-
Edeni—Je, Ndio Makao ya Kwanza ya Mwanadamu?Mnara wa Mlinzi—2011 | Januari 1
-
-
Edeni—Je, Ndio Makao ya Kwanza ya Mwanadamu?
WAZIA ukiwa katika bustani. Hakuna pilikapilika nyingi wala kelele nyingi kama inavyokuwa mijini. Bustani hii ni kubwa, na hakuna kitu kinachotatiza amani humo. Zaidi ya hayo, huna wasiwasi na husumbuliwi na magonjwa, mizio, wala maumivu yoyote. Hisi zako zinafanya kazi na unafurahia mazingira.
Kwanza, macho yako yanaona maua ya rangi mbalimbali, kisha kijito chenye maji yanayometameta, na nyasi na mimea mingi ya kijani kibichi inayopigwa na jua. Unahisi upepo mwororo ukipiga ngozi yako na harufu nzuri ya maua. Unasikia sauti ya majani yanayotikiswa na upepo, sauti ya maji yanayotiririka juu ya mawe, ndege wakiimba kwa sauti zenye kupendeza, na sauti za wadudu wakifanya kazi yao. Unapotafakari kuhusu mandhari hiyo, je, hutamani kuwa mahali kama hapo?
Wanadamu ulimwenguni pote wanaamini kuwa binadamu wa kwanza waliishi katika mazingira kama hayo. Kwa karne nyingi, washiriki wa dini ya Kiyahudi, jumuiya ya Wakristo, na Waislamu wamefundishwa kuhusu bustani ya Edeni, mahali ambapo Mungu aliwaweka Adamu na Hawa. Kulingana na Biblia, walifurahia maisha yenye amani. Walikuwa na amani kati yao wenyewe, pamoja na wanyama, na pamoja na Mungu, ambaye kwa fadhili aliwapa tumaini la kuishi milele katika mazingira hayo yenye kupendeza.—Mwanzo 2:15-24.
Wahindi pia wana maoni fulani kuhusu paradiso ya nyakati za kale. Wabudha wanaamini kuwa viongozi wao wakuu wa kiroho watafufuka wakati ambapo ulimwengu utakuwa kama paradiso. Nazo dini nyingi za Kiafrika zina hadithi zinazofanana sana na ile hadithi kuhusu Adamu na Hawa.
Bila shaka, wazo hilo la paradiso linapatikana katika dini na mapokeo mengi ya wanadamu. Mwandishi mmoja alitaja hivi: “Jamii nyingi zinaamini kwamba kulikuwa na paradiso mapema katika historia ya mwanadamu. Paradiso hiyo ilikuwa na wanadamu wakamilifu, yenye uhuru, amani, furaha, vitu vingi, na isiyokuwa na mkazo wala ugomvi. . . . Imani hiyo ilifanya watu kwa ujumla watamani sana paradiso iliyopotea na hivyo kutafuta mbinu ya kuipata tena.”
Je, inawezekana kuwa hadithi na mapokeo hayo yalikuwa na chanzo kimoja? Je, inawezekana kwamba mawazo ya “watu kwa ujumla” yameathiriwa na tukio fulani halisi? Je, kweli miaka mingi iliyopita kulikuwa na bustani ya Edeni, na je, Adamu na Hawa walikuwa watu halisi?
Watu wanaochambua Biblia wanapinga jambo hilo. Katika kizazi hiki cha kisayansi, watu wengi wanaamini kuwa masimulizi hayo ni hadithi tu. Kwa kushangaza, hata watu fulani wa dini wana maoni kama hayo. Viongozi wengi wa dini wanaendeleza imani hiyo ya kutokuwapo kwa bustani ya Edeni. Wanasema kuwa hakujawahi kuwa na mahali kama hapo na kwamba simulizi hilo ni sitiari, hadithi, hekaya, au mfano tu.
Bila shaka, Biblia ina mifano mbalimbali. Yesu mwenyewe alitoa mifano ambayo ni maarufu sana. Hata hivyo, Biblia inataja simulizi la Edeni, si kama mfano, bali kama historia, iliyo wazi na rahisi kueleweka. Lakini, ikiwa mambo yanayotajwa hayakutukia, je, Biblia nzima inaweza kutumainiwa? Acheni tuchunguze kwa nini watu fulani wana shaka kuhusu bustani ya Edeni na ikiwa wana sababu nzuri za kuwa na shaka. Kisha, tutachunguza kwa nini simulizi hili ni muhimu kwa kila mmoja wetu.
