Igeni Imani Yao

Alitenda kwa Busara

ABIGAILI aliona kwamba kijana aliyekuja kumwona alikuwa ameshtuka sana. Kijana huyo alikuwa na sababu nzuri ya kushtuka. Hali ya hatari ilikuwa karibu kutukia. Wakati huohuo, wapiganaji 400 hivi walikuwa njiani, wakiwa wameazimia kumuua kila mwanamume katika nyumba ya Nabali, mume wa Abigaili. Kwa nini?

Nabali ndiye aliyesababisha hali hiyo ya hatari. Kama kawaida yake, alitenda kwa ukali na ukaidi. Hata hivyo, wakati huu, alikuwa amemtukana mtu ambaye hakustahili kutukanwa, kamanda mpendwa wa kikundi cha wapiganaji washikamanifu waliozoezwa vizuri kupigana vita. Sasa, kijana mmoja mfanyakazi wa Nabali, labda mchungaji, alienda kumwona Abigaili, akitumaini kwamba Abigaili atafikiria mbinu fulani ya kuwaokoa. Lakini mwanamke mmoja angefanya nini ili kuzuia jeshi hilo?

Kwanza, acheni tujifunze mengi kumhusu mwanamke huyo mwenye sifa za pekee. Abigaili alikuwa nani? Hali hiyo ya hatari ilitokea jinsi gani? Na tunaweza kujifunza nini kutokana na mfano wake wa imani?

“Alikuwa Mwenye Busara Njema na Mrembo wa Umbo”

Abigaili na Nabali hawakufaana kabisa. Nabali hangeweza kupata mke mzuri sana kuliko huyo, hata hivyo Abigaili alijikuta ameolewa na mwanamume mbaya sana. Ukweli ni kwamba mwanamume huyo alikuwa na pesa. Hivyo, alijiona kuwa mtu wa maana sana, lakini watu wengine walimwona jinsi gani? Si rahisi kupata mtu yeyote katika Biblia ambaye anatajwa kwa maneno yenye madharau kama Nabali. Jina Nabali linamaanisha hasa “Mtu Asiye na Akili” au “Mjinga.” Je, ni wazazi wake waliompa jina hilo alipozaliwa, au alilipata baadaye kwa sababu ya jinsi alivyokuwa akijiendesha? Kwa vyovyote vile, aliishi kulingana na jina lake. Nabali alikuwa “mkali na mwenye matendo mabaya.” Kwa kuwa alikuwa mkali na mlevi, aliogopwa sana na hakupendwa na watu.—1 Samweli 25:2, 3, 17, 21, 25.

Abigaili alikuwa tofauti kabisa. Jina lake linamaanisha “Baba Yangu Mwenyewe Ameshangilia.” Baba wengi wanajivunia kuwa na binti mrembo, lakini baba wenye hekima wanafurahi hata zaidi wanapotambua kwamba mtoto wao ana sifa nzuri. Mara nyingi, mtu ambaye ni mrembo kwa nje haoni haja ya kusitawisha sifa kama vile busara, hekima, ujasiri, au imani. Abigaili hakuwa hivyo. Biblia inasema kwamba alikuwa “mwenye busara njema na mrembo wa umbo.”—1 Samweli 25:3.

Huenda watu fulani leo wakajiuliza kwa nini mwanamke huyo kijana mwenye akili aliolewa na mwanamume asiyefaa kitu kama huyo. Kumbuka kwamba katika nyakati za Biblia ndoa nyingi zilipangwa na wazazi. Ikiwa sivyo, bado makubaliano ya wazazi yalikuwa ya maana sana. Je, wazazi wa Abigaili walitaka ndoa hiyo, na hata wakaipanga, kwa sababu walivutiwa na utajiri na umashuhuri wa Nabali? Je, walikubali aolewe kwa sababu walikuwa maskini kabisa? Kwa vyovyote vile, pesa za Nabali hazikumfanya kuwa mume anayefaa.

Wazazi wenye hekima wanajitahidi kuwafundisha watoto wao kuiheshimu ndoa. Hawawahimizi watoto wao waoe au kuolewa kwa sababu ya pesa wala hawawasukumi waanze uchumba kabla hawajafikia umri wa kutimiza madaraka na wajibu wa watu wazima. (1 Wakorintho 7:36) Hata hivyo, ilikuwa kuchelewa mno kwa Abigaili kufikiria mambo hayo. Kwa vyovyote vile, Abigaili aliolewa na Nabali, naye aliazimia kufanya yote aliyoweza ili kuboresha hali hiyo ngumu.

