Ni Nani Atakayemsifu Mfalme?
“Mimi nitakutukuza wewe, Ee Mungu wangu Mfalme, na nitabariki jina lako mpaka wakati usiojulikana, hata milele. Mchana kutwa nitakubariki wewe, nami nitalisifu jina lako mpaka wakati usiojulikana, hata milele.”—Zab. 145:1, 2, NW.
1. Mfalme Daudi alisema nini juu ya Yehova akiwa Mfalme wake, na kwa sababu gani?
MFALME DAUDI alimwandikia Mfalme wake wa kimbinguni, Yehova Mungu, maneno ya kumsifu. Kwa watu fulani laweza kuonekana kuwa jambo lisilo la kawaida kwa mfalme wa kidunia aseme kwa nguvu jinsi hiyo juu ya mwingine akiwa Mfalme wake mwenyewe aliye mkuu. Walakini Daudi alikuwa na sababu nzuri ya kufanya hivyo. Maneno yake yalikuwa ya kuonyesha kumthamini Mfalme huyo, Yehova. Daudi alikuwa na upole mbele za Mfalme huyo kama ule unaotokana na hekima. (Yak. 3:13) Daudi alikuwa mwabudu mshikamanifu wa Yehova naye alikuwa na uhusiano mzuri sana na wa karibu sana na huyo “Bwana wa wafalme.”—Dan. 2:47.
2, 3. (a) Ni mifano gani ya semi za Daudi za kuonyesha kumthamini Yehova katika Zaburi? (b) Ni mambo gani aliyosema Daudi katika 1 Mambo ya Nyakati kuhusu Yehova na ufalme wake?
2 Kutokana na maneno mengi ya Daudi yaliyomo ndani ya Maandiko, twaweza kuona jambo lililomfanya amthamini sana Mfalme wake, Yehova Mungu. Zaburi ya 19 huonyesha kwamba Daudi alimthamini sana Yehova kwa kuwa Muumba, Mpaji-Sheria Mkombozi. Zaburi ya 24 hutangaza kwamba Yehova ndiye mwenyeji wa dunia na Mfalme mtukufu, Mwenye Nguvu. Katika Zaburi 103:19 Daudi huonyesha kuthamini ufalme wa Yehova, akisema hivi: “[Yehova] ameweka kiti chake cha enzi mbinguni, na ufalme wake unavitawala vitu vyote.” Ndipo Daudi anapowaambia malaika na wanadamu wambariki au kumsifu Yehova. Wimbo wa Daudi wa kushukuru ulioandikwa katika 1 Mambo ya Nyakati 16:8-36 unakazia namna Daudi alivyomthamini Yehova.
3 Karibu na mwisho wa utawala wa Daudi yeye alionyesha maono ya muda wote wa maisha yake mbele ya watu wake wote, akisema: “[Ubarikiwe], Ee [Yehova], Mungu wa Israeli baba yetu, milele na milele. Ee [Yehova], ukuu ni wako, na uweza, na utukufu, na kushinda, na enzi; Maana vitu vyote vilivyo mbinguni na duniani ni vyako; ufalme ni wako, Ee, [Yehova] nawe umetukuzwa, u mkuu juu ya vitu vyote. Utajiri na heshima hutoka kwako wewe, nawe watawala juu ya vyote; na mkononi mwako mna uweza na nguvu; tena mkononi mwako mna kuwatukuza na kuwawezesha wote. Basi, sasa, Mungu wetu, twakushukuru na kulisifu jina lako tukufu.”—1 Nya. 29:10-13.
SUALA LA UFALME
4. Ni jambo gani lililotukia katika siku za Samweli hata kwamba Israeli walikuja kuwa na mfalme wa kibinadamu, nayo mataifa yaliyozunguka Israeli yalikujaje kuwa mtego kwao?
