“Mseme kwa Kuzifariji Nafsi Zilizoshuka Moyo”
“KWANZA nilijisikia nimeshuka moyo, nayo hali hiyo ikazidi kuwapo. Sikujisikia nikitaka kwenda ko kote wala kufanya lo lote, wala sikuweza kufanya jambo bila kuliacha upesi. Nikafa moyo, nikavurugika, nikaanza kufikiri kwamba maisha yangu yote na kumbukumbu zuri la utumishi niliokuwa nimetolea Mungu yalikuwa kazi bure tu. Nilizidi kubabaika na kuogopa sana.” Hivyo ndivyo alivyoeleza namna alivyojisikia Shahidi mwenye umri wa miaka 48 aliyekuwa ametumia miaka mingi akiwa misionari. “Sikuzote nilikuwa nimekuwa na afya kimwili na kiroho, lakini kwa ghafula nikajiona kwamba nisingejisikia vizuri tena.”
Naye ndugu mmoja aliyekomaa anaripoti hivi: “Nilishuka sana moyo kwa sababu ya kazi yangu. Nilikuwa nikija nyumbani kutoka kazini nikiwa nimekufa sana moyo hata nikawa siwezi kula. Nikawa nikiondoka mezani na kuingia chumba cha faraghani na kulia—machozi yalichururika chururu. Nilikasirishwa na watu kwa wepesi. Nikazidi kufikiri, ‘Mimi naelekea wapi? Mbona haya yanipate?’ Hali hiyo ikaendelea muda wa miezi sita.”
Watu hao walitaabishwa na hali kubwa ya kushuka moyo. Ripoti nyingine zinaonyesha kwamba kungali kuna “nafsi zilizoshuka moyo” kati ya watu wa Mungu. (1 Wathesalonike 5:14, NW) Takwimu za ulimwengu zinaonyesha kuna ongezeko kubwa sana la watu wenye kushuka moyo. Ingawa kwa kawaida watu walio na uhusiano na Mungu hawapatwi sana na hali zinazoleta kushuka moyo, si kwamba hali hiyo haiwezi kuwapata. Lakini je! hao watumishi waaminifu wanapaswa kupatwa na pigo hilo?
“Mimi Nimeshuka Moyo Kupita Kiasi”
Mfalme Daudi mshikamanifu wa Yerusalemu alikuwa mateka wa kushuka moyo. Kwa sababu ya mambo yaliyoletwa na makosa fulani au upumbavu wake, yeye aliandika hivi: “Mimi nimeshuka moyo kupita kiasi; muda wote wa mchana mimi ninaendelea kuomboleza.” (Zaburi 38:6, DeWitt) Sanduku lililo katika ukurasa unaofuata linaonyesha namna watumishi kadha waaminifu wamejisikia nyakati fulani, na sababu za kujisikia hivyo. Walakini, wote waliopangwa katika sanduku hilo waliishinda hali yao yenye kuwasumbua moyo. Kulingana na maandishi ya Biblia, wote waliendelea kumtumikia Mungu kwa uaminifu.
Kuna sababu nyingi zinazofanya watu washuke moyo. Nyingine kati yazo haziwezi kuzuiwa na mwenye kushuka moyo. Uchunguzi wa majuzi wa mambo ya tiba umeonyesha kwamba namna fulani za hali kali ya kushuka moyo zinaletwa na ukosefu wa usawaziko mzuri wa kemikali katika ubongo, na hali hiyo huenda ikasababishwa na mambo kadha ya kimwili.a Wakati ule ule mawazo yetu wenyewe tu yanaweza kuleta hali ya kushuka moyo. Mfano mmoja wa Biblia unaonyesha hilo wazi.
Epafrodito, msaidiaji mwenye juhudi wa mtume Paulo aliyefungwa gerezani, alipatwa na hali ya kushuka moyo. Paulo alimwagiza mtumishi huyo atoke Rumi arudie kundi la kwanza alikokuwa, katika Filipi, na labda alimtumia kupeleka barua yenye kusema hivi kati ya mambo mengine, “[Epafrodito] ameshuka moyo kwa sababu ninyi mlisikia yeye alikuwa amekuwa mgonjwa.” Ni kweli kwamba alikuwa amekuwa mgonjwa, lakini sasa akawa amepata nafuu na bado akawa na hali ya kushuka moyo. Hali hiyo ililetwa na nini? Yeye alijua kwamba kundi ‘lilisikia alikuwa amekuwa mgonjwa.’ Kwa sababu gani yeye ashushwe moyo na jambo hilo?—Wafilipi 2:25-30, NW.
