Na Lelapa la Hao ke Sebaka sa Khatholoho le Khotso?
“Jehova a nee e mong le e mong oa lōna khatholoho tlung ea monna oa hae.”—RUTHE 1:9.
1. Lilemong tse ka bang 3 000 tse fetileng, ke basali bafe ba ileng ba nka leeto le eang Juda?
LILEMONG tse fetileng tse ka bang 3 000, basali ba bang ba bararo ba ile ba nka leeto le kotsi. Le ne le tla ba nkela libakeng tseo ka kakaretso li tletseng masholu le banna ba tsietsing bophelong. Basali bana ba ne ba le tseleng e haolang naheng e matsaranka ea Moabe. E moholo ho basali bana e ne e le mohlolohali Naomi, ea neng a ikemiselitse ho ea fihla Bethlehema naheng e ratoang ea habo ea Juda. Lehlakoreng ho eena e ne e le bahlolohali ba babeli ba banyenyane, Orpah le Ruthe, basali ba Bamoabe, bao e neng e bile basali ba bara ba neng ba se ba shoele ba Naomi, Kilione le Mahalone. Mamela!
2. Naomi o ne a e-na le takatso efe bakeng sa Orpah le Ruthe?
2 “Khutlang,” ke Naomi eo, “le ipoelle e mong le e mong tlung ea ’m’ae; Jehova a le etse ka mohau, kamoo le etselitseng ’na kateng le ba shoeleng.” Ke eng hape eo Naomi a ileng a bolela hore o lakatsa ha e ka etsahala? O itse, “Jehova a nee e mong le e mong oa lōna khatholoho tlung ea monna oa hae.” (Ruthe 1:8, 9) E, Naomi o ile a phehella lingoetsi tsa hae hore li khutlele ho batho ba habo tsona ka tšepo ea hore har’a batho bahabo tsona, Molimo o ne o tla nea e mong le e mong ho basali bana ba banyenyane khatholoho le matšeliso tse tlisoang ke ho ba le monna ea molemo le lelapa le molemo.
3. Ruthe o ile a nka boemo bofe, ka phello efe?
3 Orpah o ile a khutla, empa Ruthe ea tšepahalang ha aa ka a khutla. Ruthe ha a hana ho furalla matsal’ae, o ile a ikemisetsa hore: “Chaba sa hao ke chaba sa ka, ’me Molimo oa hao ke Molimo oa ka.” Ka phello efe? E, Ruthe o ile a fumana lelapa la khatholoho le khotso ho Boaze ’me a neoa “moputso o phethehileng”! O ile a fetoha e mong oa bo-khono’a Morena Davida le oa Morena oa Davida eo ho seng motho ea ka tšoanang le eena, Jesu Kreste.—Ruthe 1:16; 2:12; 4:13-22; Pesaleme ea 110:1; Mattheu 1:1-6.
4. Ho botsoa potso efe e etsang hore motho a nahane ka thata?
4 Naomi o ne a lakatsa hore Jehova a nee e mong le e mong ho lingoetsi tsa hae neo ea lenyalo le sireletsehileng le lelapa la khatholoho le khotso. Ka sebele, Molimo o batla ha bophelo ba lelapa ba bahlanka ba hae e le bo nang le khutso. Haeba u paki ea Jehova, na lelapa la hao ke sebaka sa khatholoho le khotso?
Ho Khetha Molekane ea Nepahetseng
5. Haeba u Mokreste ea seng lenyalong ea nahanang ho kena lenyalong, bohato ba pele bo isang bophelong ba lelapa bo nang le khutso ke bofe?
5 Haeba u Mokreste ea seng lenyalong ea rerang ho kena lenyalong, ha ho pelaelo hore u na le tšepo ea ho fumana bophelo ba lelapa bo nang le khutso. Bohato ba pele bo isang ntlheng eo bo hlakisoa ke moapostola Pauluse ea ileng a ngola: “Mosali o tlameletsoe ho monna oa hae ke molao mehleng eohle eo monna oa hae a phelang ka eona; empa ekare ha monna oa hae a shoele, eba o lokolotsoe, a ka nyalana le eo a mo ratang, e mpe e be Moreneng.”—1 Ba-Korinthe 7:39.
