“Jehova o Entse Seo a Neng a se Hopotse”

 1. Ha Jerusalema e se e timelitsoe, Jeremia o ile a re’ng ka boprofeta ba Jehova?

JERUSALEMA e ne e le lesupi. Ho ne ho ntse ho kunkela mosi oa mollo o qaliloeng ke bahlōli ba Bababylona. Jeremia o ne a ntse a hopola seboko se tšabehang sa batho ba neng ba bolaoa. O ne a boleletsoe hore na ke sefe se neng se tla etsahala ’me lintho li ile tsa etsahala hantle ka tsela eo Molimo a neng a e boletse. Moprofeta Jeremia o ile a feheloa eaba o re: “Jehova o entse seo a neng a se hopotse.” Ho timetsoa ha Jerusalema e ile ea e-ba tlokotsi e kaakang!—Bala Lillo Tsa Jeremia 2:17.

 2. Ke boprofeta bofe bo neng bo boletsoe makholo a lilemo esale pele, boo Jeremia a ileng a bona ha bo phethahala?

² Ka sebele, Jeremia o ile a bona ha ho phethahala boprofeta bo bongata bo neng bo boleletsoe batho ba Molimo ho akarelletsa le boprofeta ba mehleng ea boholo-holo. Makholo a lilemo pejana, Moshe o ile a bolella Baiseraele hore na litholoana tsa ho mamela Molimo kapa ho se mo mamele e ne e tla ba life—e ne e tla ba “tlhohonolofatso” kapa “thohako.” Jehova o ne a lakaletsa batho ba hae se molemohali, e leng litlhohonolofatso. Ka lehlakoreng le leng, thohako e neng e tla ba teng ka lebaka la ho se mamele, e ne e tla ba e tšabehang. Moshe o ile a fana ka temoso eo Jeremia le eena a ileng a e pheta hamorao, e reng batho ba neng ba tla iphapanyetsa Jehova le ba neng ba tla ba khahlanong le eena, ba ne ba tla be ba “je nama ea bara ba bona le nama ea barali ba bona.” (Deut. 30:19, 20; Jer. 19:9; Lev. 26:29) E ka ’na eaba batho ba bang ba ’nile ba ipotsa, ‘Na ebe ntho e tšabehang hakaalo e ne e ka hla ea etsahala?’ Ka sebele, seo se ile sa etsahala nakong ea thibella ea Bababylona, ha ho ne ho se na lijo. Jeremia o ile a tlaleha sena: “Matsoho a basali ba nang le qenehelo a phehile bana ba bona. Ba fetohile ba joaloka bohobe ba matšeliso ho motho nakong ea ho ripitloa ha morali oa batho ba heso.” (Lillo 4:10) E ne e le tlokotsi e tšabehang hakaakang!

 3. Morero oa Molimo e ne e le ofe ha a ne a romela baprofeta ho batho ba hae?

³ Ho hlakile hore morero oa Jehova ha a ne a roma baprofeta ba kang Jeremia, e ne e se feela ho phatlalatsa timetso e neng e tla. Molimo o ne a batla hore batho ba hae ba boele ba phele ka botšepehi. O ne a batla hore baetsalibe ba bake. Esdrase o ile a re: “Jehova Molimo oa baholo-holo ba bona a ’na a romeletsa khahlanong le bona ka manģosa a hae, a romeletsa nako le nako, hobane o ne a qenehela batho ba hae le sebaka sa hae sa bolulo.”—2 Likron. 36:15; bala Jeremia 26:3, 12, 13.

 4. Jeremia o ne a ikutloa joang ka molaetsa oo a neng a o phatlalatsa?

⁴ Joaloka Jehova, Jeremia le eena o ne a qenehela batho ba habo. U ka bona seo mantsoeng ao a ileng a a bua pele Jerusalema e timetsoa. O ne a tšoenyehile haholo ka lebaka la koluoa eo e neng e le haufi. Ena e ne e le koluoa e ka beng e ile ea qojoa haeba feela batho ba ne ba ile ba mamela molaetsa oo Jeremia a neng a ba bolella oona ’me ba phetha se neng se boleloa! Ak’u nahane hore na Jeremia o ne a ikutloa joang ha a ne a ntse a phatlalatsa molaetsa oa Molimo. O ile a hooa a re: “Mala a ka, mala a ka! Ke utloa bohloko bo boholo marakong a pelo ea ka. Pelo ea ka e morusu ka hare ho ’na. Nke ke ka khutsa, etsoe moea oa ka o utloile molumo oa lenaka, mokhosi oa ntoa.” (Jer. 4:19) Ho hang o ne a ke ke a tlohela ho bua ka koluoa e neng e atamela.

