14. Ke pere efe le mopalami ofe bao Johanne a ba bonang joale, ’me pono ee e tšoantšetsa eng?

¹⁴ Joale, taelo ee ea bobeli e reng “Tloo!” e arabeloa joang? Ka tsela ena: “E ’ngoe ea tsoa, pere e ’mala oa mollo; ea e palameng a nehoa hore a tlose khotso lefatšeng e le hore ba ka bolaeana; ’me a fuoa sabole e khōlō.” (Tšenolo 6:4) Ke pono e sehlōhō ruri! Hape ha ho pelaelo hore na e tšoantšetsa eng: ntoa! Che, hase ntoa e lokileng ea tlhōlo ea Morena ea hlōlang ea behiloeng ke Jehova, empa ke ntoa ea lichaba tse ngata e sehlōhō, e qaliloeng ke batho e bakang tšollo ea mali le bohloko bo sa hlokahaleng. Ke ho loketseng hakaakang hore ebe mopalami eo o kaletse pere e bofubelu ba mollo!

15. Ke hobane’ng ha re sa lokela ho sebelisana le ho palama ha mopalami oa bobeli?

¹⁵ Ka sebele, Johanne o ne a ke ke a rata ho sebelisana ka eng kapa eng le mopalami oa pere ena le ho palama ha hae a potlakile, hobane ho ne ho profetiloe tjena ka batho ba Molimo: “Ha ba sa tla hlola ba ithuta ntoa.” (Esaia 2:4) Le hoja ba ntse ba le “lefatšeng,” Johanne hammoho le sehlopha sa Johanne le bongata bo boholo kajeno, “hase karolo” ea tsamaiso ena e qaphalelitsoeng ke mali. Libetsa tsa rōna ke tsa moea ’me li “matla ka Molimo” bakeng sa ho bolela ’nete ka mafolofolo, re sa loane ntoa ea libetsa tse bolaeang.—Johanne 17:11, 14; 2 Bakorinthe 10:3, 4.

16. Mopalami oa pere e khubelu o filoe “sabole e khōlō” neng hona joang?

¹⁶ Ho ’nile ha e-ba le lintoa tse ngata pele ho 1914, e leng selemo seo Mopalami oa pere e tšoeu a ileng a amohela moqhaka oa hae ka sona. Empa joale mopalami oa pere e khubelu o filoe “sabole e khōlō.” Hoo ho fana ka maikutlo afe? Ha Ntoa ea I ea Lefatše e qhoma, lintoa tsa batho li ile tsa tšolla mali haholoanyane tsa ba tsa senya ho feta leha e le neng pele. Nakong ea polao ea batho ka sehlōhō ka 1914-18, likoloi tsa ntoa, khase e chefo, lifofane, likepe tse tsamaeang ka tlaase ho metsi, likanono tse khōlō le libetsa tsa othomathike li ile tsa sebelisoa ka lekhetlo la pele kapa ka tekanyo eo ho seng e lekanang le eona. Lichabeng tse ka bang 28, baahi kaofela, eseng feela masole a koetlisitsoeng, ba ile ba qobelloa ho kena ntoeng. Palo ea batho ba shoeleng e bile e tšabehang. Ho ile ha bolaoa masole a fetang a limilione tse robong, ’me batho ba shoeleng bao e seng masole e bile ba bangata ka tsela e nyarosang. Esita le ka mor’a ntoa, ha hoa ka ha hlola ho e-ba le khotso ea sebele lefatšeng. Lilemo tse fetang 50 ka mor’a ntoa eo, setsebi sa Lejeremane sa litaba tsa puso Konrad Adenauer o ile a hlalosa: “Tšireletseho le khutso li ile tsa nyamela bophelong ba batho ho tloha ka 1914.” Ka sebele, mopalami oa pere e ’mala oa mollo o ile a fuoa hore a felise khotso lefatšeng!

17. “Sabole e khōlō” e ’nile ea tsoela pele ho sebelisoa joang ka mor’a Ntoa ea I ea Lefatše?

¹⁷ Joale, kaha o ne a se a nyoretsoe mali, mopalami oa pere e khubelu o ile a ikakhela Ntoeng ea II ea Lefatše. Likofuto tsa ho bolaea li ile tsa e-ba sehlōhō le ho feta, ’me palo ea batho ba shoeleng e ile ea phahama hoo e ileng ea mena ea ba shoeleng Ntoeng ea I ea Lefatše ka makhetlo a mane. Ka 1945 libomo tse peli tsa athomo li ile tsa phatloha Japane, e ’ngoe le e ’ngoe—ka ho panya ha leihlo—ea rinya batho ba mashome a likete. Ntoeng ea bobeli ea lefatše, mopalami oa pere e khubelu o hlile a kotula chai e khōlō ea bophelo ba batho ba ka bang limilione tse 55, empa ho ntse ho le joalo o ne a sa khotsofala. Mehloli e tšepahalang e tlaleha hore batho ba fetang hōle limilione tse 20 ba bolailoe ke “sabole e khōlō” ho tloha ka Ntoa ea II ea Lefatše.

