Ufalme wa Mungu—Je, Unapata Maana Yao?
“Naye aliyepandwa penye udongo mzuri, huyo ndiye alisikiaye lile neno; na kuelewa nalo [“kupata maana yalo,” “NW”].”—MATHAYO 13:23.
1. Ni nini baadhi ya imani za kawaida kuhusu ‘ufalme wa mbingu’?
JE, ‘UMEPATA maana ya’ Ufalme wa Mungu? Dhana kuhusu ‘ufalme wa mbingu’ zimetofautiana sana kwa muda wa karne nyingi. Imani ya kawaida miongoni mwa baadhi ya washiriki wa makanisa leo ni kwamba Ufalme ni kitu ambacho Mungu hutia moyoni mwa mtu anapoongoka. Wengine huhisi kwamba huo ni mahali ambapo watu wazuri huenda baada ya kifo ili kuwa na raha mustarehe milele. Wengine bado hudai kwamba Mungu amewaacha wanadamu walete Ufalme duniani kwa kujitahidi kwao kutia kwa utaratibu mafundisho na mazoea ya Kikristo katika mambo ya kijamii na ya kiserikali.
2. Biblia huelezaje Ufalme wa Mungu, nao utatimiza nini?
2 Hata hivyo, Biblia huonyesha kwa wazi kwamba Ufalme wa Mungu si tengenezo la hapa duniani. Wala si hali ya moyoni wala kule kufanya jamii ya kibinadamu kufuata Ukristo. Ni kweli, uelewevu wa kile kinachomaanishwa na Ufalme huo huongoza kwenye mabadiliko makubwa maishani mwa wale wadhihirishao imani katika huo. Lakini Ufalme wenyewe ni serikali ya kimbingu iliyosimamishwa na Mungu inayotimiza mapenzi ya Mungu, ikiondolea mbali matokeo ya dhambi na kifo na kurudisha hali za uadilifu duniani. Tayari Ufalme huu umeanza kutawala mbinguni, na karibuni “utavunja falme hizi zote [za kibinadamu] vipande vipande na kuziharibu, nao utasimama milele na milele.”—Danieli 2:44; Ufunuo 11:15; 12:10.
3. Yesu alipoanza huduma yake, ni nini kilichofunguliwa kwa wanadamu?
3 Mwanahistoria H. G. Wells aliandika hivi: “Fundisho hili la Ufalme wa Mbinguni, lililokuwa fundisho kuu la Yesu, na ambalo lina sehemu ndogo sana katika imani za Kikristo, kwa hakika ni mojawapo mafundisho yenye kuleta mabadiliko makubwa sana yaliyopata kuchochea na kubadili mawazo ya kibinadamu kwa wakati wowote.” Tangu mwanzo, kichwa cha huduma ya Yesu kilikuwa: “Tubuni; kwa maana ufalme wa mbinguni umekaribia.” (Mathayo 4:17) Yeye alikuwa duniani akiwa Mfalme mtiwa-mafuta, na kwa shangwe kubwa sana, njia ilikuwa sasa ikifunguliwa kwa wanadamu kushiriki katika baraka za Ufalme huo na pia kuwa watawala-wenzi na makuhani pamoja na Yesu katika Ufalme huo!—Luka 22:28-30; Ufunuo 1:6; 5:10.
4. Katika karne ya kwanza, watu wengi sana waliitikiaje ‘habari njema ya ufalme,’ hilo likiongoza kwenye hukumu gani?
4 Ingawa ni watu wengi sana waliosikia ‘habari njema ya ufalme’ yenye kusisimua, ni wachache tu walioamini. Kwa sehemu, hiyo ilikuwa kwa sababu viongozi wa kidini walikuwa ‘wamewafungia watu ufalme wa mbinguni.’ Wao ‘waliondoa ufunguo wa ujuzi’ kwa mafundisho yao bandia. Kwa sababu watu walio wengi walimkataa Yesu katakata kuwa Mesiya na Mfalme mtiwa-mafuta wa Ufalme wa Mungu, Yesu aliwaambia hivi: “Ufalme wa Mungu utaondolewa kwenu, nao watapewa taifa lingine lenye kuzaa matunda yake.”—Mathayo 4:23; 21:43; 23:13; Luka 11:52, NW.