“Akawakemea kwa Sauti Kali”

Nabali alikuwa amefanya hali ya Abigaili kuwa ngumu hata zaidi. Mwanamume ambaye Nabali alimtukana alikuwa Daudi. Huyo Daudi alikuwa mtumishi mwaminifu wa Yehova ambaye alitiwa mafuta na nabii Samweli ili kuonyesha kwamba alikuwa amechaguliwa na Mungu ili awe mfalme baada ya Sauli. (1 Samweli 16:1, 2, 11-13) Daudi alikuwa akimkimbia Mfalme Sauli mwenye wivu na muuaji, hivyo alikuwa akiishi jangwani pamoja na wapiganaji wake washikamanifu 600.

Nabali aliishi huko Maoni lakini alifanya kazi katika mji wa karibu wa Karmeli ambako inaelekea alikuwa na shamba.a Miji hiyo miwili ilikuwa na maeneo yaliyoinuka yenye nyasi yaliyofaa kwa ufugaji wa kondoo, ambako Nabali alikuwa na kondoo 3,000. Hata hivyo, maeneo yote ya kandokando yalikuwa mbuga. Kulikuwa na jangwa kubwa la Parani upande wa kusini. Upande wa mashariki, kulikuwa na barabara iliyoelekea kwenye Bahari ya Chumvi iliyopitia maeneo makavu yenye mabonde na mapango. Daudi na wanaume wake walifanya yote waliyoweza ili kuishi katika maeneo hayo. Bila shaka, waliwinda wanyama ili kupata chakula huku wakivumilia hali nyingi ngumu. Walikutana mara nyingi na vijana wachungaji ambao walimtumikia tajiri Nabali.

Askari-jeshi hao wa Daudi ambao walikuwa wakifanya kazi kwa bidii waliwatendea wachungaji hao jinsi gani? Ingekuwa rahisi kwao kujihudumia kwa kuchukua kondoo wa kula mara kwa mara, lakini hawakufanya hivyo. Badala yake, walilinda mifugo ya Nabali na watumishi wake. (1 Samweli 25:15, 16) Kondoo na wachungaji walikabili hatari nyingi. Wanyama hatari walikuwa wengi wakati huo. Na mpaka wa kusini wa Israeli ulikuwa karibu, kwa hivyo vikundi vya waporaji na wezi wa kigeni vilishambulia watu mara kwa mara.b

Haikuwa rahisi kuendelea kuwalisha wanaume hao wote jangwani. Hivyo, siku moja Daudi aliwatuma wajumbe kumi kwa Nabali ili kuomba msaada. Daudi alichagua kwa hekima wakati wa kufanya hivyo. Ulikuwa wakati wa sikukuu ya ukataji wa manyoya ya kondoo, wakati ambapo kwa kawaida watu wanafanya karamu na kutendeana kwa ukarimu. Pia, Daudi alichagua kwa uangalifu maneno yake, alizungumza na kutumia maneno ya adabu. Hata alijitambulisha kwa Nabali kwa kutumia maneno “Daudi mwana wako,” labda alikuwa akitambua kwa heshima umri mkubwa wa Nabali. Nabali aliitikia jinsi gani?—1 Samweli 25:5-8.

Alikasirika sana! “Akawakemea kwa sauti kali,” hivyo ndivyo yule kijana aliyetajwa mwanzoni alivyomweleza Abigaili tukio hilo. Nabali mwenye uchoyo alilalamika kwa sauti kubwa kuhusu maji, nyama, na mkate wake wenye thamani. Alimdhihaki Daudi kuwa mtu asiye wa maana na akamlinganisha na mtumishi anayetoroka bwana wake. Huenda Nabali alikuwa na maoni sawa na ya Sauli, ambaye alimchukia Daudi. Nabali na Sauli hawakuwa na maoni ya Yehova. Mungu alimpenda Daudi na hakumwona kuwa mtumwa mwasi, bali mfalme wa wakati ujao wa Israeli.—1 Samweli 25:10, 11, 14.

Wajumbe wa Daudi waliporudi na kumwambia mambo yote, Daudi alikasirika sana. “Kila mtu ajifunge upanga wake!” akaamuru. Daudi mwenyewe alichukua silaha naye akawaongoza 400 kati ya wanaume wake ili kushambulia. Aliapa kumwangamiza kabisa kila mwanamume katika nyumba ya Nabali. (1 Samweli 25:12, 13, 21, 22) Daudi alikuwa na haki ya kukasirika, lakini alionyesha hasira hiyo kwa njia isiyofaa. Biblia inasema: “Ghadhabu ya mwanadamu haitokezi uadilifu wa Mungu.” (Yakobo 1:20) Hata hivyo, Abigaili angeokoa nyumba yake jinsi gani?

