Sura Ya Ishirini Na Saba

Yehova Hubariki Ibada Safi

Isaya 66:1-14

 1. Ni vichwa gani vinavyokaziwa katika sura ya mwisho ya Isaya, na ni maswali gani yanayojibiwa?

KATIKA sura ya mwisho ya Isaya, baadhi ya vichwa vikuu vya kitabu hiki cha kiunabii vinafikishwa kwenye upeo wenye mkazo mwingi, na maswali kadhaa muhimu yanajibiwa. Miongoni mwa vichwa vinavyokaziwa ni kutukuka kwa Yehova, chuki yake kuelekea unafiki, azimio lake la kuwaadhibu waovu, na upendo na hangaiko lake kuwaelekea waaminifu. Isitoshe, maswali yafuatayo yanajibiwa: Ni nini hutofautisha ibada ya kweli na ile ya uwongo? Tunaweza kuwaje na uhakika kwamba Yehova atawalipa wanafiki adhabu yao kwa sababu wanasingizia kuwa watakatifu huku wakiwakandamiza watu wa Mungu? Na Yehova atawabarikije wale wanaobaki wakiwa waaminifu kwake?

Ufunguo wa Ibada Safi

 2. Yehova anatoa tamko gani kuhusu fahari yake, lakini tamko hilo halina maana gani?

² Kwanza, unabii unakazia fahari ya Yehova: “BWANA asema hivi, Mbingu ni kiti changu cha enzi, na dunia ni mahali [“kibago,” “NW”] pa kuweka miguu yangu; mtanijengea nyumba ya namna gani? na mahali pangu pa kupumzikia ni mahali gani?” (Isaya 66:1) Watu fulani wanaamini kwamba nabii anawavunja moyo Wayahudi wasimjengee Yehova hekalu tena wakati taifa litakaporudishwa kwenye nchi yao. Lakini si hivyo; Yehova mwenyewe atatoa amri hekalu lijengwe upya. (Ezra 1:1-6; Isaya 60:13; Hagai 1:7, 8) Basi je, kifungu hicho kina maana gani?

 3. Kwa nini inafaa kwamba dunia inaelezewa kuwa “kibago” cha Yehova?

³ Kwanza, ingefaa tufikirie ni kwa nini dunia inatajwa kuwa “kibago” cha Yehova. Huo si usemi wa madharau. Kati ya yale mabilioni ya nyota na maumbo mengine yaliyo katika ulimwengu mzima, ni dunia tu inayopewa jina hilo la kipekee. Sayari yetu itabaki milele bila nyingine ya kufanana nayo, kwa maana hapa ndipo Mwana mzaliwa-pekee wa Yehova alipolipia ile fidia, na hapa ndipo Yehova atakapotetea ustahili wa enzi yake kuu kupitia Ufalme wake wa Kimesiya. Inafaa kama nini kwamba dunia inaitwa kibago cha Yehova! Huenda mfalme akatumia kibago kama kikanyagio cha kupanda kiti chake kilichoinuka, na baada ya hapo akitumie kupumzisha miguu juu yake.

 4. (a) Kwa nini haiwezekani jengo lolote duniani liwe mahali pa kupumzikia pa Yehova Mungu? (b) Maneno “vitu hivi vyote” yana maana gani, na ni lazima tukate kauli gani juu ya ibada ya Yehova?

⁴ Bila shaka, mfalme hafanyi makao yake juu ya kibago chake, wala makao ya Yehova hayako katika dunia hii. Kwani, hata mbingu halisi zilizotandaa sana hazimtoshi! Sembuse jengo la kawaida tu hapa duniani kumtosha Yehova kiasi cha kuweza kuwa nyumba yake. (1 Wafalme 8:27) Kiti cha ufalme cha Yehova na mahali pake pa kupumzikia zimo katika makao ya roho, na hiyo ndiyo maana ya neno “mbingu” lililotumiwa kwenye Isaya 66:1. Mstari unaofuata unaeleza linalomaanishwa hasa: “Maana mkono wangu ndio uliofanya hivi vyote, vitu hivi vyote vikapata kutokea, asema BWANA.” (Isaya 66:2a) Ebu wazia Yehova akinyoosha mkono kwa ishara ya mapana ili kuonyesha “vitu hivi vyote,” maana yake kila kitu mbinguni na duniani. (Isaya 40:26; Ufunuo 10:6) Kwa kuwa yeye ndiye Muumba Mkuu wa ulimwengu mzima, anastahili kufanyiwa mambo mengi kuliko kutoa jengo moja tu liwe lake. Anastahili mengi kuliko kuabudiwa kijuu-juu tu.

