Ndoto
Maana: Mawazo au picha za kuwaziwa za mtu akiwa usingizini. Biblia hurejelea ndoto za kawaida, ndoto kutoka kwa Mungu, na ndoto zinazohusu uaguzi.—Ayu. 20:8; Hes. 12:6; Zek. 10:2.
Je, ndoto za wakati wetu zina maana ya pekee?
Wachunguzi wamegundua nini kuhusu ndoto?
“Kila mtu huota ndoto,” yasema The World Book Encyclopedia (1984, Buku la 5, uku. 279). “Watu wazima wengi huota kwa karibu dakika 100 wakati wa saa nane za usingizi.” Kwa hiyo ndoto ni jambo la kawaida kwa wanadamu.
Dakt. Allan Hobson, wa Shule ya Tiba ya Harvard alisema hivi: “[Ndoto] zinaweza kufasiriwa kwa njia mbalimbali, na mtaalamu huzifasiri kwa njia yoyote ile anayopenda. Lakini maana yake imo katika akili ya yule aonaye—si katika ndoto yenyewe.” Ikiripoti jambo hilo, safu ya “Science Times” ya The New York Times iliongeza hivi: “Katika vikundi vya wachunguzi wanaoamini sana ndoto, kuna njia nyingi za kupata ujumbe wa akilini wa ndoto, kila moja ikionyesha maoni tofauti-tofauti ya kinadharia. Mwanafunzi wa nadharia ya Freud atapata maana moja katika ndoto, naye mwanafunzi wa nadharia ya Jung atapata maana nyingine, na tabibu wa Gestalt bado atapata maana nyingine. . . . Lakini yale maoni ya kwamba ndoto zina maana inayohusu akili yamepingwa vikali na wanasayansi wa neva.”—Julai 10, 1984, uku. C12.
Je, ndoto zinazoonekana kuwapa watu ujuzi wa pekee zinaweza kutokana na chanzo kingine badala ya Mungu?
Yer. 29:8, 9: “Yehova wa majeshi . . . amesema hivi: ‘Msiache manabii wenu walio katikati yenu na waaguzi wenu wawadanganye, nanyi msisikilize ndoto zao ambazo wanaota. Kwa maana “wanawatolea ninyi unabii wa uwongo katika jina langu. Mimi sikuwatuma,” asema Yehova.’”
Harper’s Bible Dictionary inatuambia hivi: “Wababiloni waliamini ndoto sana hivi kwamba siku moja kabla ya kufanya maamuzi muhimu walilala katika mahekalu, wakitumaini kupata shauri. Wagiriki waliotaka maagizo kuhusu afya walilala katika madhabahu ya Aeskulapio [aliyewakilishwa na nyoka], nao Waroma walilala katika mahekalu ya Serapi [nyakati fulani alishirikishwa na nyoka aliyejipinda]. Wamisri waliandika vitabu vyenye mambo mengi kwa ajili ya kufasiri ndoto.”—(New York, 1961), Madeleine Miller na J. Lane Miller, uku. 141.
Zamani, Mungu alitumia ndoto ili kutoa maonyo, maagizo, na unabii, lakini je, yeye anaongoza watu wake kwa njia hiyo leo?
Baadhi ya ndoto zinazotoka kwa Mungu zinarejezewa katika Mathayo 2:13, 19, 20; 1 Wafalme 3:5; Mwanzo 40:1-8.
Ebr. 1:1, 2: “Mungu, ambaye zamani za kale alisema katika pindi nyingi na katika njia nyingi [kutia ndani ndoto] na mababu zetu kupitia manabii, mwishoni mwa siku hizi amesema nasi kupitia Mwana [Yesu Kristo, ambaye mafundisho yake yameandikwa katika Biblia].”
1 Kor. 13:8: “Kama kuna zawadi za kutoa unabii [na wakati mwingine Mungu aliwapa watumishi wake unabii kupitia ndoto], zitaondolewa mbali.”
2 Tim. 3:16, 17: “Andiko lote limeongozwa na roho ya Mungu nalo ni lenye faida kwa kufundisha . . . ili mtu wa Mungu awe na uwezo kamili, akiwa na vifaa kamili kwa ajili ya kila kazi njema.”
1 Tim. 4:1: “Hata hivyo, neno lililoongozwa na roho linasema kwa hakika kwamba katika vipindi vya nyakati za mwisho wengine wataanguka kutoka kwenye imani, wakisikiliza maneno yaliyoongozwa kwa roho yenye kupotosha [wakati mwingine kupitia ndoto] na mafundisho ya roho waovu.”