5. Wengi wa wale waliosikia vielezi vya Yesu walionyeshaje kwamba hawakusikia wakiwa na uelewevu?
5 Pindi moja alipokuwa akifundisha umati mkubwa, kulingana na desturi yake, Yesu alitumia mfululizo wa vielezi ili kutahini huo umati na kutenganisha wale waliopendezwa na Ufalme kijuu juu tu. Kielezi cha kwanza kilihusisha mpanzi aliyepanda mbegu katika aina nne za udongo. Aina tatu za kwanza hazikufaa mimea inayokua, lakini ya mwisho ilikuwa “udongo mzuri” uliotokeza matunda mazuri. Hicho kielezi kifupi kiliisha kwa himizo hili: “Mwenye masikio na asikie [“asikilize,” NW].” (Mathayo 13:1-9) Wengi wa wale waliokuwapo walimsikia, lakini ‘hawakusikiliza.’ Hawakuwa na kichocheo, hawakupendezwa kwa kweli kujua jinsi mbegu zinazopandwa chini ya hali mbalimbali zilivyokuwa kama Ufalme wa mbingu. Wao walirudi nyumbani kwenye maisha zao za kila siku, yaelekea wakifikiri kwamba vielezi vya Yesu vilikuwa hadithi nzuri tu zenye mafundisho mazuri. Ni uelewevu mwingi kama nini na ni mapendeleo na fursa tukufu kama nini walizopoteza kwa sababu mioyo yao haikuitikia!
6. Kwa nini kuzielewa “siri takatifu za ufalme” kuliruhusiwa kwa wanafunzi wa Yesu pekee?
6 Yesu aliwaambia wanafunzi wake hivi: “Nyinyi mmeruhusiwa kuzielewa siri takatifu za ufalme wa mbinguni, lakini watu hao hawakuruhusiwa.” (NW) Akimnukuu Isaya, yeye aliongeza hivi: ‘Maana mioyo ya watu hawa imekuwa mizito, na kwa masikio yao hawasikii vema, na macho yao wameyafumba; wasije wakaona kwa macho yao, wakasikia kwa masikio yao, wakaelewa [“na kupata maana,” “NW”] kwa mioyo yao, wakaongoka, nikawaponya. Lakini, heri macho yenu, kwa kuwa yanaona; na masikio yenu, kwa kuwa yanasikia.’—Mathayo 13:10-16; Marko 4:11-13.
‘Kupata Maana ya’ Ufalme
7. Kwa nini ni jambo la maana ‘kupata maana ya’ Ufalme?
7 Yesu alionyesha ni nini lililokuwa tatizo. Lilihusiana na ‘kupata maana ya’ ujumbe wa Ufalme. Yeye alisema hivi faraghani kwa wanafunzi wake: “Basi ninyi sikilizeni mfano wa mpanzi. Kila mtu alisikiapo neno la ufalme asielewe nalo [“lakini haipati maana,” “NW”], huja yule mwovu, akalinyakua lililopandwa moyoni mwake.” Aliendelea kueleza kwamba zile aina nne za udongo ziliwakilisha hali mbalimbali za moyo ambazo katika hizo “neno la ufalme” lingepandwa.—Mathayo 13:18-23; Luka 8:9-15.