 5. Tunaonyeshaje kwamba sisi ni ‘wenye kuteseka na wenye roho iliyopondeka’?

⁵ Ni ibada ya aina gani inayomfaa Mwenye Enzi Kuu wa Ulimwengu Mzima? Yeye mwenyewe anatuambia hivi: “Lakini, mtu huyu ndiye nitakayemwangalia, mtu aliye mnyonge [“mwenye kuteseka,” “NW”], mwenye roho iliyopondeka, atetemekaye asikiapo neno langu.” (Isaya 66:2b) Ndiyo, ni muhimu mwabudu awe na mtazamo wa moyoni unaofaa ili ibada yake iweze kuwa safi. (Ufunuo 4:11) Mwabudu wa Yehova ni lazima ‘awe mwenye kuteseka na mwenye roho iliyopondeka.’ Je, inamaanisha kwamba Yehova anataka tukose furaha? La, yeye ndiye “Mungu mwenye furaha,” na anataka waabudu wake wawe na shangwe pia. (1 Timotheo 1:11; Wafilipi 4:4) Hata hivyo, sisi sote hutenda dhambi mara nyingi, na tusizione dhambi zetu kama mchezo tu. Tunapaswa ‘kuteswa’ nazo, kuhuzunika kwamba tumeikosa shabaha ya viwango vya Yehova vya uadilifu. (Zaburi 51:17) Tunahitaji kuonyesha kwamba ‘tuna roho iliyopondeka’ kwa kutubu, kupigana na maelekeo yetu yenye dhambi, na kumtolea Yehova sala ya kuomba msamaha.—Luka 11:4; 1 Yohana 1:8-10.

 6. Ni katika maana gani waabudu wa kweli wanapaswa ‘kutetemeka wasikiapo neno la Mungu’?

⁶ Kwa kuongezea, Yehova huwatafuta wale ‘watetemekao wasikiapo neno lake.’ Je, hii inamaanisha kwamba anataka tutikisike kwa hofu kila tunaposikia matamko yake? Sivyo, bali anatutaka tuyaone maneno yake kwa kicho na staha nyingi. Tunatafuta shauri lake kwa moyo mweupe, tukilitumia ili litupe mwongozo katika shughuli zote za maisha. (Zaburi 119:105) Tunaweza pia ‘kutetemeka’ katika maana ya kuhofu tusije tukakosa kumtii Mungu, kuichafua kweli yake kwa mapokeo ya kibinadamu, au kuiona kama mchezo tu. Mtazamo huo wa unyenyekevu ni muhimu katika ibada safi—lakini inahuzunisha kwamba ni watu wachache walio na mtazamo huo katika ulimwengu wa leo.

Yehova Anachukia Ibada ya Kiunafiki

7, 8. Yehova anaionaje ibada ya kidesturi ya wanafiki wa kidini?

⁷ Wakati Isaya anapotafakari juu ya watu walioishi wakati mmoja naye, anajua sana kwamba ni wachache wenye mwelekeo ambao Yehova huutafuta katika waabudu wake. Kwa sababu hiyo, Yerusalemu lenye uasi-imani linaistahili ile hukumu inayokaribia kulipata. Angalia jinsi Yehova anavyoiona ibada inayoendelea ndani ya jiji hilo: “Yeye achinjaye ng’ombe ni kama yeye amwuaye mtu; na yeye atoaye dhabihu ya mwana-kondoo ni kama yeye avunjaye shingo ya mbwa; na yeye atoaye matoleo ni kama yeye atoaye damu ya nguruwe; na yeye afukizaye uvumba ni kama yeye abarikiye sanamu; naam, wamezichagua njia zao wenyewe, na nafsi zao zafurahia machukizo yao.”—Isaya 66:3.