-
-
Je, Kweli Kulikuwa na Bustani ya Edeni?Mnara wa Mlinzi—2011 | Januari 1
-
-
Je, Kweli Kulikuwa na Bustani ya Edeni?
JE, UNAJUA ile hadithi kuhusu Adamu na Hawa na bustani ya Edeni? Watu wengi ulimwenguni wanaijua. Tunakutia moyo uisome hadithi hiyo. Utaipata katika andiko la Mwanzo 1:26–3:24. Huu ndio muhtasari wa hadithi hiyo:
Yehova Mungua anamuumba mwanadamu kutokana na mavumbi na kumwita Adamu, kisha anamweka katika bustani iliyo katika eneo linaloitwa Edeni. Mungu mwenyewe ndiye mpandaji wa bustani hii. Imetunzwa vizuri, na ina miti mingi yenye kupendeza inayozaa matunda. Katikati ya bustani hii kuna “mti wa ujuzi wa mema na mabaya.” Mungu anawakataza wanadamu wasile matunda ya mti huo, akisema kuwa wasipotii watapatwa na kifo. Baada ya muda, Yehova anamuumba Hawa, msaidizi wa Adamu, kutokana na ubavu mmoja wa Adamu. Mungu anawapa kazi ya kutunza butani na kuwaambia wazaane na kuijaza dunia.
Hawa anapokuwa peke yake, nyoka anaongea naye, akimshawishi ale matunda aliyokatazwa akidai kuwa Mungu amemdanganya na anamnyima kitu fulani kizuri, kitakachomfanya awe kama Mungu. Anashawishika na kula matunda ya mti huo. Baadaye, Adamu anajiunga naye kutomtii Mungu. Yehova anachukua hatua na kutangaza hukumu juu ya Adamu, Hawa, na nyoka. Baada ya wanadamu kufukuzwa kutoka katika bustani hiyo ya kiparadiso, malaika wanailinda njia ya kuingia humo.
Wakati fulani lilikuwa jambo la kawaida kwa wasomi, watu wenye akili, na wanahistoria kukubali kuwa matukio katika kitabu cha Biblia cha Mwanzo ni ya kweli na yalitukia. Siku hizi, watu wengi wanatilia shaka mambo hayo. Lakini wana sababu gani za kutilia shaka simulizi la Mwanzo kuhusu Adamu, Hawa, na bustani ya Edeni? Acheni tuchunguze sababu nne kuu.
1. Je, bustani ya Edeni ilikuwa mahali halisi?
Kwa nini watu wana shaka kuhusu jambo hilo? Huenda falsafa ilichangia kuwapo kwa shaka hizo. Kwa karne nyingi, wanatheolojia walikuwa wakifikiria kuwa bustani ya Mungu bado ilikuwa mahali fulani. Hata hivyo, kanisa liliathiriwa na wanafalsafa Wagiriki kama Plato na Aristotle, walioamini kuwa hakuna kitu kikamilifu duniani. Ukamilifu ungeweza kupatikana mbinguni pekee. Kwa hiyo, wanatheolojia wakakata kauli kuwa lazima Paradiso ya kwanza iwe ilikuwa karibu na mbinguni.b Wengine walisema kuwa bustani hiyo ilikuwa juu ya mlima mrefu sana hivi kwamba haingeweza kuathiriwa na dunia iliyopotoka; wengine walisema ilikuwa katika Ncha ya Kaskazini au Ncha ya Kusini; nao wengine walisema ilikuwa karibu na au juu ya mwezi. Haishangazi kuwa simulizi kuhusu bustani ya Edeni lilianza kuonekana kama jambo la kuwaziwa tu. Wasomi fulani wa kisasa wanasema kuwa habari kuhusu mahali ambapo Edeni ilikuwa ni upuuzi mtupu, wakisisitiza kuwa hakujawahi kuwapo na mahali kama hapo.
