UJITOAJI-KIMUNGU
Heshima, ibada, na utumishi kwa Mungu, pamoja na ushikamanifu kwa enzi yake kuu ya ulimwengu wote. Maandiko yanatumia neno la Kigiriki eu·seʹbei·a pamoja na vivumishi, vielezi, na vitenzi mbalimbali vinavyohusiana na neno hilo. Nomino inayotumiwa katika Biblia inaweza kutafsiriwa neno kwa neno kuwa “kuheshimu kwa njia inayofaa” nayo inarejelea heshima au ujitoaji unaotolewa kwa kitu ambacho kwa kweli ni kitakatifu na kiadilifu. (Linganisha 2Pe 1:6, int.) Kinyume cha “ujitoaji-kimungu” ni “kutomwogopa Mungu” au “kutomheshimu” (Kigr., a·seʹbei·a).
Katika kitabu Christian Words, Nigel Turner aliandika hivi: “Katika maandishi ya kisasa neno eusebeia linatumiwa mara kwa mara kumaanisha ujitoaji wa kidini wa mtu binafsi . . . lakini kwa ujumla lilimaanisha ‘ushikamanifu’ katika Kigiriki kilichotumiwa sana katika enzi za Waroma. . . . Kwa Wakristo eusebeia ni ujitoaji wa hali ya juu zaidi kwa Mungu.” (1981, uku. 111) Biblia inatumia maneno “ujitoaji-kimungu” kumaanisha ujitoaji pamoja na ushikamanifu kwa Yehova Mungu binafsi.
Kivumishi eu·se·besʹ kinachohusiana na neno hilo, kinachomaanisha “hofu; ujitoaji-kimungu,” kinapatikana katika Matendo 10:2, 7; 2 Petro 2:9. Kulingana na John A. H. Tittmann, neno eu·se·besʹ, “linamaanisha heshima anayopewa Mungu inayoonyeshwa kwa matendo, hasa katika kumwabudu Mungu; . . . (eu·se·besʹ) ni yule anayeonyesha ujitoaji huo kwa matendo.”—Remarks on the Synonyms of the New Testament, Edinburgh, 1833, Buku la I, uku. 253, 254.
Kitenzi eu·se·beʹo kinatumiwa katika 1 Timotheo 5:4 kuhusiana na mwenendo wa watoto au wajukuu kuelekea mama au bibi (nyanya) yao mjane. Kamusi A Greek and English Lexicon of the New Testament, ya Edward Robinson (1885, uku. 307), inasema kwamba neno eu·se·beʹo linaweza kumaanisha kujitoa kwa mtu yeyote. Ndio sababu Biblia nyingine zinatafsiri hivi mstari huo: “Kwanza kabisa wanapaswa kujifunza kutimiza majukumu yao kuelekea familia zao.” (JB; linganisha The New English Bible na The Bible in Basic English.) Lakini Mungu ndiye Mwanzilishi wa mpango wa familia (Efe 3:14, 15), na Biblia inafananisha nyumba ya Mungu na familia. Kwa hiyo, heshima, au ujitoaji-kimungu, katika mahusiano ya familia ya Mkristo kwa kweli ni kumheshimu Mungu na kutii amri za Mungu zinazohusu familia na mwenendo mzuri wa washiriki wa familia. Andiko la 1 Timotheo 5:4 linaposema, “Ikiwa mjane yeyote ana watoto au wajukuu, wanapaswa kwanza kujifunza ujitoaji-kimungu katika nyumba zao wenyewe” linapatana na uelewaji huo.