⁸ Maneno haya yanatukumbusha maneno ya Yehova yaliyoandikwa katika sura ya kwanza ya Isaya. Hapo Yehova aliwaambia watu wake wapotovu kwamba, licha ya yeye kutopendezwa na vitendo vyao vya kufuata desturi rasmi tu ya ibada, kwa kweli vitendo hivyo vilizidisha pia hasira yake ya uadilifu kwa sababu waabudu hao walikuwa wanafiki. (Isaya 1:11-17) Vivyo hivyo, sasa Yehova anafananisha matoleo yao na vitendo vya uhalifu mbaya sana. Hawawezi kuutuliza moyo wa Yehova kwa kumtolea dhabihu ya ng’ombe dume wa bei kubwa, kama vile tu wasivyoweza kuutuliza kwa kuua binadamu kimakusudi! Dhabihu nyingine zinafananishwa na kutoa toleo la mbwa au nguruwe, wanyama wachafu chini ya Sheria ya Kimusa, tena wasiofaa kamwe kutolewa kama dhabihu. (Mambo ya Walawi 11:7, 27) Je, Yehova anauachilia unafiki huo wa kidini bila kutoa adhabu?

 9. Wayahudi walio wengi wameitikiaje vikumbusha vya Yehova kupitia Isaya, na kutakuwa na matokeo gani yasiyoepukika?

⁹ Sasa Yehova anasema hivi: “Mimi nami nitachagua mapigo yao, nitaleta hofu zao juu yao; kwa sababu nilipoita, hawakuitika;na niliponena,hawakusikia; bali walifanyayaliyo maovu machoni pangu, na kuyachagua nisiyoyafurahia.” (Isaya 66:4) Bila shaka Isaya anaweza kuyatamka maneno haya kwa usadikisho wa moyoni. Kwa muda wa miaka mingi amekuwa chombo cha Yehova, huku ‘akiita’ watu Wake na ‘kunena’ nao. Nabii anajua sana kwamba, kwa ujumla hakuna mtu amekuwa akisikiliza. Kwa sababu wameendelea kutenda mabaya, hawawezi kukosa adhabu. Kweli Yehova atachagua adhabu yao na kuwaletea watu wake waasi-imani matukio yenye kutisha.

10. Shughuli za Yehova na Yuda zinatuonyesha kwamba yeye ana maoni gani kuhusu Jumuiya ya Wakristo?

¹⁰ Vivyo hivyo, Jumuiya ya Wakristo ya kisasa imefanya mambo ambayo Yehova hayafurahii. Ibada ya sanamu inasitawi katika makanisa yake. Falsafa na mapokeo yasiyo ya Kimaandiko yanatukuzwa kwenye vijukwaa vya makanisa. Na jumuiya hiyo imeng’ang’ania kupata mamlaka ya kisiasa, na kwa njia hiyo ikadidimia hata zaidi katika uhusiano wa kuzini na mataifa ya ulimwengu. (Marko 7:13; Ufunuo 18:4, 5, 9) Kama vile ilivyokuwa kwa habari ya Yerusalemu la kale, Jumuiya ya Wakristo itapatwa na kitu cha kutia “hofu,” yaani malipo ya adhabu yaliyo haki yake, ipende isipende. Mojawapo ya sababu zitakazofanya ipate adhabu hakika ni jinsi imewatendea watu wa Mungu.

11. (a) Ni nini kinachoongezea dhambi ya waasi-imani katika siku za Isaya? (b) Watu wanaoishi wakati mmoja na Isaya wanawatupaje waaminifu ‘kwa ajili ya jina la Mungu’?

¹¹ Isaya anaendelea kusema hivi: “Lisikilizeni neno la BWANA, ninyi mtetemekao kwa sababu ya neno lake; Ndugu zenu wawachukiao ninyi, waliowatupa kwa ajili ya jina langu, wamesema, Na atukuzwe BWANA, tupate kuiona furaha yenu; lakini watatahayarika.” (Isaya 66:5) “Ndugu” za Isaya, ambao ni wananchi wenzake hasa, ndio wanaopaswa kubeba daraka walilopewa na Mungu la kumwakilisha Yehova Mungu na kutii enzi yake kuu. Wameshindwa kufanya hivyo wakawa na dhambi nzito kweli kweli. Lakini kinachoongezea dhambi yao ni kwamba wanawachukia wanaume walio waaminifu na wanyenyekevu, kama vile Isaya. Waasi-imani hao wanawachukia waaminifu na kuwatupa kwa sababu wanamwakilisha Yehova Mungu kwa njia ya kweli. Ni katika maana hiyo kwamba waaminifu hao wanatupwa ‘kwa ajili ya jina la Mungu.’ Wakati huo huo, watumishi hawa wa Yehova wasio wa kweli wanadai kumwakilisha, wakijifanya eti wanamcha Mungu sana kwa kutumia maneno yanayosikika kama ya kidini, kama vile ‘Yehova na atukuzwe!’a

