SURA YA KUMI NA TATU
Heshimu Zawadi ya Uhai
1. Ni nani aliyetupatia uhai?
YEHOVA ni “Mungu aliye hai.” (Yeremia 10:10) Ni Muumba wetu, naye ametupatia uhai. Biblia inasema: “Uliumba vitu vyote, na kwa sababu ya mapenzi yako vilikuwako navyo vikaumbwa.” (Ufunuo 4: 11) Ndiyo, Yehova anataka tuishi. Uhai ni zawadi kutoka kwa Yehova.—Soma Zaburi 36:9.
2. Tunahitaji kufanya nini ili tufaulu maishani?
2 Yehova hutuandalia mahitaji kama vile chakula na maji ili tuishi. (Matendo 17:28) Zaidi ya hayo, anataka tufurahie maisha. (Matendo 14:15-17) Ili tufaulu maishani ni lazima tutii amri za Mungu.—Isaya 48:17, 18.
MUNGU ANA MAONI GANI KUHUSU UHAI?
3. Yehova alifanya nini Kaini alipomuua Abeli?
3 Biblia hutufundisha kwamba Yehova huthamini uhai wetu na uhai wa wengine. Kwa mfano, Kaini mwana wa Adamu na Hawa alipomkasirikia ndugu yake Abeli, Yehova alimwonya adhibiti hasira yake. Lakini Kaini hakumsikiliza, alikasirika sana na mwishowe “akamshambulia Abeli ndugu yake, akamuua.” (Mwanzo 4:3-8) Yehova alimwadhibu Kaini kwa sababu ya kumuua Abeli. (Mwanzo 4:9-11) Hivyo, ni hatari kuwa na hasira na chuki kwa sababu huenda tukatenda kwa jeuri au ukatili. Watu wakatili hawatapata uzima wa milele. (Soma 1 Yohana 3:15.) Ili tumpendeze Mungu, ni lazima tuwapende wengine.—1 Yohana 3:11, 12.
4. Sheria ambayo Mungu aliwapa Waisraeli inatufundisha nini kuhusu zawadi ya uhai?
4 Miaka mingi baadaye, Yehova alionyesha anathamini uhai alipompa Musa Amri Kumi. Amri moja ilisema hivi: “Usiue.” (Kumbukumbu la Torati 5:17) Ikiwa mtu angemuua mwenzake kwa kukusudia, yeye pia alipaswa kuuawa.
5. Mungu ana maoni gani kuhusu kutoa mimba?
5 Mungu ana maoni gani kuhusu kutoa mimba? Yehova anathamini hata uhai wa mtoto ambaye hajazaliwa. Katika Sheria ambayo Yehova aliwapa Waisraeli, aliwaambia kwamba mtu yeyote ambaye angemwumiza mwanamke mwenye mimba na kusababisha kifo cha mtoto ambaye hajazaliwa, mtu huyo angeuawa. (Soma Kutoka 21:22, 23; Zaburi 127:3.) Hilo linatufundisha kwamba ni kosa kutoa mimba.—Soma Maelezo ya Ziada 28.
6, 7. Tunawezaje kuonyesha kwamba tuna maoni kama ya Yehova kuhusu uhai?
6 Tunaweza kuonyeshaje kwamba tuna maoni kama ya Yehova kuhusu uhai wetu na wa wengine? Kwa kuepuka kufanya jambo lolote linaloweza kuhatarisha uhai wetu au wa wengine. Kwa hiyo tutaepuka kuvuta sigara, kutafuna mirungi (miraa) au kutumia dawa za kulevya kwa sababu zitatudhuru na zinaweza kusababisha kifo.
7 Mungu ndiye aliyetupatia uhai na mwili wetu, nasi tunapaswa kuishi kulingana na kusudi lake. Kwa hiyo, tunapaswa kuutunza mwili wetu. Tusipofanya hivyo, hatutakuwa safi machoni pa Mungu. (Waroma 6:19; 12:1; 2 Wakorintho 7:1) Yehova hawezi kukubali ibada yetu ikiwa hatuthamini uhai ambao ametupatia. Ingawa si rahisi kuacha mazoea hayo mabaya, Yehova atatusaidia ikiwa tutajitahidi kuacha mazoea hayo kwa sababu tunauthamini uhai.
