Majina Yana Maana

Mwanamke Mwethiopia anajifungua mtoto wa kiume. Lakini shangwe yake inageuka kuwa majonzi anapomwona mtoto akiwa amelala bila kusonga. Nyanya yake anapomchukua mtoto huyo ili amwoshe, kwa ghafula mvulana huyo anaanza kusonga, kupumua, na analia! Jina la baba ya mvulana huyo linamaanisha “Muujiza,” kwa hiyo wazazi wa mtoto huyo wanaunganisha jina hilo na neno lingine la Kiamhara na kumwita mvulana huyo Muujiza Umefanyika.

Huko Burundi, kijana anatoroka wanajeshi wanaotaka kumwua. Akiwa amejificha katika shamba moja, mwanamume huyo anaapa kwamba ikiwa Mungu atamwokoa, atamwita mzaliwa wake wa kwanza Manirakiza, jina linalomaanisha “Mungu Ndiye Mwokozi.” Miaka mitano baadaye, akishukuru kwamba yuko hai, mwanamume huyo anamwita mwana mzaliwa wake wa kwanza jina hilo.

HUENDA kuwapa watoto majina yenye maana hususa kukaonekana kuwa jambo la ajabu kwa watu fulani, lakini desturi hiyo ilianza zamani. Kwa kweli, Biblia ina mamia ya majina kama hayo. Kuelewa maana ya majina ya watu mbalimbali kutafanya ufaidike zaidi na usomaji wako wa Biblia. Fikiria mifano kadhaa.

Majina Yenye Maana Katika Maandiko ya Kiebrania

Kati ya majina ya kwanza kuandikwa katika Biblia ni jina la Sethi, linalomaanisha “Amechaguliwa.” Hawa, mama ya Sethi, alieleza kwa nini alichagua jina hilo aliposema: “Mungu amenichagulia uzao mwingine badala ya Abeli, kwa sababu Kaini alimuua.” (Mwanzo 4:25) Lameki, mzao wa Sethi, alimwita mwana wake Noa, jina linalomaanisha “Pumziko” au “Faraja.” Lameki alisema kwamba alimpa mwana wake jina hilo kwa sababu “huyu atatuletea faraja katika kazi yetu na katika maumivu ya mikono yetu yanayoletwa na udongo ambao Yehova amelaani.”—Mwanzo 5:29.

Mungu alibadili majina ya watu fulani kwa kusudi la kutoa unabii. Kwa mfano, alibadili jina la Abramu, linalomaanisha “Baba Ametukuzwa,” likawa Abrahamu, linalomaanisha “Baba ya Umati.” Kupatana na jina lake, Abrahamu alikuwa baba ya mataifa mengi. (Mwanzo 17:5, 6) Pia, fikiria, Sarai, jina la mke wa Abrahamu, ambalo huenda linamaanisha “Mgomvi.” Lazima awe alifurahi sana Mungu alipobadili jina lake kuwa “Sara,” linalomaanisha “binti ya mfalme,” kuonyesha jinsi angekuwa nyanya ya wafalme.—Mwanzo 17:15, 16.

Pia, Mungu aliwachagulia watoto fulani majina. Kwa mfano, aliwaambia Abrahamu na Sara wamwite mwana wao Isaka, jina linalomaanisha “Kicheko.” Jina hilo lingewakumbusha wenzi hao wa ndoa waaminifu kuhusu jinsi walivyoitikia walipoambiwa kwamba wangepata mwana katika siku zao za uzeeni. Isaka alipokua na kuwa mtumishi mwaminifu wa Mungu, bila shaka jina lake liliendelea kuwafurahisha Abrahamu na Sara walipoendelea kuwa pamoja na mwana wao mpendwa.—Mwanzo 17:17, 19; 18:12, 15; 21:6.

Raheli, binti mkwe wa Isaka, alikuwa na sababu tofauti sana alipompa mwana wake wa mwisho jina. Akiwa karibu kufa, Raheli alimwita mwana huyo Ben-oni, jina linalomaanisha “Mwana wa Maombolezo Yangu.” Lakini Yakobo, mume wake mwenye huzuni, alibadili kidogo jina hilo kuwa, Benyamini, linalomaanisha “Mwana wa Mkono wa Kulia.” Jina hilo lilionyesha kibali na utegemezo.—Mwanzo 35:16-19; 44:20.