12. Ni baadhi ya mifano gani inayoonyesha jinsi wanafiki wa kidini wanavyonyanyasa watumishi waaminifu wa Yehova?

¹² Chuki ambayo dini ya uwongo inayo kuelekea wale wanaoshikamana na ibada safi haikuanza sasa hivi. Chuki hiyo inazidi tu kutimiza unabii ulio kwenye Mwanzo 3:15, uliotabiri uadui wa muda mrefu kati ya mbegu ya Shetani na Mbegu ya mwanamke wa Mungu. Yesu aliwaambia wafuasi wake watiwa-mafuta katika karne ya kwanza kwamba wao pia wangeteseka mikononi mwa wananchi wenzao—watupwe nje ya masinagogi na kunyanyaswa hadi kifo. (Yohana 16:2) Namna gani nyakati za kisasa? “Siku za mwisho” zilipokuwa zikianza, watu wa Mungu waliona kwamba mnyanyaso kama huo ungetokea siku za usoni. (2 Timotheo 3:1) Huko nyuma mwaka wa 1914, gazeti Mnara wa Mlinzi lilinukuu Isaya 66:5, likisema hivi: “Karibu minyanyaso yote ambayo imewapata watu wa Mungu imetoka kwa watu wanaodai eti ni Wakristo.” Makala hiyo hiyo ilisema hivi: “Hatujui watafika wapi na mambo hayo, kwani huenda hata wakaruka mipaka katika siku zetu—kutuangamiza katika mambo ya kijamii, kutuangamiza kidini, na labda hata kutuangamiza kimwili.” Maneno hayo yalikuwa kweli kama nini! Muda mfupi baada ya maneno hayo kuchapishwa, mnyanyaso wenye kuchochewa na makasisi uliwaka kweli kweli wakati wa Vita ya Ulimwengu ya Kwanza. Lakini Jumuiya ya Wakristo ikaaibishwa, kama ilivyotabiriwa. Jinsi gani?

Kurudishwa Upesi Sana na kwa Ghafula

13. “Sauti ya fujo” ni nini katika utimizo wa kwanza?

¹³ Isaya anatoa unabii hivi: “Sauti ya fujo itokayo mjini! Sauti itokayo hekaluni! Sauti ya BWANA awalipaye adui zake adhabu!” (Isaya 66:6) Katika utimizo wa kwanza wa maneno hayo, ‘mji’ ni Yerusalemu, ambamo mna hekalu la Yehova. “Sauti ya fujo” inaleta wazo la msukosuko wa vita, unaosikiwa katika jiji wakati majeshi ya Babiloni yanapovamia mji huo na kuushambulia mwaka wa 607 K.W.K. Namna gani utimizo wa kisasa?

14. (a) Malaki alitabiri nini kuhusu kuja kwa Yehova kwenye hekalu Lake? (b) Kulingana na unabii wa Ezekieli, matokeo yalikuwa nini Yehova alipokuja kwenye hekalu lake? (c) Yehova na Yesu walilichunguza hekalu la kiroho wakati gani, na matokeo yakawa nini kwa wenye kudai eti wanawakilisha ibada safi?

¹⁴ Maneno haya katika Isaya yanapatana na matamko mengine mawili ya kiunabii. Tamko moja ni lile lililoandikwa kwenye Ezekieli 43:4, 6-9 na lile jingine liko kwenye Malaki 3:1-5. Ezekieli na hata Malaki wanautabiri wakati ambao Yehova Mungu anakuja kwenye hekalu lake. Unabii wa Malaki unaonyesha kwamba Yehova anakuja kuchunguza nyumba yake ya ibada safi na kutenda kama Mtakasaji, akiwakataa wale wanaomwakilisha vibaya. Njozi ya Ezekieli inaonyesha Yehova akiingia katika hekalu na kudai kwamba alama zote za ukosefu wa adili na za ibada ya sanamu ziondolewe.b Katika utimizo wa kisasa wa unabii huo mbalimbali, jambo muhimu la kiroho lilitokea mwaka wa 1918 kuhusiana na ibada ya Yehova. Ushuhuda unaonyesha kwamba Yehova na Yesu waliwachunguza wale wote wale waliodai kuwakilisha ibada safi. Matokeo ya uchunguzi huo ni kwamba, mwishowe Jumuiya ya Wakristo yenye ufisadi ilitupiliwa mbali. Uchunguzi huo ulitokeza kipindi kifupi cha kuwatakasa watiwa-mafuta wa Kristo, kisha wakarudishiwa upesi sana hali nzuri ya kiroho mwaka wa 1919.—1 Petro 4:17.

