Nafsi

Biblia inasema nini linalotusaidia kuelewa maana ya nafsi?

Mwa. 2:7: “Yehova Mungu akamfanya mtu kutoka katika mavumbi ya nchi na kupuliza katika mianzi ya pua yake pumzi ya uhai, naye mtu akawa nafsi hai.” (Ona kwamba andiko hilo halisemi kwamba mtu alipewa nafsi bali kwamba yeye akawa nafsi, mtu aliye hai.) (Sehemu ya neno la Kiebrania linalotafsiriwa hapa “nafsi” ni neʹphesh. UV na ZSB zinakubaliana na tafsiri hiyo. BHN na VB husema “kiumbe.”)

1 Kor. 15:45: “Hata imeandikwa hivi: ‘Mtu wa kwanza Adamu akawa nafsi hai.’ Adamu wa mwisho akawa roho inayotoa uhai.” (Kwa hiyo Maandiko ya Kigiriki ya Kikristo yanakubaliana na Maandiko ya Kiebrania kuhusu maana ya nafsi.) (Neno la Kigiriki linalotafsiriwa hapa “nafsi” ni psy·kheʹ. UV na ZSB pia husema “nafsi.” BHN, VB, na NAJ husema “kiumbe.”)

1 Pet. 3:20: “Katika siku za Noa . . . watu wachache, yaani, nafsi nane, walichukuliwa salama kupitia maji.” (Neno la Kigiriki linalotafsiriwa hapa “nafsi” ni psy·khaiʹ, ambalo ni wingi wa neno psy·kheʹ. UV, ZSB, BHN, na NAJ husema “watu.”)

Mwa. 9:5: “Tena, damu ya nafsi [au, uhai; Kiebrania, kutokana na neʹphesh] zenu nitaitaka.” (Hapa nafsi inasemwa kuwa ina damu.)

Yos. 11:11: “Wakaipiga kila nafsi [Kiebrania, neʹphesh] iliyokuwa ndani yake kwa makali ya upanga.” (Hapa nafsi inaonyeshwa kuwa kitu kinachoweza kupigwa kwa upanga, kwa hiyo nafsi hizo haziwezi kuwa roho.)

Ni wapi ambapo Biblia inasema kwamba wanyama ni nafsi?

Mwa. 1:20, 21, 24, 25: “Mungu akaendelea kusema: ‘Maji na yajawe na nafsi* hai . . . ’ Mungu akaanza kuumba wanyama wakubwa mno wa baharini na kila nafsi hai inayotembea, wakajaa majini kulingana na aina zake, na kila kiumbe kinachoruka chenye mabawa kulingana na aina yake. . . . Mungu akaendelea kusema: ‘Dunia na itokeze nafsi zilizo hai kulingana na aina zake . . . ’ Mungu akafanya mnyama-mwitu wa dunia kulingana na aina yake na mnyama wa kufugwa kulingana na aina yake na kila mnyama anayetembea wa nchi kulingana na aina yake.” (*Katika Kiebrania neno hili ni neʹphesh. Tafsiri fulani zinatumia neno “kiumbe [viumbe].”)

Law. 24:17, 18: “Ikiwa mtu ataipiga nafsi [Kiebrania, neʹphesh] yoyote ya mwanadamu kiasi cha kuiua, lazima atauawa. Naye mwenye kuipiga nafsi [Kiebrania, neʹphesh] ya mnyama wa kufugwa kiasi cha kuiua atalipa, nafsi kwa nafsi.” (Ona kwamba neno lilelile la Kiebrania kwa nafsi linatumiwa kuhusu wanadamu na wanyama pia.)

Ufu. 16:3: “Nayo ikawa damu kama ya mwanadamu aliyekufa, na kila nafsi* iliyo hai ikafa, ndiyo, vitu vilivyo ndani ya bahari.” (Kwa hiyo, Maandiko ya Kigiriki ya Kikristo pia yanaonyesha wanyama ni nafsi.) (*Katika Kigiriki neno hili ni psy·kheʹ. Watafsiri fulani wanatumia neno “kiumbe” au “kitu.”)

Je, wasomi wengine ambao si Mashahidi wa Yehova wanakubali kwamba Biblia inasema kwamba hiyo ndiyo maana ya nafsi?

