlolo sa thabo. Ntho ea bohlokoa ka sebele ke botle ba ka hare ba litšoaneleho tse tšoarellang tsa bomolimo. E se eka re ka ba le kelello ’me ra hlaolela litšoaneleho tse joalo.

“Moea o Fanang ka Seatla se Bulehileng o Tla Nona”

Morena Solomone o re: “Ka sebele takatso ea ba lokileng e ntle; tšepo ea ba khopo ke khalefo.” Ha a bontša hore na sena se joalo joang, o phaella ka ho re: “Ho na le ea hasanyang leha ho le joalo a ntse a ekeletsoa; le ea ithibang ho se nepahetseng, empa ho fella feela ka ho hloka.”—Liproverbia 11:23, 24.

Ha re ntse re khothetse re hasanya—re fetisetsa ho ba bang—tsebo ea Lentsoe la Molimo, ka sebele re ntlafatsa kutloisiso ea rōna ea “bophara le bolelele le bophahamo le botebo” ba lona. (Baefese 3:18) Ka lehlakoreng le leng, ea sa sebeliseng tsebo ea hae, o kotsing ea ho lahleheloa ke seo a nang le sona. E, “ea jalang hanyenyane o tla boela a kotule hanyenyane; ea jalang haholo o tla boela a kotule haholo.”—2 Bakorinthe 9:6.

Morena o tsoela pele o re: “Moea o fanang ka seatla se bulehileng o tla nona [o tla atleha], ’me ea nosetsang ba bang ka bolokolohi o tla nosetsoa ka bolokolohi.” (Liproverbia 11:25) Ha re sebelisa nako ea rōna le maruo a rōna ka bolokolohi ho ntšetsa borapeli ba ’nete pele, re thabisa Jehova haholo. (Baheberu 13:15, 16) O tla ‘bula likhoro tsa moroallo tsa maholimo ’me a re tšollele tlhohonolofatso ho fihlela ho se ho se letho le hlokoang.’ (Malakia 3:10) Ak’u bone feela hore na bahlanka ba hae ba kajeno ba atlehile hakaakang!

Solomone o etsa mohlala o mong hape o bontšang phapang pakeng tsa litakatso tsa ea lokileng le ea khopo, o re: “Ea timanang ka lijo-thollo—sechaba se tla mo rohaka, empa ho na le tlhohonolofatso bakeng sa hlooho ea ea li tlohelang hore li rekoe.” (Liproverbia 11:26) Ha motho a reka thepa e rekisoang ka bongata ha litheko li nyehlisitsoe ’me a e bolokela ho e rekisa ha e haella ’me litheko li se li phahame, a ka fumana phaello. Le hoja a ka rua molemo ka ho kepela thepa ena le ho e bolokela nako ea ha litheko li phahame, batho ka kakaretso ba nyelisa motho ea etsang sena hobane ke moithati. Ka lehlakoreng le leng, motho ea sa ithuiseng ka boemo ba tšohanyetso, o ratoa ke batho.

Morena oa Iseraele ha a re khothalletsa hore re ’ne re lakatse se molemo, kapa se lokileng, o re: “Ea batlang se molemo o tla ’ne a batle kamohelo; empa ha e le ea batlang bobe, bo tla mo oela holimo. Ea tšepang maruo a hae—o tla oa; empa ba lokileng ba tla atleha feela joaloka makhasi.”—Liproverbia 11:27, 28.

Ea Lokileng o Hapa Meea

Ha Solomone a bontša hore na liketso tsa booatla li kotsi hakae, o re: “Ha e le mang kapa mang ea tlisetsang ntlo ea hae khathatso, o tla rua moea.” (Liproverbia 11:29a) Akane ‘o ile a itlisetsa khathatso’ ka phoso ea hae, ’me eena le litho tsa lelapa la hae ba ile ba tlepetsoa ka majoe ho fihlela ba e-shoa. (Joshua, khaolo ea 7) Kajeno, hlooho ea lelapa la Bokreste le ba bang ka lelapeng la eona ba ka ’na ba ameha phosong e fellang ka hore ba khaoloe ka phuthehong ea Bokreste. Monna o tlisetsa lelapa la hae thohako ka hore a hlōlehe ho lumellana le litaelo tsa Molimo le ka ho lumella phoso e mpe ka lelapeng la hae. Eena ’me mohlomong le ba bang ka lelapeng la hae ba qheleloa ka thōko setsoalleng sa Bokreste e le bafosi ba sa bakang. (1 Bakorinthe 5:11-13) O tla fumana’ng? Moea feela—lefeela la mafeela.

Temana e tsoela pele ka ho re: “Leoatla e tla ba mohlanka oa ea pelo e bohlale.” (Liproverbia 11:29b) Kaha leoatla ke sethoto, le ke ke la tšepeloa boikarabelo bo boholo. Ho feta moo, ka lebaka la ho se tsebe ho laola litaba tsa lona, le ka ’na la iphumana le le tlas’a motho e mong ka tsela e itseng. Motho ea sa hlalefang joalo e ka ’na ea e-ba “mohlanka oa ea pelo e bohlale.” Kahoo, ho hlakile hore ke habohlokoa hore re be le kahlolo e molemo hape re be le bohlale bo sebetsang litšebelisanong tsohle tsa rōna.

Morena ea bohlale oa re tiisetsa: “Litholoana tsa ea lokileng ke sefate sa bophelo, ’me ea hapang meea o bohlale.” (Liproverbia 11:30) See se etsahala joang? Motho ea lokileng o fepa ba bang moeeng ka lipuo tsa hae le ka boitšoaro ba hae. Ba khothalletsoa ho sebeletsa Jehova ’me qetellong ba ka fumana bophelo boo Molimo a fanang ka bona.

‘Moetsalibe o Tla Putsoa Haholoanyane’

Maele a boletsoeng ka holimo a re khothalletsa ka matla hakaakang hore re jale ho loka! Solomone o sebelisa ka tsela e ’ngoe molao-motheo o reng “seo motho a se jalang, o tla boela a se kotule,” ’me o re: “Bonang! Ea lokileng—o tla putsoa lefatšeng. Ea khopo le moetsalibe ba lokela ho putsoa hakaakang!”—Liproverbia 11:31.

Le hoja motho ea lokileng a iteka hore a etse se nepahetseng, ka linako tse ling oa fosa. (Moeklesia 7:20) O tla ‘putsetsoa’ liphoso tsa hae ka hore a khalemeloe. Ho thoe’ng ka motho ea khopo ea khethang ka boomo ho nka tsela e mpe ’me a sa iteke ho sokolohela tseleng ea ho loka? Na ha a tšoaneloe ke ‘moputso’ o holingoana—kotlo e matla? Moapostola Petrose o ile a ngola a re: “Haeba motho ea lokileng a ntse a pholosoa ka thata, motho ea se nang bomolimo le moetsalibe ba tla iponahatsa kae?” (1 Petrose 4:18) Kahoo, a re ikemisetseng kamehla ho itsoela molemo ka ho jala peō ka ho loka.

[Mongolo o botlaaseng ba leqephe]

[Setšoantšo se leqepheng la 28]

‘Khahleho’ e ile ea tlisetsa Abigaile “thoriso”

[Setšoantšo se leqepheng la 30]

‘Ea khopo o etsa moputso oa bohata, ea lokileng, o etsa moputso oa ’nete’

[Setšoantšo se leqepheng la 31]

‘Jala haholo, kotula haholo’