15. Ni uzazi gani unaotabiriwa, na unatimizwaje mwaka wa 537 K.W.K.?

¹⁵ Hali hiyo ya kurudishwa inaonyeshwa kwa kufaa sana katika mistari ifuatayo ya Isaya: “Kabla hajaona utungu alizaa; kabla maumivu yake hayajampata, alizaa mtoto mwanamume. Ni nani aliyesikia neno kama hili? Ni nani aliyeona mambo kama haya? Je! nchi yaweza kuzaliwa siku moja? Taifa laweza kuzaliwa mara? Maana Sayuni, mara alipoona utungu, alizaa watoto wake.” (Isaya 66:7, 8) Maneno haya yanatimizwa mara ya kwanza kwa njia ya kusisimua kuhusiana na Wayahudi wahamishwa walioko Babiloni. Sayuni, au Yerusalemu, anaonyeshwa tena kuwa mwanamke anayezaa. Lakini huo ni uzazi wa kushangaza kama nini! Unafanyika upesi sana, ghafula sana, hata kabla ya utungu kuanza! Maelezo ya tukio hilo yanafaa sana. Kuzaliwa kwa watu wa Mungu mwaka wa 537 K.W.K. wakiwa taifa la kipekee kunatukia upesi sana, ghafula sana, hivi kwamba kunaonekana kama mwujiza. Kwani, muda unaopita kuanzia wakati ambao Koreshi anawaweka huru Wayahudi watoke utekwani hadi wakati ambao mabaki waaminifu wanakuwa wamerudia nchi yao, ni miezi michache tu! Hali hiyo inatofautiana kama nini na matukio yaliyotangulia kuzaliwa kwa taifa la Israeli mara ya kwanza! Mwaka wa 537 K.W.K., hakuna haja ya kumwomba mtawala mpinzani atoe uhuru wa kuondoka, hakuna haja ya kukimbia jeshi lenye uadui, hakuna haja ya kukaa-kaa jangwani muda wa miaka 40.

16. Katika utimizo wa kisasa wa Isaya 66:7, 8, Sayuni inafananisha nini, na wazao wake wamezaliwaje upya?

¹⁶ Katika utimizo wa kisasa, Sayuni inawakilisha “mwanamke” wa kimbingu wa Yehova, yaani tengenezo lake la kimbingu la viumbe-roho. Mwaka wa 1919 “mwanamke” huyu alishangilia kuona kuzaliwa kwa wana wake watiwa-mafuta duniani ili wawe watu waliopangwa kitengenezo, maana yake “taifa.” Tukio hilo la kuzaliwa upya lilifanyika upesi sana, tena kwa ghafula.c Katika muda wa miezi michache tu, watiwa-mafuta wakiwa kikundi walitoka katika hali ya kutotenda iliyo kama kifo, wakaanza maisha ya utendaji wa kujibidiisha sana katika “nchi” yao, yale makao yao ya utendaji wa kiroho waliyopewa na Mungu. (Ufunuo 11:8-12) Kufikia miezi ya mwishoni mwa mwaka wa 1919, hata walitangaza kuchapishwa kwa gazeti jipya la kukamilishana na Mnara wa Mlinzi. Kichapo hicho kipya kiliitwa The Golden Age (sasa Amkeni!), na kilikuwa ushuhuda wa kwamba watu wa Mungu wametiwa nguvu mpya, wakiwa wamepangwa tena kuwa tengenezo kwa ajili ya utumishi.

17. Yehova anawahakikishiaje watu wake kwamba hakuna cha kumzuia asitimize kusudi lake kuhusiana na Israeli wa kiroho?

¹⁷ Katika ulimwengu mzima hakuna nguvu yoyote ambayo ingeweza kuzuia uzaliwa huo mpya. Mstari unaofuata unasema lilo hilo: “Je! mimi nilete wana karibu na kuzaliwa, nisizalishe? asema BWANA; mimi nizalishaye, je! nilifunge tumbo? asema Mungu wako.” (Isaya 66:9) Sawa na vile hatua za kuzaa mtoto zisivyoweza kuepukwa zikiisha kuanza, ndivyo kuzaliwa upya kwa Israeli wa kiroho hakungeweza kuzuiliwa baada ya kuanza. Ni kweli kwamba upinzani ulikuwako, na yaelekea kwamba kutakuwako upinzani zaidi wakati ujao. Lakini ni Yehova peke yake aliye na uwezo wa kukomesha kitu anachokianzisha. Hata hivyo, yeye hafanyi hivyo kamwe! Ingawa hivyo, Yehova anawatendeaje watu wake waliotiwa nguvu mpya?