8. Ni nini kilichozuia “mbegu” zilizopandwa katika zile aina tatu za kwanza za udongo zisitokeze matunda?
8 “Mbegu” ilikuwa nzuri katika kila kisa, lakini matunda yangetegemea hali ya udongo. Ikiwa udongo wa moyo ulikuwa kama vile barabara yenye shughuli nyingi, iliyokanyagwa-kanyagwa, ambao umefanywa mgumu na utendaji mwingi usio wa kimaandiko, ingekuwa rahisi kwa yule anayesikia ujumbe wa Ufalme kutoa udhuru, akisema kwamba hakukuwa na wakati kwa ajili ya Ufalme. Mbegu hiyo iliyopuuzwa ingeweza kunyakuliwa kwa urahisi kabla ya hiyo kuweza kutia mizizi. Lakini namna gani ikiwa mbegu hiyo ilipandwa katika moyo uliofanana na udongo wenye miamba? Mbegu hiyo ingechipuka, lakini ingekuwa vigumu kwayo kutia mizizi yayo chini kufikia kina chochote ili kupata lishe na uthabiti. Taraja la kuwa mtumishi mtiifu wa Mungu, hasa katika upeo wa mnyanyaso, lingetokeza tatizo kubwa sana, na mtu huyo angejikwaa. Na tena, ikiwa udongo wa moyo ulikuwa umejaa sana mahangaiko yaliyo kama miiba au tamaa ya kimwili ya kufuatia mali, huo mmea dhaifu wa Ufalme ungesongwa. Katika hali hizo tatu zilizo za kawaida maishani, hakuna matunda ya Ufalme ambayo yangetokezwa.
9. Kwa nini mbegu iliyopandwa katika udongo mzuri iliweza kutokeza matunda mazuri?
9 Hata hivyo, namna gani mbegu ya Ufalme iliyopandwa katika udongo mzuri? Yesu ajibu: ‘Naye aliyepandwa penye udongo mzuri, huyo ndiye alisikiaye lile neno, na kuelewa nalo [“kupata maana yalo,” “NW”]; yeye ndiye azaaye matunda, huyu mia, na huyu sitini, na huyu thelathini.’ (Mathayo 13:23) Katika ‘kupata maana ya’ Ufalme, wao wangetokeza matunda mazuri kulingana na hali zao wakiwa mtu mmoja-mmoja.
Uelewevu Huleta Daraka
10. (a) Yesu alionyeshaje kwamba ‘kupata maana ya’ Ufalme huleta baraka na daraka pia? (b) Je, utume wa Yesu wa kwenda kufanya wanafunzi ulihusu wanafunzi wa karne ya kwanza pekee?
10 Baada ya kutoa vielezi sita zaidi ili kueleza sehemu mbalimbali za Ufalme, Yesu aliwauliza wanafunzi wake hivi: “Je, mlipata maana ya mambo yote haya?” (NW) Walipojibu “ndiyo,” yeye akasema: “Kwa sababu hiyo, kila mwandishi mwenye elimu ya ufalme wa mbinguni amefanana na mtu mwenye nyumba atoaye katika hazina yake vitu vipya na vya kale.” Mafundisho na mazoezi yaliyoandaliwa na Yesu yangewajenga wanafunzi wake kuwa Wakristo wakomavu ambao wangetokeza katika ‘akiba’ zao ugavi wa daima wa chakula tele cha kiroho. Mengi ya hayo yalihusiana na Ufalme wa Mungu. Yesu alielewesha wazi kwamba ‘kupata maana ya’ Ufalme kungeleta baraka na pia daraka. Aliamuru hivi: “Basi, enendeni, mkawafanye mataifa yote kuwa wanafunzi, . . . na kuwafundisha kuyashika yote niliyowaamuru ninyi; na tazama mimi nipo pamoja nanyi siku zote, hata ukamilifu wa dahari.”—Mathayo 13:51, 52; 28:19, 20.
