Wazee Wanaosimamia Vema
“Jitunzeni nafsi zenu, na lile kundi lote nalo, ambalo [roho takatifu imewaweka] ninyi kuwa waangalizi ndani yake, mpate kulilisha kanisa lake Mungu.”—Matendo 20:28.
1. Ni hali gani zinazofanya mpango wa wazee ufae wakati huu?
MASHAHIDI WA YEHOVA wanamshukuru Yeye kwa sababu mpango wa wazee katika kundi umeanzishwa na jamii ya “mtumwa mwaminifu mwenye akili” wakati huu ambapo hesabu kubwa sana ya watu wamekuwa wakisimama upande wa ufalme wa Mungu. Zaidi ya miaka mitano iliyopita zaidi ya robo tatu za watu milioni moja wamebatizwa kama mashahidi wa Kikristo wa Yehova, na 90,519 kati yao wamebatizwa wakati wa “Kusudi la Kimungu” makusanyiko mwaka wa 1974. Mpango wa kundi wa wazee unafanya wapya hao wanaohitaji sana kuchungwa waangaliwe vizuri zaidi kuliko ulivyofanya mpango wa zamani wa muda wa kuwa na “mtumishi wa kundi,” kwa maana makumi ya maelfu ya wazee sasa wanajishughulisha sana wakisaidia kundi.
2. (a) Makundi yanafaidikaje kutokana na mpango huu? (b) Kuna faida gani ya maamuzi yanayofanywa na kikundi?
2 Makundi yanafaidika kutokana na mpango huu wa Maandiko kwa njia nyingi. Kukiwa na baraza ya wazee, washiriki zaidi wa kundi wanatiwa moyo watumie uwezo wao wa kufundisha kwa ukamili, wanatiwa moyo watumie akili zao wenyewe nao hawategemei tena mtu mmoja tu awaongoze. Mpango huo unafaidi sana kwa sababu ya maarifa na ujuzi wa wazee mbalimbali kuchanganywa pamoja. Wote wanaweza kujifunza kutoka kwa mtu na mwenzake na kupata ufahamu mzuri zaidi wa madaraka yao kwa Yehova na kwa kundi. Kupokezana zamu za wazee za kazi kunagawa madaraka kwa njia nzuri. Baraza ya wazee inafanya mambo yaamuliwe kwa kiasi. Ingawa huenda maamuzi yanayofanywa na kikundi chao yakaelekea kuchukua muda mwingi zaidi, yana msingi imara zaidi, na mwishowe yanaokoa wakati. Ni kweli, “kwa wingi wa washauri huja wokovu.” Wanaume wengine kundini wanatiwa moyo pia wasitawishe sifa zinazohitajiwa, wajaribu ‘kufikia’ cheo cha mwangalizi na kushiriki katika kazi hiyo.—Mit. 24:6; 1 Tim. 3:1, NW.
3, 4. (a) Kwa halisi, ni nini maana ya ‘kusimamia’? (b) Maana kubwa zaidi ni nini?
3 Katika 1 Timotheo 5:17 mtume Paulo anawataja wanaume wazee kama wakisimamia vema katika kundi. Ni kwa njia gani mzee ‘anavyosimamia’? Kulingana na neno la Kigiriki lililotumiwa, ‘kusimamia’ kunamaanisha kwa halisi “kusimama mbele ya,” kuongoza, kuendesha, kuagiza, kuangalia wengine kama wakati mtu anaposimama mbele ya mtu au kitu fulani akilinde au kukikinga. Ingawa mmoja wa baraza ya wazee anawekwa kuwa “mwangalizi-msimamizi,” wazee wote wamepaswa wasimamie katika maana hiyo ya Maandiko, kama inavyoonyeshwa na 1 Wathesalonike 5:12: “Mwatambue wale wanaojitaabisha kwa ajili yenu, na kuwasimamia ninyi katika Bwana, na kuwaonyeni.”—1 Tim. 3:5.