8. Tutafanya nini ili tusihatarishe uhai wetu na wa wengine?
8 Tumejifunza kwamba uhai ni zawadi yenye thamani. Yehova ana uhakika kwamba tutajitahidi kuutunza uhai wetu na wa wengine. Tutaendesha kwa uangalifu magari, pikipiki, na vyombo vingine vya usafiri. Tutaepuka michezo hatari au yenye ukatili. (Zaburi 11:5) Pia, tunajitahidi kudumisha usalama nyumbani. Yehova aliwaamuru Waisraeli hivi: “Ukijenga nyumba mpya, ni lazima pia ujenge ukuta kuzunguka ukingo wa paa lako, ili mtu asianguke kutoka kwenye paa.”—Kumbukumbu la Torati 22:8.
9. Tunapaswa kuwatendeaje wanyama?
9 Yehova anajali pia jinsi tunavyowatendea wanyama. Ameturuhusu kuchinja wanyama kwa ajili ya chakula na mavazi, au kuua mnyama ikiwa anahatarisha uhai wetu. (Mwanzo 3:21; 9:3; Kutoka 21:28) Hata hivyo, hatupaswi kuwatesa wanyama au kuwaua ili kujifurahisha tu.—Methali 12:10.
HESHIMU UTAKATIFU WA DAMU
10. Tunajuaje kwamba damu huwakilisha uhai?
10 Damu ni takatifu machoni pa Yehova kwa sababu inawakilisha uhai. Baada ya Kaini kumuua Abeli, Yehova alimwambia hivi: “Damu ya ndugu yako inanililia kwa sauti kutoka ardhini.” (Mwanzo 4:10) Damu ya Abeli iliwakilisha uhai wake, na Yehova alimwadhibu Kaini kwa kumuua Abeli. Baada ya Gharika ya siku za Noa, Yehova alionyesha tena kwamba bado damu inawakilisha uhai. Yehova alimruhusu Noa na familia yake wachinje wanyama kwa ajili ya chakula. Alisema hivi: “Kila mnyama aliye hai anayetembea anaweza kuwa chakula chenu. Kama nilivyowapa mimea, ninawapa hao wote wawe chakula chenu.” Hata hivyo, Yehova aliwakataza jambo moja: “Ila tu nyama pamoja na uhai wake—damu yake—hampaswi kula.”—Mwanzo 1:29; 9:3, 4.
11. Mungu aliwapa Waisraeli sheria gani kuhusu damu?
11 Miaka 800 hivi baada ya Yehova kumwambia Noa asile damu, aliwaamuru watu wake hivi: “Mwisraeli yeyote au mgeni yeyote anayeishi miongoni mwenu akiwinda na kumkamata mnyama wa mwituni au ndege anayeweza kuliwa, ni lazima amwage damu yake chini na kuifunika kwa udongo.” Kisha akaongeza hivi: “Hampaswi kula damu.” (Mambo ya Walawi 17:13, 14) Yehova bado alitaka watu wake waione damu kuwa takatifu. Waliruhusiwa kula nyama lakini si damu. Walipomchinja mnyama kwa ajili ya chakula, walipaswa kumwaga damu yake.
12. Wakristo wana maoni gani kuhusu damu?
12 Miaka michache baada ya Yesu kufa, mitume na wazee wa kutaniko la Kikristo huko Yerusalemu walikutana ili waamue amri ambazo Wakristo walihitaji kufuata kati ya Sheria ambayo Waisraeli walipewa. (Soma Matendo 15:28, 29; 21:25.) Yehova aliwasaidia waelewe kwamba bado damu ilikuwa yenye thamani kwake, nao walipaswa kuiheshimu. Wakristo wa mapema hawakula au kunywa damu wala kula nyama ya mnyama aliyenyongwa au kibudu. Lilikuwa kosa kula au kunywa damu kama tu kuabudu sanamu au kufanya uasherati. Tangu wakati huo na kuendelea, Wakristo wa kweli hukataa kula au kunywa damu. Namna gani leo? Yehova bado anataka tuiheshimu damu kwa sababu ni takatifu.
13. Kwa nini Wakristo hukataa kutiwa damu mishipani?
13 Je, hilo linamaanisha kwamba Wakristo wanapaswa kukataa kutiwa damu mishipani? Ndiyo. Yehova ametuamuru tusile au kunywa damu. Ikiwa daktari angekwambia usinywe pombe, je, ungejitia pombe hiyo mishipani? Bila shaka hapana! Vivyo hivyo, amri ya kutokula au kunywa damu inamaanisha kwamba hatutakubali kutiwa damu mishipani.—Soma Maelezo ya Ziada 29.