Hata hivyo, Biblia haielezi kuhusu bustani ya Edeni kwa njia hiyo. Katika Mwanzo 2:8-14, tunajifunza mambo kadhaa kuhusu eneo hilo. Bustani hiyo ilikuwa mashariki ya eneo linaloitwa Edeni. Maji katika bustani hiyo yalitoka katika mto ambao ulikuwa chanzo cha mito minne. Majina ya mito hiyo yote minne yanatajwa na pia maelezo mafupi kuhusu mahali ilikoelekea. Wasomi wengi wametamani sana kujua habari kuhusu eneo la Edeni, hivyo wengi wao wametumia sehemu hii ya Biblia kujaribu kutafuta eneo hilo la kale liko mahali gani. Hata hivyo, wasomi hao wametoa maoni mengi tofauti-tofauti kuhusu eneo hilo. Je, hilo linamaanisha kuwa maelezo halisi kuhusu eneo la Edeni, bustani hiyo, na mito yake ni uwongo au ni hadithi tu?
Wazia: Matukio ya simulizi la bustani ya Edeni yaliyotokea miaka 6,000 hivi iliyopita. Musa ndiye aliyeandika simulizi hilo, na huenda alitumia masimulizi yaliyopitishwa kwa mdomo au hata maandishi fulani yaliyokuwapo wakati huo. Hata hivyo, Musa aliandika simulizi hilo miaka 2,500 hivi baada ya matukio hayo. Tayari matukio katika Edeni yalikuwa historia ya kale. Je, baada ya karne nyingi kupita, huenda alama hizo kuu kama mito imebadili mikondo yake? Uso wa dunia unabadilika kila mara. Eneo ambapo bustani ya Edeni ilikuwa linaathiriwa sana na matetemeko ya ardhi—asilimia 17 ya matetemeko yote duniani, yanatukia katika eneo hilo. Katika maeneo kama hayo, mabadiliko katika uso wa dunia ni jambo la kawaida. Zaidi ya hayo, huenda Gharika ya siku za Noa ilibadili uso wa eneo hilo katika njia ambazo hatuwezi kuzielewa leo.c
Hata hivyo, kuna mambo machache ya hakika tunayojua: Simulizi la kitabu cha Mwanzo linataja kuwa bustani ya Edeni ilikuwa mahali halisi. Mito miwili kati ya mito minne inayotajwa katika simulizi hilo—Efrati na Tigri, au Hidekeli—bado ipo hadi leo, na baadhi ya vyanzo vyake viko karibu-karibu. Simulizi hilo linataja majina ya maeneo ambapo mito hiyo ilipitia na hata inataja kihususa maliasili zinazojulikana sana katika eneo hilo. Habari hizo ziliwasaidia Waisraeli wa kale waliosoma simulizi hilo kuelewa mambo mengi.
Je, hadithi na hekaya zinawasaidia watu kuelewa mambo vizuri? Au huwa zinakosa mambo hususa ambayo yanaweza kuthibitishwa kwa urahisi kuwa ya kweli au ya uwongo, au hata kukanushwa? Hadithi nyingi huanza hivi: “Hapo zamani za kale katika nchi moja ya mbali.” Lakini, historia hutoa habari hususa, kama lifanyavyo simulizi kuhusu Edeni.
2. Je, tunaweza kuamini kuwa Mungu alimuumba Adamu kutokana na mavumbi na Hawa kutokana na ubavu mmoja wa Adamu?
Wanasayansi wa kisasa wamethibitisha kuwa mwili wa mwanadamu una elementi fulani—kama vile hidrojeni, oksijeni, na kaboni—ambazo zinapatikana katika udongo. Lakini elementi hizo zilikusanywa kwa njia gani na kuwa mwili wa kiumbe hai?
Wanasayansi wengi wanataja kuwa uhai ulijitokeza wenyewe, ukianzia na viumbe visivyo tata na kubadilika polepole, na baada ya mamilioni ya miaka ukawa tata hata zaidi. Hata hivyo, maneno “visivyo tata” yanaweza kupotosha kwa kuwa viumbe vyote vilivyo hai—hata chembe ndogo zisizoweza kuonekana kwa macho—ni tata sana. Hakuna uthibitisho wowote unaoonyesha kuwa kuna aina yoyote ya uhai uliojitokeza wenyewe au unaoweza kujitokeza wenyewe. Badala yake, kuna uthibitisho ulio wazi kuwa viumbe vyote vilibuniwa na mbuni mwenye akili nyingi zaidi kuliko ya wanadamu.d—Waroma 1:20.