4 Ingawa wazee wanasimamia kwa ‘kusimama mbele ya’ kundi kwa halisi, wakitoa hotuba za Biblia na kuongoza mikutano, kwa maana kubwa zaidi wanasimamia wanapotoa uongozi unaofaa kwa kuangalia sana faida za kundi lote na faida za kiroho za kila mshiriki wa kundi. Hiyo inapatana na kuwa kwao waangalizi na wachungaji pia, kama anavyoonyesha Paulo katika Waebrania 13:7, 17: “Wakumbukeni wale [wanaowaongoza], waliowaambia neno la Mungu; tena, kwa kuuchunguza sana mwisho wa mwenendo wao, iigeni imani yao. Watiini wenye kuwaongoza, na kuwanyenyekea; maana wao wanakesha kwa ajili ya [nafsi] zenu, kama watu watakaotoa hesabu, ili kwamba wafanye hivyo kwa furaha wala si kwa kuugua; maana isingewafaa ninyi.”
5. (a) Kusimamia kunahitaji wazee wawe na sifa gani? (b) Wao wana wajibu wa kutoa hesabu kwa nani? (c) Ni nani peke yao wanaopaswa kuwa wakuu kundini?
5 Wanaposimamia kama wachungaji, lazima wamtolee hesabu Mchungaji Mkuu wa Mungu, Yesu Kristo. Kwa hiyo lazima wasimamie “kwa bidii” nyingi. (1 Pet. 5:4; Rum. 12:8) Wanaheshimu ukichwa wa Kristo kwa kuiga utu wake wanaposhughulika na wengine, kwa kuiga unyenyekevu wake. (Mt. 20:24-28; Yohana 13:13-16) Kuwa kwao wazee si sababu ya kujikweza. Bali, “kwa pendo la udugu, mpendane ninyi kwa ninyi; kwa heshima mkiwatanguliza wenzenu.” (Rum. 12:3, 10) Hiyo inalinda mtu asinaswe katika mtego wa kujitafutia ukuu, kutaka watu wamheshimu yeye tu au kutaka vyeo vile vikubwa vikubwa, kama Mafarisayo. (Mt. 23:6) Ni Yehova na Kichwa kilichowekwa cha kundi tu, Yesu Kristo, wanaostahili ukuu, na kwa hiyo imewapasa wazee wawatafutie Wao ukuu. Kutaka kujionyesha ni kuwa mpumbavu. Kuwa na unyenyekevu kutawasaidia wasishikilie sana mambo kana kwamba ni sheria ikiwa hakuna kosa ambalo limevunja kanuni ya Maandiko. Ndipo akina ndugu kundini watakapoona ni vyepesi ‘kuwatambua’ wazee na ‘kuwastahi sana’ katika upendo kwa ajili ya kazi yao njema.—1 The. 5:12, 13.
KUFANYA KAZI PAMOJA
6, 7. (a) Je! mwenyekiti wa baraza ya wazee ndiye “kichwa” chao? (b) “Kichwa” ni nani, naye mwenyekiti anajaribu kufanya nini?
6 Wakati wa kutoa uongozi unaofaa na kuangalia hali ya kundi, ni jambo la maana wazee wafanye kazi pamoja kwa umoja na mapatano. Lazima waonyeshe unyenyekevu kati ya wao kwa wao kama vile wanavyouonyesha katika kundi lote. Mwenye kutumikia kama mwangalizi-msimamizi wa mwaka hawi “kichwa” juu ya wazee wengine. Angalia kwamba kuna tofauti kati ya kusimamia na kuwa “kichwa.” Kwa mfano, kichwa cha jamaa ana haki ya kukataa maoni ya washiriki wengine wa jamaa; kama “kichwa” anaweza kufanya maamuzi yanayotofautiana na mambo ambayo washiriki wengine wa jamaa wanapendelea. Lakini mwenyekiti wa baraza ya wazee hafanyi maamuzi ya mwisho, hasa mambo ya maana sana yanapohusika. Yeye ni mmoja tu wa baraza naye ananyenyekea maamuzi ya kikundi chao. Isitokee mara nyingi kwamba wale waliomo barazani ‘hawasemezani wote kwa mapatano.’—1 Kor. 1:10, NW.
