Bongata bo Boholo bo Etsang Tšebeletso e Halalelang
“Ba mo etsetsa tšebeletso e halalelang motšehare le bosiu tempeleng ea hae.”—TŠENOLO 7:15, NW.
1. Ke bohato bofe ba bohlokoa ba kutloisiso ea moea bo ileng ba finyelloa ka 1935?
KA LA 31 May, 1935, thabo e ile ea e-ba khōlō har’a baemeli ba neng ba tlile kopanong ea Lipaki tsa Jehova Washington, D.C. Ka lekhetlo la pele moo, letšoele le leholo (kapa, bongata bo boholo) la Tšenolo 7:9 le ile la tsebahatsoa ka ho hlakileng tumellanong le Bibele eohle le tumellanong le liketsahalo tse neng li se li qalile ho bonahala butle-butle.
2. Ke eng se ileng sa bontša hore palo e eketsehang ea batho e ne e hlokometse hore Molimo o ne a sa ba bitsetsa bophelong ba leholimo?
2 Hoo e ka bang libeke tse tšeletseng pejana, moketeng oa Sejo sa Morena sa Mantsiboea liphuthehong tsa Lipaki tsa Jehova, ba 10 681 ho ba neng ba le teng (hoo e ka bang a le mong ho ba tšeletseng) ba ne ba sa ka ba ja litšoantšetso tsa bohobe le veine, ’me ba 3 688 ho bana e ne e le baboleli ba mafolo-folo ba ’Muso oa Molimo. Ke hobane’ng ha ba ile ba ithiba hore ba se ke ba ja litšoantšetso? Hobane motheong oa seo ba neng ba ithutile sona Bibeleng, ba ne ba hlokomela hore Molimo o ne a sa ba bitsetsa bophelong ba leholimo empa ba ne ba ka kopanela litokisetsong tse lerato tsa Jehova ka tsela e ’ngoe. Ka hona kopanong eo, ha sebui se etsa kōpo: “Bohle ba nang le tšepo ea ho phela ka ho sa feleng lefatšeng ba ke ba eme,” ho ile ha etsahala joang? Ba likete ba ile ba ema ka maoto, ’me ka mor’a moo ha latela litlatse tsa bamameli tse ileng tsa nka nako e telele.
3. Ke hobane’ng ha ho tsebahala ha letšoele le leholo ho ile ha fana ka tšusumetso e ncha tšebeletsong ea tšimo, ’me Lipaki li ile tsa ikutloa joang ka see?
3 Seo baemeli ba tlileng kopanong ba ileng ba ithuta sona kopanong eo se ile sa fana ka tšusumetso e ncha tšebeletsong ea bona. Ba ile ba qala ho utloisisa hore hona joale, pele ho fela tsamaiso ena ea khale, hase feela batho ba likete tse seng kae empa ke letšoele le leholo la batho ba tla neoa monyetla oa ho kena ka tokisetsong ea Jehova ea ho boloka bophelo, ka tebello ea ho phela ka ho sa feleng lefatšeng la paradeise. Ke molaetsa o hlabollang hakaakang o ileng oa bolelloa barati ba ’nete moo! Lipaki tsa Jehova li ile tsa hlokomela hore ho na le mosebetsi o moholo o lokelang ho etsoa—mosebetsi o thabisang. Lilemo hamorao, John Booth, eo e ileng ea e-ba setho sa Sehlopha se Busang, o ile a hopola: “Kopanong eo re ile ra bolelloa ho hongata ho thabisang.”
4. (a) Ho se ho hlile ho bokeletsoe ba bakae ba bongata bo boholo ho tloha ka 1935? (b) Litho tsa bongata bo boholo li bontša ka tsela efe hore tumelo ea tsona ea phela?