Hebu wazia ukisikiliza muziki mtamu au ukifurahia kuona mchoro wenye kupendeza au ukistaajabia jambo fulani la kitekinolojia, kisha unasisitiza kuwa hakuna mtu aliyebuni vitu hivyo. Bila shaka, hilo ni jambo lisilopatana na akili! Lakini vitu hivyo haviwezi kufikia utata, uzuri, au hata hekima iliyohusika katika kuubuni mwili wa mwanadamu. Ni jambo lisilowazika kusema kuwa mwili wa mwanadamu haukuumbwa. Zaidi ya hayo, simulizi la Mwanzo linaeleza kuwa kati ya viumbe vyote duniani, wanadamu peke yao ndio walioumbwa kwa mfano wa Mungu. (Mwanzo 1:26) Ndiyo maana ni wanadamu pekee walio na uwezo wa kubuni vitu kama afanyavyo Mungu, wakati fulani wakibuni vitu vyenye kupendeza kama muziki, sanaa, na tekinolojia. Hivyo, si ajabu kwamba Mungu ana uwezo mkubwa wa kubuni kuliko ule tulio nao.
Je, kuna ugumu wowote kumuumba mwanamke kwa kutumia ubavu wa mwanamume?e Mungu angeweza kutumia njia nyingine, lakini mbinu hii aliyotumia kumuumba mwanamke ina umaana mkubwa. Alitaka mwanamume na mwanamke wawe na uhusiano wa karibu, kana kwamba wao ni “mwili mmoja.” (Mwanzo 2:24) Jinsi mwanamume na mwanamke wanavyokamilishana, wakifanyiza uhusiano thabiti ambao unawaimarisha wote wawili, ni uthibitisho ulio wazi kuwa kuna Muumba mwenye hekima na upendo.
Zaidi ya hayo, wataalamu wa kisasa wa chembe za urithi wamekiri kuwa yaelekea wanadamu walitokana na mwanamume na mwanamke mmoja. Kwa hiyo, je, simulizi la Mwanzo ni la kweli?
3. Je, habari kuhusu mti wa ujuzi na mti wa uzima ni hadithi tu?
Kwa kweli, simulizi la Mwanzo halionyeshi kwamba miti hiyo ilikuwa na nguvu fulani zisizo za kawaida. Badala yake, ilikuwa miti halisi ambayo Yehova aliiweka iwakilishe jambo fulani.
Je, wanadamu hawafanyi hivyo nyakati nyingine? Kwa mfano, hakimu anaweza kumwonya mtu asiidharau mahakama. Hilo halimaanishi kwamba hakimu anazuia viti, meza, nembo za taifa, kuta, na vitu vingine vilivyo ndani ya mahakama hiyo visidharauliwe, bali anataka kulinda mfumo wa kisheria unaowakilishwa na mahakama hiyo. Watawala mbalimbali wametumia fimbo ya ufalme na taji kuwa ishara ya mamlaka yao.
Hivyo, ile miti miwili iliwakilisha nini? Kumekuwa na maoni mengi yasiyoeleweka kuhusu jambo hilo. Kuna jibu la kweli na rahisi, lakini lenye umaana mkubwa sana. Mti wa ujuzi wa mema na mabaya unawakilisha pendeleo ambalo ni la Mungu pekee, yaani, haki ya kuamua yaliyo mema na yaliyo mabaya. (Yeremia 10:23) Ndio sababu lilikuwa kosa kuiba matunda ya mti huo! Kwa upande mwingine, mti wa uzima uliwakilisha zawadi ambayo Mungu pekee ndiye aliye na uwezo wa kuitoa, yaani, uzima wa milele.—Waroma 6:23.
4. Je, nyoka anayesemwa kuwa aliongea, ni hadithi tu?
Kwa kweli, huenda simulizi hilo la Mwanzo likawa gumu kueleweka, hasa ikiwa msomaji hatazingatia Biblia yote nzima. Hata hivyo, pole kwa pole Maandiko hufunua fumbo hilo lenye kutatanisha.