4 Kulitokea suala juu ya ufalme wa Yehova katika Israeli muda mfupi tu kabla ya Daudi kuzaliwa. Ilikuwa karibu na mwisho wa wakati wa Samweli kuwa mwamuzi kama vile inavyoweza kuonekana kutokana na 1 Samweli 8:4-20. Lakini ni jambo gani lililowasukuma watu wa Yehova wa agano waombe mfalme awatawale na hivyo wakamkataa Yehova? Walimwambia Samweli kwamba walitaka kuwa kama mataifa mengine yote. Yehova aliwaonya kupitia kwa Samweli juu ya hasara ambayo wangepata kwa kutaka kuwa kama mataifa katika kuwa na mfalme wa kibinadamu akiwatawala. Kwa kweli, walikuwa katika hali bora zaidi wakiwa na Yehova kama Mfalme wao.—Angalia pia Kumbukumbu la Torati 4:7.
5. Suala lilitokeaje kuhusu ufalme katika siku za Gideoni?
5 Suala hilo lilikuwa limetokea hapo mbele katika taifa la Israeli wakati Yehova alipowapa watu waliokuwa wakiongozwa na Gideoni ushindi juu ya Wamidiani. “[Baadaye] watu wa Israeli wakamwambia Gideoni, Tawala wewe juu yetu, wewe, na mwanao, na mjukuu wako pia; kwa kuwa wewe umetuokoa na mikono ya Midiani. Gideoni akawaambia, Mimi sitatawala juu yenu, wala mwanangu hatatawala juu yenu; yeye [Yehova] atatawala juu yenu.” (Amu. 8:22, 23) Kwa ushikamanifu Gideoni alikataa ombi la watu wa Israeli akauthibitisha ufalme wa Yehova juu yao. Walakini, si muda mrefu baada ya Gideoni kufa, mmojawapo wa wana wake aitwaye Abimeleki aliwaua wengi wa ndugu zake kwa jeuri akajifanya kuwa mfalme, walakini utawala wake ulikuwa wa muda mfupi tu na mwisho wake ulikuwa wenye msiba. (Amu. sura ya 9) Historia hiyo ilikuwa inajulikana vizuri sana katika Israeli. Inaonyesha namna suala lilivyotokezwa juu ya ufalme wa Yehova katika muda wote wa karne zilizopita. Vilevile, katika muda huo wote nafasi imekuwako kwa kila mtu aonyeshe ushikamanifu wake kwa Yehova akiwa Mfalme.
6. Historia ya mapema inaonyesha nini kuhusu ufalme, naye Yehova alikuwa ametabiri nini kuhusu namna mambo yangekuwa?
6 Neno la Mungu laonyesha kwamba watu wa mataifa ya kilimwengu wamekuwa na wafalme waliokuwa wakiwatawala tangu nyakati za mapema sana. Si muda mrefu baada ya Gharika falme zenye kutawalwa na wanadamu ziliundwa katika kumpinga Yehova, kama vile inavyoonyeshwa katika Mwanzo 10:8-12. Hilo lilifanywa chini ya uongozi wa Shetani Ibilisi ambaye ndiye aliyekuwa wa kwanza kutokeza suala juu ya kufaa kwa utawala wa Yehova kwa kumwasi Yehova na kutafuta kuwavuta viumbe wengine waache kumwabudu Yehova. Yehova ameruhusu wakati ili huyo mwovu ajaribu kuthibitisha suala lake. Vilevile Yeye ameonyesha namna mambo yatakavyokuwa.—Mwa. 3:15.
UKUU WA YEHOVA WAMLETEA SIFA
7. (a) Roho ya Yehova ilikuwa na sehemu gani katika maisha ya Daudi? (b) Zaburi ya 145 inakuwa yenye kutokeza katika njia zipi?