 5. Ke hobane’ng ha Jeremia a ne a kholisehile ka molaetsa oo a neng a o phatlalatsa?

⁵ Ke hobane’ng ha Jeremia a ne a ka kholiseha hore seo a neng a se profetile se ne se tla phethahala? (Jer. 1:17; 7:30; 9:22) E ne e le monna ea nang le tumelo ea neng a ithutile Mangolo ’me o ne a tseba hore Jehova ke Molimo ea profetang ’nete. Lintho tse etsahetseng historing li bontšitse hore Jehova o khona ho bolela liketsahalo esale pele, le liketsahalo tseo ho neng ho bonahala eka li ke ke tsa etsahala tse kang ho lokolloa ha Baiseraele botlamuoeng Egepeta. Jeremia o ne a tseba ka tlaleho ea buka ea Exoda le mantsoe a ileng a buuoa ke motho e mong ea ileng a bona ha seo se etsahala. Joshua o ne a ile a hopotsa Baiseraele ba habo sena: “Le tseba hantle ka lipelo tsa lōna tsohle le ka meea ea lōna eohle hore ha ho lentsoe leha le le leng mantsoeng ’ohle a molemo ao Jehova Molimo oa lōna a le boleletseng ’ona le hlōlehileng ho phethahala. A phethahetse kaofela bakeng sa lōna. Ha ho lentsoe leha le le leng la ’ona le hlōlehileng ho phethahala.”—Josh. 23:14.

6, 7. (a) Ke hobane’ng ha u lokela ho thahasella liphatlalatso tsa Jeremia tsa boprofeta? (b) Ke eng e tla u thusa hore u kholisehe ka molaetsa oo u o phatlalatsang?

⁶ Ke hobane’ng ha u lokela ho tsoela pele u ela hloko boprofeta boo Jeremia a ileng a bo phatlalatsa? Lebaka la pele, o ne a e-na le mabaka a utloahalang a ho kholiseha hore Jehova o ne a tla phethahatsa seo a se boletseng. La bobeli, lintho tse ling tseo Molimo a ileng a li phatlalatsa ka Jeremia lia phethahala hona joale ’me ke hona u tla bona ha tse ling li phethahala. La boraro, palo ea lintho tseo Jeremia a ileng a li phatlalatsa lebitsong la Molimo hammoho le cheseho eo a ileng a li phatlalatsa ka eona, e ile ea etsa hore e be mohlanka oa Molimo ea ikhethang. Setsebi se seng se re: “Esita leha a bapisoa le baprofeta ba bang, Jeremia oa ipabola.” Jeremia e ne e le moprofeta oa bohlokoa tšebelisanong ea Molimo le batho ba Hae hoo ha Jesu a ne a bua, batho ba bang ba ileng ba mo utloa, ba neng ba nahana hore e tlameha ebe ke Jeremia.—Mat. 16:13, 14.

⁷ Joaloka Jeremia, u phela nakong ea ha ho phethahala boprofeta ba Bibele ba bohlokoa haholo. Ho feta moo, joaloka Jeremia, u lokela ho lula u kholisehile hore litšepiso tsa Molimo li tla fela li phethahale. (2 Pet. 3:9-14) U ka etsa seo joang? Ka hore u tsoele pele u tiisa tšepo eo u nang le eona tabeng ea hore Lentsoe la Molimo la boprofeta le tšepahala ka ho feletseng. Ka lebaka leo, khaolong ena re tla hlahloba bo bong ba boprofeta boo Jeremia a ileng a bo phatlalatsa le boo a ileng a bona ha bo phethahala. Boprofeta bo bong boo re tla bo tšohla bo ile ba phethahala hamorao. Bo bong bo u ama ka kotloloho hona joale ’me bo tla ama bokamoso ba hao. Etsa hore sena seo re tla se tšohla se tiise tšepo eo u nang le eona Lentsoeng la Jehova la boprofeta e le hore u kholisehe haholoanyane hore ‘o tla etsa seo a se hopotseng.’—Lillo 2:17.

