Iga Rehema Ya Mungu Leo
“Na tuanguke katika mkono wa BWANA [Yehova, NW]; kwa kuwa rehema zake ni nyingi.”—2 SAMWELI 24:14.
1. Daudi alikuwa na maoni gani juu ya rehema ya Mungu, na kwa nini?
MFALME DAUDI alijua kutokana na maono kwamba Yehova ni mwenye rehema kuliko wanadamu. Kwa kuwa na uhakika kwamba njia au mapito ya Mungu ni bora zaidi, Daudi alitamani kujifunza njia Zake na kutembea katika kweli Yake. (1 Nyakati 21:13; Zaburi 25:4, 5) Je! wewe una maoni kama ya Daudi?
2. Yesu alitoa shauri gani katika Mathayo 18:15-17 juu ya kushughulikia dhambi nzito?
2 Biblia inatutolea mwono-ndani katika mawazo ya Mungu, hata juu ya mambo tunayopaswa kufanya ikiwa mtu anatutenda dhambi. Yesu aliwaambia mitume wake, ambao baadaye wangekuwa waangalizi wa Kikristo, hivi: “Ndugu yako akikukosa, enenda ukamwonye, wewe na yeye peke yenu; akikusikia, umempata nduguyo.” Kosa ambalo lilihusika hapa halikuwa dharau ya kibinafsi tu bali lilikuwa dhambi nzito, kama vile upunjaji au uchongezi. Yesu alisema kwamba ikiwa hatua hiyo haisuluhishi jambo hilo na ikiwa mashahidi wanapatikana, yule ambaye ametendwa dhambi anapaswa kwenda pamoja nao ili kuthibitisha kwamba kulikuwa na kosa. Je! hiyo ni hatua ya mwisho? Sivyo. “[Mtenda dhambi] asipowasikiliza wao, liambie kanisa [kundi, NW]; na asipolisikiliza kanisa [kundi, NW] pia, na awe kwako kama mtu wa mataifa na mtoza ushuru [kodi, NW].”—Mathayo 18:15-17.
3. Yesu alimaanisha nini aliposema kwamba mtenda mabaya asiyetubu angekuwa “kama mtu wa mataifa na mtoza kodi”?
3 Kwa sababu walikuwa Wayahudi, mitume wangeweza kufahamu ilivyomaanisha kumtendea mtenda dhambi kama ‘mtu wa mataifa na mtoza kodi.’ Wayahudi waliepuka ushirika pamoja na watu wa mataifa, na waliwachukia Wayahudi ambao walifanya kazi wakiwa wa-toza kodi wa Kiroma.a (Yohana 4:9; Matendo 10:28) Hivyo, Yesu alikuwa akiwashauri wafuasi wake kwamba ikiwa kundi lilimkataa mtenda dhambi, wao wangetakiwa waache kushirikiana naye. Lakini, hiyo inapatanaje na Yesu kuwa pamoja na watoza kodi nyakati fulani?
4. Kwa sababu ya maneno yake katika Mathayo 18:17, kwa nini Yesu angeweza kuwa na uhusiano pamoja na watoza kodi na watenda dhambi wengine?
4 Luka 15:1 inasema hivi: “Watoza ushuru [kodi, NW] wote na wenye dhambi walikuwa wakimkaribia wamsikilize.” Si kila mtoza kodi au mtenda dhambi aliyekuwa hapo, bali ilikuwa “wote” katika maana ya wengi. (Linganisha Luka 4:40.) Wepi? Wale ambao walitaka dhambi zao zisamehewe. Wengine kama hao walivutwa kwa ujumbe wa toba wa Yohana Mbatizaji. (Luka 3:12; 7:29) Kwa hiyo wengine walipomjia Yesu, yeye hakuvunja shauri lake katika Mathayo 18:17 kwa kuwahubiria. Ona kwamba ‘watoza kodi wengi na watenda dhambi walimsikia Yesu wakaanza kumfuata.’ (Marko 2:15) Hao hawakuwa wale ambao walitaka kuendelea katika njia mbaya ya maisha, wenye kukataa msaada wowote. Bali, walisikia ujumbe wa Yesu na mioyo yao iliguswa. Hata ikiwa bado walikuwa wakitenda dhambi, ingawa yaelekea kwamba walikuwa wanajaribu kufanya mabadiliko, “mchungaji mwema” alikuwa akiiga Baba yake mwenye rehema kwa kuwahubiria.—Yohana 10:14.
