Ndoa Isiyotazamiwa Kati ya Boazi na Ruthu

KUNA shughuli nyingi katika mahali pa kupuria karibu na Bethlehemu. Imekuwa siku yenye shughuli nyingi. Wafanyakazi wenye njaa wanatambua kwamba wakati wa kula umefika wanaposikia harufu ya nafaka iliyochomwa. Kila mtu atafurahia kazi ya mikono yake.

Boazi, tajiri mwenye shamba, anakula, anakunywa, na kustarehe karibu na nafaka. Baadaye, kila mtu anatafuta mahali pa kupumzika siku ya kuvuna inapokwisha. Boazi ameshiba, na sasa anajifunika na kulala.

Wakutana Kisiri

Usiku wa manane, Boazi anaamuka akitetemeka kwa sababu anahisi baridi. Anashangaa kuona kwamba miguu yake imefunuliwa na kuna mtu aliyelala miguuni pake! Anauliza hivi kwa sababu hawezi kumtambua mtu huyo gizani: “Ni nani wewe?” Mwanamke anajibu: “Ni mimi, Ruthu, mjakazi wako; uitande nguo yako juu ya mjakazi wako; kwa kuwa ndiwe wa jamaa aliye karibu.”—Ruthu 3:1-9.

Wanazungumza wakiwa peke yao gizani. Si jambo la kawaida kwa wanawake kuwa katika mahali pa kupuria. (Ruthu 3:14) Hata hivyo, Boazi anamwambia Ruthu aendelee kulala miguuni pake kisha aamke na kuondoka kabla ya mapambazuko ili kuepuka kulaumiwa bila sababu.

Je, huo ulikuwa mkutano wa kimahaba? Je, Ruthu aliyekuwa mjane maskini kutoka nchi ya wapagani alimtongoza kwa ujanja mzee huyo tajiri? Au je, Boazi alimtongoza Ruthu usiku huo kwa sababu ya hali yake na upweke wake? La. Tukio hilo linaonyesha uaminifu na upendo kwa Mungu. Na mambo mengine yanayohusu tukio hilo yanagusa moyo vilevile.

Lakini Ruthu ni nani? Ana nia gani? Na huyu tajiri anayeitwa Boazi ni nani?

“Mwanamke Mwema”

Miaka kadhaa kabla ya tukio hilo, kulikuwa na njaa huko Yuda. Familia ya watu wanne, Waisraeli, yaani, Elimeleki; Naomi mke wake; na wana wao wawili, Maloni na Kilioni, walihamia nchi ya Moabu yenye rutuba. Wana hao walioa wanawake wawili Wamoabu, Ruthu na Orpa. Baada ya wanaume hao watatu kufa huko Moabu, wanawake hao watatu walipata habari kwamba hali imekuwa nzuri Israeli. Kwa hiyo, Naomi ambaye sasa ni mjane mwenye uchungu, asiye na watoto wala wajukuu aamua kurudi nchi ya kwao.—Ruthu 1:1-14.

Walipokuwa njiani kuelekea Israeli, Naomi alimsihi Orpa arudi kwa watu wake. Kisha Naomi akamwambia Ruthu hivi: “Tazama, shemeji yako amerejea kwa watu wake, na kwa mungu wake; basi urejee wewe umfuate shemeji yako.” Lakini Ruthu akasema: “Usinisihi nikuache, . . . maana wewe uendako nitakwenda, . . . watu wako watakuwa watu wangu, na Mungu wako atakuwa Mungu wangu; pale utakapokufa nitakufa nami, na papo hapo nitazikwa.” (Ruthu 1:15-17) Kwa hiyo wajane hao mafukara walirudi Bethlehemu. Wakiwa huko, upendo wa Ruthu kwa mama-mkwe wake uliwavutia sana majirani hivi kwamba walimwona kuwa ‘anamfaa Naomi kuliko watoto saba.’ Wengine walimtaja kuwa “mwanamke mwema.”—Ruthu 3:11; 4:15.

Mwanzoni mwa mavuno ya shayiri huko Bethlehemu, Ruthu alimwambia Naomi hivi: ‘Sasa nitaenda kondeni, niokote masazo ya masuke nyuma yake yule ambaye nitaona kibali machoni pake.’—Ruthu 2:2.

Bila kutazamia, anajikuta kwenye shamba la Boazi, mtu wa jamaa wa Elimeleki baba-mkwe wake. Anamwomba mtumishi aliyewasimamia wavunaji ruhusa aokote masazo. Ana bidii sana ya kuokota masazo hivi kwamba msimamizi huyo anamsifu anapoongea na Boazi.—Ruthu 1:22–2:7.