7 Samweli ndiye aliyemtia Daudi mafuta akiongozwa na Yehova. “Na roho ya [Yehova] ikamjilia Daudi kwa nguvu tangu siku ile.” (1 Sam. 16:12, 13) Daudi ni mfano mzuri sana wa namna roho ya Yehova inavyotenda kazi juu ya washikamanifu wake. Roho ya Mungu ndiyo iliyomsukuma Daudi aandike sehemu kubwa sana ya zaburi ambazo katika hizo amsifu Yehova. (2 Sam. 23:2) Zaburi ya 145 ni mojayapo ya semi zake zilizo bora sana za kusifu. Zaburi hii inabariki, inasifu, na kutukuza uzuri wa Yehova, ukuu, nguvu, haki, umilele, kutotafutikana kwa njia zake, na rehema zake. Kionyesho cha kuonyesha namna waalimu Wayahudi walivyoiheshimu zaburi hii ni uhakika wa kwamba inaonekana mara tatu katika ibada yao ya kawaida. Katika Kiebrania, kitabu cha Zaburi kinaitwa Tehil·limʹ, maana yake “Sifa.” Zaburi ya 145 ndiyo zaburi peke yake ambayo maneno yake ya juu (katika tafsiri ya New World) ni “Sifa,” neno hilo likiwa katika hali yake isiyokuwa ya wingi.
8. Ni jambo gani linaloonyeshwa na azimio la kulisifu jina la Yehova milele?
8 Mistari ya kwanza yenyewe ya Zaburi hii yajaa furaha na kuthamini:
“Mimi nitakutukuza, wewe, Ee Mungu wangu, na nitabariki jina lako mpaka wakati usiojulikana, hata milele. Mchana kutwa nitakubariki wewe, nami nitalisifu jina lako mpaka wakati usiojulikana, hata milele.” (Zab. 145:1, 2, NW)
Wafafanuzi wa Biblia kwa kawaida hufasiri azimio la Daudi la kulisifu jina la Mungu “milele na milele” kuwa na maana ya wakati wote Daudi alipokuwa hai. Lakini je! hakuna maana nyingine inayoonyeshwa na azimio la Daudi? Ili mtu alisifu jina la Mungu milele ingekuwa lazima aishi milele. Je! Daudi hakuwa na tumaini la wakati ujao la uzima wa milele? Bila shaka leo, ule “mkutano mkubwa” wa “kondoo wengine” wakiwa kama jamii wana tumaini ilo hilo, la kuweza kulibariki na kulisifu jina la Yehova milele kwa kuwa hawatakufa kamwe na kutoka duniani.—Sef. 2:3; Yohana 11:26; Ufu. 7:14-17; 21:4.
9. Ni jambo gani linaloweza kusemwa juu ya kufahamu kazi za Yehova kabisa kabisa?
9 Wimbo wa Daudi wa sifa unaendelea:
“Yehova ni mkuu naye anastahili kusifiwa sana, nao ukuu wake hautafutikani.” (Zab. 145:3, NW)
Ushuhuda wa ukuu wa Yehova umekuwako uweze kuonwa na wanadamu wote tangu wakati wa kuumba na kuendelea. (Rum. 1:20) Hata hivyo ni watu wachache sana wakilinganishwa ambao wamekuwa wasifaji wa Yehova kweli kweli ujapokuwa ukuu wake na kazi zake za kuumba wanazofaidika nazo. Kwa kweli, Yehova ni mkuu sana pamoja na kazi ambazo amefanya hivi kwamba hata kufikia wakati huu wanadamu wameanza tu kufahamu mambo yaliyo magumu sana kufahamika ya vitu vichache tu vilivyoumbwa naye. Mzee wa ukoo Ayubu alikuwa na kuthamini kama kule kwa Daudi, kwa kuwa alisema juu ya Mungu kuwa “yeye afanyaye mambo makuu, yasiyotambulikana; mambo ya ajabu yasiyo na hesabu.” (Ayubu 5:9; 9:10; 26:14) Naye mtume Paulo, baada ya kuzungumza juu ya makusudi makuu ya Mungu, alijisikia kusukumwa apaze sauti hivi: “Jinsi zilivyo kuu utajiri na hekima na maarifa ya Mungu! hukumu zake hazichunguziki, wala njia zake hazitafutikani!”—Rum. 11:33, 34.