Msamaha, Takwa la Kikristo
5. Mungu ana maoni gani ya msingi juu ya msamaha?
5 Tuna matumaini haya yenye kutia moyo ya utayari wa Baba yetu kusamehe: “Tukiziungama dhambi zetu, Yeye ni mwaminifu na wa haki hata atuondolee dhambi zetu, na kutusafisha na udhalimu wote.” “Nawaandikia haya ili kwamba msitende dhambi. Na kama mtu akitenda dhambi tunaye Mwombezi kwa Baba, Yesu Kristo mwenye haki.” (1 Yohana 1:9; 2:1) Je! mtu ambaye ametengwa na ushirika aweza kupata msamaha?
6. Mtu ambaye ametengwa na ushirika anawezaje kusamehewa na kurudishwa?
6 Ndiyo. Wakati wa kutenga mtu na ushirika kwa ajili ya kutotubu dhambi, wazee ambao huwakilisha kundi humweleza kwamba anaweza kutubu na kupokea msamaha wa Mungu. Angeweza kuhudhuria mikutano kwenye Jumba la Ufalme, ambapo angeweza kusikia mafundisho ambayo yangeweza kumsaidia atubu. (Linganisha 1 Wakorintho 14:23-25.) Wakati unapopita aweza kuomba kurudishwa katika kundi lililo safi. Ndipo wazee wanapokutana naye, watajaribu kuamua kama yeye ametubu na kuacha mwendo wake wenye dhambi. (Mathayo 18:18) Ikiwa hivyo ndivyo ilivyo, angeweza kurudishwa, kulingana na kiolezo kwenye 2 Wakorintho 2:5-8. Ikiwa alikuwa ametengwa na ushirika kwa miaka mingi, atahitaji kufanya bidii sana ili awe na maendeleo. Pia huenda akahitaji msaada mwingi baadaye ili kuongeza maarifa yake ya Biblia na uthamini wake ili kwamba aje kuwa Mkristo aliye imara kiroho.
Kumrudia Yehova
7, 8. Mungu aliweka kiolezo gani kuhusiana na watu wake waliokuwa uhamishoni?
7 Lakini je, wazee wangeweza kuchukua hatua yoyote ya kwanza ya kumwendea mtu ambaye ametengwa na ushirika? Ndiyo. Biblia inaonyesha kwamba rehema inaonyeshwa si kwa kutokutekeleza adhabu tu bali pia kwa matendo chanya (mazuri). Tuna mfano wa Yehova. Kabla ya kuwapeleka watu wake wasio waaminifu uhamishoni, aliwatolea kiunabii tumaini la kurudi kwao hivi: “Kumbuka haya, Ee Yakobo; nawe Israeli, maana wewe u mtumishi wangu; . . . Nimeyafuta makosa yako kama wingu zito, na dhambi zako kama wingu; unirudie; maana nimekukomboa.”—Isaya 44:21, 22.
8 Halafu, wakati wa uhamisho, Yehova alichukua hatua zaidi, kwa kutenda kwa njia chanya. Alituma manabii, mawakili wake, ili kukaribisha Israeli, ‘wamtafute na wamwone.’ (Yeremia 29:1, 10-14) Katika Ezekieli 34:16, alijifananisha na mchungaji na watu wa taifa la Israeli kuwa kondoo waliopotea: “Nitawatafuta waliopotea, nitawarudisha waliofukuzwa.” Katika Yeremia 31:10, Yehova alitumia pia mfano wa yeye kuwa mchungaji wa Waisraeli. La, yeye hakujionyesha kuwa mchungaji kwenye zizi akingojea yule aliyepotea arudi; bali, alijionyesha kuwa mchungaji ambaye anawatafuta waliopotea. Angalia kwamba hata wakati watu kwa ujumla walikuwa wasiotubu na wenye kuwa uhamishoni, Mungu alitanguliza juhudi za kuwatafuta ili warudi. Na kulingana na Malaki 3:6, Mungu hangebadilisha njia yake ya kufanya mambo katika mpango wa Kikristo.