Utunzaji Mwororo wa Yehova

18, 19. (a) Yehova anatumia mfano gani wenye kugusa moyo, nao unatumikaje kuwahusu watu wake walio uhamishoni? (b) Leo mabaki watiwa-mafuta wamefaidikaje na lishe na utunzaji wenye upendo?

¹⁸ Mistari minne inayofuata inaufafanua utunzaji mwororo wa Yehova kwa njia ya kuvutia. Kwanza, Isaya anasema hivi: “Furahini pamoja na Yerusalemu, shangilieni kwa ajili yake, ninyi nyote mmpendao; furahini pamoja naye kwa furaha, ninyi nyote mliao kwa ajili yake; mpate kunyonya, na kushibishwa kwa maziwa ya faraja zake, mpate kukama, na kufurahiwa kwa wingi wa utukufu wake.” (Isaya 66:10, 11) Hapa Yehova anatumia mfano wa mwanamke anayenyonyesha kitoto chake kichanga. Mtoto mchanga anapoumwa na njaa, kazi yake ni kulia-lia tu. Lakini anapoletwa karibu na matiti ya mama yake anyonye, sasa yeye huacha kihoro chake na kutosheka akiwa na furaha kamili. Vivyo hivyo, mabaki ya Wayahudi waaminifu walioko Babiloni watatolewa haraka haraka katika hali ya kuomboleza waingie katika hali ya furaha na uradhi ufikapo wakati wao wa kukombolewa na kurudishwa. Watakuwa na shangwe. Yerusalemu litapewa utukufu tena, huku likijengwa upya na kukaliwa upya. Na utukufu wa jiji hilo utaenea uangaze juu ya wakaaji wake wote waaminifu. Kwa mara nyingine, watalishwa kiroho kupitia ukuhani wenye utendaji wa bidii.—Ezekieli 44:15, 23.

¹⁹ Israeli wa kiroho pia alibarikiwa kwa lishe tele baada ya kurudishwa mwaka wa 1919. Tangu wakati huo, chakula cha kiroho kinachotolewa kupitia “mtumwa mwaminifu na mwenye busara” kimekuwa kikitiririka kwa ukawaida. (Mathayo 24:45-47) Kweli huu umekuwa wakati wa faraja na shangwe kwa mabaki watiwa-mafuta. Lakini kumekuwako na baraka nyingine nyingi.

20. Yerusalemu limebarikiwaje kwa “kijito kifurikacho,” nyakati za kale na za kisasa pia?

²⁰ Unabii unaendelea kusema hivi: “BWANA asema hivi, Tazama, nitamwelekezea amani kama mto, na utukufu wa mataifa kama kijito kifurikacho, nanyi mtapata kunyonya; mtabebwa [“ubavuni,” “NW”]; na juu ya magoti mtabembelezwa.” (Isaya 66:12) Hapa mfano wa kunyonyesha umeunganishwa na wazo la mtiririko wa baraka nyingi, yaani “mto” na “kijito kifurikacho.” Licha ya kubarikiwa kwa amani tele kutoka kwa Yehova, Yerusalemu litabarikiwa pia kwa “utukufu wa mataifa,” unaowatiririkia watu wa Mungu na kuwabariki. Hii inamaanisha kwamba watu wa mataifa watafurika kuwaendea watu wa Yehova. (Hagai 2:7) Katika utimizo wa kale, ni kweli kwamba watu kadhaa wa mataifa mbalimbali walijiunga na Israeli wakawa waongofu Wayahudi. Hata hivyo, utimizo mkubwa zaidi umetukia wakati wetu wenyewe ambapo “umati mkubwa . . . kutoka katika mataifa yote na makabila na vikundi vya watu na lugha”—ambao kwa kweli ni miminiko kubwa sana la wanadamu—wamejiunga na mabaki ya Wayahudi wa kiroho.—Ufunuo 7:9; Zekaria 8:23.

