“Mkafanye Wanafunzi . . . Kuwafundisha”
“Kwa hiyo nendeni mkafanye wanafunzi kutoka kwa watu wa mataifa yote, kuwabatiza katika jina la Baba na la Mwana na la roho takatifu, kuwafundisha kushika mambo yote ambayo nimewaamuru ninyi.”—Mt. 28:19, 20, NW (Kiingereza).
1. Kwa sababu gani inatupasa kuichukua amri ya ‘kufanya wanafunzi, kuwafundisha,’ kwa uzito mwingi?
WANADAMU wala malaika sio waliotoa amri ya kufanya wanafunzi. Ilitolewa na Mwana wa Mungu aliyefufuliwa akaweza kusema hivi juu yake mwenyewe: “Nimepewa mamlaka yote mbinguni na duniani.” (Mt. 28:18) Akiwa ndiye “MFALME WA WAFALME, NA BWANA WA MABWANA,” Baba yake amempa uwezo wa kubatilisha “utawala wote, na mamlaka yote, na nguvu,” zinazoonekana na zisizoonekana, zinazopinga kanuni za haki. (1 Kor. 15:24-26; Ufu. 19:16) Yesu Kristo hatumii mamlaka yake juu ya walio hai peke yao. Yeye ndiye Hakimu wa wafu pia, naye ana uwezo wa kuwaagiza wote waliomo makaburini watoke na kuja mbele zake. (Yohana 5:26-28; Matendo 10:42) Hakika amri ya mtu mwenye mamlaka ya kutisha hivyo inapaswa kuheshimiwa zaidi sana na wanaohusika.
2. Ni maneno gani ya Yesu Kristo yanayoonyesha kwamba amri ya ‘kufanya wanafunzi ingali inatumika?
2 Sasa karne zaidi ya kumi na tisa zimekwisha pita tangu Yesu Kristo aliposema: “Kwa hiyo nendeni mkafanye wanafunzi kutoka kwa watu wa mataifa yote, kuwabatiza katika jina la Baba na la Mwana na la roho takatifu, kuwafundisha kushika mambo yote ambayo nimewaamuru ninyi.” Je! amri hiyo imekwisha nguvu kwa sababu miaka mingi imepita? Hata kidogo. Baada ya Yesu Kristo kuitaja, aliendelea kutoa uhakikisho huu: “Tazameni! mimi nipo pamoja na ninyi siku zote mpaka mwisho wa taratibu ya mambo.” (Mt. 28:19, 20, NW [Kiingereza]) Kwa kuwa mwisho uliotabiriwa haujaja bado, amri ya kufanya wanafunzi ingali inatumika.
3. Leo Yesu Kristo yupo pamoja na kundi lake kwa njia gani,
3 Ingawa Yesu Kristo mwenyewe hayupo pamoja na wanafunzi wake, yupo pamoja nao kwa roho, akiiongoza na kuisimamia kazi ya kundi lake. Jambo hilo ni hakika kwa sababu hizi “siku za mwisho” wanafunzi zaidi wa kweli, wa Yesu Kristo, wamefanywa kuliko katika kipindi kinginecho chote. Mwana wa Mungu yupo kweli pamoja na kundi la wanafunzi wake, kama alivyoahidi zaidi ya miaka mia kumi na tisa iliyopita.
MAANA YA KUFANYA WANAFUNZI
4. Maana yake nini kufanya wanafunzi?
4 Maana yake nini kufanya wanafunzi? Maana yake ni kufundisha watu mambo yaliyofundishwa na Yesu Kristo, kuwasaidia kuyashika yote aliyoamuru. Mkristo wa kweli hafanyi watu wawe wanafunzi wake mwenyewe, kuwafanya wamtegemee yeye. Hata awe anasaidia watu namna gani, anajua kwamba kazi yake ni kuwa mtumishi au mtumwa wa Mungu na wa Yesu Kristo.