Ni nani au ni nini kilichomwezesha nyoka kuongea? Watu wa Israeli la kale walijua mambo mengine yaliyowasaidia kupata uelewevu zaidi kuhusu jinsi nyoka huyo alivyohusika. Kwa mfano, walijua kwamba ingawa wanyama hawaongei, kiumbe wa roho anaweza kumfanya mnyama aonekane kama anaongea. Musa pia aliandika simulizi kuhusu Balaamu. Simulizi hilo linasema kuwa Mungu alimtuma malaika amfanye punda wa Balaamu aongee kama mwanadamu.—Hesabu 22:26-31; 2 Petro 2:15, 16.
Je, roho wengine, kutia ndani wale ambao ni maadui wa Mungu, wanaweza kufanya miujiza? Musa alikuwa amewaona makuhani wa Misri wenye kufanya miujiza wakiiga baadhi ya miujiza ya Mungu, kama kugeuza fimbo iwe nyoka. Uwezo wa kufanya miujiza kama hiyo ungeweza tu kutoka kwa maadui wa Mungu walio katika makao ya roho.—Kutoka 7:8-12.
Pia, yaelekea kuwa Musa ndiye aliyeongozwa na roho ya Mungu kuandika kitabu cha Ayubu. Kitabu hicho kinaeleza mambo mengi kumhusu adui mkubwa wa Mungu, Shetani, ambaye kwa uwongo alitilia shaka utimilifu wa watumishi wa Yehova. (Ayubu 1:6-11; 2:4, 5) Je, Waisraeli hao wa kale walikata kauli kuwa Shetani alimtumia nyoka katika bustani ya Edeni, na kumfanya aonekane kama anaongea na hivyo kumdanganya Hawa avunje utimilifu wake kwa Mungu? Huenda ikawa hivyo.
Je, Shetani ndiye aliyemfanya nyoka aseme uwongo? Baadaye Yesu alimtaja Shetani kuwa ‘mwongo na baba ya uwongo.’ (Yohana 8:44) “Baba ya uwongo” ndiye aliyesema uwongo wa kwanza kuwahi kusemwa duniani. Uwongo huo wa kwanza unapatikana katika maneno ambayo nyoka alimwambia Hawa. Akipinga onyo la Mungu kuwa kula matunda yaliyokatazwa kutasababisha kifo, nyoka alisema hivi: “Hakika hamtakufa.” (Mwanzo 3:4) Kwa wazi, Yesu alijua kuwa Shetani alimtumia nyoka kusema uwongo. Ufunuo ambao Yesu alimpa mtume Yohana unadhihirisha jambo hilo, kwa kumwita Shetani “nyoka wa zamani.”—Ufunuo 1:1; 12:9.
Je, itakuwa kupita mipaka kuamini kuwa kiumbe wa roho mwenye nguvu aliweza kumtumia nyoka na kumfanya aonekane kama anaongea? Ingawa wanadamu hawana nguvu kama viumbe wa roho, wao pia wanaweza kufanya sanamu ionekane kama inatoa sauti, kumbe ni mwanadamu anayetoa sauti hiyo.
Uthibitisho Ulio Hakika Kabisa
Je, hukubali kuwa watu wanaotilia shaka simulizi la Mwanzo hawana msingi mzuri wa kufanya hivyo? Kwa upande mwingine, kuna uthibitisho mwingi wa kwamba simulizi hilo ni historia ya kweli.
Kwa mfano, Yesu Kristo anaitwa “shahidi mwaminifu na wa kweli.” (Ufunuo 3:14) Kwa kuwa alikuwa mtu makamilifu, Yesu hakuwahi kusema uwongo wala kuipotosha kweli. Zaidi ya hayo, alifundisha kuwa alikuwapo muda mrefu kabla ya kuja duniani akiwa mwanadamu—na hata, alikuwa kando ya Baba yake, Yehova, “kabla ya ulimwengu kuwako.” (Yohana 17:5) Kwa hiyo, alikuwa hai wakati uhai ulipoanza duniani. Hivyo basi, Yesu ambaye ndiye shahidi mwenye kutegemeka zaidi ya mashahidi wote anasema nini?