21. Ni faraja ya aina gani inayotabiriwa kwa maneno ya ufananisho yenye kuvutia?

²¹ Andiko la Isaya 66:12 pia linataja semi zitumiwazo na mama-mzazi kuonyesha upendo. Semi hizo zinahusu kubembeleza mtoto kwa kumpakata magotini na kumbeba kwa kumweka ubavuni. Katika mstari unaofuata, wazo la namna hiyo linaelezwa kwa maoni tofauti yanayostahili kufikiriwa. “Mfano wa mtu ambaye mama yake amfariji, ndivyo nitakavyowafariji ninyi; nanyi mtafarijiwa katika Yerusalemu.” (Isaya 66:13) Sasa mtoto huyo ni “mtu,” mtu mzima. Lakini mama yake hajaacha kutamani kumfariji wakati wa msononeko.

22. Yehova anaonyeshaje wororo na uthabiti wa upendo wake?

²² Kwa njia hiyo ya kuvutia, Yehova anaonyesha jinsi anavyowapenda watu wake kwa uthabiti na wororo mwingi. Hata upendo imara kabisa wa mama-mzazi unakuwa kitu kidogo sana unapolinganishwa na upendo wa kina kirefu ambao Yehova huwaonyesha watu wake waaminifu. (Isaya 49:15) Ni muhimu kama nini Wakristo wote waonyeshe sifa hiyo ya Baba yao wa kimbingu! Mtume Paulo aliionyesha, na hivyo akawaachia wazee wa kutaniko la Kikristo mfano mzuri. (1 Wathesalonike 2:7) Yesu alisema kwamba upendo wa kidugu ndio ungekuwa alama kuu ya kutambulisha wafuasi wake.—Yohana 13:34, 35.

23. Simulia hali yenye furaha ya watu wa Yehova waliorudishwa.

²³ Yehova huonyesha upendo wake kwa matendo. Hivyo, yeye anaendelea kusema hivi: “Nanyi mtaona, na mioyo yenu itafurahi, na mifupa yenu itasitawi kama majani mabichi; na mkono wa BWANA utajulikana, uwaelekeao watumishi wake, naye atawaonea adui zake ghadhabu.” (Isaya 66:14) Mtaalamu fulani wa sarufi ya Kiebrania anadokeza kwamba usemi “nanyi mtaona” una wazo la kwamba popote pale ambapo wahamishwa wanaorudi wanatazama katika nchi yao iliyorudishwa, “sasa macho yao yanaona shangwe tupu.” Watashangilia vilivyo, wasisimuke hata midomo ibaki wazi kwa kuona kwamba wamerudishwa kwenye nchi yao kipenzi. Watahisi kurudishiwa nguvu za ujana, kana kwamba mifupa yao imeanza kuimarika tena, wapate nguvu mpya kama nyasi wakati wa masika. Watu wote watajua kwamba hali hii yenye baraka haikutokea kwa jitihada ya mwanadamu yeyote, bali kwamba imesababishwa na ‘mkono wa Yehova.’

24. (a) Wewe unakata kauli gani unapoyafikiria matukio yanayowahusu watu wa Yehova leo? (b) Tunapaswa kufanya azimio gani?

²⁴ Je, wewe unatambua wakati mkono wa Yehova unapofanya kazi miongoni mwa watu wake leo? Hakuna mwanadamu yeyote yule ambaye angaliweza kuirudisha ibada safi. Hakuna mwanadamu angaliweza hata kidogo kusababisha mamilioni ya watu wa thamani kubwa wamiminike kutoka katika mataifa yote kujiunga na mabaki waaminifu katika nchi yao ya kiroho. Ni Yehova Mungu peke yake awezaye kufanya hayo. Maonyesho hayo ya upendo wa Yehova yanatupa sisi sababu ya kuwa na shangwe nyingi sana. Tusithubutu kamwe kuuchezea-chezea upendo wa Yehova. Na tuendelee ‘kutetemeka tusikiapo neno lake.’ Na tuazimie kuishi kwa kufuata kanuni za Biblia na kufurahia kumtumikia Yehova.

[Maelezo ya Chini]

[Picha katika ukurasa wa 395]

“Mkono wangu ndio uliofanya hivi vyote”

[Picha katika ukurasa wa 402]

Yehova ataelekezea Sayuni “utukufu wa mataifa”