‘Siri Takatifu ya Ujitoaji-Kimungu.’ Yesu Kristo ndiye mfano bora zaidi wa ujitoaji-kimungu. Mtume Paulo alimwandikia hivi Timotheo: “Kwa kweli, siri takatifu ya huu ujitoaji-kimungu ni kubwa: ‘Alifunuliwa katika mwili, alitangazwa kuwa mwadilifu katika roho, aliwatokea malaika, alihubiriwa kati ya mataifa, watu walimwamini ulimwenguni, akapokewa mbinguni kwa utukufu.’” (1Ti 3:16) Mwanadamu mkamilifu, Adamu, hakuweka mfano bora wa ujitoaji-kimungu. Watoto wake wote hawangeweza kufanya hivyo kwa sababu si wakamilifu. Ni nani angeweza kufanya hivyo? Mwana wa Mungu alipokuja duniani na kudumisha utimilifu alijibu swali hilo, na kufunua suluhisho la siri takatifu. Timotheo alipaswa kutazama mfano mkamilifu wa Yesu wa mwenendo wa ujitoaji-kimungu.—1Ti 3:15.
Yesu Kristo ndiye mwanadamu pekee aliyeonyesha ujitoaji-kimungu mkamilifu, katika hali zote, na kuthibitisha kwamba mwanadamu anaweza kudumisha ujitoaji-kimungu. Chini ya majaribu makali, hadi mwisho wa maisha yake duniani, Yesu alikuwa “mshikamanifu, asiye na hatia, asiye na unajisi, aliyetenganishwa na watenda dhambi.” (Ebr 7:26) Kwa sababu ya utimilifu wake mbele za Mungu hangepatikana akiwa na makosa. Alisema hivi kabla ya kifo chake: “Mimi nimeushinda ulimwengu,” pia, “Mtawala wa ulimwengu anakuja, naye hana uwezo juu yangu.” (Yoh 16:33; 14:30) Ukosefu wowote wa uadilifu haukupatikana ndani yake. Ndio sababu aliwauliza hivi maadui zake: “Ni nani kati yenu anayeweza kunihukumu kwamba nina dhambi?” (Yoh 8:46) Suluhisho la “siri takatifu ya huu ujitoaji-kimungu” ni kubwa sana na lina faida kubwa sana kwa wanadamu hivi kwamba linapaswa kutangazwa ulimwenguni pote. Yesu Kristo mwenyewe ndiye msingi wa ujitoaji-kimungu na mwenendo ambao Mkristo anapaswa kufuata kutanikoni.
Mazoezi, Pamoja na Kuridhika, Ni Muhimu. Ni lazima Mkristo afanye mazoezi makali ili ajitoe kikamili kwa Mungu. Hilo linatia ndani kuvumilia upinzani na mateso. (2Ti 3:12) Lengo, au kusudi la mtu la kujizoeza si ili kupata faida za kimwili. Lakini kuna faida kwa yule anayetosheka na vitu alivyo navyo na anayeendelea kuwa na ujitoaji-kimungu pamoja na kuridhika. Ujitoaji-kimungu, “una ahadi ya uhai wa sasa,” yaani, afya ya kiroho, kuridhika, furaha, na kusudi maishani. Nao una ahadi ya uzima “utakaokuja.”—1Ti 4:7, 8; 6:6-8; linganisha Met 3:7, 8; 4:20-22.
Ingawa mtu mwenye ujitoaji-kimungu anaweza kukabili mateso na matatizo, hahitaji kuogopa, kwa sababu “Yehova anajua jinsi ya kuwakomboa kutoka kwenye jaribu watu wenye ujitoaji-kimungu.” (2Pe 2:9) Mtume Petro anawashauri Wakristo waongeze kwenye uvumilivu wao ujitoaji-kimungu. (2Pe 1:5, 6) Anawahimiza wawe watu wanaojulikana kuwa na “matendo matakatifu ya mwenendo na vitendo vya ujitoaji-kimungu” ili waokoke hukumu ya siku ya Yehova.—2Pe 3:7, 10, 11; 1Pe 4:18.