Nyakati nyingine watu walipewa majina kulingana na sura au sifa zao. Kwa mfano, Isaka na Rebeka walizaa mwana aliyekuwa na nywele nyingi nyekundu kama vazi la sufu, hivyo wakamwita Esau. Kwa nini? Katika Kiebrania, jina hilo linamaanisha “Mwenye Nywele Nyingi.” (Mwanzo 25:25) Kama inavyoonyeshwa katika kitabu cha Ruthu, Naomi alikuwa na wana wawili. Mmoja wao aliitwa Maloni, linalomaanisha “Mgonjwa, Asiyejiweza,” na yule mwingine aliitwa Kilioni, linalomaanisha “Udhaifu.” Biblia haisemi ikiwa walipewa majina hayo walipozaliwa au baadaye, lakini yalifaa, kwa kuwa wanaume hao walikufa mapema.—Ruthu 1:5.

Zoea lingine lilikuwa la kubadili majina. Aliporudi Bethlehemu, akiwa amekata tamaa baada ya kumpoteza mume wake na wana wake, Naomi hakutaka tena kuitwa kwa jina hilo lililomaanisha “Uzuri Wangu.” Badala yake, alisisitiza hivi: “Msiniite Naomi. Niiteni Mara [linalomaanisha “Uchungu”], kwa maana Mweza-Yote amenifanya kuwa na uchungu sana.”—Ruthu 1:20, 21.

Pia, desturi nyingine ilikuwa kumwita mtoto jina kwa sababu ya tukio fulani muhimu. Kwa mfano, jina la nabii Hagai linamaanisha “Kuzaliwa Siku ya Sherehe.”a

Majina Yenye Maana Nyakati za Ukristo

Jina la Yesu lina maana kubwa sana ya kinabii. Kabla ya Yesu kuzaliwa, wazazi wake waliambiwa hivi na Mungu: “Lazima umwite jina lake Yesu,” jina linalomaanisha “Yehova Ni Wokovu.” Kwa nini? “Ataokoa watu wake kutoka katika dhambi zao,” akasema malaika aliyezungumza na Yosefu. (Mathayo 1:21) Baada ya Yesu kutiwa mafuta kwa roho takatifu wakati wa ubatizo wake, alipewa jina la pili “Masihi,” ambalo ni jina la cheo la Kiebrania. Katika Kigiriki, jina hilo la cheo ni “Kristo.” Majina yote hayo yanamaanisha “Mtiwa-Mafuta.”—Mathayo 2:4.

Yesu aliwachagulia baadhi ya wanafunzi wake majina yaliyofafanua nyutu zao. Kwa mfano, alimwita Simoni jina la Kiyahudi Kefa, linalomaanisha “Mwamba.” Kefa alijulikana sana kwa jina la Kigiriki ambalo linatafsiriwa “Petro.” (Yohana 1:42) Yesu aliwapa Yakobo na Yohana jina “Boanerge” kwa sababu ya bidii yao. Jina hilo linamaanisha “Wana wa Ngurumo.”—Marko 3:16, 17.

Wanafunzi wa Yesu waliendeleza zoea la kuwapa watu majina yanayofaa nyutu zao. Mfano mmoja ni ule wa mwanafunzi aliyeitwa Yosefu, ambaye mitume walimwita Barnaba, jina linalomaanisha “Mwana wa Faraja.” Barnaba aliishi kupatana na jina lake akiwaletea wengi faraja ya kimwili na kiroho.—Matendo 4:34-37; 9:27; 15:25, 26.

Umuhimu wa Kuwa na Jina Zuri

Hatukujichagulia majina tuliyopewa tulipozaliwa. Hata hivyo, sisi wenyewe ndio tunaoamua tutakuwa na sifa gani. (Methali 20:11) Hebu jiulize: ‘Yesu na mitume wangenichagulia jina gani ikiwa wangepewa nafasi ya kufanya hivyo? Ni jina gani ambalo lingeeleza vizuri sifa yangu kuu?’