5. Tunajifunza nini katika 1 Wakorintho 2:4, 5 na 3:5-7 juu ya mfano ambao mtume Paulo alituwekea kwa kufanya wanafunzi?
5 Mfano wa mtume Paulo unaonyesha vizuri nia ambayo Wakristo wanapaswa kuwa nayo wanapofanya wanafunzi. Katika barua yake ya kwanza aliyoandikia Wakorintho, mtume alionyesha kwamba hakujaribu kuvuta mtu ye yote kwa usemi wa kujionyesha, bali alitaka wenye kumsikia wategemeze imani yao juu ya Kristo Yesu, si juu ya hekima ya mwanadamu, na kutumia roho na uwezo wa Mungu kuijenga imani hiyo. (1 Kor. 2:4, 5) Baadaye, wakati Paulo alipokuwa akizungumza juu ya daraka lake na la Apolo, aliandika hivi: “Basi Apolo ni nani? na Paulo ni nani? Ni wahudumu ambao kwao mliamini; na kila mtu kama Bwana alivyompa. Mimi nilipanda, Apolo akatia maji; bali mwenye kukuza ni Mungu. Hivyo, apandaye si kitu, wala atiaye maji, bali Mungu akuzaye.” (1 Kor. 3:5-7) Naam, Paulo alimpa Yehova Mungu sifa yote kwa ajili ya ukuzi wa kundi la Kikristo, kisha akajichukua kwa unyenyekevu kama mhudumu, mtumishi au mtumwa mwenye kufanya wanafunzi, si wake mwenyewe, bali wa Yesu Kristo. Mkristo anayeshiriki katika kazi iyo hiyo anapaswa kufuata mfano wa Paulo kwa kuwafanya wanafunzi wasimtegemee yeye mwenyewe, bali wategemee waalimu halisi, Yehova Mungu na Bwana Yesu Kristo.
6. Inatupasa tukumbuke nini juu ya mambo tunayofundisha, naye Paulo alituwekeaje mfano mwema?
6 Tena, inatupasa tuangalie mambo tunayofundisha. Mtu anaweza kujiuliza hivi, Je! kweli mimi nafundisha mambo yote aliyoamuru Kristo? Mtume Paulo ni mfano tunaostahili kuiga katika jambo hilo pia. Aliwakumbusha hivi wazee wa kundi la Efeso: “Sikujiepusha katika kuwatangazia neno lo lote liwezalo kuwafaa . . . Sikujiepusha na kuwahubiria habari ya kusudi lote la Mungu.”—Matendo 20:20, 27.
JINSI YA KUFUNDISHA NA MAMBO YA KUFUNDISHA
7. (a) Inatupasa tuepuke nini tunapoeleza watu “kusudi lote la Mungu”? (b) Tunaweza kujifunza nini katika maneno ya Yesu yaliyo katika Yohana 16:12?
7 Hata hivyo, ni wazi kwamba sisi wanafunzi wa Yesu Kristo hatuwezi kueleza watu “kusudi lote la Mungu” wakati mmoja. Kwanza, lazima mioyo ya watu itayarishwe kuzikubali kweli ambazo huenda zikapinga maoni fulani ya kuchukia watu au mambo bila sababu nzuri, au tabia fulani zinazopatikana sana katika eneo la kwao. Lazima tufikirie udhaifu wa watu, si kutokeza mambo mazito-mazito wasiyoweza kufahamu mwanzoni-mwanzoni. Mambo hayo ni kama utakatifu wa damu, maoni ya Mkristo juu ya sikukuu za kilimwengu, namna za kazi zinazovunja kanuni za Biblia, kutokuwamo kwa Mkristo na kuepuka mazoea yote yenye kumchafua mtu. Ni vizuri kukumbuka kwamba Yesu alifikiria udhaifu wa wanafunzi wake. Yohana 16:12 inataja kwamba aliambia mitume wake waaminifu hivi: “Bado nikali ninayo mengi ya kuwaambia, lakini hamwezi kuyastahimili hivi sasa.” Kwa kuwa Mwana wa Mungu aliwahurumia sana waliokuwa wamekwisha kuwa wanafunzi wake, je! wanafunzi wake wa kweli leo hawapaswi kuwahurumia ivyo hivyo wale wanaojaribu kuwafundisha?