6. (a) Ho ‘nyala feela Moreneng’ ho bolela eng? (b) Ke lipotso life tse lokelang ho nahanoa ke ea batlang molekane oa lenyalo? (c) Ke hobane’ng ha motho a lokela ho khetha ka thapelo molekane ea kolobelitsoeng?
6 Ho ‘nyala feela Moreneng’ ho bolela ho kena lenyalong feela le molumeli-’moho le uena. Empa Mokreste ha aa lokela ho potlakela ho kena lenyalong, le haeba a kena ho lona le motho ea inehetseng ho Jehova. Na kannete motho eo o hlile o ‘batla ho loka le boikokobetso’? (Sofonia 2:3) Na ke motho ea sebeletsang Molimo ka pelo eohle? Na motho eo o hlile o bua ho tloha pelong e tletseng liphihlelo tse lerato tsa thoriso ho Jehova? Na tšebeletso ea tšimo ke karolo ea ka mehla le e ka sehloohong bophelong ba motho eo? Na o na le litšoaneleho tse hlokahalang bakeng sa tšebeletso le bakeng sa lenyalo la Bokreste? E, le eena molekane ea kolobelitsoeng o lokela ho khethoa ka bohlale le ka thapelo. Kamoo ho ka khonehang, tiisa hore molumeli eo o na le litšoaneleho tse ntle tsa moea. Kopano e joalo e thibela ho imeloa kelellong le masisa-pelo tse tšoenyang khotso tse atisang ho ba teng malapeng a arohaneng bolumeling.
7. Bakeng sa thabo e khōlō ka ho fetisisa lenyalong, ho hlokahala eng?
7 Lenyalong la Bakreste ba babeli ba inehetseng ho ka khahlametsoa litlhoko tsa maikutlo ’me lintho tsa moea li ka abelanoa hammoho. Hona ho fella ka tlamahano ea batho e atamelaneng ka ho fetisisa e ka fumanehang. Ka sebele banna le basali ba Bakreste ba lakatsa tlamahano e haufi le balekane ba bona ba lenyalo. Batho ba bōpiloe ba e-na le tšusumetso ea ho rapela, ’me thabo ea rōna e khōlō ka ho fetisisa e tlisoa ke ha re nka mehato e loketseng ho khotsofatsa seo re se hlokang moeeng. (Mattheu 5:3) Ha re hlokomela sena, ka sebele re ke ke ra rata ho hlompholla Jehova ka ho nyalana le motho ea sa lumelang ’me kahoo ra ikamoha bonngoe bona ba moea boo e leng khothatso lenyalong. (Deuteronoma 7:3, 4) E, bakeng sa thabo e khōlō ka ho fetisisa lenyalong, tiisa hore Molimo o teng lenyalong la hao. “Leqhoele” le joalo la tšoantšetso le “meloho e meraro ha le phakise ho khaoha.” (Moeklesia 4:12) Ka sebele, ho ba le Jehova Molimo lenyalong la hao ho tla le matlafatsa ’me ho tla thusa hore lelapa la hao e be sebaka sa khatholoho le khotso.
Keletso e Hōlisang Khotso ka Lapeng
8. Bakeng sa Bakreste ba lenyalong, ke keletso efe e hlokomelehang ka ho khethehileng?
8 Har’a Bakreste ba seng ba le lenyalong, ho hlokahala eng bakeng sa lelapa le nang le khatholoho le khotso? Ha e le hantle, ho hlokahala lintho tse ngata, empa ho hlokomelehang ka ho khethehileng ke keletso ea Pauluse e ho Ba-Efese 5:21-33. Ke ’nete hore monna kapa mosali a ka ’na a leka ho sebelisa mantsoe ao ho totobatsa mefokolo ea molekane oa hae. Empa ke ho molemo hakaakang hore u bee maikutlo keletsong e fumanoang moo hore u e sebelise ka bouena!