Huyu mtumishi mwenye kujitoa alikuwa kwa wazi anafikiria sana namna wengi wengine wangejisikia. Alihangaika juu ya wasiwasi ambao ndugu na dada zake wapendwa katika kundi la nyumbani kwao wangejisikia baada ya kupata ripoti juu ya afya yake mbaya. Inaelekea kwamba hangaiko la kutuliza akili zao ndilo lililomletea hali ya kushuka moyo kwa sababu ili awatulize angalipaswa kuwa nao, lakini walikuwa wametenganishwa na umbali wa mamia mengi ya kilometa. Jambo ilo hilo linaweza kutokea leo, hata kwa wale wanaojitia kwa juhudi kamili katika kazi ya Bwana, kama Epafrodito. Wasiwasi mwingi sana na kuhangaikia namna wengine watakavyojisikia, au labda maoni ya kujisikia umeaibisha watu kwa kutokufanya walivyokutazamia, ni mambo yanayoweza kushusha moyo wa mtu.
Lakini wengine wanaweza kusaidiaje wale alioshuka moyo?
‘Mseme kwa Kufariji’
Mkristo mmoja aliyeshuka moyo alimsihi mumewe huku machozi yakimtoka, akasema: Jamani! nitafanya nini mie? Nimesumbuka ya kutosha!” Mumewe ambaye hakuwa mwamini alimrudishia maneno ya moja kwa moja: “Jifunze kuvumilia, ala-a,” Mwanamke huyo alipondeka sana moyoni akakaribia kujiua! Ni jambo la maana sana watu wote watii amri hii ya Biblia: “Mseme kwa kuzifariji nafsi zilizoshuka moyo.” Nyakati nyingine kunaweza kutokea hasara isiyoweza kumalizwa ikiwa mtu hatii amri hiyo. Hata hivyo mara nyingi huenda mtu akataka kuchangamsha nafsi iliyoshuka moyo lakini asijue la kusema.—1 Wathesalonike 5:14, NW.
Katika barua yake ya pili kwa Wakristo Wakorintho, Paulo anaonyesha kwamba ‘alijisikia akiwa na hali ya chini,’ kwa maana alikuwa na “hofu za namna-namna kwa ndani.” Ripoti nzuri ilimfariji. Tito alileta habari za kwamba hali za kiroho ya kundi ya Korintho ilikuwa imepata maendeleo na walikuwa na “juhudi” au hangaiko kwa ajili ya Paulo, wakamwonea “ustahimilivu.” Paulo alichangamka kwa kusikia habari za kwamba walimpenda. (2 Wakorintho 7:5-7, NW) Ndivyo ilivyo na leo. Mwanamke mmoja Mkristo aliyepatwa na hali ya kushuka moyo yenye kumdhoofisha sana alisema: “Zaidi ya mambo yote unahitaji kujua kwamba wengine wanakujali wewe kama mtu. Unahitaji kusikia mtu fulani akisema, ‘Naelewa hali yako; karibuni utajisikia vizuri. Najua namna unavyojisikia nami napenda kuongea nawe.’”
“Nilijifunza Kujitia Katika Hali za Wengine”
“Ni somo ambalo sitasahau kamwe,” alikiri mama mmoja Mkristo aliyesumbuliwa na hali ya kushuka moyo. “Nilijifunza kujitia katika hali za wengine. Kabla ya hapo nilikuwa nikifikiri kwamba mtu anapaswa tu kujali kuinua hali yake mwenyewe na kujisogeza mbele, kwa hiyo sikuwa kamwe na maoni ya kujitia katika hali ya wengine waliokuwa wagonjwa. Sasa najua. Wakati wengine wa marafiki waliponiambia nijiondoe katika hali niliyokuwa nayo, sikutaka kufanya jambo jinginelo Iote, ila wakati huo sikuweza kujizuia. Maneno yao yaliniumiza vilivyo.” Watu walioshuka moyo wanahitaji kuonyeshwa na wengine ‘maoni ya kujisikia kama mwenzako.’—1 Petro 3:8, NW.
Washiriki wa jamaa na rafiki wanaweza kusaidiaje? Mama mwenye umri wa miaka 40 ambaye hapo kwanza alikuwa ameshuka moyo alifikiria hali hiyo tena, kisha akasema: “Si kwamba unajisikia vibaya sana kimwili na kimoyoni tu, bali unajisikia mwenye hatia pia kwa sababu sasa hufanyii jamaa yako mambo ambayo ungewafanyia katika hali za kawaida.” Kwa hiyo yeye alishauri hivi: “Acha mtu aliyeshuka moyo ajue wewe unatambua kwamba anafanya yote awezayo. Mtie moyo aendelee kuyafanya.”
Ingawa maneno ya kujenga yanahitajiwa na kuthaminiwa, wale wanaotaka kusaidia huenda wakaweza kutoa usaidizi mwingi zaidi ya huo.
Mwasaidie Walio Dhaifu
Paulo alihimiza kundi la Thesalonike, si ‘kusema kwa kuzifariji tu nafsi zilizoshuka moyo,’ bali pia ‘kuwasaidia walio dhaifu, kuwa wastahimilivu kwa watu wote.’ Neno ‘kusaidia’ (kwa njia ya kuunga mkono) linatia ndani matendo, kwa maana nenob la awali la Kigiriki lina maana ya msingi ya kujiweka upande ule mwingine ili uelekeane moja kwa moja na mwenzako ili kumsaidia.—1 Wathesalonike 5:14, NW.