7 Mwenyekiti anasimamia kwa mwaka mmoja akikubaliwa na baraza ya wazee na wengine wanampa uhuru fulani wa kutumia akili yake mwenyewe, ili mambo ya kundi yaangaliwe kwa haraka na mikutano iendeshwe kwa ulaini. Kwa njia hiyo Yesu Kristo anabaki akiwa Kichwa kimoja cha kundi, naye mwenyekiti hatakuwa na nia ya kwamba kwa kuwa sasa “yeye” ndiye anayesimamia, mambo yatafanywa atakavyo yeye. Bali, anatafuta kutumikia wazee wenzake na kundi zima kwa kuunganisha utendaji wa kitheokrasi ili mambo yaendeshwe kwa ulaini.—Kol. 1:18; 1 Pet. 5:4.
8. Mwenyekiti anaweza kufanya nini ahakikishe baraza ya wazee inatenda kazi kwa kupatana?
8 Katika ile mikutano minne ya wazee ya mwaka, wote wamepaswa wafanye kazi pamoja kwa mapatano. Ili kusaidia hili, imempasa mwenyekiti ajue cheo chake kuhusiana na wengine. Inampasa atumie kanuni ya Biblia ya ‘kuongoza katika kuonyesha heshima’ kwa wengine, ‘akiwaona kuwa ni wakubwa zaidi kuliko yeye.’ Imempasa awasikilize na kuwaomba maoni yao. Imempasa ajiangalie asizuie maoni ya wazee. Hatari hiyo inaweza kuwako ikiwa sikuzote yeye ndiye anayeng’ang’ania kuwa wa kwanza kutoa maoni. Vilevile asiwape wengine maoni ya kwamba maneno yake ndiyo yenye uamuzi wa mwisho hata lo lote jingine lisiweze kusemwa. Kwa hiyo huenda ikafaa asitoe maoni yake mwishoni. Imempasa ajiangalie pia asiombe mzee yule yule mmoja kila mara awe wa kwanza kutoa maoni, hasa ikiwa huyo anapenda kushikilia kauli yake tu na kuelekea kufanya wengine wapatanishe maoni yao na yake. Kila mzee apewe nafasi inayolingana na ya wengine atoe maelezo kwanza. Mwenyekiti akikumbuka kwamba wote wanalingana cheo na kwamba wajibu wake ni kuona mambo yanakwenda kwa utaratibu tu, mkutano utaendelea kwa ulaini na kutimiza kusudi lake. Vilevile, akiufanya mkutano uwe wa kikawaida tu, hiyo itapunguza umashuhuri wake.
KUFANYA MATAYARISHO YA MIKUTANO NI KWA MAANA
9. (a) Kwa sababu gani kufanya matayarisho ya mikutano ya wazee ni kwa maana? (b) Ni akina nani wanaohusika katika matayarisho hayo? (c) Ni kwa njia gani mkutano unavyoweza kuendelezwa kuwa wenye utaratibu?
9 Mikutano ya wazee ni ya maana, kwa hiyo mwenyekiti afanye matayarisho yanayofaa mapema. Hiyo inatoa ushuhuda kwamba anasimamia kwa moyo. “Mipango ya mwenye bidii bila shaka inaleta faida.” (Mit. 21:5, NW) Ikiwezekana, wazee wengine wapashwe habari zitakazozungumzwa mapema ili waweze kuzifikiria ifaavyo na kuweza kutoa maelezo yao wakati wa mazungumzo. Mwenyekiti akingoja mpaka mkutano uanze, huenda wengine wasiwe tayari sana kusema. Bila shaka, mambo mengine yanaweza kutokezwa mkutanoni na wazee wengine, na ikiwezekana, mwenyekiti apashwe habari hizo mapema ili aweze kuzipanga pia katika agenda au orodha ya mambo yatakayozungumzwa. Asiache mazungumzo yakawie juu ya jambo moja tu; kwa hiyo, imempasa aone kwamba kila jambo limemalizwa kuzungumzwa kabla jingine halijaanzwa. Hivyo anaweza kuendeleza utaratibu wa mkutano. Hiyo haimaanishi kwamba mkutano utakuwa wa kikawaida sana hata maelezo ya ziada yasitakiwe. Vilevile, imempasa akumbuke kwamba huenda wengine wasiweze kutoa maoni yao kwa ufasaha, kwa hiyo na awe na saburi na kuwapa wakati wa kueleza maoni yao.