Yesu aliwataja Adamu na Hawa kuwa watu halisi. Alitaja ndoa yao alipokuwa akifafanua kanuni ya Yehova kuhusu kufunga ndoa na mwenzi mmoja tu. (Mathayo 19:3-6) Ikiwa Adamu na Hawa hawakuwahi kuwapo na bustani walimoishi ilikuwa hadithi tu, basi ama Yesu alikuwa amedanganywa au alikuwa mwongo. Yesu hangeweza kudanganywa wala kusema uwongo! Yeye alikuwa mbinguni akitazama tukio hilo lenye kuhuzunisha lilipotokea katika bustani ya Edeni. Je, kunaweza kuwa na uthibitisho mwingine wenye kutegemeka zaidi ya huo?
Kwa hiyo, kutoamini simulizi la kitabu cha Mwanzo ni kukosa imani katika Yesu. Pia, kutoamini simulizi hilo kunafanya isiwezekane kuelewa baadhi ya mafundisho muhimu ya Biblia na ahadi zake zenye kufariji. Acheni tuone kwa nini inaweza kuwa hivyo.
[Maelezo ya Chini]
a Katika Biblia, jina la kibinafsi la Mungu ni Yehova.
b Wazo hilo si la Kimaandiko. Biblia inafundisha kuwa kazi zote za Mungu ni kamilifu; upotovu una chanzo tofauti. (Kumbukumbu la Torati 32:4, 5) Yehova alipomaliza kuiumba dunia, alitangaza kuwa kila kitu alichoumba “kilikuwa chema sana.”—Mwanzo 1:31.
c Gharika, ambayo ilisababishwa na Mungu, iliiharibu kabisa bustani ya Edeni. Andiko la Ezekieli 31:18 linadokeza kwamba kufikia karne ya saba K.W.K. “miti ya Edeni” haikuwako. Kwa hiyo, wote waliotafuta bustani ya Edeni baada ya wakati huo hawangeipata.
d Ona broshua Maswali Matano Muhimu Kuhusu Chanzo cha Uhai, iliyochapishwa na Mashahidi wa Yehova.
e Jambo la kushangaza ni kwamba wanasayansi wa kisasa wa mambo ya kitiba wamegundua kwamba ubavu una uwezo usio wa kawaida wa kujirekebisha. Tofauti na mifupa mingine, ubavu una uwezo wa kukua tena ikiwa tishu inayouunganisha na uti wa mgongo haikukatwa.
-
-
Kwa Nini Ni Muhimu Kujua Yaliyotukia Edeni?Mnara wa Mlinzi—2011 | Januari 1
-
-
Kwa Nini Ni Muhimu Kujua Yaliyotukia Edeni?
MOJAWAPO ya sababu zenye kushangaza zaidi za kupinga simulizi kuhusu Edeni zinazotolewa na baadhi ya wasomi ni kwamba hakuna sehemu nyingine ya Biblia inayounga mkono simulizi hilo. Kwa mfano, Profesa wa Mambo ya Kidini Paul Morris aliandika hivi: “Hakuna mahali pengine katika Biblia ambapo simulizi kuhusu Edeni limerejelewa kwa njia ya moja kwa moja.” Ingawa huenda watu wanaoitwa “wataalamu” wakaunga mkono maoni yake, bado maoni hayo yanapingana na mambo ya hakika.
Kwa kweli, Biblia hurejelea mara nyingi bustani ya Edeni, Adamu, Hawa, na hata nyoka.a Lakini kosa la wasomi fulani wachache ni dogo kwa kulinganishwa na kosa lingine ambalo ni kubwa zaidi. Bila shaka, kwa kupinga simulizi kuhusu bustani ya Edeni, viongozi wa dini na wachambuzi wa Biblia wanaishambulia Biblia nzima. Jinsi gani?
Ili kuelewa Biblia nzima, ni muhimu kujua yaliyotukia Edeni. Kwa mfano, Neno la Mungu limekusudiwa kutusaidia kupata majibu ya maswali muhimu ambayo wanadamu wanakabili. Tena na tena, Biblia inatoa majibu ya maswali yanayohusiana na matukio yaliyotokea katika bustani ya Edeni. Fikiria mifano kadhaa.