“Busara Yako na Ibarikiwe”

Kwa njia fulani, ni kana kwamba tayari tumemwona Abigaili akichukua hatua ili kurekebisha kosa hilo baya sana. Tofauti na mume wake, Nabali, Abigaili alikuwa tayari kusikiliza. Yule kijana mtumishi alisema hivi kumhusu Nabali: “Yeye ni mtu asiyefaa kitu sana hata mtu hawezi kusema naye.”c (1 Samweli 25:17) Inasikitisha kwamba Nabali hakuwa tayari kusikiliza kwa sababu alijiona kuwa mtu wa maana sana. Watu wengi wana kiburi kama hicho leo. Lakini huyo kijana alijua kwamba Abigaili alikuwa tofauti, na bila shaka ndiyo sababu alienda kumjulisha tatizo hilo.

Abigaili alifikiria na kutenda kwa haraka. Tunasoma hivi: “Mara moja Abigaili akafanya haraka.” Katika simulizi hilo kitenzi kilekile, “kufanya haraka” kinarudiwa mara nne kumhusu mwanamke huyo. Alitayarisha kwa ukarimu zawadi ya kumpa Daudi na wanaume wake. Zawadi hiyo ilitia ndani, mikate, divai, kondoo, nafaka iliyokaangwa, keki za zabibu, na keki za tini. Kwa wazi, Abigaili alijua vizuri vitu alivyokuwa navyo na alisimamia vizuri kabisa kazi za nyumba yake, kama yule mwanamke mwenye uwezo aliyeelezwa baadaye katika kitabu cha Methali. (Methali 31:10-31) Aliwatuma watumishi wake watangulie na vitu hivyo, kisha akawafuata akiwa peke yake. Tunasoma hivi: “Lakini hakumwambia Nabali mume wake jambo lolote.”—1 Samweli 25:18, 19.

Je, hilo linamaanisha kwamba Abigaili alikuwa akiasi ukichwa halali wa mume wake? Hapana. Nabali alimtendea kwa uovu mtumishi mtiwa-mafuta wa Yehova, tendo ambalo inaelekea lingesababisha vifo vya watu wengi wasio na hatia katika nyumba ya Nabali. Ikiwa Abigaili angekosa kuchukua hatua, je, huenda angekuwa pia na hatia ya damu kama mume wake? Kwa vyovyote vile, alipaswa kutanguliza ujitiisho wake kwa Mungu kabla ya ujitiisho wake kwa mume wake.

Punde si punde, Abigaili alikutana na Daudi na wanaume wake. Kwa mara nyingine tena alifanya haraka, mara hii alishuka haraka kutoka kwenye punda wake, akajinyenyekeza mbele ya Daudi. (1 Samweli 25:20, 23) Kisha, akamwaga moyo wake wote, akimsihi sana Daudi amhurumie mume wake na watu wa nyumba yake. Ni nini kilichofanya maneno yake yawe yenye matokeo?

Alikubali kubeba hatia ya mume wake naye akamwomba Daudi amsamehe yeye binafsi. Alikiri kwamba mume wake alikuwa asiyefaa kitu kama jina lake linavyoonyesha, labda ili kumsaidia Daudi atambue kwamba angejivunjia heshima kwa kumwadhibu mtu kama huyo. Alionyesha kwamba alimwamini Daudi akiwa mwakilishi wa Yehova, huku akitambua kwamba Daudi alikuwa akipigana “vita vya Yehova.” Pia, Abigaili alionyesha kwamba alijua ahadi ya Yehova kumhusu Daudi na ufalme, kwa kuwa alisema: “Yehova . . . hakika atakuweka kuwa kiongozi juu ya Israeli.” Zaidi ya hayo, alimhimiza Daudi asifanye jambo lolote ambalo lingeweza kumfanya awe na hatia ya damu au ambalo baadaye lingekuwa “sababu ya kufadhaika,” yaani, lingesumbua dhamiri yake. (1 Samweli 25:24-31) Hayo ni maneno yenye fadhili na yenye kugusa moyo kama nini!

Naye Daudi aliitikia jinsi gani? Alikubali zawadi ambayo Abigaili alileta na mambo aliyosema: “Abarikiwe Yehova Mungu wa Israeli, aliyekutuma leo unipokee! Busara yako na ibarikiwe, nawe ubarikiwe, ambaye umenizuia leo nisiingie katika hatia ya damu.” Daudi alimsifu Abigaili kwa kuja haraka kwa ujasiri ili kukutana naye, na alikubali kwamba alimzuia asiwe na hatia ya damu. Daudi alimwambia Abigaili, “Panda uende kwa amani nyumbani kwako,” naye akaongeza hivi kwa unyenyekevu: “Nimeisikiliza sauti yako.”—1 Samweli 25:32-35.