8, 9. Tsela e ’ngoe eo Bibele e ikhethang ka eona ke efe?

⁸ Ho na le batho ba bangata ba lekang ho noha bokamoso. Nahana ka litsebi tsa moruo, bo-ralipolotiki, batho ba sebelisanang le meea le balepi ba maemo a leholimo. Ha ho pelaelo hore u hlokometse kamoo ho leng thata kateng hore batho ba lepe ka nepo hore na ho tla etsahala’ng ka mor’a matsatsi a seng makae kapa ka mor’a libeke tse seng kae. Empa Bibele eona e tsebahala ka ho profeta lintho ka nepo. (Esa. 41:26; 42:9) Boprofeta ba Jeremia kaofela bo ne bo nepahetse, ebang o ne a bua ka ntho e neng e tla etsahala haufinyane kapa e neng e tla etsahala khale. Boholo ba bona bo ne bo bua ka batho ka bomong kapa ka lichaba. A re ke re qaleng ka ho tšohla bo seng bokae bo ileng ba phethahala ha Jeremia a ntse a phela.

⁹ Kajeno, ke mang ea ka nohang hore na boemo ba lefatše e tla be e le bofe ka mor’a selemo se le seng kapa tse peli? Ka mohlala, ke setsebi sefe sa litaba tsa machaba seo ka nepo se ka bolelang esale pele hore na mebuso e tla fetoha kapa che? Leha ho le joalo, Molimo o ile a susumetsa Jeremia hore a profete hore Babylona e ne e tla laola linaha tse ngata. O ile a re Babylona e ne e le “senoelo sa khauta” seo Jehova a neng a tla se sebelisa ho tšollela bohale ba hae khahlanong le Juda, khahlanong le metse e mengata e haufi le khahlanong le lichaba tse ngata tse haufi, a li qobelle hore e be bahlanka. (Jer. 51:7) Sena ke sona seo Jeremia le batho ba mehleng ea hae ba ileng ba bona ha se etsahala.—Bapisa le Jeremia 25:15-29; 27:3-6; 46:13.

10. Jehova o ile a bolela esale pele hore ho ne ho tla etsahala’ng ka marena a mane a Juda?

¹⁰ Jehova o ile a boela a sebelisa Jeremia ho bontša hore na ho ne ho tla etsahala’ng ka marena a mane a Juda. Mabapi le Joakaze, kapa Shalume, e leng mora oa Morena Josiase, Molimo o ile a bolela esale pele hore o ne a tla isoa kholehong le hore o ne a ke ke a hlola a khutlela Juda. (Jer. 22:11, 12) Seo se ile sa etsahala. (2 Mar. 23:31-34) Molimo o ile a bolela hore mohlahlami oa Joakaze e leng Jojakime, o ne a tla patoa ka “lepato la esele e tona.” (Jer. 22:18, 19; 36:30) Bibele ha e bolele ka ho toba hore na o ile a shoa joang kapa hore na ho ile ha etsoa’ng ka setopo sa hae, empa ea bontša hore mora oa hae Jojakine o ile a mo hlahlama nakong eo motse o neng o thibeletsoe. Jeremia o ile a bolela esale pele hore Jojakine (eo hape a neng a tsejoa e le Konia kapa Jekonia) o ne a tla isoa kholehong Babylona ’me o ne a tla shoella teng. (Jer. 22:24-27; 24:1) Seo se ile sa etsahala. Ho ile ha etsahala’ng ka morena oa ho qetela e leng Tsedekia? Jeremia o ile a bolela esale pele hore ho ne ho tla nehelanoa ka Tsedekia matsohong a lira tsa hae ’me li ne li ke ke tsa mo qenehela. (Jer. 21:1-10) Ho ile ha etsahala’ng? Lira tseo li ile tsa fela tsa mo hapa. Li ile tsa bolaea bara ba hae ba banyenyane ka pel’a mahlo a hae, tsa mo foufatsa eaba li mo isa Babylona moo a ileng a shoella teng. (Jer. 52:8-11) Ka sebele, boprofeta bona kaofela bo ile ba phethahala.