“Hakuna mgawanyo kati ya mwili na nafsi katika A[gano] la K[ale]. Mwisraeli aliona vitu kwa uhalisi, vikiwa jumla, na hivyo aliwaona wanadamu kuwa ni watu, wala si sehemu-sehemu. Neno hili nepeš [neʹphesh], ingawa linatafsiriwa na neno letu nafsi, halimaanishi kamwe nafsi iliyo tofauti na mwili au mtu mwenyewe. . . . Neno [psy·kheʹ] ndilo neno la A[gano] J[ipya] linalolingana na nepeš. Linaweza kumaanisha msingi wa uhai, uhai wenyewe, au yule aliye hai.”—New Catholic Encyclopedia (1967), Buku la 13, uku. 449, 450.

“Neno la Kiebrania ‘nafsi’ (nefesh, kile kinachopumua) lilitumiwa na Musa . . . , kumaanisha ‘kitu kilicho hai’ na linahusu vivyo hivyo viumbe ambavyo si wanadamu. . . . Matumizi ya Agano Jipya ya psychē (‘nafsi’) yalilingana na nefesh.”—The New Encyclopædia Britannica (1976), Macropædia, Buku la 15, uku. 152.

“Lile wazo kwamba nafsi huendelea kuishi baada ya kufa kwa mwili si imani, bali ni makisio ya kifalsafa au ya kitheolojia, nalo halifundishwi waziwazi mahali popote katika Maandiko Matakatifu.”—The Jewish Encyclopedia (1910), Buku la 6, uku. 564.

Je, nafsi ya mwanadamu inaweza kufa?

Eze. 18:4: “Tazama! Nafsi zote—ni zangu. Kama ilivyo nafsi ya baba ndivyo ilivyo nafsi ya mwana—ni zangu. Nafsi* inayotenda dhambi—hiyo yenyewe itakufa.” (*Neno la Kiebrania ni “neʹphesh.” ZSB hulitafsiri “nafsi.” Tafsiri fulani zinasema “roho,” “yeyote,” au “yule.”)

Mt. 10:28: “Msiwaogope wale ambao wanaua mwili lakini hawawezi kuiua nafsi [au, “uhai”]; lakini badala ya hivyo mwogopeni yeye anayeweza kuangamiza vyote viwili nafsi* na mwili katika Gehena.” (*Neno la Kigiriki hapa ni psy·kheʹ. ZSB hulitafsiri “nafsi.”)

Mdo. 3:23: “Kwa kweli, nafsi [Kigiriki, psy·kheʹ] yoyote isiyomsikiliza Nabii huyo itaangamizwa kutoka kati ya watu.”

Je, nafsi za wanadamu (watu) zinaweza kuishi milele?

Ona ukurasa wa 327-331, chini ya kichwa “Uhai.”

Je, nafsi ni sawa na roho?

Mhu. 12:7: “Kisha mavumbi huirudia nchi kama yalivyokuwa, nayo roho [au, nguvu za uhai; Kiebrania, ruʹach] yenyewe humrudia Mungu wa kweli aliyeitoa.” (Ona kwamba neno la Kiebrania linalotafsiriwa roho ni ruʹach; lakini neno linalotafsiriwa nafsi ni neʹphesh. Andiko hilo halimaanishi kwamba wakati wa kifo roho inasafiri moja kwa moja na kwenda katika makao ya Mungu; badala yake, tazamio lolote la mtu huyo kuishi tena linakaa kwa Mungu. Kwa mfano, tunaweza kusema kwamba, ikiwa mnunuzi wa shamba hafanyi malipo yanayohitajiwa, shamba hilo “humrudia” mwenyewe.) (UV, ZSB, BHN, na VB zote hapa zinatafsiri ruʹach kuwa “roho.”)

Mhu. 3:19: “Kuna mwisho ambao huwafikia wana wa binadamu na mwisho ambao huwafikia wanyama, nao hufikiwa na mwisho uleule. Anavyokufa mmoja, ndivyo anavyokufa yule mwingine; nao wote wana roho [Kiebrania, ruʹach] moja.” (Kwa hiyo wanadamu na wanyama pia wanaonyeshwa kuwa wana ruʹach au roho ileile. Ili kupata maelezo kuhusu mstari wa 20 na 21, ona ukurasa wa 245.)