“Tazama, Mimi Ni Kijakazi Wako”

Baada ya kuondoka, Abigaili hangeweza kusahau pindi hiyo aliyokutana na Daudi; na bila shaka aliona tofauti kati ya mume wake mkali na Daudi, aliyekuwa mwaminifu na mwenye fadhili. Lakini hakuendelea kufikiria mambo hayo. Tunasoma hivi: “Baadaye Abigaili akaingia kwa Nabali.” Ndiyo, alirudi kwa mume wake akiwa ameazimia kabisa kutimiza daraka lake akiwa mke kadiri ya uwezo wake. Alipaswa kumwambia mume wake kuhusu zawadi aliyompa Daudi na wanaume wake. Nabali alikuwa na haki ya kujua jambo hilo. Pia, Abigaili alipaswa kumwambia Nabali kuhusu hatua aliyochukua ili kuzuia hali ya hatari iliyokuwa karibu kutukia, badala ya Nabali kuambiwa jambo hilo na mtu mwingine na hivyo kupata aibu kubwa hata zaidi. Abigaili hangeweza kumwambia mambo yote hayo wakati huo. Nabali alikuwa anafurahia karamu kama mfalme na alikuwa amelewa sana.—1 Samweli 25:36.

Kwa mara nyingine tena, Abigaili alionyesha ujasiri na busara kwa kungoja mpaka asubuhi iliyofuata wakati ulevi ulipopungua. Katika hali hiyo, angeweza kumwelewa, hata hivyo bado ilikuwa hatari zaidi kwa sababu ya hasira yake. Hata hivyo, alimkaribia na kumweleza habari yote. Bila shaka, Abigaili alimtazamia mume wake afoke kwa hasira, au labda atende kwa jeuri. Badala yake, Nabali alibaki tuli, bila kutikisika.—1 Samweli 25:37.

Mwanamume huyo alikuwa na shida gani? “Moyo wa mwanamume huyo ukafa ndani yake, naye akawa kama jiwe.” Labda alikuwa ameshikwa na aina fulani ya ugonjwa wa kiharusi. Hata hivyo, alikufa siku kumi baadaye, na si kwa sababu hasa ya matatizo ya kiafya. “Yehova akampiga Nabali, naye akafa.” (1 Samweli 25:38) Hivyo, kifo hicho cha haki kilikomesha ndoa mbaya ya miaka mingi ya Abigaili. Ingawa leo Yehova hawaui watu kimuujiza, simulizi hilo ni kikumbusho kinachofaa ambacho kinaonyesha kwamba anaona kila kisa cha ukatili au cha kuwatendea wengine vibaya nyumbani. Kwa wakati wake, atahakikisha sikuzote kwamba haki imetekelezwa.

Zaidi ya kuwekwa huru kutoka katika ndoa mbaya, Abigaili angepata baraka nyingine. Daudi aliposikia kwamba Nabali amekufa, alituma wajumbe kwa Abigaili ili kumpendekezea wafunge ndoa. Abigaili akajibu hivi: “Tazama, mimi ni kijakazi wako, niwe mjakazi wa kuosha miguu ya watumishi wa bwana wangu.” Kwa wazi, mtazamo wake haukuwa umebadilika kwa sababu ya kutarajia kuwa mke wa Daudi; alijitolea hata kuwa mjakazi wa watumishi wa Daudi! Kisha tunasoma tena kuhusu mtazamo wake wa kufanya mambo haraka, wakati huu alikuwa akijitayarisha kwenda kuishi na Daudi.—1 Samweli 25:39-42.

Hilo halikumaanisha kwamba hangekuwa na matatizo katika maisha yake; maisha ya Abigaili na Daudi hayangekuwa rahisi sikuzote. Daudi alikuwa tayari amemwoa Ahinoamu, na bila shaka wanawake wengi waaminifu wa zamani waliokuwa katika ndoa ya wake wengi walikabili matatizo fulani.d Na bado Daudi hakuwa mfalme; hivyo kungekuwa na vipingamizi na matatizo ya kukabiliana nayo kabla ya kuanza kumtumikia Yehova katika daraka hilo. Lakini kadiri Abigaili alivyomsaidia na kumtegemeza Daudi katika maisha yake yote, na mwishowe kumzalia mwana, ndivyo alivyojua kwamba alikuwa na mume ambaye alimthamini na kumlinda. Pindi moja Daudi hata alimwokoa Abigaili kutoka kwa watekaji-nyara! (1 Samweli 30:1-19) Hivyo, Daudi alimwiga Yehova Mungu, ambaye anawapenda na kuwathamini wanawake kama hao wenye busara, ujasiri, na waaminifu.

[Maelezo ya chini]

[Picha katika ukurasa wa 19]

Tofauti na mume wake, Abigaili alikuwa msikilizaji mzuri

[Picha katika ukurasa wa 20]

Abigaili alionyesha unyenyekevu, ujasiri, na busara alipozungumza na Daudi