10. “Kizazi” kimoja kimekiambiaje “kizazi” kingine habari za matendo makuu ya Yehova?
10 “Kizazi baada ya kizazi kitasifu kazi zako, nao watasema juu ya matendo yako makuu.” (Zab. 145:4, NW)
Ndiyo, vizazi vimekuja na vikapita, na miongoni mwao baadhi yao wametangaza ukuu wa Yehova. Lakini je! Haiwezi kusemwa vilevile kwamba mabaki ya watiwa mafuta ni “kizazi” ambacho kimetangazia “kizazi” kingine, ule “mkutano mkubwa” wa “kondoo wengine” matendo ya Yehova, ili kwamba hao nao, waweze kuwaambia wengine juu ya matendo makuu ya Yehova? Kwa kulichuguza Neno la Mungu kwa uangalifu, sisi, tuwe tu sehemu ya kile “kizazi” cha kiroho au tu wa kile cha kidunia, tumepata kujua matendo haya makuu na kazi kuu za Yehova. Lo! Ni pendeleo kama nini kuwaambia wengine mambo haya! (Angalia mfano wa Daudi wa kusema juu ya matendo makuu ya Yehova katika Zaburi ya 68.)
11. Tunaonyeshaje kwamba tunapendezwa na fahari ya Yehova pamoja na kazi zake?
11 “Uzuri wa utukufu wa adhama yako na mambo ya kazi zako za ajabu nitafanya kuwa pendezi langu.” (Zab. 145:5, NW)
Ili tuweze kumsifu Muumba wetu kwa usahihi, lazima tufikirie na kupendezwa mioyoni mwetu na utukufu wake mwenyewe na kazi zake za ajabu. (Mt. 12:34) Wewe unaonyeshaje kwamba unapendezwa na mambo hayo? Je! wewe unakuwa na wakati wa kujifunza kibinafsi juu ya mambo ambayo Mungu amesema katika Neno lake? Ufanyapo hivyo, je! unatafakari na kuacha maana yake iingie ndani ndani yako ili uweze kuendelea kuyakumbuka? Tunawezaje kusema mambo mazuri juu ya Yehova Mungu au kumbariki isipokuwa sisi wenyewe tuwe tumesadikishwa kabisa na tuwe tunampenda kweli kweli? Kuthamini fahari na adhama ya Yehova hutusaidia tuseme kwa shauku, na tukiwa tumeazimia na kusema mambo yanayofaa juu ya huyo Mfalme mkuu.
12. Ni kwa sababu gani ni jambo zuri kufikiria na kusema juu ya mambo yenye kutisha (kuogopesha) ya Yehova?
12 “Nao watanena juu ya nguvu za mambo yako mwenyewe yenye kutisha; na kwa habari ya ukuu wako, mimi nitautangaza.” (Zab. 145:6, NW)
Aa, ndiyo, kuna mengi zaidi ya kusemwa nasi. Katika kurasa za Maandiko mambo mengi ya kutisha (kuogopesha) yanafunuliwa kuonyesha uweza wa Yehova ambao umeonyeshwa kwa ajili ya watumishi wake waaminifu juu ya wale wanaojifanya adui za Mungu. Mengi ya matendo hayo makuu ya nyakati zilizopita yanatumika kama mifano ya kiunabii nayo ni maagizo ambayo lazima kizazi hiki cha wanadamu kiwe nayo. Ndiyo, “yote yaliyotangulia kuandikwa yaliandikwa ili kutufundisha sisi; ili kwa subira na faraja ya maandiko tupate kuwa na tumaini.” (Rum. 15:4) Kuzungumza juu ya mambo hayo hadharani ni utumishi na tendo la upendo kwa wengine. Linakuwa onyo kwao juu ya makusudi ya Yehova kwa siku zilizo mbele. Wale wayanenayo wanajifaidi wenyewe vilevile kama vile mlinzi anayeelezwa katika Ezekieli 3:17-19. “Dhiki kubwa” inayokaribia itaonyesha zaidi ukuu wa Yehova katika kutimiza kusudi lake lililotangazwa. Kwa hiyo acheni tulitangaze maadamu Yehova anaacha njia wazi katika taratibu hii ya mambo. Twaweza kuiiga njia ya Yesu Kristo ya kutoa onyo la Mungu juu ya hukumu.—Mt. 10:28-30; Luka 19:41-44.