Ebr. 4:12: “Neno la Mungu liko hai nalo lina nguvu na ni lenye makali zaidi kuliko upanga wowote wenye makali kuwili nalo huchoma hata kufikia kugawanya nafsi [Kigiriki, psy·khesʹ; ] na roho [Kigiriki, pneuʹma·tos], na viungo na urojorojo wake, nalo linaweza kutambua fikira na makusudio ya moyo.” (Ona kwamba neno la Kigiriki linalotafsiriwa “roho” si sawa na neno linalotafsiriwa “nafsi.”)

Je, mtu huendelea kuwa na fahamu baada ya roho kuuacha mwili?

Zab. 146:4: “Roho [Kiebrania, kutokana na ruʹach] yake hutoka, naye hurudi kwenye udongo wake; siku hiyo mawazo yake hupotea.” (VB [145:4] hutafsiri neno ruʹach kuwa “roho.” Tafsiri fulani husema “pumzi.”) (Ona pia Zaburi 104:29)

Imani ya Jumuiya ya Wakristo kuhusu nafsi isiyo na mwili, isiyoweza kufa ilitoka wapi?

“Wazo la Kikristo la nafsi ya kiroho iliyoumbwa na Mungu na kutiwa katika mwili wakati wa kutungwa kwa mimba ili kufanyiza mwanadamu kuwa mtu kamili lilitokana na falsafa ya Kikristo iliyositawi kwa muda mrefu. Ni kupitia Origen tu [aliyekufa karibu mwaka wa 254 W.K.] upande wa Mashariki na Mtakatifu Agustino [aliyekufa mwaka wa 430 W.K.] upande wa Magharibi kwamba nafsi ilithibitishwa kuwa kitu cha kiroho na wazo la kifalsafa likafanyizwa kuhusu asili yake.  . . . Fundisho lake [la Agustino] . . . lilikuwa na mambo mengi (kutia ndani makosa fulani) yaliyotoka kwa Plato.”—New Catholic Encyclopedia (1967), Buku la 13, uku. 452, 454.

“Wazo la kutoweza kufa lilitokana na Wagiriki, lakini tumaini la ufufuo lilitokana na Wayahudi. . . . Baada ya ushindi wa Aleksanda, mwishowe dini ya Kiyahudi ilichukua mawazo ya Kigiriki.”—Dictionnaire Encyclopédique de la Bible (Valence, Ufaransa; 1935), iliyohaririwa na Alexandre Westphal, Buku la 2, uku. 557.

“Kutoweza kufa kwa nafsi ni wazo la Kigiriki lililofanyizwa katika madhehebu ya kale ya kifumbo na kupanuliwa na Plato mwanafalsafa.”—Presbyterian Life, Mei 1, 1970, uku. 35.

“Je, tunaamini kwamba kuna kitu kama kifo? . . . Je, kifo si kutengana kwa nafsi na mwili? Na kufa ndio ukamilisho wa hilo; wakati nafsi inapoishi peke yake, na inapofunguliwa kutoka katika mwili na mwili unapofunguliwa kutoka katika nafsi, je, hicho si kifo? . . . Na je, nafsi inakubali kifo? Hapana. Basi nafsi haiwezi kufa? Ndiyo.”—“Phaedo” ya Plato, Sehemu ya 64, 105, kama ilivyochapishwa katika Great Books of the Western World (1952), kilichohaririwa na R. M. Hutchins, Buku la 7, uku. 223, 245, 246.

“Tumeona kwamba, lile tatizo la kutoweza kufa liliwavutia sana wanatheolojia wa Babiloni. . . . Watu wala viongozi wa mafundisho ya kidini hawakupata kamwe kuukabili uwezekano wa kutoweka kabisa kwa kile ambacho hapo kwanza kiliumbwa. Kifo kilikuwa ni njia ya kuingia katika maisha mengine.”—The Religion of Babylonia and Assyria (Boston, 1898), M. Jastrow, Jr., uku. 556.

Ona pia ukurasa wa 102-104, chini ya kichwa “Kifo.”