9. Pauluse o ile a fana ka keletso efe bakeng sa banna ba Bakreste?
9 Haeba u monna oa Mokreste, ho sebelisa ka bouena keletso ea Pauluse ho tla thusa ho etsa hore lelapa la hao e be sebaka sa khatholoho le khotso. Moapostola oa phehella: “Lōna banna, ratang basali ba lōna, joalo ka ha Kreste le eena a ratile Kereke, ’me a iteletse lefu ka baka la eona.” Pauluse o boetse a re: ‘Ka mokhoa o joalo le bona banna ba tšoanetse ho rata basali ba bona joalo ka ’mele oa bona. Ea ratang mosali oa hae, eba oa ithata. Hobane ha ho e-so ho be motho ea kileng a hloea nama ea hae le ka mohla o le mong; empa o ee a e fepe, a e baballe, joalo ka ha Kreste le eena a etsa Kereke . . . e mong le e mong ho lōna a fele a rate mosali oa hae joalo ka ha a ithata.’ Monna o lokela ho ‘rata mosali oa hae joaloka ha a ithata’—joalokaha eka ke eena mosali. Ke ho loketseng hakaakang, kaha ‘ba babeli bao ba se ba fetohile nama e le ‘ngoe’!—Genese 2:24.
10. Ka lebaka la 1 Timothea 5:8, monna oa Mokreste o na le boikarabelo bofe?
10 Monna ea ratang mosali oa hae joalokaha a ithata o tla nka ketello-pele litabeng tsa moea. O jara boikarabelo bakeng sa boemo bo teng ka lapeng la hae ’me, kamoo re ka bolelang kateng, ka nepo a ke ke a tlohela hore lintho li tsoele pele ntle ho taolo. Che, o lokela ho hlokomela hantle lithahasello tsa lintho tse bonahalang le tsa moea tsa lelapa lohle. Pauluse o itse: “Ekare ha e mong a sa baballe bahabo, haholo ba ntlo ea hae, eo o latotse tumelo, ’me o fetisoa ke ea sa lumelang.”—1 Timothea 5:8.
11. Pauluse o fana ka keletso efe bakeng sa basali ba Bakreste?
11 Mosali oa Mokreste a ka etsa ho hongata ho etsa hore lelapa e be sebaka sa khatholoho le khotso. Bakeng sa basali, Pauluse o fana ka keletso ena e bululetsoeng: “Lōna basali, le ikokobetse ka tlas’ a banna ba lōna, joalo ka ha le ikokobetsa ho Morena; hobane monna ke hlooho ea mosali, joalo ka ha Kreste le eena e le hlooho ea Kereke, ’me ke eena ’Moloki oa ’mele oa hae. Joalo ka ha Kereke e ikokobetsa ka tlas’a Kreste, basali le bona ba ikokobetse ho banna ba bona joalo nthong tsohle . . . ’me mosali eena a hlomphe monna oa hae [“ka ho tebileng,” NW].” (Ba-Efese 5:22-24, 33) ‘Hlompho ena e tebileng’ e tlatsetsa ho etseng hore lelapa e be sebaka sa khatholoho le khotso. Ka sebele, e fapana haholo le boikutlo ba basali ba bangata ba lefatše ba nang le moea oa boitaolo, o phephetsang, o tšoenyang le o ferekanyang lelapa.
12. Banna le basali ba Bakreste ba lokela ho itšoara joang?
12 Ho hlokahala hore banna le basali ba Bakreste ba itšoare ka litsela tse hōlisang lerato le tlhompho. Monna o lokela e be ea nahanelang, ea lerato, le ea hōlileng moeeng. Mosali eena o lokela hore e be ea tšabang Molimo, ea sebelisanang le monna, le ea ratehang. Ha ho thata ho bona hore na boikutlo bo joalo bo ne bo tla etsa lehae hore e be sebaka sa khatholoho le khotso joang.