4 Ka lilemo tse ileng tsa latela, palo ea Lipaki tsa Jehova e ile ea eketseha ka potlako. Ho sa tsotellehe mahloriso a befileng a neng a li oela holimo khafetsa nakong ea Ntoa ea II ea Lefatše, palo ea tsona e ile ea batla e imena hararo ka nako ea lilemo tse leshome. ’Me bahoeletsi ba 56 153 ba neng ba paka phatlalatsa ka 1935 ba ile ba eketseha, ka 1994, ba fihla ho baboleli ba ’Muso ba ka holimo ho 4 900 000 ba lulang linaheng tse fetang 230. Palo e khōlō ea bana e lebeletse ka cheseho e khōlō ho akarelletsoa har’a bao Jehova a ba hauhelang ka bophelo bo phethahetseng lefatšeng la paradeise. Ha ba bapisoa le mohlatsoana, ka sebele ba fetohile bongata bo boholo. Hase batho ba bolelang hore ba na le tumelo empa ba sa e bontše. (Jakobo 1:22; 2:14-17) Kaofela ba arolela ba bang litaba tse molemo tse mabapi le ’Muso oa Molimo. Na u e mong oa boieane boo bo thabileng? Ho ba Paki e mafolo-folo ke letšoao le khethollang la bohlokoa, empa ho ameha ho eketsehileng.
“Bo Eme ka Pel’a Terone”
5. Ke eng e bontšoang ke ’nete ea hore bongata bo boholo bo “eme ka pel’a terone”?
5 Ponong e ileng ea bontšoa moapostola Johanne, o bo bone bo “eme ka pel’a terone le ka pel’a Konyana.” (Tšenolo 7:9, NW) Ho ema ha bona ka pel’a terone ea Molimo, joalokaha ho hlalositsoe moelelong ona oa taba, ho bontša hore ba amohela bobusi ba Jehova ka ho feletseng. Sena se akarelletsa ho hongata. Ka mohlala: (1) Ba amohela tokelo ea Jehova ea hore a etsetse bahlanka ba hae qeto ea hore na se setle le se sebe ke sefe. (Genese 2:16, 17; Esaia 5:20, 21) (2) Ba mamela Jehova ha a bua le bona ka Lentsoe la hae. (Deuteronoma 6:1-3; 2 Petrose 1:19-21) (3) Ba ananela bohlokoa ba ho ikokobeletsa bao Jehova a behileng bolebeli tlhokomelong ea bona. (1 Ba-Korinthe 11:3; Ba-Efese 5:22, 23; 6:1-3; Ba-Heberu 13:17) (4) Le hoja ba sa phethahala, ba ikemiselitse ka tieo ho sebetsa tumellanong le tataiso ea bomolimo, ka ho rata, ho tsoa pelong, eseng ka ho tsila-tsila. (Liproverbia 3:1; Jakobo 3:17, 18) Ba ka pel’a terone ho etsetsa Jehova, eo ba mo hlomphang ka ho feletseng le eo ba mo ratang ka ho tebileng, tšebeletso e halalelang. Tabeng ea bongata bona bo boholo, ho ‘ema’ ha bona ka pel’a terone ho bontša hore Ea lutseng teroneng oa ba amohela. (Bapisa le Tšenolo 6:16, 17.) Ba amoheloa motheong ofe?
“Bo Apere Liaparo tse Telele tse Tšoeu”
6. (a) Ho boleloa eng ka hore bongata bo boholo bo “apere liaparo tse telele tse tšoeu”? (b) Bongata bo boholo bo fumana boemo bo lokileng ka pel’a Jehova joang? (c) Tumelo maling a tšolotsoeng a Kreste e susumetsa bophelo ba bongata bo boholo ho isa bohōleng bofe?
6 Tlhaloso ea moapostola Johanne ea seo a ileng a se bona e bolela hore litho tsa bongata bona bo boholo li “apere liaparo tse telele tse tšoeu.” Liaparo tseo tse telele tse tšoeu li tšoantšetsa boemo ba bona bo hloekileng, ba ho loka ka pel’a Jehova. Boemo bo joalo ba bo fumane joang? Re se re bone hore ponong ea Johanne ba ne ba eme “ka pel’a Konyana.” Ba amohela Jesu Kreste e le “Konyana ea Molimo e tlosang libe tsa lefatše.” (Johanne 1:29) Johanne o ile a utloa e mong oa baholo ba neng ba le teng teroneng ea Molimo ponong, a hlalosa: “Ba hlatsoitse liaparo tse telele tsa bona, ba li soeufalitse maling a Konyana. Ke ka lebaka leo ba leng ka pel’a terone ea Molimo.” (Tšenolo 7:14, 15) Ka tšoantšetso, ba hlatsoitse liaparo tsa bona ka ho sebelisa tumelo maling a lopollang a Kreste. Ha ba lumellane ka kelello feela le thuto ea Bibele mabapi le thekollo. Ho e utloisisa ho ama hore na ke batho ba mofuta ofe ka hare; ka hona, ba sebelisa tumelo “ka pelo.” (Ba-Roma 10:9, 10) Sena se na le tšusumetso e tebileng haholo ho seo ba se etsang ka bophelo ba bona. Ka tumelo, ba inehela ho Jehova motheong oa sehlabelo sa Kreste, ba tšoantšetsa boinehelo boo ka kolobetso ea metsing, ba phela tumellanong le boinehelo ba bona e le kannete, ’me kahoo ba qala ho thabela kamano e amohelehang le Molimo. Ke tokelo e ntle hakaakang—e ka sireletsoang ka hloko!—2 Ba-Korinthe 5:14, 15.