11. Hanania e ne e le mang, hona Jehova o ile a bolela esale pele hore ho ne ho tla etsahala’ng ka eena?

¹¹ Ho Jeremia khaolo ea 28, re bala hore nakong ea puso ea Tsedekia, moprofeta oa bohata Hanania o ile a hanyetsa phatlalatso eo Jehova a ileng a e etsa ka Jeremia ea hore Babylona e ne e tla hatella Jerusalema. Hanania o ile a iphapanyetsa se neng se boletsoe ke Molimo, eaba o bolela hore joko ea bokhoba eo Nebukadnezare a neng a e jarisitse Juda le linaha tse ling, e ne e tla rojoa. Leha ho le joalo, ka tataiso ea Jehova, Jeremia o ile a pepesa leshano la Hanania, a pheta mantsoe a hore lichaba tse ngata li ne li tla sebeletsa Bababylona, a ba a bolella moprofeta eo oa bohata hore o ne a tla shoa pele selemo seo se fela. Ho ile ha fela ha e-ba joalo.—Bala Jeremia 28:10-17.

12. Boholo ba batho ba mehleng ea Jeremia ba ile ba etsa joang ha ba utloa molaetsa oa hae o ka sehloohong oa boprofeta?

¹² Ho hlakile hore molaetsa o ka sehloohong oa boprofeta oo Molimo a ileng a o fa Jeremia o ne o le mabapi le ho timetsoa ha Jerusalema. Jeremia o ile a fana ka temoso khafetsa hore motse o ne o tla timetsoa haeba Bajuda ba ne ba sa bakele borapeli ba bona ba litšoantšo, ho hloka toka le pefo. (Jer. 4:1; 16:18; 19:3-5, 15) Batho ba bangata ba mehleng ea Jeremia ba ne ba nahana hore le ka mohla Jehova o ne a ke ke a etsa ntho e joalo. Tempele ea Molimo e ne e le Jerusalema. Na o ne a ka lumella hore sebaka seo se halalelang se timetsoe? Ba ne ba nahana hore ntho eo e ke ke ea etsahala. Leha ho le joalo, ua tseba hore Jehova ha a bue leshano. O ile a etsa seo a neng a se hopotse.—Jer. 52:12-14.

13. (a) Mehla ea rōna e tšoana joang le ea Jeremia? (b) Ke hobane’ng ha u lokela ho thahasella litšepiso tseo Molimo a ileng a li fa batho ba bang ba mehleng ea Jeremia?

¹³ Kajeno, batho ba Molimo ba iphumana ba le boemong bo tšoanang le ba batho ba neng ba tšepahala ho Jehova mehleng ea Jeremia. Rea tseba hore haufinyane Jehova o tla tlisetsa bohle ba hanang ho mamela litemoso tsa hae tlokotsi. Leha ho le joalo, re ka khothatsoa ke litšepiso tsa hae tsa boprofeta, joalokaha li ile tsa khothatsa Bajuda ba ileng ba tšepahala borapeling bo hloekileng mehleng ea Jeremia. Kaha Barekabe ba ile ba tšepahala ho Jehova ba ba ba tšepahalla litaelo tsa moholo-holo oa bona, Molimo o ile a bolela hore ba ne ba tla pholoha ha Jerusalema e timetsoa. Ba ile ba fela ba pholoha. Sena se ka ’na sa bonoa tabeng ea hore ebe hamorao ho buuoa ka “Malkija mora oa Rekabe,” ea ileng a thusa ha ho ne ho tsosolosoa Jerusalema nakong ea puso ea Nehemia. (Neh. 3:14; Jer. 35:18, 19) Jehova o ile a tiisetsa Ebede-meleke hore le eena o ne a tla pholoha hobane o ne a tšepile Molimo a bile a tšehelitse Jeremia. (Jer. 38:11-13; 39:15-18) Ka tsela e tšoanang, Molimo o ile a tšepisa motsoalle oa Jeremia e leng Baruke hore o ne a tla fumana “moea oa [hae] e le thepa e hapuoeng.” (Jer. 45:1, 5) U fihlela qeto efe ho latela hore na boprofeta boo bo phethahetse joang? U nahana hore Jehova o tla u etsetsa’ng haeba u tšepahala?—Bala 2 Petrose 2:9.