Mlinzi na Mfadhili

Boazi ni mwabudu wa Yehova mwenye bidii. Kila asubuhi Boazi aliwasalimu wavunaji wake hivi: “BWANA akae nanyi,” nao wakamjibu: “BWANA na akubariki.” (Ruthu 2:4) Baada ya kuona jinsi Ruthu alivyokuwa na bidii ya kazi na uaminifu wake kwa Naomi, Boazi alimfanyia Ruthu mpango maalumu wa kuokota masazo. Kwa ufupi amwambia hivi: ‘Kaa katika shamba langu, usiende kwa wengine. Kaa karibu na wasichana wangu utakuwa salama. Nimewaagiza wavulana wasikuguse. Ukiona kiu watakutekea maji.’—Ruthu 2:8, 9.

Ruthu asujudu na kuinama mpaka nchi na kusema: ‘Nimepataje kibali machoni pako ilhali mimi ni mgeni?’ Boazi anajibu: ‘Nimepata habari zote kuhusu mambo uliyomtendea mama-mkwe wako baada ya kifo cha mumewe, jinsi ulivyomwacha baba yako, mama yako, watu wa jamaa, na nchi yako, na kuja kuishi pamoja na watu usiowajua tangu zamani. Yehova na akubariki kwa yote unayofanya. Na akupe thawabu kamili.’—Ruthu 2:10-12.

Boazi hakusudii kumtongoza Ruthu. Anamsifu kwa moyo mweupe. Ruthu ni mnyenyekevu na anamshukuru Boazi kwa sababu ya kumfariji na kumtia moyo. Anaona kwamba hastahili kusifiwa na aendelea kufanya kazi kwa bidii hata zaidi. Baadaye, wakati wa chakula, Boazi amwita Ruthu: ‘Karibu, ule mkate na ulichovye tonge lako katika siki.’ Anakula na kushiba na kubakiza kiasi fulani cha kumpelekea Naomi.—Ruthu 2:14.

Kufikia jioni, Ruthu amekusanya karibu lita 22 za shayiri. Anampelekea Naomi shayiri hiyo pamoja na chakula kilichobakia. (Ruthu 2:15-18) Naomi anafurahi kuona chakula hicho kingi na kuuliza: “Umeokota wapi leo? . . . Na abarikiwe yeye aliyekufahamu.” Anapojua kwamba ni Boazi, Naomi anasema: “Na abarikiwe huyo na BWANA, ambaye hakuuacha wema wake, wala kwa hao walio hai wala kwao waliokufa. . . . Mtu huyu ni wa mbari yetu, mmojawapo wa jamaa yetu aliye karibu.”—Ruthu 2:19, 20.

Kupata “Raha”

Kwa kuwa Naomi anatamani kumtafutia binti-mkwe wake “raha,” au makao, anatumia nafasi hiyo kufanya mpango wa kuomba ukombozi, kupatana na Sheria ya Mungu. (Mambo ya Walawi 25:25; Kumbukumbu la Torati 25:5, 6) Sasa Naomi ampa Ruthu maagizo mazuri ya jinsi ambavyo angefanya ili kuvuta fikira za Boazi. Baada ya kupokea maagizo mazuri Ruthu yuko tayari na anaenda mahali pa kupuria pa Boazi usiku. Anampata akiwa amelala. Anamfunua miguu na kungoja aamke.—Ruthu 3:1-7.

Kupitia tendo la Ruthu, Boazi anapoamka anaelewa maana ya ombi la Ruthu kwamba ‘aitande nguo yake juu ya mjakazi wake.’ Tendo la Ruthu linamfahamisha mzee huyo Myahudi daraka lake la kuwa mkombozi, kwani alikuwa wa jamaa ya Maloni, mume aliyekufa wa Ruthu.—Ruthu 3:9.

Boazi hakumtarajia Ruthu usiku huo. Hata hivyo, itikio lake linaonyesha alitazamia kwamba Ruthu atamwomba awe mkombozi. Boazi alikuwa na nia ya kutimiza ombi la Ruthu.

Huenda Ruthu alisikika kuwa na wasiwasi, kwa hiyo Boazi anamhakikishia hivi: “Basi, mwanangu, usiogope; mimi nitakufanyia yote uyanenayo; kwa maana mji wote pia wa watu wangu wanakujua ya kwamba u mwanamke mwema.”—Ruthu 3:11.

Maneno haya ya Boazi yanaonyesha kwamba aliona matendo ya Ruthu kuwa mema: “Mwanangu, ubarikiwe na BWANA; umezidi kuonyesha fadhili zako mwisho kuliko mwanzo.” (Ruthu 3:10) Mwanzoni Ruthu alionyesha fadhili-upendo kwa Naomi. Mwishowe, Ruthu alionyesha kwamba hakuwa na ubinafsi alipomweleza Boazi aliyekuwa mzee kwamba alikuwa tayari kukombolewa naye. Ruthu alikuwa tayari kuzaa watoto ambao wangekuwa warithi wa Maloni mumewe aliyekufa, na pia wa Naomi.