7, 8. Mokhatlo o hlophisitsoeng oa Jehova o thusitse bongata bo boholo joang hore bo boloke liaparo tsa bona li sa silafala?
7 Ka lebaka la kameho e lerato bakeng sa boiketlo ba bona ba ka ho sa feleng, ka makhetlo a mangata mokhatlo o hlophisitsoeng oa Jehova o ’nile oa hlokomelisa ka maikutlo le boitšoaro tse ka qaphaletsang, kapa tsa silafatsa liaparo tsa motho tsa boitsebahatso hoo, ho sa tsotellehe seo a ipolelang hore o sona, ka sebele motho eo a ke keng a tšoanela tlhaloso ea boprofeta e ho Tšenolo 7:9, 10. (1 Petrose 1:15, 16) Ho tiisa se neng se phatlalalitsoe pejana, The Watchtower, ka 1941 le ka mor’a moo, ka makhetlo a mangata e ile ea bontša hore e ne e tla ba ho fosahetseng ka ho feletseng ho etsa mosebetsi oa boboleli ho ba bang ebe, ha motho a se boboleling, o kopanela boitšoarong bo kang bohlola kapa bofebe. (1 Ba-Thessalonika 4:3; Ba-Heberu 13:4) Ka 1947 ho ile ha phahamisoa hore litekanyetso tsa Jehova tsa lenyalo la Bokreste li sebetsa linaheng tsohle; ho sa tsotellehe seo meetlo ea libaka ka bomong e ka se lumellang, ba neng ba tsoela pele ka sethepu e ne e ke ke ea e-ba Lipaki tsa Jehova.—Mattheu 19:4-6; Tite 1:5, 6.
8 Ka 1973, Lipaki tsa Jehova lefatšeng ka bophara li ile tsa bontšoa hore kaofela ha tsona, ho sa tsotellehe hore na li hokae, li lokela ho qoba ka ho feletseng ntho leha e le efe eo ho seng pelaelo hore e amana le mekhoa e silafatsang e kang tšebeliso e mpe ea koae—eseng feela Holong ea ’Muso kapa tšebeletsong ea tšimo empa hape le mosebetsing oa boipheliso kapa sebakeng se seng se arohileng se siretseng ho batho. (2 Ba-Korinthe 7:1) Ka 1987 likopanong tsa setereke tsa Lipaki tsa Jehova, bacha ba Bakreste ba ile ba eletsoa ka matla hore e le hore ba boloke boemo bo hloekileng ka pel’a Molimo, ba tlameha ho ikalosa tabeng ea ho phela bophelo bo habeli. (Pesaleme ea 26:1, 4) Nako le nako, Molula-Qhooa o ’nile oa lemosa ka litšobotsi tse sa tšoaneng tsa moea oa lefatše hobane “borapeli bo hloekileng, bo se nang sekoli mahlong a Molimo Ntat’a rōna,” bo akarelletsa hore motho ‘a ipoloke lefatšeng a se na le lethebanyana.’—Jakobo 1:27.
9. Ke bo-mang bao ka sebele ba tla lula ba amoheleha ka pel’a terone ea Molimo ka mor’a mahlomola a maholo?
9 Ke bao tumelo ea bona e ba susumeletsang hore ba phele ka tsela eo ba lulang ba hloekile moeeng le boitšoarong ba tla beng ba ntse ba “eme ka pel’a terone” e le bahlanka ba amohelehang ba Molimo ka mor’a mahlomola a maholo a tlang. Batho bana ha baa qala ho phela bophelo ba Bokreste feela empa ba bo phehella ka botšepehi.—Ba-Efese 4:24.