13, 14. (a) Ni kwa sababu gani wema wa Yehova wapaswa kutajwa? (b) Tuna sababu gani ya kutufanya tushangilie?
13 “Watajaa shauku nyingi juu ya mtajo wa wingi wa wema wako, na kwa sababu ya haki yako watashangilia.” (Zab. 145:7, NW)
Inatupasa kuuambia ulimwengu si juu ya uweza mkuu wa Yehova tu, bali pia juu ya wema na haki yake. Katika muda wote wa historia Yehova amewaonyesha wema watumishi wake. Wakati wo wote walipomtumikia kwa uaminifu walipokea baraka zake kwa wingi sana. Hata kufikia wakati huu wema wa Yehova kuwaelekea wale wanaompenda umekuwa wenye kutokeza sana, ukiwafanya wawe kama kisima kikubwa ambacho sikuzote chabubujika maneno yenye kuthamini. Maneno kama hayo ya kusifu hayana budi kuwavutia wengine wengi waje wajipatie wema mwingi wa Yehova. Kurudia-rudia mawazo kunayafanya yakumbukwe. Hiyo ni baraka kweli kweli, ikitusaidia tusiweze kamwe kuacha kuthamini namna Yehova ameshughulika na watu wake. Ni jambo lenye kufaidi kweli kweli kurudia kusema hadharani wema wa Yehova kwetu.
14 Je! sisi hatuna sababu ya kushangilia sasa? Kupitia kwa Adamu sisi sote tulipata kuwa watenda dhambi nasi tukahukumiwa kufa. (Rum. 5:12) Lakini kuhusiana na haki pamoja na haki yake ya hukumu, Yehova alionyesha upendo mkuu katika kutoa njia ya kuondolea tatizo la wanadamu. Hiyo ilikuwa kwa njia ya dhabihu ya ukombozi ya Yesu Kristo. Kupitia kwa Neno la Yehova lililoandikwa tumekuja kujua njia zake za haki na kushughulika kwake na watoto wake wa kidunia. Ni jambo lenye kupendeza kufahamu mambo hayo na la kutufanya tumshangilie Yehova. Tuna sababu nzuri ya kufuata mfano wa Mfalme Daudi, aliyepaza sauti hivi: “Nami nimezitumainia fadhili zako; moyo wangu na uufurahie wokovu wako. Naam, nimwimbie [Yehova], kwa kuwa amenitendea kwa ukarimu.”—Zab. 13:5, 6.
15. Tuna mifano gani kuonyesha namna Yehova alivyoonyesha rehema, subira na upendo?
15 “Yehova ni mwenye neema na mwenye rehema, si mwepesi wa hasira na ni mkuu katika fadhili za upendo. Yehova ni mwema kwa wote, nazo rehema zake zi juu ya kazi zake zote.” (Zab. 145: 8, 9, NW)
Tangu wakati wa mapema sana wa historia ya wanadamu sifa nzuri sana za Yehova zilionyeshwa kwa jamaa ya wanadamu kama vile alivyoendelea kusonga mbele na kusudi lake la kuokoa baadhi ya wanadamu. Njia ya Yehova ilionyeshwa wakati wa Gharika. (1 Pet. 3: 20) Bila shaka Daudi alipokea rehema za Yehova naye alikuwa na kila sababu ya kumsifu Yehova. Yesu anatukumbusha vizuri sana upendo wa Yehova kama vile tunavyoweza kuona katika maneno yake katika Yohana 3:16, 17! Kuuthamini kunapaswa kutufanye tumsifu Yehova, na vilevile kutuongoze tuwapende wengine. Mtume Yohana alitoa sababu hivi: “Katika hili pendo la Mungu lilionekana kwetu, kwamba Mungu amemtuma Mwanawe pekee ulimwenguni, ili tupate uzima kwa yeye. Hili ndilo pendo, si kwamba sisi tulimpenda Mungu, bali kwamba yeye alitupenda sisi, akamtuma Mwanawe kuwa kipatanisho kwa dhambi zetu. Wapenzi, ikiwa Mungu alitupenda sisi hivi, imetupasa na sisi kupendana.”—1 Yohana 4:9-11.