18, 19. (a) Ho e-na le hore polao e sehlōhō e qalileng ka Ntoa ea II ea Lefatše e be bopaki ba katleho theknolojing ea sesole, ha e le hantle ke bopaki ba eng? (b) Batho ba tobane le kotsi efe, empa Mopalami oa pere e tšoeu o tla etsa eng ho e thibela?

¹⁸ Na re ka re hoo ke katleho theknolojing ea sesole? Che, ho e-na le hoo, ke bopaki ba hore pere e khubelu e hlokang mohau ea khema. Joale ho khema hoo ho tla fella hokae? Bo-rasaense ba bang ba bolela hore ho ka ’na ha e-ba le ntoa e sa reroang ea nyutlelie—ho sa thoe letho ka ntoa e reriloeng ea nyutlelie! Empa, se thabisang ke hore Mopalami ea hlōlang oa pere e tšoeu a ke ke a lumella sena.

¹⁹ Hafeela bophelo ba batho ka kakaretso bo thehiloe boikhohomosong ba bochaba le lehloeong, batho ba tla lula ba ntse ba le kotsing ea ntoa ea nyutlelie. Le haeba lichaba, ka lebaka la ho tsieleha, li ka felisa libetsa tsohle tsa nyutlelie, li tla ’ne li lule li e-na le tsebo ea ho li etsa. Ka potlako li ka boela tsa hlahisa libetsa tsa tsona tsa nyutlelie tse bolaeang; kahoo, ntoa leha e le efe e loanoang ka libetsa feela tse tloaelehileng kapele-pele e ka fetoha polao e khōlō. Batho ba tla itimetsa ka lebaka la boikhohomoso le lehloeo tse aparetseng lichaba kajeno, ntle leha—e, ntle leha Mopalami oa pere e tšoeu a ka thibela ho khema ho se nang kelello ha pere e ’mala oa mollo. A re tšepeng hore Kreste Morena o tla palama, ka sepheo sa ho phetha tlhōlo ea hae holim’a lefatše le laoloang ke Satane le ho hloma mokhatlo o mocha oa batho lefatšeng o thehiloeng leratong—lerato ho Molimo le moahelani—e leng lintho tse etsang hore ho be le khotso, tse phahametseng hōle-hōle lithibelo tse thekeselang tsa nyutlelie tsa mehla ea rōna e tletseng pherekano.—Pesaleme ea 37:9-11; Mareka 12:29-31; Tšenolo 21:1-5.

[Lebokose le leqepheng la 94]

“A Nehoa Hore a Tlose Khotso Lefatšeng”

Theknoloji e habile hokae? Toronto, Canada, The Globe and Mail ea la 22 January, 1987, e ile ea tlaleha se latelang se tsoang puong ea Ivan L. Head, e leng mopresidente oa Setsi sa Phuputso ea Tsoelo-pele ea Machaba:

“Ho latela mehloli e tšepahalang ho hakanngoa hore setsebi se le seng ho tse ling le tse ling tse ’nè tsa saense le tsa theknoloji lefatšeng le tšoarehileng ka ho etsa liphuputso le tsoelo-pele, se sebetsa libetseng. . . . Likhakanyong tsa 1986, litšenyehelo ke tse fetang [liranta tse limilione tse 3] ka motsotso. . . . Na kaofela re sireletsehile haholoanyane ka lebaka la ho ameha haholoanyane tjee ka theknoloji? Libetsa tsa nyutlelie tseo mebuso e meholo e nang le tsona li na le matla a menang a liqhomane tsa libetsa tsohle tse ileng tsa sebelisoa ke bohle ba neng ba loana Ntoeng ea Bobeli ea Lefatše—ka makhetlo a 6 000. Lintoa Tsa Bobeli Tsa Lefatše tse likete tse tšeletseng. Ho tloha ka 1945, ho bile le libeke tse ka tlaase ho tse supileng tseo ka tsona ho neng ho se na ntoa lefatšeng. Ho bile le lintoa tse fetang 150 tsa machaba kapa tsa lehae, e leng tseo ho hakanngoang hore li bolaile batho ba limilione tse 19,3, boholo e le ka lebaka la ho sebelisa theknoloji e ncha e sebetsang hantle e hlahileng mehleng ena ea Machaba a Kopaneng.”