14. Ke hobane’ng ha boprofeta ba Molimo bo mabapi le Babylona bo ne bo ikhetha?

¹⁴ Molimo o ile a bolela esale pele hore Nebukadnezare o ne a ke ke a hlōla Juda feela empa o ne a tla hlōla le Egepeta. (Jer. 25:17-19) E tlameha ebe seo se ne se bonahala e le ntho e neng e ke ke ea etsahala kaha Egepeta e ne e le matla haholo, ebile e laola Juda. (2 Mar. 23:29-35) Ka mor’a hore Jerusalema e timetsoe, masala a Bajuda a ile a rera ho tloha naheng ea habo ’ona e le hore a e’o fumana setšabelo le tšireletso Egepeta. A ne a batla ho etsa joalo ho sa tsotellehe taba ea hore Jehova o ne a a lemositse hore a se ke a etsa joalo le hore o ne a tla a hlohonolofatsa haeba a ne a ka lula Juda. Ka lehlakoreng le leng, haeba a ne a ka balehela Egepeta, sabole eo a neng a e baleha e ne e tla a fumana hona moo. (Jer. 42:10-16; 44:30) Libukeng tseo Jeremia a li ngotseng ha ho boleloe hore na o ile a bona ha Bababylona ba hlasela Egepeta kapa che. Seo re se tsebang ke hore ho phethahala ha boprofeta ba Jehova ho ile ha tsometsa baphaphathehi ba Baiseraele ha Bababylona ba ne ba hlōla Egepeta qalong ea lekholo la botšelela la lilemo B.C.E.—Jer. 43:8-13.

15, 16. Lentsoe la Molimo mabapi le ho lokolloa ha batho ba hae le ile la phethahala joang?

¹⁵ Jeremia o ile a boela a profeta hore na ho ne ho tla etsahala’ng ka Babylona ka boeona, e neng e tla hlōla Egepeta. Lilemo tse lekholo pele seo se etsahala, Jeremia o ile a bolela esale pele hore Babylona e ne e tla timetsoa. Joang? Moprofeta oa Molimo o ile a bolela esale pele hore metsi a eona a neng a e sirelelitse a ne “a tla psha,” ’me banna ba eona ba matla ba ne ba ke ke ba loana. (Jer. 50:38; 51:30) Boprofeta bona bo ile ba phethahala ka botlalo ha Bamede le Bapersia ba ne ba faposa metsi a Nōka ea Eufrate, ba tšelela motseng, ’me ba tsometsa Bababylona. Mohlomong u ka boela ua nka hore phatlalatso ea hore motse oo e ne e tla ba lesupi ’me o ne o ke ke oa e-ba le baahi le eona ea ikhetha. (Jer. 50:39; 51:26) Le kajeno, taba ea hore ebe Babylona e neng e le matla e fetohile lesupi, e tiisa hore boprofeta ba Molimo bo nepahetse.

¹⁶ Jehova o ile a sebelisa Jeremia ho phatlalatsa hore Bajuda ba ne ba tla sebeletsa Bababylona ka lilemo tse 70. Ka mor’a moo, Molimo o ne a tla khutlisetsa batho ba hae naheng ea habo bona. (Bala Jeremia 25:8-11; 29:10.) Daniele o ne a tšepa boprofeta bona ka ho feletseng ’me o ile a bo sebelisa ho lekanyetsa hore na “thipitlo ea Jerusalema” e ne e tla fela neng. (Dan. 9:2) Esdrase o ile a re: ‘E le hore lentsoe la Jehova le tsoang molomong oa Jeremia le ka phethahala, Jehova o ile a tsosa molota moea oa Morena Cyruse oa Persia,’ ea neng a hlōtse Babylona, hore a khutlisetse Bajuda naheng ea habo bona. (Esdr. 1:1-4) Ka mor’a moo, batho ba neng ba khutla kholehong ba ne ba ka thabela ho phela ka khotso naheng ea habo bona, ba ba ba tsosolosa borapeli bo hloekileng joalokaha Jeremia a ne a boletse esale pele.—Jer. 30:8-10; 31:3, 11, 12; 32:37.