14, 15. Kwa nini ni muhimu kwa Wakristo kuheshimu uhai na kumtii Yehova?
14 Namna gani ikiwa daktari atasema kwamba tutakufa tusipotiwa damu mishipani? Ni lazima kila mtu afanye uamuzi wake mwenyewe inapohusu kutii sheria ya Mungu kuhusu damu. Wakristo huheshimu sana uhai ambao ni zawadi kutoka kwa Mungu, nasi hutafuta matibabu mengine yasiyohusisha damu; hata hivyo, hatutakubali kutiwa damu mishipani.
15 Kwa kuwa uhai ni wenye thamani machoni pa Mungu, sisi hujitahidi kudumisha afya lakini hatutakubali kutiwa damu mishipani ili kuendeleza uhai. Ni muhimu sana kumtii Yehova badala ya kutafuta njia nyingine zinazopingana na amri yake ili tu kuokoa uhai wetu. Yesu alisema: “Yeyote anayetaka kuuokoa uhai wake ataupoteza, lakini yeyote anayeupoteza uhai wake kwa ajili yangu ataupata.” (Mathayo 16:25) Tunataka kumtii Yehova kwa sababu tunampenda. Naye anajua mambo yanayotufaa na kama Yehova, tunauthamini uhai na kuuona kuwa mtakatifu.—Waebrania 11:6.
16. Watumishi wa Mungu wana uhakika kuhusu jambo gani?
16 Watumishi waaminifu wa Mungu wameazimia kutii amri ya Mungu kuhusu damu. Hawali au kunywa damu, na pia hawakubali kuitumia kwa ajili ya matibabu.a Hata hivyo, wao hukubali matibabu ya aina nyingine ili kuokoa uhai. Wana uhakika kwamba Muumba wa uhai anajua mambo yenye faida kwao. Je, unaamini hivyo?
MATUMIZI PEKEE YA DAMU AMBAYO YEHOVA ALIRUHUSU
17. Katika taifa la Israeli, Yehova alikubali damu itumiwe kwa kusudi gani peke yake?
17 Yehova aliwaambia hivi Waisraeli katika sheria aliyompa Musa: “Uhai wa kiumbe umo katika damu, nami nimeitoa kwenye madhabahu ili mwitumie kufunika dhambi zenu [au, kupata msamaha], kwa maana damu ndiyo inayofunika dhambi.” (Mambo ya Walawi 17:11) Waisraeli walipofanya dhambi, wangemwomba Yehova msamaha kwa kutoa dhabihu ya mnyama na kumwomba kuhani amwage kiasi fulani cha damu kwenye madhabahu hekaluni. Yehova alikubali Waisraeli watumie damu kwa ajili ya dhabihu tu.
18. Dhabihu ya Yesu hutuwezesha kupata nini?
18 Yesu alipokuja duniani, alibadili sheria ya kutoa dhabihu za wanyama kwa kutoa uhai au damu yake, ili tupate msamaha wa dhambi zetu. (Mathayo 20:28; Waebrania 10:1) Uhai wa Yesu ulikuwa wenye thamani kubwa. Ndiyo sababu baada ya kufufuliwa na kurudi mbinguni, Yehova angewapa wanadamu wote fursa ya kuishi milele.—Yohana 3:16; Waebrania 9:11, 12; 1 Petro 1:18, 19.
19. Ni lazima tufanye nini ili ‘tusiwe na hatia ya damu ya mtu yeyote’?
19 Tunamshukuru Yehova kwa sababu ya zawadi bora ya uhai. Tunataka kuwajulisha wengine kwamba wakimwamini Yesu, wanaweza kuishi milele. Tunawapenda, nasi tutafanya yote tuwezayo ili kuwafundisha jinsi wanavyoweza kupata uhai. (Ezekieli 3:17-21) Kisha, kama mtume Paulo, tutasema hivi: “Mimi sina hatia ya damu ya mtu yeyote, kwa maana sikukosa kuwaambia mashauri yote ya Mungu.” (Matendo 20:26, 27) Naam, sisi huonyesha kwamba tunaheshimu uhai kwa kuwaeleza wengine kumhusu Yehova na jinsi anavyouona uhai kuwa wenye thamani.
a Ili kupata habari zaidi kuhusu kutiwa damu mishipani soma kitabu “Jitunzeni Katika Upendo wa Mungu,” ukurasa wa 77-79, kilichochapishwa na Mashahidi wa Yehova.