Nguvu za Ujitoaji-Kimungu. Mtu mwenye ujitoaji-kimungu lazima atambue kwamba ujitoaji-kimungu una nguvu za kubadilisha utu wake na lazima awe na ujitoaji wa kweli na unyoofu anapomtumikia Mungu. (1Ti 6:11; Efe 4:20-24) Anapaswa kutambua kwamba Mungu anafunua njia ya ujitoaji-kimungu katika Neno lake, na hivyo lazima afuate kanuni zake. (Tit 1:1; 2Pe 1:3) Kwa kuwa ni Mungu tu anayestahili ujitoaji-kimungu, Neno lake na roho yake itamsaidia mtu amjue Yehova, amkaribie na amwige. (Efe 5:1) Mtu huyo atazidi kuonyesha sifa nzuri za Yehova Mungu.—2Ko 3:18.
Mtu yeyote akidai kwamba anamtumikia Mungu huku anategemea mawazo yake mwenyewe badala ya kushikamana na Biblia, na ikiwa mafundisho yake ‘hayapatani na ujitoaji-kimungu,’ na hivyo haonyeshi ujitoaji-kimungu ambao mwalimu anapaswa kuwa nao, mtu huyo “haelewi chochote.” (1Ti 6:3, 4) Mtume Paulo alimwonya Timotheo, mhudumu mwenzake, kuhusu watu wasiomwogopa Mungu waliodai kwamba wamejitoa kwa Mungu. Alimwonya Timotheo alitumie sawasawa Neno la kweli, aepuke kabisa maneno matupu ambayo huchafua mambo matakatifu, ili Timotheo asije akaondolewa kwenye njia ya ujitoaji-kimungu. Kisha akasema kwamba kuna wale ambao wangetenda maovu ya kila aina huku wakionekana kuwa watu wanaomwogopa Mungu lakini wakizikana nguvu zake. (2Ti 2:15, 16; 3:1-5) Yuda pia anasema kwamba watu wa aina hiyo hawangemheshimu Mungu kikweli au kujitoa kwake, wala hawangeheshimu au kuthamini fadhili zake zisizostahiliwa. Wangekuwa watu wanaodai kumtumikia Mungu ili wapate faida za kimwili au kutosheleza tamaa zao. Mwenendo wao mpotovu unafunua unafiki wao.—Yuda 4.
Lile “fumbo la uasi sheria huu” ambalo Paulo anataja ni nini?
Hapa pana fumbo lingine, linalopingana kabisa na “siri takatifu” ya Yehova. Ni “fumbo la uasi sheria huu.” Hilo lilikuwa fumbo kwa Wakristo wa kweli kwa sababu katika siku za mtume Paulo “mtu wa uasi sheria” hakuwa amefunuliwa na kutambuliwa waziwazi. Hata baada ya “mtu” huyo kutokea, bado utambulisho wake ungeendelea kuwa fumbo kwa watu wengi kwa sababu angedai kujitoa kwa Mungu huku akitenda uovu. Ungekuwa uasi imani kutoka kwa ujitoaji-kimungu wa kweli. Paulo alisema kwamba “fumbo la uasi sheria huu” tayari lilikuwa linafanya kazi katika siku zake, kwa sababu kulikuwa na watu walioasi sheria katika kutaniko la Kikristo ambao hatimaye wangetokeza jamii hiyo ya mwasi imani. Mwishowe, mwasi imani huyo angeangamizwa na Yesu Kristo kupitia ufunuo wa kuwapo kwake. Mwasi imani huyo, “mtu” huyo anayeongozwa na Shetani angejiinua mwenyewe “juu ya wale wanaoitwa mungu au vitu vinavyoabudiwa” (Kigr., seʹba·sma). Kwa hiyo, mpinzani huyo mkuu wa Mungu angetumiwa na Shetani kudanganya kabisa na kuleta maangamizi kwa wote wanaofuata mazoea yake. “Mtu wa uasi sheria” angefanikiwa sana kwa sababu uovu wake ungefichwa na ujitoaji-kimungu wake wa kinafiki.—2Th 2:3-12; linganisha Mt 7:15, 21-23.