9. Mfano wa Mungu ulifuatwaje katika kundi la Kikristo?
9 Je, hiyo haidokezi kwamba kunaweza kuwa sababu ya kuchukua hatua za kwanza kuwaelekea wengine ambao wametengwa na ushirika na ambao huenda sasa ni wenye kutubu? Kumbuka kwamba mtume Paulo alitoa agizo la kuondoa mtu mwovu kutoka kundi la Korintho. Baadaye alihimiza kundi wahakikishe upendo wao kwa huyo mtu kwa sababu ya kutubu kwake, ikiongoza kwenye kurudishwa kwake baadaye kundini.—1 Wakorintho 5:9-13; 2 Wakorintho 2:5-11.
10. (a) Ni kusudio gani ambalo linapasa kuchochea juhudi zozote za kukutana na watu wengine ambao wametengwa na ushirika? (b) Kwa nini watu wa ukoo Wakristo hawangekuwa wa kwanza kufanya mshughulikiano?
10 Ensaiklopidia iliyonukuliwa mapema ilisema hivi: “Sababu ya msingi ya kuondoa ndani ya ushirika ilikuwa kulinda kanuni za kikundi: “chachu kidogo hulichachusha donge zima” (1 Kor. 5:6). Kusudi hilo liko wazi katika mafungu mengi ya kibiblia na ya kanuni zaidi za kanisa, lakini hangaiko kwa ajili ya mtu, hata baada ya kuondolewa, lilikuwa msingi wa sihi la Paulo katika 2 Kor. 2:7-10.’ (Italiki ni zetu.) Hivyo basi, hangaiko la namna hiyo lina sababu nzuri ya kupasa kuonyeshwa leo na wachungaji wa kundi. (Matendo 20:28; 1 Petro 5:2) Huenda marafiki wa zamani na watu wa ukoo wakatumaini kwamba mtu aliyetengwa na ushirika angerudi; hata hivyo kwa ajili ya kuheshimu amri katika 1 Wakorintho 5:11, wao hawashiriki na mtu aliyeondoshwa.b Wanaachia wachungaji waliowekwa kuchukua hatua ya kwanza kuona kama mtu huyo anapendezwa na kurudi.
11, 12. Ni watu wa namna gani walioondoshwa ambao hata wazee hawangetaka kukutana nao, lakini wangeweza kuzuru walio wa namna gani?
11 Haingefaa hata kwa wazee kuchukua hatua ya kwanza kuwaelekea watu fulani walioondoshwa, kama vile waasi-imani, ambao ‘husema mapotovu, wawavute hao wanafunzi wawaandamie wao.’ Hao ni ‘waalimu wa uongo, ambao wanajaribu kuingiza uzushi wa kupoteza, na kujipatia faida kundini kwa maneno yaliyotungwa.’ (Matendo 20:30; 2 Petro 2:1, 3) Biblia pia haiandai msingi wowote wa kuwatafuta waliotengwa na ushirika ambao ni wenye kufanya vita au ambao huchochea utendaji wa mabaya kwa juhudi.—2 Wathesalonike 2:3; 1 Timotheo 4:1; 2 Yohana 9-11; Yuda 4, 11.
12 Hata hivyo, wengi walioondoshwa hawako hivyo. Huenda ikawa mtu ameacha kile kitendo kiovu chenye uzito ambacho alitengwa na ushirika kwa sababu yacho. Huenda ikawa mwingine alikuwa akitumia tumbako, au huenda ikawa alikuwa akinywa kupindukia katika wakati uliopita, lakini sasa hajaribu kuongoza wengine katika kutenda mabaya. Kumbuka kwamba hata kabla ya Israeli iliyokuwa uhamishoni kugeukia Mungu, alituma mawakili kuwahimiza warudi. Biblia haisemi kama Paulo au wazee katika kundi la Korintho walichukua hatua ya kwanza kumwangalia yule mtu ambaye alikuwa ametengwa na ushirika. Wakati mtu huyo alipokwisha kutubu na kuacha ukosefu wake wa maadili, ndipo Paulo alipoagiza kundi limrudishe.
13, 14. (a) Ni nini inaonyesha kwamba huenda wengine walioondoshwa wakaitikia hatua za kwanza zenye rehema kuwaelekea? (b) Baraza la wazee linaweza kupangaje ili kufanya mshughulikiano?