17. Hlalosa hore na ke joang e ka ’nang eaba mantsoe a Jeremia mabapi le “ho lla” ho ileng ha etsahala Rama a bua ka liketsahalo tse peli tse fapaneng.

¹⁷ Jeremia o ile a boela a tlaleha boprofeta bo neng bo tla phethahala nako e telele ka mor’a hore a bo ngole. O ile a re: “Sena ke seo Jehova a se boletseng, ‘Lentsoe le utloahala Rama, seboko le ho lla habohloko; Ragele o llela bara ba hae. O hanne ho tšelisoa ka bara ba hae, kahobane ha ba sa le eo.’” (Jer. 31:15) Ho bonahala eka ka mor’a hore Jerusalema e timetsoe ka 607 B.C.E., Bajuda ba baholehuoa ba ile ba bokana motseng oa Rama, o ka bang lik’hilomithara tse 8 ka leboea ho Jerusalema. Ho ka etsahala hore ebe batšoaruoa ba bang ba bile ba bolaeloa Rama. E ka ’na eaba seo se ile sa etsa hore boprofeta boo bo phethahale ka lekhetlo la pele, joalokaha eka Ragele o ne a llela “bara ba hae” ba shoeleng. Leha ho le joalo, lilemo tse fetang makholo a tšeletseng hamorao, Morena Heroda o ile a re masea a Bethlehema a bolaoe. Mongoli oa Kosepele Matheu o ile a hlalosa hore mantsoe a Jeremia a ile a bolela esale pele hore na batho ba ne ba tla utloa bohloko hakae ka lebaka la polao eo e sehlōhō.—Mat. 2:16-18.

18. Boprofeta ba Molimo mabapi le Edomo bo ile ba phethahala joang?

¹⁸ Boprofeta bo bong le bona bo ile ba phethahala lekholong la pele la lilemo C.E. Molimo o ile a bolela esale pele ka Jeremia hore Edomo e ne e le se seng sa lichaba tse neng li tla hlaseloa ke Bababylona. (Jer. 25:15-17, 21; 27:1-7) Empa Molimo ha aa ka a bolela seo feela. Edomo e ne e tla tšoana le Sodoma le Gomora. Ua tseba hore na seo se ne se bolela’ng—e ne e ke ke ea hlola e e-ba le baahi, e ne e ke ke ea hlola e e-ba teng. (Jer. 49:7-10, 17, 18) Ke sona se ileng sa fela sa etsahala. U nahana hore kajeno ke hokae moo ho ka fumanoang lebitso la Edomo le la Baedomo? Na le ka fumanoa limmapeng life kapa life tsa kajeno? Che. Le fumanoa haholo-holo libukeng tsa histori ea boholo-holo le ea Bibele kapa limmapeng tsa nako eo. Flavius Josephus o bolela hore Baedomo ba ile ba qobelloa hore ba amohele Bolumeli ba Sejuda lekholong la bobeli la lilemo B.C.E. Ka mor’a moo, ha Jerusalema e timetsoa ka 70 C.E., ha baa ka ba hlola ba e-ba teng e le sechaba se ikemetseng.

19. Buka ea Jeremia e bontša’ng mabapi le bokhoni ba Molimo ba ho phethahatsa boprofeta?

¹⁹ Joalokaha u hlokomela, likhaolo tse ngata tsa buka ea Jeremia li tletse boprofeta bo mabapi le batho ka bomong le lichaba. Boholo ba boprofeta bona bo se bo phethahetse. Taba ena feela e lokela ho etsa hore u thahaselle buka ena u be u ithute eona, kaha ho na le seo e u tiisetsang sona ka Molimo oa hao e moholo. Jehova o entse seo a neng a se hopotse ’me o sa ntsane a tla se etsa. (Bala Esaia 46:9-11.) Sena se ka tiisa tšepo eo u nang le eona ho seo Bibele e se bolelang esale pele. Ha e le hantle, phethahatso ea boprofeta bo bong boo Jeremia a bo tlalehileng, e u ama ka ho toba ebile e ama bokamoso ba hao. A re ke re hlahlobeng bo bong ba bona karolong e setseng ea khaolo ena.