‘Makala a Lipalema ka Matsohong a Bona’
10. Makala a lipalema ao Johanne a a boneng ka matsohong a bongata bo boholo a bolela’ng?
10 Har’a litšobotsi tse hlaheletseng tsa bongata bo boholo, joalokaha bo bonoe ke moapostola Johanne, ke hore ‘ho na le makala a lipalema ka matsohong a bona.’ Seo se bolela’ng? Ha ho pelaelo hore makala ao a lipalema a ile a hopotsa Johanne ka mokete oa Bajode oa litabernakele, mokete o thabisang ka ho fetisisa almanakeng ea Baheberu, o neng o tšoaroa ka mor’a kotulo ea lehlabula. Tumellanong le Molao, mahlaku a lipalema, hammoho le makala a lifate tse ling, a ne a sebelisoa ho etsa metlotloane eo ho neng ho luloa ho eona nakong ea mokete ona. (Levitike 23:39-40; Nehemia 8:14-18) A ne a boetse a tsokoa ke barapeli tempeleng nakong ea ha ho binoa Hallel. (Lipesaleme tsa 113-118) Ho tsokoa ha makala a lipalema ho etsoang ke bongata bo boholo ha ho pelaelo hore ho ile ha boela ha hopotsa Johanne ka ketsahalo ea ha Jesu a ne a kena Jerusalema a palame ha barapeli ba bangata ka thabo ba tsoka makala a lipalema ’me ba hooa: “Ho bokoe morena oa Iseraele, ea tlang ka lebitso la [Jehova]!” (Johanne 12:12, 13, bapisa le NW.) Ka hona ho tsokoa ha makala a lipalema ho bontša hore bongata bo boholo ka thabo bo thoholetsa ’Muso oa Jehova le Morena ea tlotsitsoeng oa hae.
11. Ke hobane’ng ha bahlanka ba Molimo ba thabisoa ke ho sebeletsa Jehova e le kannete?
11 Ke moea o joalo oa thabo oo bongata bo boholo bo o bonahatsang le hona joale ha bo sebeletsa Jehova. Sena ha se bolele hore ha ba thulane le mathata kapa hore ha ba angoe ke mesarelo kapa bohloko. Empa khotsofalo e tlisoang ke ho sebeletsa Jehova le ho mo khahlisa e thusa ho bebofatsa lintho tseo. Ke kahoo moromuoa ea ileng a sebeletsa Guatemala le monna oa hae ka lilemo tse 45 a ileng a hlalosa maemo a boqaba a neng a ba potolohile, mosebetsi o thata le maeto a kotsi tseo e neng e le karolo ea bophelo ha ba leka ho fihla metseng ea Maindia ka molaetsa oa ’Muso. O ile a qetella ka ho re: “Bophelong ba rōna eo ke nako eo re neng re thabile ka ho fetisisa ka eona.” Le hoja a ne a utloa liphello tsa botsofali le ho kula, har’a lintho tsa ho qetela tseo a neng a li ngotse bukaneng ea hae ea liketsahalo tsa bophelo ba hae e ne e le mantsoe ana: “E ne e le bophelo bo molemo, bo putsang haholo.” Lefatšeng ka bophara, Lipaki tsa Jehova li ikutloa ka ho tšoanang ka tšebeletso ea tsona.
“Tšebeletso e Halalelang Motšehare le Bosiu”
12. Ebang ke motšehare kapa bosiu, ke eng seo Jehova a se bonang lefatšeng moo?
12 Barapeli bana ba thabileng ba etsetsa Jehova “tšebeletso e halalelang motšehare le bosiu tempeleng ea hae.” (Tšenolo 7:15, NW) Ho pota lefatše, batho ba limilione ba kopanela tšebeletsong ena e halalelang. Linaheng tse ling ha e le bosiu ’me batho ba teng ba robetse, linaheng tse ling letsatsi le chabile ’me Lipaki tsa Jehova li tšoarehile lia paka. Ha qitikoe e lefatše e potoloha, kamehla, motšehare le bosiu, li bina lithoriso tsa Jehova. (Pesaleme ea 86:9) Empa tšebeletso ea motšehare le bosiu eo ho buuoeng ka eona ho Tšenolo 7:15 ke ea motho ka mong haholoanyane.