13 Katika nyakati za karibuni kumekuwa visa ambamo ilitukia mzee akakutana na mtu aliyetengwa na ushirika.c Ilipofaa, huyo mchungaji aliorodhesha hatua ambazo zinapasa kuchukuliwa ili kurudishwa. Wengine wa watu kama hao walitubu wakarudishwa. Matokeo yenye shangwe kama hayo yanaonyesha kwamba huenda kukawa kuna waliotengwa au waliojitenga na ushirika ambao wangeitikia mfikio wenye rehema unaofanywa na wachungaji. Lakini wazee wanaweza kushughulikaje na jambo hilo? Kwa pindi isiyozidi mara moja kwa mwaka, baraza la wazee linapaswa kuangalia kama kuna watu kama hao wanaoishi katika eneo lao.d Wazee wangekaza fikira juu ya wale ambao wameondoshwa kwa zaidi ya mwaka mmoja. Kulingana na hali, ikiwa inafaa, wangewapa wazee wawili mgawo (ingetarajiwa kuwa wale ambao wanafahamu hali vizuri) wamzuru mtu kama huyo. Ziara haingefanywa kwa wowote ambao hudhihirisha mwelekeo wa kuchambua-chambua, wenye hatari au ambao wamejulisha kwamba hawataki msaada.—Waroma 16:17, 18; 1 Timotheo 1:20; 2 Timotheo 2:16-18.
14 Wachungaji hao wawili wangeweza kupiga simu kuuliza juu ya kufanya ziara fupi, au wangempitia katika wakati unaofaa. Wakati wa ziara, hawahitaji kuwa wakali au wenye ubaridi bali wanapaswa waonyeshe hangaiko lao lenye rehema kwa uchangamfu. Badala ya kurudia kesi iliyopita, wangeweza kuzungumza maandiko ya Biblia kama vile Isaya 1:18 na 55:6, 7 na Yakobo 5:20. Ikiwa mtu huyo anapendezwa na kurudi kwenye kundi la Mungu, wangeweza kueleza kwa fadhili hatua anazopaswa kuchukua, kama vile kusoma Biblia na vichapo vya Watch Tower Society na kuhudhuria mikutano kwenye Jumba la Ufalme.
15. Ni jambo gani linapasa kukumbukwa na wazee wanaofanya mshughulikiano na mtu aliyetengwa na ushirika?
15 Wazee hao watahitaji hekima na busara ili kuamua kama kuna ishara ya toba na kama ziara ya kufuatia ingefaa. Bila shaka, wanapaswa kukumbuka kwamba watu wengine ambao wametengwa na ushirika ‘hawawezekani kufanywa upya tena hata wakatubu.’ (Waebrania 6:4-6; 2 Petro 2:20-22) Baada ya ziara, hao wawili wangetoa ripoti fupi ya mdomo kwa Halmashauri ya Utumishi ya Kundi. Halafu, hao nao, wangejulisha baraza la wazee katika mkutano wao unaofuata. Hatua ya kwanza ya wazee yenye rehema itakuwa imeonyesha maoni haya ya Mungu: “Nirudieni mimi, nami nitawarudia ninyi, asema BWANA [Yehova, NW] wa majeshi.”—Malaki 3:7.
Msaada Mwingine Wenye Rehema
16, 17. Tunapaswa kuwaonaje watu wa ukoo Wakristo wa mtu ambaye ametengwa na ushirika?
16 Vipi wale ambao kati yetu si waangalizi na ambao hatutakuwa tukichukua hatua za kwanza kama hizo kuwaelekea watu ambao wametengwa na ushirika? Tunaweza kufanya jambo gani ambalo litapatana na mpango huo na katika kumwiga Yehova?