11. Mwaka 1914 ulipowasili, ni matukio gani kuhusiana na Ufalme yaliyotendeka?
11 Kama ilivyoahidiwa, Yesu ameendelea kuwa pamoja na wanafunzi wake wa kweli muda wote wa karne ambazo zimepita hadi siku hii. Katika siku hizi za mwisho, yeye amewapa uelewevu hatua kwa hatua, na pia amewaona kuwa na daraka la kuitumia nuru ya kweli inayoongezeka. (Luka 19:11-15, 26) Katika 1914, matukio ya Ufalme yalianza kufunuka upesi na kwa njia ya kutazamisha. Katika mwaka huo, Ufalme wenye kutumainiwa kwa muda mrefu ‘ulizaliwa’ na pia “umalizio wa mfumo wa mambo” ukaanza. (Ufunuo 11:15; 12:5, 10, NW; Danieli 7:13, 14, 27, NW) Wakristo wa kweli, wakitambua maana ya matukio ya sasa, wameongoza kampeni kubwa zaidi katika historia ya kuhubiri Ufalme na kufundisha. Yesu alitabiri hili, akisema: “Habari njema ya ufalme itahubiriwa katika ulimwengu wote, kuwa ushuhuda kwa mataifa yote; hapo ndipo ule mwisho utakapokuja.”—Mathayo 24:14.
12. (a) Ni nini limekuwa tokeo la kutoa ushahidi kuhusu Ufalme kwenye kuenea sana kwa siku ya kisasa? (b) Katika ulimwengu huu wenye kushuku, kuna hatari gani kwa Wakristo?
12 Kutoa huko ushahidi kuhusu Ufalme kwenye kuenea sana kumefikia hadi katika nchi zaidi ya 230. Tayari wanafunzi wa kweli zaidi ya milioni tano wanashiriki katika kazi hii, na bado wengine wanakusanywa. Lakini tukilinganisha idadi ya wanafunzi na wale wakazi bilioni 5.6 wa dunia, ni wazi kwamba kama vile katika siku ya Yesu, wanadamu walio wengi sana ‘hawapati maana ya’ Ufalme. Wengi, kama vile ilivyotabiriwa, hudhihaki na kusema hivi: “Iko wapi ahadi ile ya kuja [“kuwapo,” NW] kwake?” (2 Petro 3:3, 4) Hatari kwa sisi Wakristo ni kwamba mtazamo wao wa kuridhika na hali, wa kushuku, wa kufuatia vitu vya kimwili ungeweza pole kwa pole kuathiri jinsi tunavyoyaona mapendeleo yetu ya Ufalme. Tukiwa tumezungukwa na watu wa ulimwengu huu, twaweza kwa urahisi kuanza kushika baadhi ya mitazamo na mazoea yao. Ni muhimu kama nini kwamba ‘tupate maana ya’ Ufalme wa Mungu na kuishikilia imara!
Kujichunguza Wenyewe Kuhusiana na Ufalme
13. Kwa habari ya utume wa kuhubiri habari njema ya Ufalme, twaweza kutahinije kama tunaendelea ‘kusikia’ tukiwa na ufahamu?
13 Yesu alisema hivi juu ya kipindi cha mavuno tunamoishi: “Mwana wa Adamu atawatuma malaika zake, nao watakusanya kutoka katika ufalme wake machukizo yote, na hao watendao maasi . . . Ndipo wenye haki watakapong’aa kama jua katika Ufalme wa Baba yao. Mwenye masikio, na asikie.” (Mathayo 13:41, 43) Je, unaendelea ‘kusikia’ ukiwa na itikio la kutii ile amri ya kuhubiri Ufalme na kufanya wanafunzi? Kumbuka, “aliyepandwa penye udongo mzuri” ‘alisikia neno na kupata maana yalo’ akatokeza matunda mazuri.—Mathayo 13:23.