Le ka Mohla “le se ke la Nea Diabolose Sebaka”
13. Pauluse o fana ka keletso efe ho Ba-Efese 4:26, 27?
13 Kaha batho ha baa phethahala, ho ka ’na ha se be bonolo ho boloka lelapa le nang le khotso. Ka mohlala, likhatello tse hlahang kantle li ka ’na tsa fella ka boima kelellong bo ka ’nang ba amoha lelapa khotso. Empa ho sebelisa keletso ea Pauluse ho Ba-Efese 4:26, 27 ho ka tlatsetsa khutsong ea malapa a rōna. Pauluse o ile a ngola: “Ekare ha le halefa, le se ke la etsa sebe; letsatsi le se ke la phirimela bohale ba lōna; ’me le se ke la nea Diabolose sebaka.” Le haeba monna kapa mosali a e-na le lebaka la hore a halefe ka nako e ’ngoe, ha ho lea mong ho bona ea lokelang ho lumella hore boemo bona ba ho halefa bo fetohe sebe ka ho lula a halefile le ka ho koetla bora. Le ka mohla re se ke ra lumella hore Satane Diabolose, motšoenyi oa khotso a amohe malapa a rōna a Bokreste khotso!—1 Petrose 5:8.
14. Haeba bothata bo bong bo bakile pherekano e itseng, ho fanoa ka tlhahiso efe bakeng sa ho khutlisa khotso ea lelapa?
14 Ha e le hantle, bakeng sa khotso ea ka lapeng, molekane e mong le e mong oa lenyalo o tlameha ho sebelisa keletso ea Bibele. Haeba bothata bo itseng bo baka pherekano, ho rapella moea oa Molimo hammoho ho ka fella ka ho bontša tholoana ea oona le ka ho tsosolosa khotso ea ka lapeng. (Luka 11:13; Ba-Galata 5:22, 23) E, le tlas’a maemo a lekang ka ho fetisisa, tsela ena e tla thusa ho etsa hore lelapa e be sebaka sa khatholoho le khotso.
Karolo ea Bana Khotsong ea Lelapa
15. Bana ba ka thusa joang ho hōlisa khotso ea lelapa?
15 Bana le bona, ba ka thusa ho hōlisa khotso ea lelapa. Joang? Ka ho bontša moea oa kutlo le oa tšebelisano. Moea o joalo o itšetlehile haholo-holo ka thuto ea Mangolo eo ba e fumanang le ka tsela eo motsoali oa Mokreste a phethahatsang karolo ea hae joaloka moruti. Karolo ea koetliso ena ea bohlokoa ke ho bea mohlala o nepahetseng joaloka batsoali. Joalokaha Liproverbia 22:6 e bea litaba hantle ha e re: “Ruta mohlankana tsela eo a tšoanetseng ho e tsamaea; le mohla a tsofalang, a ke ke a e kheloha.” Ka koetliso e ntle le ka mohlala o motle oa botsoali, ke seoelo bana ba ka khelohang tsela ena e nepahetseng. Ha e le hantle, ho hongata ho itšetlehile ka hore na koetliso ena ke ea mofuta ofe le e fellang kae, haesita le ka pelo ea ngoana.
16. Tabeng ea Timothea re na le mohlala ofe bakeng sa ho koetlisa ngoana?
16 Qala ho koetlisa bana ba hao moeeng ha ba sa ntsane ba le banyenyane haholo. Seo se ile sa etsoa tabeng ea Timothea, hobane Pauluse o ile a mo phehella: “Tsoela pele linthong tseo u ithutileng tsona le tseo u ileng ua phehelloa hore u li lumele, u ntse u tseba hore na u ithutile tsona ho batho bafe le hore ho tloha boseeng u tsebile mangolo a halalelang, a khonang ho u hlalefisetsa poloko ka tumelo e mabapi le Kreste Jesu.” (2 Timothea 3:14, 15, NW) E, Timothea o ile a ‘phehelloa ho lumela’ linnete tsa Mangolo. Mona ho sebelisitsoe lentsoe la Segerike le bolelang “ho phehelloa ka ho tiileng ka [ntho e itseng]; ho tiisetsoa [ntho e itseng].” (New Thayer’s Greek-English Lexicon, leqephe 514) ‘Phehello eo e tiileng’ e ne e hloka boiteko bo matla ka lehlakoreng la ’mè oa Timothea Eunice, le nkhono’ae Loise bao e neng e le Bakreste. Ba ile ba atleha ho fetisetsa ho Timothea ‘tumelo e se nang boikaketsi,’ le hoja ho bonahala hore ntate oa hae e ne e se molumeli. (2 Timothea 1:5, TLP) Na u sebeletsa ho hōlisa tumelo e tšoanang ho bana ba hao?