10, 11. (a) Mikutano ya wazee inawezaje kuzuiwa isiwe mirefu na mingi kupita kiasi? (b) Imewapasa wazee wote wakumbuke nini wanaposhughulika wao kwa wao?
10 Mwenyekiti akiwa amejitayarisha na kuwa na mambo ya wazi ya kuzungumzwa na kuamuliwa, na akiongoza mkutano ifaavyo, mkutano hautakuwa mrefu sana, pia nyakati za kukutana zitapunguzwa; pengine zile nyakati nne za kukutana kwa mwaka zitatosha. Hiyo inatia mkazo juu ya kuwa na mipango mizuri. Mengi yanategemea vile mwenyekiti anavyoongoza mkutano, kwa hiyo na awe macho. Lakini si yote yanayomtegemea yeye.—1 Kor. 14:40.
11 Wakati ni wenye thamani. Ili usipotezwe bure, wazee wote wazungumze kifupi na kueleza maana upesi iwezekanavyo. Wale ambao kwa asili ni watu wa maneno mengi wajizoeze kuzuia maelekeo hayo kwa faida ya wote. Shauri la Mfalme Sulemani katika Mithali 10:19 linafaa: “Katika wingi wa maneno hapakosi kuwa na maovu; bali yeye azuiaye midomo yake hufanya akili.” Wengine wana uwezo wa kusema kuliko wengine (nyakati nyingine wanasemekana kuwa wenye kusema kama maji), na kwa hiyo imewapasa wajihadhari na maelekeo ya kufunika maoni yaliyo tofauti na yao kwa kusema sana. (Linganisha Warumi 16:18.) Hata wengine wasipokubaliana na maoni yao huo hautakuwa msiba! Bali, upole na roho ya utulivu ni ushuhuda wa hekima ya kweli. (Mhu. 9:17; Yak. 3:13-17) Wazee wajihadhari na hatari ya kuleta matata ati kwa sababu kiwazo chao hakikukubaliwa. “Nataka wanaume wasalishe kila mahali, huku wakiinua mikono iliyotakata pasipo hasira wala majadiliano [“mawazo yenye kupingana”—Interlinear; “ubishi”—Swahili Congo Bible].”—1 Tim. 2:8; 6:4.
12. Lazima wazee wajue nini juu ya dhamiri ya mtu, kwa kutumia hekima?
12 Katika mikutano yao ya kuzungumza juu ya hali ya kundi, wazee wanamwomba Yehova aongoze mioyo yao na akili zao wafikie maamuzi yanayopatana na mapenzi ya Yehova, na kusudi wapate hekima inayotoka juu. Yakobo anasema kwamba hekima hiyo ni safi, yenye kutaka amani, yenye kusikiliza shauri, iliyo tayari kutii, yenye kujawa na rehema wala si ya unafiki. (Yak. 3:17, NW) Wazee wakikumbuka hilo, na kukumbuka kwamba Yesu yumo kati yao (Mt. 18:20), watapata baraka za Yehova katika mazungumzo yao ya uangalifu. Watafahamu kwamba ziko sehemu za maisha ambazo Biblia inaonyesha tunaacha dhamiri ya mtu iamue. Ikiwa Biblia na vitabu vya “mtumwa mwaminifu mwenye akili” havionyeshi waziwazi mwendo wa kufuata, wazee wasiagize wengine wafanye au wasifanye mambo kulingana na mapendezi ya wazee wenyewe, kana kwamba hizo ni sheria za kufuatwa na wengine. Mtu akifikiria maoni yake kupita kiasi anaweza kutoa mawazo yake mwenyewe na kuzungumza juu ya mambo aliyotimiza kwa kadiri isiyoruhusiwa na Maandiko. 2 Kor. 10:12, 18.