13. Mangolo a bontša joang hore na ho sebeletsa “motšehare le bosiu” ho bolela eng?
13 Batho ka bomong bao e leng karolo ea bongata bo boholo ba etsa tšebeletso e halalelang motšehare le bosiu. Na see se bolela hore ntho e ’ngoe le e ’ngoe eo ba e etsang e talingoa e le tšebeletso e halalelang? Ke ’nete hore ho sa tsotellehe hore na ba etsa’ng, ba ithuta ho e etsa ka tsela e hlomphang Jehova. (1 Ba-Korinthe 10:31; Ba-Kolosse 3:23) Leha ho le joalo, “tšebeletso e halalelang” e ameha feela ho seo ka ho toba se amanang le borapeli ba motho ho Molimo. Ho etsa mosebetsi “motšehare le bosiu” ho fana ka maikutlo a ho o etsa kamehla kapa ka phehello haesita le ka boiteko bo tiileng.—Bapisa le Joshua 1:8; Luka 2:37; Liketso 20:31; 2 Ba-Thessalonika 3:8.
14. Ke eng se ka etsang hore tšebeletso ea tšimo ea motho ka mong e tšoanele tlhaloso ea tšebeletso ea “motšehare le bosiu”?
14 Ha ba sebeletsa mabaleng a lefatšeng a tempele e khōlō ea moea ea Jehova, bao e leng karolo ea bongata bo boholo ba leka ho kopanela kamehla le ka phehello tšebeletsong ea tšimo. Ba bangata ba ho entse pakane ea bona hore ba be le karolo e itseng tšebeletsong ea tšimo beke e ’ngoe le e ’ngoe. Ba bang ba ikitlaetsa e le bo-pula-maliboho ba kamehla kapa bo-pula-maliboho ba thusang. Hangata bana ba tšoarehile ka ho bolela literateng le mabenkeleng esale hoseng haholo. Ho bulela ba thahasellang monyetla, Lipaki tse ling li khanna lithuto tsa Bibele bosiu haholo. Li paka ha li reka, ha li nkile leeto, nakong ea lijo tsa motšehare, le ka thelefono.
15. Ka ntle le tšebeletso ea tšimo, tšebeletso ea rōna e halalelang e akarelletsa eng?
15 Ho kopanela libokeng tsa phutheho le hona ke karolo ea tšebeletso ea rōna e halalelang; ho joalo le ka mosebetsi o amehang ho haheng le ho hlokomeleng libaka tseo Bakreste ba kopanelang ho tsona. Boiteko bo etsoang ho khothatsa le ho thusa baena le bo-khaitseli ba motho ba Bakreste, moeeng le linthong tse bonahalang, hore ba lule ba phela tšebeletsong ea Jehova boa akarelletsoa. Sena se akareletsa mosebetsi oa Likomiti tsa rōna tsa Bohokahanyi le Lipetlele. Tšebeletso ea Bethele ka mefuta ea eona e sa tšoaneng, haesita le tšebeletso ea boithaopo likopanong tsa rōna, kaofela ke tšebeletso e halalelang. Ruri, ha bophelo ba rōna bo likoloha kamanong ea rōna le Jehova, bo tlala tšebeletso e halalelang. Joalokaha lengolo le bolela, batho ba Jehova ba mo etsetsa “tšebeletso e halalelang motšehare le bosiu,” ’me ba fumana thabo e khōlō ka ho etsa joalo.—Liketso 20:35; 1 Timothea 1:11.
‘Bo Tsoa Lichabeng Tsohle, Melokong Eohle, Mefuteng Eohle ea Batho le Malemeng ’Ohle’
16. Ho totobala joang hore bongata bo boholo ‘bo tsoa lichabeng tsohle’?
16 Litho tsa bongata bo boholo li tsoa lichabeng tsohle. Molimo ha a ee ka tšobotsi, ’me tokisetso ea thekollo e entsoeng ka Jesu Kreste e lekane hore e ba tsoele molemo kaofela. Ha bongata bo boholo bo ne bo qala ho tsebahatsoa tumellanong le Mangolo ka 1935, Lipaki tsa Jehova li ne li le mafolo-folo linaheng tse 115. Ka bo-1990 ho batla ba kang linku ho ne ho finyeletse linaheng tse fetang palo eo habeli ka bongata.—Mareka 13:10.