● kwa nini tunazeeka na kufa? Adamu na Hawa wangeishi milele kama wangeendelea kumtii Yehova. Wangekufa tu kama wangemwasi. Walianza kufa siku walipomwasi Yehova. (Mwanzo 2:16, 17; 3:19) Walipoteza ukamilifu na wakapitisha dhambi na kutokamilika kwa watoto wao. Hivyo, Biblia inaeleza: “Kupitia mtu mmoja dhambi iliingia katika ulimwengu na kifo kupitia dhambi, na hivyo kifo kikaenea kwa watu wote kwa sababu wote walikuwa wamefanya dhambi.”—Waroma 5:12.
● kwa nini Mungu anaruhusu uovu? Katika bustani ya Edeni, Shetani alisema Mungu ni mwongo, anayewanyima viumbe wake mambo mema. (Mwanzo 3:3-5) Hivyo, alitilia shaka haki ya Yehova ya kutawala. Adamu na Hawa walichagua kumfuata Shetani; kwa hiyo, hata wao walikataa utawala wa Yehova, na ni kana kwamba walidai kuwa mwanadamu anaweza kujiamulia mema na mabaya. Kupatana na haki na hekima yake kamilifu, Yehova alijua kuna njia moja tu ya kujibu dai hilo—kuruhusu wakati upite ili kuwapa wanadamu nafasi ya kujitawala kama walivyotaka. Uovu uliotokea umechangiwa kwa kadiri fulani na Shetani na umefunua hatua kwa hatua ukweli huu muhimu: Mwanadamu hana uwezo wa kujitawala mwenyewe.—Yeremia 10:23.
● Mungu ana kusudi gani kuhusu dunia? Katika bustani ya Edeni, Yehova aliweka kiwango fulani cha uzuri kuhusiana na dunia. Aliwaamuru Adamu na Hawa wazaane na kuijaza na “kuitiisha,” ili hatimaye dunia yote ifikie kiwango hicho cha uzuri. (Mwanzo 1:28) Hivyo, Mungu alikusudia dunia iwe paradiso inayomilikiwa na familia ya watoto wa Adamu na Hawa walio wakamilifu na wenye umoja. Sehemu kubwa ya Biblia inahusu njia ya Mungu ya kutimiza kusudi hilo la kwanza.
● kwa nini Yesu Kristo alikuja duniani? Uasi katika bustani ya Edeni uliwaletea adhabu ya kifo Adamu na Hawa na watoto wao wote. Lakini kwa upendo Mungu alitoa tumaini. Alimtuma Mwana wake aje duniani ili kuandaa kile Biblia hukiita fidia, au dhabihu ya ukombozi. (Mathayo 20:28) Hilo linamaanisha nini? Yesu ndiye “Adamu wa mwisho,” hivyo alifaulu kufanya jambo ambalo Adamu alishindwa kufanya. Yesu alidumisha uhai wake mkamilifu akiwa mwanadamu kwa kuendelea kuwa mtiifu kwa Yehova. Kisha, bila kulazimishwa akatoa uhai wake kuwa dhabihu, au fidia, na hivyo kuwasaidia wanadamu wote waaminifu waweze kupata msamaha wa dhambi zao na mwishowe wapate aina ya uhai ambao Adamu na Hawa walifurahia katika bustani ya Edeni kabla ya kutenda dhambi. (1 Wakorintho 15:22, 45; Yohana 3:16) Hivyo, Yesu alihakikisha kuwa kusudi la Yehova la kubadili dunia hii iwe kama paradiso ya Edeni litatimia.b
Kusudi la Mungu liko wazi, na si kama jambo fulani la kitheolojia la kuwaziwa tu. Kusudi hilo ni halisi. Kama vile bustani ya Edeni ilivyokuwa mahali halisi hapa duniani, ikikaliwa na watu halisi na wanyama halisi, ndivyo ilivyo ahadi ya Mungu kuhusu wakati ujao—ni halisi na itatimia hivi karibuni. Je, unatazamia kuwa katika dunia kama hiyo wakati ujao? Je, ni halisi kwako? Hilo linakutegemea wewe binafsi. Mungu anataka watu wengi iwezekanavyo wafurahie wakati huo ujao, hata wakosaji ambao ingawa hawakuwa na moyo mwovu, hawakuweza kuishi kupatana na viwango vyake.—1 Timotheo 2:3, 4.