Mkombozi Akataa Daraka Lake

Asubuhi iliyofuata, Boazi amwita mtu wa jamaa wa karibu zaidi na Naomi kuliko yeye. Boazi anasema hivi mbele ya wakazi na wazee wa jiji: ‘Nilikuwa na nia ya kukujulisha wewe haki yako ya kukomboa shamba la Naomi lililokuwa la mumewe Elimeleki, kwa kuwa ni lazima aliuze.’ Boazi anaendelea: ‘Je utalikomboa? Ikiwa sivyo nitalikomboa.’ Baada ya kumsikiliza Boazi, mtu huyo akubali kulikomboa.—Ruthu 4:1-4.

Lakini mtu huyo atashangaa! Boazi anasema hivi mbele ya mashahidi wote: “Siku unaponunua shamba kwa mukono wa Naomi, sharti ulinunue vilevile kwa Ruta Mumoabu, muke wake aliyekufa, unyanyue jina lake aliyekufa katika uriti wake.” Huku akiogopa kwamba huenda akaharibu urithi wake mwenyewe, mtu wa jamaa wa karibu anapuuza haki yake ya kuwa mkombozi na kusema: “Siwezi kuikomboa.”—Ruthu 4:5, 6, Zaire Swahili Bible.

Kulingana na desturi, mtu aliyekataa kukomboa alipaswa kuvua kiatu chake na kumpa mwenziwe. Kwa hiyo, mkombozi huyo anavua kiatu chake anapomwambia Boazi, “Ujinunulie mwenyewe.” Kisha Boazi anawaambia wazee na watu wote: “Ninyi ni washuhuda leo, ya kwamba nimenunua yote yaliyokuwa ya Elimeleki, na yote yaliyokuwa ya Kiliona na Malona, kwa mukono wa Naomi. Tena Ruta Mumoabu, mke wa Malona, nimemununua awe muke wangu, ninyanyue jina lake aliyekufa lisikatike katika uriti wake . . . ninyi ni washuhuda siku hii.”—Ruthu 4:7-10, ZSB.

Watu wote waliokuwa langoni wakamwambia Boazi: “BWANA na amfanye mwanamke huyu aingiaye nyumbani mwako kuwa kama Raheli na Lea, wale wawili walioijenga nyumba ya Israeli. Nawe ufanikiwe katika Efrata, na kuwa mashuhuri katika Bethlehemu.”—Ruthu 4:11, 12.

Watu wamtakia Boazi heri anapomchukua Ruthu kuwa mke wake. Alimzalia mwana, wakamwita Obedi, na hivyo Ruthu na Boazi wakawa wazazi wa kale wa Mfalme Daudi na hatimaye Yesu Kristo.—Ruthu 4:13-17; Mathayo 1:5, 6, 16.

“Thawabu Kamili”

Katika simulizi hilo lote, Boazi anathibitika kuwa mtu wa pekee, yaani, mtu asiyesita kutenda na mwenye mamlaka, kuanzia wakati alipowaamkua watumishi wake hadi alipokubali daraka la kuendeleza jina la Elimeleki. Alikuwa pia mtu mwenye kujidhibiti, mwenye imani, na mwaminifu. Vilevile alikuwa mkarimu, mwenye huruma, mwenye mwenendo safi kiadili, na alitii kabisa amri za Yehova.

Ruthu ni mwanamke wa pekee kwa sababu ya upendo wake kwa Yehova, fadhili-upendo kwa Naomi, na bidii yake na unyenyekevu wake. Ndiyo sababu watu walimwona kuwa “mwanamke mwema.” Hakula “chakula cha uvivu,” na kwa sababu ya kufanya kazi kwa bidii, aliweza kumsaidia mama-mkwe wake. (Mithali 31:27, 31) Bila shaka Ruthu alipata furaha inayotokana na kutoa kwa kutosheleza mahitaji ya Naomi.—Matendo 20:35; 1 Timotheo 5:4, 8.

Tuna mifano bora kama nini katika kitabu cha Ruthu! Yehova anamkumbuka Naomi. Ruthu anapata “thawabu kamili” ya kuwa mzazi wa kale wa Yesu Kristo. Boazi anabarikiwa kupata “mwanamke mwema.” Watu hao walituachia mfano mzuri wa imani.

[Sanduku katika ukurasa wa 26]

Linatoa Tumaini

Simulizi la Ruthu linaweza kukupa tumaini la kadiri fulani iwapo unahisi kwamba unaishi katika nyakati zenye kuhuzunisha. Simulizi hilo linamalizia vizuri habari inayopatikana katika kitabu cha Waamuzi. Kitabu cha Ruthu kinasimulia jinsi Yehova alivyotumia mjane maskini kutoka taifa la kigeni la Moabu kutokeza mfalme kwa ajili ya watu wake. Imani ya Ruthu ni ya pekee sana hasa tunapofikiria hali mbaya zinazosimuliwa katika kitabu cha Waamuzi.

Kwa kusoma simulizi la Ruthu unaweza kupata uhakikisho kwamba, sikuzote Mungu anawajali watu wake na anatimiza kusudi lake hata hali ziwe ngumu kadiri gani.