8. Kwa sababu gani kufundisha aliyoamuru Yesu Kristo si kupinga tu mafundisho ya uongo? Toa mfano.
8 Jambo jingine la kukumbuka ni kwamba, kufundisha aliyoamuru si kupinga mafundisho ya uongo tu. Kwa mfano, huenda mtu akaonyeshwa kwamba fundisho la Utatu halipatani na Maandiko. (Yohana 14:28; 1 Kor. 11:3; 15:24-28) Lakini jambo hilo halitoshi kumfanya amjue Mungu na Kristo kweli kweli. Maandiko yanayopinga fundisho la Utatu hayakuandikwa kwa kusudi hilo. Kwa hiyo inatupasa tumsaidie mwanafunzi afahamu mambo ambayo vifungu hivyo vya Maandiko vinafundisha juu ya Yehova Mungu na Yesu Kristo. Ni wazi kwamba mtu hawezi kujenga imani yake kwa kujua mambo ambayo Yesu Kristo hakufundisha tu. Lazima ayajue mambo yote ambayo Mwana wa Mungu alifundisha na kuamuru.
9. Ni mambo gani ya maana sana tunayopaswa kukazia wanafunzi wa Biblia juu ya adili za Mungu?
9 Vivyo hivyo, haitoshi kumjulisha mwanafunzi kwamba Yehova Mungu anakataza uasherati, wivi, unyang’anyi, pupa, matusi, ghadhabu na mambo kama hayo. (1 Kor. 6:9,10; Efe. 4:25–5:5) Lazima pia aonyeshwe faida zinazotokana na kushikamana na maongozi ya Biblia. Anapaswa kusaidiwa afahamu kwamba amri zilizo katika Maandiko zinahakikisha kwamba Yehova ni Mungu anayewajali sana wanadamu, na kuwataka wafurahie maisha bora sasa na katika umilele unaokuja.—1 Tim. 4:8.
10. Unawezaje kuhakikisha kwamba mwanafunzi wa Biblia anafahamu kweli kweli maneno makubwa yanayotumiwa na Maandiko? Toa mfano kwa kutumia neno “uasherati.”
10 Bila shaka, mwanafunzi anapaswa ajue maana ya maneno makubwa yanayotumiwa katika Biblia ili aweze kuishi kupatana na adili za Mungu. Labda habari mnayozungumza ni maoni ya Biblia juu ya uasherati. (Mt. 19:9; 1 Kor. 6:9, 10; Yuda 7) Unawezaje kuhakikisha kwamba mwanafunzi anafahamu maana ya uasherati? Unaweza kusema jambo kama hili: “Watu wengi hawajui Biblia inafundisha nini juu ya uasherati wala hawafahamu jinsi Maandiko yanavyolitumia neno hilo. Kama wewe ungejaribu kueleza mtu maoni ya Mungu juu ya uasherati na maana ya neno hilo, ungemwambiaje?” Jibu la mwanafunzi litakujulisha kama anaelewa habari hiyo au haielewi. Ukiisha fahamu kwamba haelewi sana jambo fulani, utakuwa katika hali bora ya kumfahamisha habari zinazofaa mahitaji yake.
11. Mwanafunzi wa Biblia anaweza kusaidiwaje azidi kuthamini ubora wa kueleza watu mambo ambayo amejifunza?
11 Mwanafunzi wa Mwana wa Mungu haendelei kujifunza tu, bali anasaidia watu wawe Wakristo. Haitupasi kusahau jambo hilo tunapoongoza mafunzo ya nyumbani ya Biblia. Inatupasa tuwasaidie wanafunzi wastahili zaidi na zaidi kufundisha wengine. Tutatoa mfano. Huenda mkawa mnazungumza jinsi ya kumtambua Mungu. Baadaye unaweza kuuliza hivi: “Mambo ambayo tumejifunza juu ya Mungu yanatofautianaje na yale yanayoaminiwa na watu wengi wa mtaa huu? Ni maandiko gani yanayoweza kuwasaidia wamjue Mungu wa kweli? Wakimjua wanaweza kupata faida gani?” Maulizo ya namna hiyo yanaweza kumsaidia mwanafunzi aanze kufikiria kusaidia wengine kwa kutumia mambo anayojifunza.
12. Mwanafunzi wa Biblia anapaswa kufahamishwa nini juu ya mwenendo wa wale wanaotolea watu ushuhuda hadharani, na kwa njia gani?