14. Maagizo yanapotolewa, sisi huonyeshaje kwamba ‘twapata maana ya’ shauri linalotolewa?
14 Tunapofanya funzo la kibinafsi na kuhudhuria mikutano ya Kikristo, ni lazima ‘tuelekeze mioyo yetu ili tupate ufahamu.’ (Mithali 2:1-4) Shauri linapotolewa kuhusu mwenendo, mavazi, muziki, na vitumbuizo, ni lazima tuliruhusu liingie mioyoni mwetu na kutusukuma tufanye marekebisho yoyote yale yanayohitajiwa. Usijaribu kutoa sababu, kutoa udhuru, au kushindwa kuitikia. Ikiwa Ufalme ni halisi maishani mwetu, tutaishi kulingana na viwango vyao na kupiga mbiu kwa bidii juu yao kwa wengine. Yesu alisema hivi: “Si kila mtu aniambiaye, Bwana, Bwana, atakayeingia katika ufalme wa mbinguni; bali ni yeye afanyaye mapenzi ya Baba yangu aliye mbinguni.”—Mathayo 7:21-23.
15. Kwa nini ni jambo la maana ‘kuutafuta kwanza ufalme na uadilifu wa Mungu’?
15 Mwelekeo wa kibinadamu ni kuhangaikia chakula, mavazi, na makao yanayohitajiwa, lakini Yesu alisema hivi: “Utafuteni kwanza ufalme wake, na haki yake [Mungu]; na hayo yote mtazidishiwa.” (Mathayo 6:33, 34) Katika kuweka mambo ya kutangulizwa, weka Ufalme kwanza maishani mwako. Weka maisha yako yakiwa sahili, ukiridhika na mambo ya lazima. Lingekuwa jambo la kipumbavu kuzijaza maisha zetu na utendaji na ufuatiaji-mali usio muhimu, labda tukitoa sababu kwamba kufanya hivyo kwakubalika, kwa kuwa mambo hayo si lazima yawe mabaya yenyewe. Ingawa hilo laweza kuwa ni kweli, kufuatia na kutumia vitu hivyo visivyo muhimu kungefanya nini kwa kuratibu kwetu funzo la kibinafsi, kuhudhuria kwetu mikutano ya Kikristo, na kushiriki kwetu katika kazi ya kuhubiri? Yesu alisema kwamba Ufalme ni kama mfanya biashara aliyepata “lulu moja ya thamani kubwa, [na] alikwenda akauza alivyo navyo vyote, akainunua.” (Mathayo 13:45, 46) Hivyo ndivyo tupaswavyo kuhisi kuhusu Ufalme wa Mungu. Twapaswa kumwiga Paulo si Dema, aliyeacha huduma “kwa sababu aliupenda mfumo wa mambo uliopo.”—2 Timotheo 4:10, 18, NW; Mathayo 19:23, 24; Wafilipi 3:7, 8, 13, 14; 1 Timotheo 6:9, 10, 17-19.
“Watu Wasio Waadilifu Hawatarithi Ufalme wa Mungu”
16. ‘Kupata maana ya’ Ufalme wa Mungu kutatusaidiaje tuepuke mwenendo mbaya?
16 Kutaniko la Korintho lilipokuwa likiachilia ukosefu wa adili, Paulo alisema hivi waziwazi: “Au hamjui ya kuwa wadhalimu [“Watu wasio waadilifu,” NW] hawataurithi ufalme wa Mungu? Msidanganyike; waasherati hawataurithi ufalme wa Mungu, wala waabudu sanamu, wala wazinzi, wala wafiraji, wala walawiti, wala wevi, wala watamanio, wala walevi, wala watukanaji, wala wanyang’anyi.” (1 Wakorintho 6:9, 10) ‘Tukipata maana ya’ Ufalme wa Mungu, sisi hatutajidanganya kwa kufikiri kwamba Yehova ataachilia namna fulani ya ukosefu wa adili maadamu atuona tukiwa wenye shughuli katika utumishi wa Kikristo. Ukosefu wa usafi haupaswi hata kutajwa miongoni mwetu. (Waefeso 5:3-5) Je, waona kama baadhi ya njia za kufikiri zenye kuchukiza au za mazoea ya ulimwengu huu yanaanza kupenya ndani ya maisha yako? Yaondoe kutoka maisha yako mara moja! Ufalme ni wenye thamani kubwa mno kupoteza kwa ajili ya mambo kama hayo.—Marko 9:47.