Tunapaswa kufikiria swali hilo kwa uzito. Kwa nini? “Ni afadhali kuchagua jina badala ya utajiri mwingi,” akaandika Mfalme Sulemani mwenye hekima. (Methali 22:1) Kwa kweli, tukijipatia jina zuri, au sifa nzuri katika jamii, tumepata kitu cha thamani. Hata hivyo, jambo muhimu zaidi ni kwamba tukijifanyia jina zuri mbele za Mungu, tutapata hazina ya kudumu. Jinsi gani? Mungu anaahidi kwamba ataandika katika “kitabu cha kumbukumbu” majina ya wale wanaomwogopa, na atawapa uzima wa milele.—Malaki 3:16; Ufunuo 3:5; 20:12-15.

[Maelezo ya chini]

[Blabu katika ukurasa wa 15]

Ni jina gani ambalo linaweza kueleza vizuri sifa zangu?

[Sanduku/Picha katika ukurasa wa 14]

Imanueli Alikuwa Nani?

Baadhi ya majina ya watu fulani katika Biblia yalikuwa ya kinabii na yalifafanua kazi ambayo mtu huyo angefanya. Kwa mfano, nabii Isaya aliongozwa na roho kuandika hivi: “Tazama! Mwanamwali kwa kweli atapata mimba, naye atazaa mwana, naye hakika atamwita jina lake Imanueli.” (Isaya 7:14) Jina hilo linamaanisha “Mungu Yuko Pamoja Nasi.” Wafafanuzi fulani wa Biblia wamejaribu kuhusianisha utimizo wa kwanza wa unabii huo na mfalme mmoja wa Israeli au mwana mmoja wa Isaya. Hata hivyo, Mathayo aliyekuwa mwandishi wa Injili alionyesha kwamba unabii huo wa Isaya ulitimizwa kikamili kupitia Yesu.—Mathayo 1:22, 23.

Watu fulani wamedai kwamba kwa kumwita Yesu Imanueli, Biblia inafundisha Yesu ni Mungu. Hata hivyo, tukifuata maoni hayo, basi tunaweza kusema kwamba kijana aliyeitwa Elihu, ambaye alimfariji na kumsahihisha Ayubu, pia alikuwa Mungu. Kwa nini? Kwa sababu jina lake linamaanisha “Yeye Ndiye Mungu Wangu.”

Yesu hakuwahi kusema kwamba yeye ni Mungu. (Yohana 14:28; Wafilipi 2:5, 6) Lakini aliiga utu wa Baba yake kikamili na akatimiza ahadi zote za Mungu kuhusu Masihi. (Yohana 14:9; 2 Wakorintho 1:20) Jina Imanueli linafafanua vizuri sana jukumu la Yesu akiwa Uzao wa Kimasihi, mzao wa Daudi, yule ambaye anathibitisha kwamba Mungu yuko pamoja na wale wanaomwabudu.

[Picha]

IMANUELI “Mungu Yuko Pamoja Nasi”

[Sanduku/Picha katika ukurasa wa 15]

Jina Muhimu Zaidi

Jina la kibinafsi la Mungu linapatikana katika Biblia mara 7,000 hivi. Jina hilo, ambalo linaandikwa kwa herufi nne za Kiebrania יהוה, katika Kiswahili linatafsiriwa “Yehova.” Jina hilo linamaanisha nini? Musa alipouliza kuhusu jina la Mungu, Yehova alijibu hivi: “Nitakuwa chochote Nipendacho kuwa.” (Kutoka 3:14, The Emphasised Bible, ya J. B. Rotherham) Hivyo, basi, jina la kibinafsi la Mungu linatoa uhakikisho kwamba atakuwa chochote kinachohitajika ili atimize makusudi yake. (Isaya 55:8-11) Mungu anapotoa ahadi, tunaweza kumwamini na kupanga maisha yetu kulingana na ahadi yake. Kwa nini? Kwa sababu jina lake ni Yehova.

[Picha katika ukurasa wa 13]

ABRAHAMU “Baba ya Umati”

[Picha katika ukurasa wa 13]

SARA “Binti ya Mfalme”