12 Vilevile, mfahamishe mwanafunzi waziwazi kwamba mwalimu lazima aishi kupatana na kanuni za Biblia. (Rum. 2:21-24) Unaweza kumfahamisha hivyo upesi baada ya kuanza kujifunza naye Biblia. Huenda mkawa mnazungumza maandiko yaliyo katika sura inayosema “Kwa Nini Ni Hekima Kuichunguza Dini Yako” katika kitabu Kweli Iongozayo kwenye Uzima wa Milele. Mnaporudia mliyojifunza unaweza kuuliza hivi: “Tukijionyesha hadharani kuwa tu watumishi wa Mungu, inatupasa tuwe na mwenendo wa namna gani? Ni baadhi ya mambo gani ambayo labda hata wanakanisa wanazoea lakini Wakristo wa kweli wanapaswa kuyaepuka?”
13. Kundi lote linawezaje kusaidia mtu awe mwanafunzi wa Yesu Kristo? (Rum. 12:4-8; 1 Kor. 12:14-26)
13 Daraka zito la kufanya wanafunzi halimtegemei anayeongoza funzo la Biblia peke yake. Wote waliomo kundini wanaweza kusaidia wanaojifunza Biblia wawe wanafunzi wa Yesu Kristo kwa kusema nao na kuwawekea mfano mwema. Jinsi gani? Sifa nyingi zilizo bora zinaonekana katika kundi. Humo mna mifano myema ya watu wanaoonyesha fadhili za Kikristo, ukarimu, huruma nyingi, busara ya kiroho, kuthamini mambo, na kadhalika. Mwanafunzi wa Biblia anapokutana na watu mbalimbali, kusikia mambo waliyoona na kuangalia mwenendo wao mwema, anasaidika sana na kutiwa moyo afanye maendeleo ya kuishi Kikristo. Ndiyo sababu wenye kuongoza mafunzo ya Biblia wanapaswa kufahamisha watu wanaopendezwa na wengine kundini. Kwa hiyo waamini hao wenzake wanaweza kusaidia wanafunzi wa Biblia wawe wanafunzi wa Yesu Kristo.
UHUSIANO WA KIBINAFSI NA YEHOVA
14. (a) Inatupasa tumpe nani sifa yote kwa ajili ya ukuzi wa mtu? (b) Tunawezaje kusaidia wanafunzi wa Biblia wawe na uhusiano wa kibinafsi na Yehova?
14 Lakini, ukuzi wa mwanafunzi wa Yesu Kristo unategemea Yehova Mungu hasa. (1 Kor. 3:6, 7) Mwana wa Mungu alisema: “Hakuna mtu awezaye kuja kwangu, asipovutwa na Baba aliyenipeleka.” (Yohana 6:44) Kwa hiyo ni jambo la maana sana kusaidia wanafunzi wa Biblia wawe na uhusiano wa kibinafsi na Yehova Mungu. Tunawezaje kufanya hivyo? Inatupasa tuwatie moyo waisome Biblia, watafakari inayosema na kuyatumia katika maisha yao. (Yak. 1:22-25) Inatupasa tuwaonyeshe sana ubora wa kusali. Mtu anapotaja mambo waziwazi katika sala zake anajua zaidi kwamba Mungu atajibu maombi yake. Anamkaribia zaidi Baba yake wa mbinguni na kusaidika sana akue kiroho.—1 Yohana 5:14, 15.
15. Tunawezaje kuwaonyesha wanafunzi wetu wa Biblia ubora wa kusoma Biblia, kutafakari na kusali?
15 Bila shaka, kuzungumza mara moja tu juu ya ubora wa kusoma Biblia, kutafakari na kusali, hakutoshi kusaidia watu wawe wa kiroho. Hayo ni mambo yanayopaswa kutajwa wakati wo wote ufaao. Tunaweza kuyazungumza funzo la Biblia linapoendelea. Tunaweza kuonyesha faida za kufanya hivyo kwa kutumia mifano, mambo yaliyoonwa (na sisi wenyewe au na wengine) na Maandiko. Bila shaka inatupasa tuepuke kurudia-rudia mambo yale yale tu, kwa maana tunaweza kumchosha mwanafunzi wa Biblia, badala ya kumtia moyo.
16. (a) Kwa sababu gani ni jambo la maana kufikia moyo wa mtu tunapomfundisha? (b) Tunawezaje kumsaidia mwanafunzi wa Biblia atumie Maandiko kueleza mambo anayoamini?