17. Kuuthamini Ufalme wa Mungu kutaendeleza kwa njia zipi unyenyekevu na kuondolea mbali visababishi vya kukwaza?
17 Wanafunzi wa Yesu waliuliza hivi: “Ni nani basi aliye mkuu katika ufalme wa mbinguni?” Yesu akajibu kwa kumweka mtoto mchanga katikati yao na kusema hivi: “Amin, nawaambia, Msipoongoka na kuwa kama vitoto, hamtaingia kamwe katika ufalme wa mbinguni. Basi, [ye] yote ajinyenyekeshaye mwenyewe kama mtoto huyu, huyo ndiye aliye mkuu katika ufalme wa mbinguni.” (Mathayo 18:1-6) Wale wenye kiburi, wanaodai mengi, wasiojali, na wanaoasi sheria hawatakuwa katika Ufalme wa Mungu, wala hawatakuwa raia wa huo Ufalme. Je, upendo wako kwa ndugu zako, unyenyekevu wako, hofu yako ya kimungu, hukusukuma uepuke kuwakwaza wengine kwa mwenendo wako? Au unasisitiza juu ya “haki” zako haidhuru ni jinsi gani mtazamo na mwenendo huo huenda ukawaathiri wengine?—Warumi 14:13, 17.
18. Matokeo yatakuwa nini kwa wanadamu watiifu wakati Ufalme wa Mungu usababishapo mapenzi Yake yatendeke “duniani kama huko mbinguni”?
18 Baba yetu wa kimbingu, Yehova, karibuni atajibu kikamili sala yenye moyo wa bidii: “Ufalme wako uje, mapenzi yako yatimizwe, hapa duniani kama huko mbinguni.” Karibuni sana Mfalme anayetawala, Yesu Kristo, atakuja katika maana ya kuketi juu ya kiti chake cha ufalme ili kuhukumu, kutenganisha “kondoo” kutoka kwa “mbuzi.”’ Wakati huo, “Mfalme atawaambia wale walioko mkono wake wa kuume, Njoni, mliobarikiwa na Baba yangu, urithini ufalme mliowekewa tayari tangu kuumbwa ulimwengu.” Mbuzi “watakwenda zao kuingia katika adhabu ya milele; bali wenye haki watakwenda katika uzima wa milele.” (Mathayo 6:9, 10; 25:31-34, 46) “Dhiki kubwa” itaondolea mbali huu mfumo wa kale na wote wakataao ‘kupata maana ya’ Ufalme. Lakini yale mamilioni ya waokokaji wa “dhiki kubwa” na yale mabilioni yatakayofufuliwa yatarithi baraka za Ufalme zisizo na mwisho katika Paradiso ya kidunia. (Ufunuo 7:14) Huo Ufalme ni serikali mpya ya dunia, inayotawala kutoka mbinguni. Huo utatekeleza hadi mwisho kusudi la Yehova kwa ajili ya dunia na jamii ya kibinadamu, hayo yote ni kwa utakaso wa jina lake lililo takatifu zaidi ya yote. Je, huo si urithi ufaao sana wa kufanyiwa jitihada ya kuupata, wa kutolewa dhabihu, na wa kungojewa? Huko ndiko ‘kupata maana ya’ Ufalme kwapaswa kumaanishe kwetu!
Ungejibuje?
Ufalme wa Mungu ni nini?
Kwa nini walio wengi wa wasikiaji wa Yesu ‘hawakupata maana ya’ Ufalme?
‘Kupata maana ya’ Ufalme kwaletaje baraka na daraka pia?
Kwa habari ya kuhubiri, ni nini kionyeshacho kama ‘tumepata maana ya’ Ufalme?
Sisi huonyeshaje kwa mwenendo wetu kwamba ‘tumepata maana ya’ shauri linalotolewa?
[Picha katika ukurasa wa 17]
Wanafunzi wa Yesu ‘walipata maana ya’ Ufalme wakatokeza matunda mazuri