17. Ke eng e etsoang ho thusa batho ba ‘meloko eohle, mefuta eohle, le maleme ’ohle’ hore ba akarelletsoe ho bongata bo boholo?
17 Ha li batla bao ho lebeletsoeng hore e be litho tsa bongata bo boholo, Lipaki tsa Jehova ha lia lebisa tlhokomelo feela lihlopheng tsa lichaba empa li e lebisitse hape melokong le mefuteng ea batho le lihlopheng tsa lipuo ka hare ho lichaba tseo. E le hore li finyelle batho bana, Lipaki li hatisa lingoliloeng tsa Bibele ka lipuo tse fetang 300. Sena se akarelletsa ho koetlisa le ho hlokomela lihlopha tsa bafetoleli ba tšoanelehang, ho lokisetsa thepa ea li-computer e khonang ho sebetsana le lipuo tsena tsohle, haesita le ho etsa mosebetsi oa ho hatisa. Lilemong tse hlano feela tse fetileng, lipuo tse 36, tse buuoang ke batho ba ka bang 98 000 000, li ile tsa kenyelletsoa lethathamong la lipuo tse fetoleloang. Ho phaella moo, Lipaki li leka ka matla ho etela batho bana ka botsona ho ba thusa ho utloisisa Lentsoe la Molimo.—Mattheu 28:19, 20.
‘Ba Tsoa Mahlomoleng a Maholo’
18. (a) Ha mahlomola a maholo a qhoma, ke bo-mang ba tla sireletsoa? (b) Ke liphatlalatso life tsa thabo tse tla etsoa ka nako eo?
18 Mohla mangeloi a lokollang meea ea tšenyo eo ho buuoeng ka eona ho Tšenolo 7:1, hase feela “bahlanka ba Molimo oa rōna” ba tlotsitsoeng ba tla latsoa tšireletso e lerato ea Jehova empa le bongata bo boholo bo kopanelang le bona borapeling ba ’nete bo tla e latsoa. Joalokaha moapostola Johanne a ile a bolelloa, litho tsa bongata bo boholo li tla ‘tsoa mahlomoleng a maholo’ e le bapholohi. Ke mohoo o moholo hakaakang oa teboho le thoriso oo ba tla o etsa ka nako eo ha ba phatlalatsa ba re: “Poloko ke ea Molimo oa rōna, o lutseng teroneng, le ea Konyana”! ’Me bahlanka bohle ba tšepahalang ba Molimo ba maholimong ba tla tlatsetsa ka mantsoe a bona ho phatlalatsa, ba re: “Amen! Ho Molimo oa rōna e be poko, le khanya, le bohlale, le teboho, le hlompho, le borena, le matla, mehleng le mehla! Amen!”—Tšenolo 7:10-14.
19. Ba pholohileng ba tla chesehela ho kopanela mosebetsing ofe o thabisang?
19 Eo e tla ba nako e thabisang hakaakang! Bohle ba phelang e tla ba bahlanka ba Molimo a le mong oa ’nete! Thabo e khōlō ka ho fetisisa ea bana bohle e tla ba ho sebeletseng Jehova. Ho tla ba le mosebetsi o mongata o lokelang ho etsoa—mosebetsi o thabisang! Lefatše le lokela ho fetoloa Paradeise. Batho ba likete tsa limilione ba shoeleng ba tla tsosoa ebe joale ba rutoa litsela tsa Jehova. E tla ba tokelo e thabisang hakaakang ho kopanela ho seo!
U ka Hlalosa Joang?
◻ Liketsahalo tsa 1935 li bile le phello efe tšebeletsong ea tšimo ea Lipaki tsa Jehova?
◻ ’Nete ea hore bongata bo boholo bo bontšoa bo “eme ka pel’a terone” e supa eng?
◻ Ho ananela mali a Konyana ho lokela ho ama tsela eo re phelang ka eona joang?
◻ Ho tsoka ha bona makala a lipalema ho bolela’ng?
◻ Bongata bo boholo bo etsa tšebeletso e halalelang motšehare le bosiu joang?
[Litšoantšo tse leqepheng la 16, 17]
Tšebeletso ea bona e halalelang e bonahatsa hore e etsoa kamehla, ka khothalo, le ka boiteko bo tiileng