16-18. (a) Wote wanasihiwa wachukue mwendo gani wakati kungalipo wakati? (b) Rehema ya Yehova inakuwa na maana gani kwetu? (c) Ni maoni gani ya Paulo ya kuonyesha kuthamini ambayo tungefanya vema kuonyesha?
16 Tunapoona namna kizazi hiki cha wanadamu kilichopo kinavyomtendea Yehova na kusoma juu ya uovu wa wanadamu pamoja na jeuri katika karne zote zilizopita, tunaweza kusema kweli kweli kwamba Yehova si mwepesi wa hasira. Tunapaswa kushukuru kama nini kwa kuwa tumeweza kufikia wakati huu ambapo bado Yehova anaonyesha subira yake. Kuthamini maneno ya Petro katika 2 Petro 3:9 na 15 kwapaswa kutuongoze tufikirie vizuri rehema kuu ya Yehova pamoja na fadhili zake za upendo: “Yehova . . . anawasubiri ninyi kwa sababu hataki sana ye yote aje aharibiwe bali anataka sana wote wafikie hali ya kutubu. Zaidi ya hayo, ifikirieni saburi ya Bwana yetu kuwa wokovu.” (NW)
17 Tunajua kwamba taratibu ya mambo chini ya Shetani imehukumiwa maangamizi, na kwa hiyo sisi tunataka kuwasihi watu wote waione kwa uzito subira ya Yehova na kuchukua hatua zinazohitajiwa kuuelekea wokovu kabla haijakuwa kuchelewa mno. (Sef. 2:3; Ufu. 18:3) Tu wenye furaha kama nini kwa kuwa sisi tumekwisha chukua hatua hizo! Na hata hivyo sisi tukiwa wazao wa mwili wa Adamu tunapatwa na udhaifu wa mwili, nasi tunafanya makosa, hata kama vile Daudi na wengine walivyofanya. Kwa sababu hiyo, Yesu alitufundisha kusali hivi: “Utusamehe deni zetu, kama sisi nasi tuwasameheavyo wadeni wetu. Na usitutie majaribuni, lakini utuokoe na yule mwovu.”—Mt. 6:12, 13.
18 Mpango ambao Yehova amefanya kupitia kwa Yesu Kristo ni wenye thamani sana kwetu sisi sote. Sikuzote na tuthamini fadhili za upendo za Yehova na rehema pamoja na yote ambayo ametufanyia. Mtume Paulo alikuwa na kuthamini kama huko, kwa kuwa yeye alisema hivi: “Nami namshukuru Kristo Yesu Bwana wetu, aliyenitia nguvu kwa sababu aliniona kuwa mwaminifu, akaniweka katika utumishi wake. . . . Ni neno la kuaminiwa, tena lastahili kukubalika kabisa, ya kwamba Kristo Yesu alikuja ulimwenguni awaokoe wenye dhambi; ambao wa kwanza wao ni mimi. Lakini kwa ajili hii nalipata rehema, ili katika mimi wa kwanza, Yesu Kristo audhihirishe uvumilivu wake wote; niwe kielelezo kwa wale watakaomwamini baadaye, wapate uzima wa milele. Sasa kwa Mfalme wa milele, asiyeweza kuona uharibifu, asiyeonekana, Mungu peke yake, na iwe heshima na utukufu milele na milele. Amina.” (1 Tim. 1:12, 15-17) Shukrani zetu zapaswa zituongoze tumsifu Yehova hata zaidi, tuendeleapo sikuzote kusema juu ya ufalme wake.