BARAZA INAYOONGOZA
13. Kutumia Maandiko kama uongozi kunatimiza kusudi gani la maana?
13 Baraza yenye kuongoza ya Wakristo wa karne ya kwanza ilijiangalia isitwike makundi mzigo au sheria isiyo ya lazima. Imetupasa tufuate mfano huo. Lazima Maandiko yawe ndiyo uongozi wa wazee, ili sikuzote kuwe na msingi wa Maandiko wa kutolea mashauri na maamuzi. Faida yake itakuwa kutoa mafundisho yenye umoja na sahihi pia. Hivyo wazee hawatasema mambo yenye kupingana, kuleta mvurugo. Lazima kuwe na umoja kati ya wazee, na imewapasa wawe na maoni yenye kupatana kabisa ikiwa utumishi wao utakuwa na matokeo mema. Hiyo haimaanishi kwamba lazima kila mzee atoe maelezo juu ya kila jambo katika mkutano wao. Kwa hekima Sulemani alishauri kwamba kuna wakati wa kunyamaza. (Mhu. 3:7) Ikiwa mtu anaweza kuongeza jambo la kujenga, ni sawa; ikiwa hawezi, anaweza kusikiliza tu na kujifunza, na kuona namna ya kufanya maendeleo ya kutoa maoni yenye kufaa mkutano wao.
14. (a) Imewapasa wazee waepuke kufanya nini kwa ufahamu? (b) Ni wakati gani tu ingefaa kuzungumza pamoja juu ya mambo mema na mabaya ya ndugu au dada?
14 Imewapasa wazee wote wafahamu cheo chao kuhusiana na ndugu na dada wengine kundini. Wao si mabwana-wakubwa wa kiroho wala si mapolisi wa kiroho. Haiwapasi kupeleleza-peleleza maisha za washiriki wengine wa kundi wala kujishughulisha na magumu ya kipekee ya kila ndugu na dada. Akina ndugu na dada wamejiweka wakf kwa Yehova Mungu na kwa kawaida wanaweza kutimiza wokovu wao wenyewe kwa ukamilifu. Wazee wako pale kusaidia wanapoombwa kufanya hivyo, lakini wasiruke mipaka inayofaa. (Flp. 2:12, 13) Ndugu na dada wengine wana haki na mapendeleo, na kwa hiyo lazima wazee waheshimu uhuru wao wa hiari. Si kazi ya wazee kuchunguza mambo yote mema na mabaya ya kila mhubiri katika mikutano yao. Karibu wakati mmoja tu ambao ingefaa kufanya hivyo ni wanapofikiria sifa za ndugu watakaotumikia kama wazee au watumishi wa huduma, au kunapokuwa na tatizo kubwa linalohusu mtu kundini na linalohitaji mtu huyo achunguzwe kwa uangalifu sana.
15. Kwa sababu gani mambo yaliyozungumzwa katika mkutano wa wazee hayasemwi hadharani?
15 Mikutano ya wazee si ya siri. Lakini hakuna haja ya kuambia kila mtu, au ye yote asiyehusika, mambo ya siri yanayozungumzwa katika mikutano hiyo. Kuna faida gani ya kutwika wengine mzigo au kuwafadhaisha kwa mambo yasiyowahusu? Kuna mambo ya siri ambayo wazee wanaelezwa wazi yasiyopaswa kusemwa hadharani. Wengine, hasa mke au washiriki wengine wa jamaa ya mzee, wanaweza kusaidia kwa kutouliza-uliza wazee habari hizo. Mambo yasiyo ya siri, hasa yanayohusu maendeleo ya kazi ya Ufalme yaliyozungumzwa, yataelezwa kwa kundi kwa shauku.