17 Maadamu mtu ametengwa au amejitenga na ushirika, tunahitaji kufuata agizo hili: “Msichangamane na mtu aitwaye ndugu, akiwa ni mzinzi au mwenye kutamani au mwenye kuabudu sanamu au mtukanaji au mlevi au mnyang’anyi; mtu wa namna hii msikubali hata kula naye.” (1 Wakorintho 5:11) Lakini agizo hilo la Kibiblia halipasi kuathiri maoni yetu ya washiriki wa familia ya Kikristo ambao huishi na mtu aliyetengwa na ushirika. Tendo-itikio la Wayahudi wa kale kuelekea watoza kodi lilikuwa kali sana hivi kwamba chuki yao ilinyoshwa hata kwa familia ya mtoza kodi. Yesu hakukubaliana na hilo. Alisema kwamba mtenda dhambi ambaye alikataa msaada angetendewa “kama mtu wa mataifa na mtoza kodi”; hakusema kwamba washiriki wa familia ya Kikristo wangetendewa jinsi hiyo.—Mathayo 18:17.
18, 19. Ni nini baadhi ya njia ambazo tunaweza kuonyesha Ukristo wetu kuwaelekea watu wa ukoo waaminifu wa mtu aliyeondoshwa?
18 Tunatakiwa tuwasaidie hasa washiriki wa familia ambao ni Wakristo waaminifu. Huenda wakawa wanakabiliana na uchungu na vizuizi kwa sababu ya kuishi nyumbani pamoja na mtu ambaye ameondoshwa ambaye huenda akapinga mafuatio yao ya kiroho. Huenda akapendelea kutokuwa na Wakristo wakizuru nyumbani; au ikiwa wao wanakuja kuwaona washiriki wa familia walio washikamanifu, huenda asiwe na adabu ya kuwaondokea wageni. Huenda pia akazuia juhudi za familia za kuhudhuria mikutano na makusanyiko yote. (Linganisha Mathayo 23:13.) Wakristo wenye mazuio hayo kwa kweli hustahili rehema yetu.—2 Wakorintho 1:3, 4.
19 Njia moja tunayoweza kuonyesha rehema nyororo ni kwa ‘kusema kwa kuwafariji’ na kuwa na mazungumzo yenye kutia moyo pamoja na waaminifu katika nyumba hiyo. (1 Wathesalonike 5:14, NW) Kuna nafasi nyingine nzuri za kusaidia kabla na baada ya mikutano, tukiwa katika utumishi wa shambani, au tuwapo pamoja nyakati nyingine. Si lazima tutaje juu ya kutenga na ushirika bali tunaweza kuzungumza juu ya vitu vingi vyenye kujenga. (Mithali 25:11; Wakolosai 1:2-4) Wazee wakiwa wanaendelea kuchunga Wakristo katika familia, huenda tukakuta kwamba sisi pia tunaweza kuzuru bila kushughulika na mtu aliyeondoshwa. Ikitukia kwamba aliyeondoshwa anajibu tunapozuru au tunapopiga simu, tunaweza tu kuulizia mtu wa ukoo Mkristo ambaye tulikuwa tunamtafuta. Nyakati nyingine huenda washiriki wa familia Wakristo wakaweza kukubali mwaliko nyumbani kwetu kwa ajili ya ushirika. Maana ni hii: Wao—wachanga ama wazee—ni watumishi wenzetu, washiriki wapenzi wa kundi la Mungu, wasiopasa kuachwa peke yao.—Zaburi 10:14.
20, 21. Tunapaswa kuonaje na kutendaje mtu akirudishwa?
20 Eneo jingine la kuonyesha rehema hufunguka wakati aliyeondoshwa anaporudishwa. Vielezi vya Yesu vinakazia shangwe mbinguni wakati ‘mwenye dhambi anapotubu.’ (Luka 15:7, 10) Paulo aliandika hivi kwa Wakorintho kuhusu mtu ambaye alikuwa ametengwa na ushirika: “Afadhali mmsamehe na kumfariji, mtu kama huyo asije akamezwa katika huzuni yake ipitayo kiasi. Kwa hiyo nawasihi kumthibitishia upendo wenu.” (2 Wakorintho 2:7, 8) Acheni tutumie shauri hilo kwa makini na kwa upendo katika zile siku na majuma ya baada ya mtu kurudishwa.