17. Ho na le bopaki bofe ba hore motho a ka rutoa ho tloha boseeng?
17 Timothea o ile a rutoa Mangolo ho tloha boseeng. Ka baka leo, le ka mohla u se ke ua tella matla a ngoana a ho ithuta. The New York Times e ile ea tlaleha hore ho ea ka phuputso e ’ngoe, “likarolo tse ling tsa boko ba bana, li feta tsa batho ba baholo ka makhetlo a mabeli ka libaka tse kang makala a sefate moo lisele tsa boko li kopanang teng.” Haesita le bana ba banyenyane haholo ba ka ithuta ho hong ka ho hotle le ho hobe, ho thabisang kapa ho bohloko. Bukeng ea hae The Brain, Richard M. Restak, M.D., o re: “Linthong tsohle tse phelang, ho ka bolokoa likhopolo ka bokong ho ea ka hore na ke tsa bohlokoa hakae bakeng sa pholoho. Phoofolo e ‘hopola’ e e tsomang ’me e baleha hang ha ho hlaha letšoao la pele la hore sera sa eona sea atamela. Lintho tse ka hopoloang li kolokisoa hape ka matla a hore na li bile le phihlelo efe maikutlong. Joaloka bana, ha ho hlokahale hore re bolelloe ho feta hang hore re se ke ra bea matsoho a rōna holim’a setofo se chesang.” Ha e le hantle, ho sa ntsane ho e-na le ho hongata ho tla ithutoa ka hore na boko bo sebetsa joang, empa ngoana a ka ithuta ka phihlelo. Ka mohlala, le ha ngoana a le monyenyane haholo, a ka rutoa hore a lule a khutsitse libokeng tsa Bokreste.
18. Ho Ba-Efese 6:1-4, Pauluse o ile a fana ka keletso efe ho bana le batsoali?
18 Ha bana ba ntse ba hōla, ba ka amohela taeo ea moea ka ho tsoetseng pele. Har’a lintho tse ling, ba ka ithuta hore Molimo o lebeletse hore ba utloe batsoali ba bona. Hona ho hloka koetliso e tiileng empa e le e lerato ea botsoali, hobane Pauluse o ile a ngola: “Bana, utloang batsoali ba lōna Moreneng hobane ke ntho e lokileng. Hlonepha ntat’ao le ’m’ao—ke oo molao oa pele o nang le pallo—u tle u be le lehlohonolo, ’me u phele halelele lefatšeng. ’Me lōna bo-ntat’a bana, le se ke la halefisa bana ba lōna; le mpe le ba hōlise ka ho ba laea le ka ho ba rutela Moreneng.” (Ba-Efese 6:1-4) Bana ba utloang ba tlatsetsa haholo ho etseng lelapa sebaka sa khatholoho le khotso.
19. Ke eng e ka matlafatsang tlamahano ea batsoali le bana?
19 Empa ke eng e ka matlafatsang tlamahano ea bana le batsoali? Ho bala Bibele le likhatiso tsa Bokreste hammoho ka sebele ho ka thusa ho etsa sena. Likhatiso tse kang Buka ea ka ea Lipale tsa Bibele le Ho Mamela Mosuoe e Moholo li molemo ka ho khethehileng ho thusa ba banyenyane. Ha ho baloa Bibele le ka linako tse ling, hatisa lerato bakeng sa Molimo. Ha ho jeoa lijo, bua lipolelo tse rorisang Jehova joaloka Mofani e Moholo. Ha u etile le bana ba hao, tlotla Molimo ka meeka ea pōpo—limela, lipalesa, lifate, lithaba, melatsoana, matša, le liphoofolo. Ha le tšoarehile tšebeletsong ea tšimo, iphe menyetla ea ho hlalosa lerato la Molimo. Letsatsi le letsatsi, thusa ngoana oa hao ho hōla leratong bakeng sa Jehova joaloka motho. Ha e le hantle, e le hore u ka finyella pelo ea ngoana oa hao, lerato le joalo le lokela ho ba pelong ea hao.—Deuteronoma 6:4-7.