16 Wakati Mkristo anapofundisha, inampasa atake kuufikia moyo wa msikiaji. Moyo wake ukifikiwa atachukua hatua. Yesu Kristo alisema: “Kwa kuwa mtu, kinywa chake hunena yale yaujazayo moyo wake.” (Luka 6:45) Naam, wakati moyo wa mtu unapofikiwa na habari njema, atachochewa awaeleze wengine. Lakini je! ataweza kutumia Neno la Mungu kuwaonyesha mambo ambayo amejifunza? Ataweza ikiwa amefundishwa jinsi ya kutumia Maandiko. Nafasi nzuri ya kumfundisha mwanafunzi wa Biblia kufanya hivyo ni wakati unaporudia kumkumbusha mambo ambayo amejifunza. Kwa mfano, unaweza kumwomba akuonyeshe mahali ambapo Biblia inataja jambo fulani, kisha alieleze. Jambo kama hilo laweza kufanywa katika funzo la kitabu la kundi ili kuzidi kusaidia wanaopendezwa, na kuwekea wote mfano mwema juu ya wanavyoweza kuongoza mafunzo ya nyumbani ya Biblia.
17. Kundi lina daraka gani la kusaidia wanafunzi waliobatizwa karibuni, na kwa sababu gani?
17 Mtu akiisha kuwa mwanafunzi aliyebatizwa wa Yesu Kristo, daraka la kundi la kumtunza haliishii hapo. Bado yeye ni kitoto cha kiroho na anahitaji msaada akomae katika uhusiano wake na Yehova, kisha awe mwalimu anayestahili wa Neno la Mungu. (Efe. 4:11-16) Je! jambo la Kikristo si kuendelea kujifunza naye huku kundi lote likimtia moyo kwa kuzungumza naye mambo yenye kumjenga kiroho? Itafaa pia ashiriki kutoa ushuhuda hadharani na kufundisha watu akiwa pamoja na washiriki wa kundi wenye ujuzi.
18. Kwa sababu gani kazi ya kufanya wanafunzi inafurahisha lakini si ya mchezo?
18 Kufanya wanafunzi ni kazi isiyo ya mchezo, kwa maana inahusu maisha ya watu. Lakini inaleta furaha pia. Naam, mtu anapata furaha nyingi anapojitoa asaidie wengine. (Matendo 20:35) Kwa kuwa maisha ya watu yanahusika, wanaofundisha wanapaswa kujiangalia waone kwamba wamewaeleza wanafunzi “kusudi lote la Mungu.” Tukiwa wazembe tunaweza kumfanya mwanafunzi atende kosa zito. Kwa sababu mtume Paulo hakusita kufundisha watu jambo lo lote walilohitaji kujua, aliweza kuwaambia hivi wazee wa kundi la Efeso: “Nawashuhudia wote siku hii ya leo, ya kuwa mimi sina hatia kwa damu ya mtu awaye yote.”—Matendo 20:26, 27.
19. Wanafunzi wote wa Yesu Kristo wanapaswa kukaza nia waifanyeje kazi ya kuhubiri na kufanya wanafunzi? Kwa sababu gani?
19 Sisi sote tulio wanafunzi wa Yesu Kristo na tukaze nia tuwe waaminifu katika kazi ya kuzitangaza habari njema na kufanya wanafunzi. Tunaweza kutumia shauri lililo katika 1 Timotheo 4:16 tunapofanya kazi hiyo ya maana sana: “Jitunze nafsi yako, na mafundisho yako. Dumu katika mambo hayo; maana kwa kufanya hivyo utajiokoa nafsi yako na wale wakusikiao pia.” Ili sisi tujipatie wokovu pamoja na wengine, lazima tuitii amri ya Kristo ya ‘kufanya wanafunzi, kuwafundisha.’ Tukiitii tutafurahi sana na kutosheka kwa sababu tunajua sisi ni wafanya kazi pamoja na Mungu. Halafu, tena, utii wetu utatutolea ahadi ya kupata uzima wa milele katika taratibu mpya ya Mungu. (2 Pet. 3:13) Kwa hiyo inatupasa sana tuwe wenye juhudi kufanya wanafunzi na kuwafundisha.
—Kutoka The Watchtower, May 1, 1977.