Ripoti ya uchunguzi uliofanywa juu ya watu zaidi ya 500 ilikata kauli ya kwamba: “Zaidi ya kuwa na moyo wa ushujaa, kukaza nia, na kuchangamka, huenda watu wakahitaji marafiki wa karibu wenye kuwaunga mkono, na jamaa za namna hiyo pia, ili waweze kuondosha hali yao ya kushuka moyo.” Dakt. L. Cammer, daktari mashuhuri mwenye kuangalia matatizo ya akili za watu, alisema hivi akikubaliana na maoni hayo: “Ni jambo la maana kabisa mtu aliyeshuka moyo apate mtu wa kukaa karibu naye ambaye hataanza kumkemea-kemea, bali mtu atakayeendelea kumwonyesha subira.” Ndiyo, jitihada yenye nia nzuri ya kusaidia, kama kumpigia mtu simu au kumtembelea kifupi, inaweza kuthaminiwa sana.
Mwanamke mmoja Mkristo aliulizwa ni matibabu gani yaliyomsaidia zaidi ya yote. Yeye akajibu: “Matibabu makubwa zaidi yalikuwa kuwa karibu na ndugu na dada zangu wa kiroho. Kama isingalikuwa hivyo, nisingalipata nafuu. Katika kundi letu la Mashahidi upendo ulikuwako, kuhangaikiana na kufahamiana. Hali hiyo ilikuwa kama ukuta wa ulinzi.”
Bila shaka, nyakati nyingine kuna uhitaji wa kuwa na uthabiti wenye shauku ya upendo katika kusaidia mtu aliyeshuka moyo, kwa sababu huenda kufikiri kwake kukawa kumevurugika. Huenda kukawa na uhitaji wa kuhimiza kwa upole atembee pamoja nawe, afanye namna fulani nyingine ya mazoezi, atumie dawa wa zake, au aendelee kuwa katika utendaji wake mbalimbali wa kiroho.
Wakati mtu anapolazwa hospitali kwa sababu ya ugonjwa wa kimwili, inakuwa kawaida kulishwa vyakula kadha vidogo-vidogo mara kadha wa kadha badala ya kupewa chakula kingi kila safari. Huenda jambo ilo hilo likahitaji kufanywa wakati wa kusaidia mtu aliyeshuka moyo kwa chakula cha kiroho. Huenda subira nyingi sana ikahitajiwa upande wa mwenzi wa ndoa au rafiki mwenye kujali wakati wa kuzungumza ‘mambo mema’ ya kiroho kwa ufupi nyakati mbalimbali, badala ya kujaribu kuwa na mazungumzo marefu ya Biblia, yanayoweza kumchosha aliyeshuka moyo. Hata wakati mwenye kuugua anapokosa kuitikia maagizo, upendo anaoonyeshwa unasaidia sana.
Mpaka hali hiyo ya kuvurugika imalizike au itibiwe, subira na ufahamu vinapasa viendelee kuonyeshwa na watu wale wengine. Nyakati nyingine namna yo yote ya matibabu inaelekea kutokusaidia. Kwa hiyo ustahimilivu pamoja upendo wa kujinyima ni mambo yanayohitajiwa ili kusaidia watu hawa wenye kuugua mpaka Yehova atakapoponya magonjwa yote—ya kiakili na kimwili—katika taratibu mpya inayokuja.—Ufunuo 21:3, 4.
Wazee katika kundi wana daraka la pekee. Makala yenye kusema “Ulimi Ulioelimishwa—‘Ili Kuwatia Moyo Waliolegea,’ “ambayo inahusiana na jambo hili, itachapishwa katika, toleo fulani linalokuja.
[Maelezo ya Chini]
a Angalia makala inayouliza “Je! Yote Yamo Akilini?” katika gazeti letu mwenzi wa hili, Awake! Septemba 8, 1981.
b Antekhesthe—“mwe mkijitahidi kuelekeana na.”
[Sanduku katika ukurasa wa 21]
WALIVYOJISIKIA SABABU
AYUBU
Ugonjwa na misiba mingine ya kibinafsi. Ilionekana kama Mungu alikuwa amemwacha.
YAKOBO
Alikataa kufarijiwa. “Akaendelea kulia
machozi.” ‘Nataka kwenda nikawe ndani
ya kaburi.’—Mwanzo 37:35, NW.
Kihoro cha kudhani amefiwa na mwana
HANA
Uchungu mkali wa nafsi na kulia sana kukata tamaa ya kuto kupata mwana
YONA
Alifungia hasira moyoni
DAUDI
“Mchana kutwa nimekwenda nikihuzunika.”
“Nimedhoofika.” “Nguvu zangu zito
zimeniacha.’—Zaburi 38:6, 8, 10.
Hatia ya kufanya kosa
NEHEMIA
Alihangaishwa moyo na hali ya baadhi ya watu wa Mungu
PAULO
Upinzani na ukosefu wa pumziko