20. Khalemelo e loketseng ke ea bohlokoa hakae?
20 Le ka mohla u se ke ua lebala hore khalemelo ea hlokahala. Ha e etsoa ka tšoanelo ’me e amoheloa, “e . . . kotulisa khotsong litholoana tsa ho loka.” (Ba-Heberu 12:11) Ka hona bana bao ka bohlale ba ikokobeletsang khalemelo ea batsoali ba tlisetsa lelapa thabo le tlhompho ’me ba hōlisa lebitso la lona le letle. (Liproverbia 10:1; 13:1; 23:24, 25) Ka sebele, batsoali le bana ba etsa lelapa la bona sebaka sa khatholoho le khotso ka ho phethahatsa karolo ea bona ea Mangolo.
Bolokang Lelapa la Khatholoho le Khotso
21. Ho ea ka Liproverbia 24:3, 4 lelapa le ka bolokoa e le sebaka sa khatholoho le khotso joang?
21 Lelapa le ka bolokoa e le sebaka sa khatholoho le khotso joang? Maele a re: “Ntlo e hahuoa ka bohlale, e tiisoa ka masene, ’me ke ka tsebo likamore tsa eona li tlalang menono ea bohlokoa, e khahlehang.” (Liproverbia 24:3, 4) Ka tsebo le ka mosebetsi tsa lelapa le mahlaha-hlaha, ntlo e ka ’na ea tlala lintho tse ntle tse bonahalang. Empa lelapa le ka hahuoa ’me la theoa motheong o tiileng haeba feela litho tsa lona li bontša masene ’me li sebelisa bohlale ba bomolimo, li sebelisa tsebo ea Mangolo ka mokhoa o nepahetseng. E, bohlale bo haha lelapa ’me bo nolofatsa bophelo ba lona bo atlehileng e le le momahaneng.
22. Ho sebelisa litaeo tsa Molimo ho tla fella ka eng?
22 Ho sebelisa litaeo tsa Molimo ka lapeng ho tla fella ka khotso, hobane Baiseraele ba ile ba bolelloa: “’Na Jehova, Molimo oa hao, ke u ruta se u tšoanelang, ke u tsamaisa ka tsela eo u tšoanetseng ho tsamaea ka eona. Oho! hoja u ka lemoha litaelo tsa ka! khotso ea hao e ka ’na ea phalla joalo ka nōka; ho loka ha hao ho ka tlala joaloka maqhubu a leoatle.” (Esaia 48:17, 18) Ka baka leo, e se eka bohle banna, basali, le bana ba barapeli ba ka sebelisa bohlale ba leholimo. Ka hona malapa a rōna ka mehla e ka ba sebaka sa khatholoho le khotso.
Na ua Hopola?
◻ Bakeng sa bophelo bo nang le khutso ba lelapa, Mokreste ea seng lenyalong ea rerang ho kena lenyalong o lokela ho etsa khetho efe?
◻ Ho ea ka Ba-Efese 5:21-33, banna le basali ba lokela ho etsa eng ho finyella khotso ea lelapa?
◻ Ho sebelisa keletso e ho Ba-Efese 4:26, 27 ho ka thusa joang ho etsa lelapa sebaka sa khotso?
◻ Ke ka tsela efe bana ba ka tlatsetsang khotsong ea lelapa?
◻ Re ka boloka malapa a rōna e le libaka tsa khatholoho le khotso joang?
[Setšoantšo se leqepheng la 17]
Banna le basali ba Bakreste ba lokela ho itšoara ka litsela tse tla hōlisa lerato le tlhompho
[Setšoantšo se leqepheng la 18]
Timothea o ile a rutoa linnete tsa Molimo ho tloha boseeng. Na u thusa bana ba hao hore ba hōle tsebong le leratong bakeng sa Jehova?