21 Kielezi cha Yesu cha mwana mpotevu kinatokeza hatari ambayo tunapaswa kuepuka. Yule mwana mkubwa zaidi hakushangilia kurudi kwa mpotevu bali alichukizwa. Na tusiwe hivyo kamwe, tukiweka machukio moyoni juu ya kosa la zamani au kuona kinyongo juu ya kurudishwa kwa mtu. Badala ya hiyo, lengo letu ni kuwa kama yule baba, aliyeonyesha kielezi cha itikio la Yehova. Huyo baba alifurahi kwamba mwana wake aliyekuwa amepotea na akaonekana kama kwamba ni mfu, alipatikana, au akawa hai. (Luka 15:25-32) Kulingana na hiyo, sisi tutaongea kwa uhuru na ndugu ambaye amerudishwa na kumtia moyo vinginevyo. Naam, tunapaswa kudhihirisha kwamba tunaonyesha rehema, jinsi Baba yetu mwenye kusamehe na mwenye rehema hufanya.—Mathayo 5:7.
22. Nini inatiwa ndani tunapomwiga Yehova Mungu?
22 Hakuna shaka kwamba ikiwa tunataka kumwiga Mungu wetu, ni lazima tuonyeshe rehema kupatana na amri zake na haki yake. Mtunga zaburi amweleza kwa njia hii: “BWANA [Yehova, NW] ana fadhili, ni mwingi wa huruma [rehema, NW], si mwepesi wa hasira, ni mwingi wa rehema [upendo wenye fadhili, NW], BWANA [Yehova, NW] ni mwema kwa watu wote, na rehema zake zi juu ya kazi zake zote.” (Zaburi 145:8, 9) Ni kiolezo chenye upendo kama nini kwa Wakristo kuiga!
[Maelezo ya Chini]
a “Watoza kodi walichukiwa na wenyeji Wayahudi wa Palestina hasa kwa sababu nyingi: (1) walikusanya pesa kwa ajili ya mamlaka ya kigeni ambayo ilimiliki bara la Israeli, hivyo kwa njia isiyo wazi, wakiwa wanaunga mkono tendo lao ovu; (2) walikuwa na sifa mbaya ya kuwa na tabia mbaya, wakiendelea kuwa matajiri kwa hasara ya wengine wa watu wao wenyewe; na (3) kazi yao iliwahusisha kwa kawaida na Wasio Wayahudi, ikiwafanya kutokuwa safi kulingana na kanuni za kidini. Dharau kwa watoza kodi inapatikana katika A[gano] J[ipya] na vichapo vya warabi pia . . . Kulingana na hivi vilivyotajwa sasa, chuki ingeenezwa hata kwa familia ya mtoza kodi.”—The International Standard Bible Encyclopedia.
b Ikiwa katika nyumba ya Kikristo kuna mtu wa ukoo ambaye ametengwa na ushirika, yeye bado angekuwa sehemu ya kawaida ya shughuli na utendaji wa kinyumbani wa kila siku. Hiyo ingetia ndani kuwa hapo wakati mambo ya kiroho yanaangaliwa na familia nzima.—Ona Mnara wa Mlinzi wa Novemba 15, 1988, kurasa 19-20.
c Ona Kitabu-Mwaka cha Mashahidi wa Yehova 1991, katika Kiingereza kurasa 53-4.
d Ikiwa Shahidi yeyote katika kuhubiri nyumba kwa nyumba au katika njia nyingine, apata kujua kwamba mtu aliyetengwa na ushirika anaishi katika eneo hilo, anapaswa apatie wazee habari hiyo.
Je! Uliona Mambo Haya?
◻ Wayahudi waliwatendeaje watoza kodi na watenda dhambi, lakini kwa nini Yesu alifanya mishughulikiano na wengine wao?
◻ Kuna msingi gani wa Kimaandiko wa kuchukua hatua ya kwanza yenye rehema kuelekea wengi waliopotea?
◻ Mabaraza ya wazee yanawezaje kuchukua hatua ya kwanza kama hiyo, na kuelekea nani?
◻ Tunapaswa kuonyeshaje rehema kuwaelekea waliorudishwa na kuwaelekea familia za waliotengwa na ushirika?
[Sanduku katika ukurasa wa 23]
Mtu yeyote ambaye wakati mmoja alikuwa sehemu ya kundi la Mungu lililo safi na lenye furaha lakini sasa ametengwa au amejitenga na ushirika hahitaji kubaki katika hali hiyo. Bali, huyo anaweza kutubu na kuchukua hatua ya kwanza kuwasiliana na wazee wa kundi. Njia ya kurudi iko wazi.
[Hisani ya Picha katika ukurasa wa 24]
Garo Nalbandian