16. Badala ya kushauri au kukaripia watu sikuzote, wazee wanawezaje kutumia wakati wao kwa faida ya kundi?
16 Wazee wasijione kwamba lazima sikuzote wawe wakishauri au kukaripia watu wengine waziwazi, hasa ikiwa watu hao wanaendelea vizuri kiasi. Hata hivyo, wanaweza kufaidi sana kwa kuwa na urafiki, fadhili, kutia moyo, kusifu na kushirikiana na wote kundini. Njia nzuri zaidi ya kufanya hivyo ni kuwatembelea kwa njia ya kirafiki kama wahubiri wenzao, si kutembelea wale ambao wameanza kupendezwa majuzi tu, au wale wanaofikiriwa kuwa dhaifu kiroho, bali kila “kondoo” aliyemo kundini, kutia hata na wale wanaofanya kazi ya kuhubiri wakati wote. Wao pia wanapaswa kuchungwa na wanaweza kuondoka kundini wakiachiliwa. Kwa hiyo wazee wanaona uhitaji wa kukubali na kutimiza madaraka yao yaliyoandikwa katika Biblia kama wachungaji.
17. (a) Ni sifa gani inayotakiwa katika kushughulika na wengine? (b) Wazee wanawezaje kumwiga mtume Paulo, kama inavyoonyeshwa katika 2 Wakorintho 12:15 na 1 Wathesalonike 2:8?
17 Wazee ‘wanakuwa mababa kupitia kwa habari njema’ kwa kufanya wanafunzi. Kwa hiyo, ingawa hawaachi waitwe “Baba,” lazima watumie saburi, uvumilivu na huruma ile ile ambayo kichwa cha jamaa kinatumia. Baba mwenye jamaa anaonyesha upendo kwa wale walio chini ya uangalizi wake; hawachokozi bali anawajenga. (1 Kor. 4:15; Mt. 23:9) Paulo alikuwa mfano mzuri sana katika habari hii, kama inavyoonyeshwa katika 2 Wakorintho 12:15 na 1 Wathesalonike 2:8. Kwa hiyo wazee hawajali wakihangaishwa, wakiudhiwa au wakitumiwa kwa faida ya wengine. Kama wachungaji, wao wanajua hayo yote ni sehemu ya agizo lao.—Yohana 21:15-17; 1 Pet. 5:2, 3.
18. Je! wazee waridhike na utumishi wao wa sasa tu, nao wanatiwa moyo wafanye nini?
18 Mtu akiisha kupata cheo cha mzee, hana haja tena ya kusonga mbele au kufanya maendeleo? Tunashauriwa tusijifikirie makuu zaidi kuliko inavyofaa, “ili kuwa na akili timamu.” (Rum. 12:3, NW) Kwa hiyo wazee wote wanaweza kuzidi kufanya maendeleo katika sifa ile kuu, yaani, uwezo wa kufundisha pamoja na unyenyekevu. Je! mzee anadhani ana uwezo wa kufanya kazi vizuri? Basi ajitahidi kufundisha vizuri zaidi. Anaweza pia kufanya maendeleo sikuzote katika kuonyesha unyenyekevu. Wazee wakifanya maendeleo, (na watumishi wa huduma, wanaojaribu kufikia cheo cha mwangalizi), wataendelea kusonga mbele katika uwezo wao wa kutumikia faida za ndugu zao kupatana na matakwa ya Yehova. Watakuwa baraka kubwa pia kwa wale ambao sasa wanashirikiana na tengenezo la Yehova na wale wanaojaribu kuingia humo. Twasema hivi kwa wote wanaotumikia kama waangalizi wa kundi la Mungu bila kukoma: “Musimame imara, musitikisike, mukizidi siku zote kutenda kazi ya Bwana kwa sababu munayua ya kuwa kazi yenu si bule katika Bwana.”—1 Kor. 15:58, Swahili Congo Bible.
—Kutoka The Watchtower, Aug. 1, 1975.
[Picha katika ukurasa wa 67]
Katika mikutano yao, wazee wanazungumza juu ya hali ya kundi