20-22. Ke hobane’ng ha ho ka boleloa hore boprofeta ba Bibele, ho akarelletsa le bo bong bo bukeng ea Jeremia, bo na le phethahatso e fetang e le ’ngoe? Bontša.

²⁰ Boprofeta ba Bibele bo ka ’na ba e-ba le phethahatso e fetang e le ’ngoe. Ho joalo le ka karabo eo Jesu a ileng a e fa barutuoa ba hae ha a ne a araba potso eo ba ileng ba mo botsa eona ka pontšo ea “ho ba teng ha [hae] le ea qetello ea tsamaiso ea lintho.” (Mat. 24:3) Boprofeta boo bo ile ba phethahala ka 66 ho ea ho 70 C.E. Leha ho le joalo, ho hlakile hore ho na le likarolo tse ling tsa boprofeta boo tseo e leng hona li tla phethahala nakong ea “matšoenyeho a maholo” a tla oela tsamaiso ena eohle e khopo. Ao e tla ba matšoenyeho ao “a kang ’ona a e-s’o ka a e-ba teng ho tloha tšimolohong ea lefatše ho fihlela joale, che, leha e le hore a tla ba teng hape.” (Mat. 24:21) Boprofeta bo tlalehiloeng ke Jeremia le bona bo joalo. Bo bong ba bona bo ile ba phethahala ka lekhetlo la pele ka 607 B.C.E., empa phethahatso e ’ngoe ea bona e ne e tla etsahala hamorao, joalokaha re bone tabeng e mabapi le ha “Ragele [a] llela bara ba hae.” (Jer. 31:15) Ka sebele, tse ling tsa lintho tseo Jeremia a li boletseng esale pele li bua ka nako eo u phelang ho eona, ’me ho phethahala ha tsona ho u ama ka ho toba.

²¹ U ka bona seo bukeng ea Tšenolo. Moapostola Johanne o ile a bululeloa hore a bue ka boprofeta boo Jeremia a neng a fane ka bona mabapi le ho timetsoa ha Babylona ka 539 B.C.E. Bukeng ea Tšenolo re bona ho tšoana ho teng pakeng tsa ketsahalo eo ea nakong e fetileng le se sa ntseng se lokela ho etsahala ka tekanyo e khōlō. Har’a boprofeta boo Jeremia a ileng a bo phatlalatsa bo phethahetseng mehleng ena, ke bo buang ka ho oa ha ’muso o moholo—’muso oa lefatše oa bolumeli ba bohata, e leng “Babylona e Moholo.” (Tšen. 14:8; 17:1, 2, 5; Jer. 50:2; 51:8) Batho ba Molimo ba ne ba tla lokela ho ‘tsoa ho eena’ e le hore ba se ke ba oeloa ke timetso ea hae. (Tšen. 18:2, 4; Jer. 51:6) Metsi a motse oo, a tšoantšetsang batho ba oona kapa batšehetsi ba oona, a ne a tla ‘psha.’—Jer. 51:36; Tšen. 16:12.

²² Ntho e ’ngoe eo e leng hona e tla phethahala ke tšepiso ea hore Molimo o tla iphetetsa bolumeling ba bohata kaha bo tšoere batho ba hae hampe. Jehova o tla ‘bo buseletsa ho ea ka sohle seo bo se entseng.’ (Jer. 50:29; 51:9; Tšen. 18:6) Ho feta moo, linaha tsa tšoantšetso tsa bolumeli ba bohata li tla fetoha lesupi.—Jer. 50:39, 40.