Kabla tu ya Yesu kufa, aliongea na mwanamume fulani ambaye hakuishi kupatana na viwango vya Mungu. Mwanamume huyo alikuwa mhalifu; alijua kuwa alipaswa kuuawa. Lakini alimgeukia Yesu ili afarijiwe na kupata tumaini. Yesu alimwambia nini? “Utakuwa pamoja nami katika Paradiso.” (Luka 23:43) Ikiwa Yesu anataka kumwona mtu huyo aliyekuwa mhalifu—akiwa amefufuliwa na kupewa nafasi ya kuishi milele katika paradiso kama ile ya Edeni—je, si ni wazi kuwa anataka wewe pia upate baraka kama hiyo? Bila shaka! Hivyo ndivyo Baba yake anavyotaka pia! Ikiwa unataka kufurahia wakati huo ujao, fanya yote uwezayo kujifunza kumhusu Mungu aliyepanda bustani ya Edeni.
[Maelezo ya Chini]
a Kwa mfano, ona Mwanzo 13:10; Kumbukumbu la Torati 32:8; 2 Samweli 7:14; 1 Mambo ya Nyakati 1:1; Isaya 51:3; Ezekieli 28:13; 31:8, 9; Luka 3:38; Waroma 5:12-14; 1 Wakorintho 15:22, 45; 2 Wakorintho 11:3; 1 Timotheo 2:13, 14; Yuda 14; na Ufunuo 12:9.
b Ili uweze kujifunza zaidi kuhusu dhabihu ya fidia ya Kristo, ona sura ya 5 ya kitabu Biblia Inafundisha Nini Hasa? kilichochapishwa na Mashahidi wa Yehova.
[Sanduku/Picha katika ukurasa wa 10]
UNABII UNAOIUNGANISHA BIBLIA
“Nitaweka uadui kati yako [nyoka] na yule mwanamke na kati ya uzao wako na uzao wake. Yeye atakuponda kichwa nawe utamtia jeraha kwenye kisigino.”—Mwanzo 3:15.
Huo ndio unabii wa kwanza wa Biblia, uliotolewa na Mungu katika bustani ya Edeni. Wahusika hawa wanne ni nani, yaani, mwanamke, uzao wake, nyoka, na uzao wake? Ni kwa njia gani wanakuwa na “uadui” kati yao?
NYOKA
Shetani Ibilisi.—Ufunuo 12:9.
MWANAMKE
Tengenezo la Yehova la viumbe wa mbinguni. (Wagalatia 4:26, 27) Isaya aliongea kuhusu “mwanamke,” akitabiri kuwa angezaa taifa la kiroho wakati ujao.—Isaya 54:1; 66:8.
UZAO WA NYOKA
Wale wanaochagua kufanya mapenzi ya Shetani. —Yohana 8:44.
UZAO WA MWANAMKE
Yesu Kristo, aliyetoka katika sehemu ya kimbingu ya tengenezo la Yehova, ndiye sehemu ya msingi ya uzao huo. Pia “uzao” huo unatia ndani ndugu wa kiroho wa Kristo, watakaotawala pamoja naye mbinguni. Wakristo hao waliotiwa mafuta wanafanyiza taifa la kiroho, “Israeli wa Mungu.”—Wagalatia 3:16, 29; 6:16; Mwanzo 22:18.
JERAHA KWENYE KISIGINO
Ni pigo lenye uchungu kwa Masihi lakini halikuwa na madhara, au matokeo, ya kudumu. Shetani alifaulu kufanya Yesu auawe hapa duniani. Yesu alifufuliwa.
KUPONDWA KICHWA
Ni pigo la kummaliza Shetani. Yesu atamwangamiza Shetani milele. Kabla ya kufanya hivyo, Yesu ataondoa uovu ulioanzishwa na Shetani katika Edeni.—1 Yohana 3:8; Ufunuo 20:10.
Ili kupata muhtasari mfupi kuhusu kichwa kikuu cha Biblia, ona broshua Biblia—Ina Ujumbe Gani? iliyochapishwa na Mashahidi wa Yehova.
[Picha katika ukurasa wa 11]
Adamu na Hawa walipatwa na matokeo mabaya ya dhambi
-