23. Ke tsosoloso efe ea moea eo Jeremia a ileng a bua ka eona esale pele e etsahetseng lekholong la bo20 la lilemo?

²³ Joalokaha e ka ’na eaba u se u hlokometse, boprofeta boo Jeremia a neng a bo phatlalatsa bo ne bo boetse bo fana ka tšepo. Ka lebaka leo, o ile a profeta hore borapeli ba ’nete bo ne bo tla tsosolosoa lefatšeng kajeno. Ho lokolloa ha batho ba Molimo ba mehleng ena Babylona e Moholo ka mor’a hore ’Muso o hlongoe leholimong, ho ile ha tšoana le ho lokolloa ha baholehuoa ba Bajuda motseng oa boholo-holo oa Babylona. Ka kutloisiso ea moea, Jehova o ile a khutlisetsa batho ba hae borapeling bo hloekileng, ’me seo se ile sa etsa hore ba thabe ba be ba lebohe. O hlohonolofalitse boiteko ba bona ba ho thusa batho ba bang hore e be barapeli ba hae le hore ba feptjoe ka tsela e khotsofatsang moeeng. (Bala Jeremia 30:18, 19.) Ho latela lintho tseo u li boneng, u boetse ua tseba hore na mehleng ena Jehova o phethahalitse tšepiso ea hae joang ea ho fa batho ba hae balisa—e leng banna ba hōlileng moeeng ba hlokomelang mohlape e le kannete ba bileng ba o sireletsang.—Jer. 3:15; 23:3, 4.

24. Ke mantsoe afe a Jeremia a matla ao e leng hona a tla phethahala?

²⁴ Mantsoe ao Jeremia a ileng a a bolella batho ba Molimo ba boholo-holo a ne a tšepisa batho ba tšepahalang lintho tse ntle a bile a lemosa ba sa tšoarelleng kamanong ea bona le Jehova hore ba tla timetsoa. Hoa tšoana le kajeno. Ruri mantsoe ana a re bontša hore temoso ena e potlakile ha a re: “Ka sebele letsatsing leo ba bolailoeng ke Jehova ba tla ba teng ho tloha pheletsong e ’ngoe ea lefatše ho fihlela pheletsong e ’ngoe ea lefatše. Ba ke ke ba lleloa, kapa ba phuthoa kapa ba patoa. Ba tla fetoha moiteli holim’a lefatše.”—Jer. 25:33.

25. Kajeno batho ba Molimo ba na le boikarabelo bofe?

²⁵ Ka sebele, joaloka Jeremia le rōna re phela linakong tse mahlonoko. Joaloka mehleng ea hae, seo batho ba se etsang ha ba utloa molaetsa o tsoang ho Jehova, ke sona se tla rera hore na ba tla phela kapa ba tla shoa. Kajeno batho ba Molimo hase baprofeta. Ha rea bululeloa hore re eketse mantsoe a Jehova a ’nete le a sa foseng a fumanoang ka Bibeleng. Leha ho le joalo, re filoe taelo ea hore re bolele litaba tse molemo tsa ’Muso ka matsatsi ’ohle ho fihlela qetellong ea tsamaiso ea lintho. (Mat. 28:19, 20) Ka sebele ha re batle ho ‘utsoa mantsoe a Jehova’ ka hore re patele batho se tla tloha se etsahala. (Bala Jeremia 23:30.) Re ikemiselitse hore re se ke ra fokolisa matla a mantsoe a hae le tšusumetso ea ’ona. Boholo ba boprofeta boo Molimo a ileng a re Jeremia a bo phatlalatse bo se bo phethahetse. Sena se re tiisetsa hore le boo e leng hona bo tla phethahala bo tšepahala ka ho feletseng. Re lokela ho bolella batho hore joang kapa joang Molimo o tla etsa ‘seo a se hopotseng le seo a se laetseng ho tloha matsatsing a khale.’—Lillo 2:17.

26. Ke boprofeta bofe bo sa ntseng bo tla tšohloa?

²⁶ E ne e ka ba phoso hore re tšohle mosebetsi oa Jeremia oa boprofeta le molaetsa oa hae ebe ha re hlahlobe litšepiso tse khōlō tsa Jehova tsa “selekane se secha” seo a neng a tla ba le sona le batho ba hae, seo a neng a tla ngola melao ea sona lipelong tsa bona. (Jer. 31:31-33) Khaolong e latelang ho tla tšohloa boprofeta bona le phethahatso ea bona kaha li u ama ka ho toba.