Sura ya 3

“Na Tunyoshe Mambo”

Isaya 1:10-31

1, 2. Yehova awalinganisha na nani watawala na watu wa Yerusalemu na Yuda, na kwa nini ulinganisho huo wastahili?

HUENDA wakazi wa Yerusalemu wakataka kujitetea baada ya kusikia shutumu la hadharani kama ilivyorekodiwa katika Isaya 1:1-9. Yamkini wangetaka kutaja kwa majivuno zile dhabihu zote wanazomtolea Yehova. Hata hivyo, mstari wa 10 hadi wa 15 hutoa jibu la Yehova linalolaumu vikali mitazamo hiyo. Laanza hivi: “Lisikieni neno la BWANA, enyi waamuzi wa Sodoma; tegeni masikio msikie sheria ya Mungu wetu, enyi watu wa Gomora.”—Isaya 1:10.

² Sodoma na Gomora yaliharibiwa, si kwa sababu ya mazoea yao mapotovu ya kingono tu, bali pia kwa sababu ya mitazamo yao ya ugumu wa moyo na yenye kiburi. (Mwanzo 18:20, 21; 19:4, 5, 23-25; Ezekieli 16:49, 50) Watu wanaomsikiliza Isaya lazima wanashtuka kusikia wakilinganishwa na watu wa majiji hayo yaliyolaaniwa.a Lakini Yehova awaona watu wake jinsi walivyo, naye Isaya hapunguzi uzito wa ujumbe wa Mungu ili ‘kutekenya masikio yao.’—2 Timotheo 4:3.

 3. Yehova anamaanisha nini asemapo kwamba ‘amejaa’ dhabihu za watu hao, na kwa nini hali iko hivyo?

³ Ona maoni ya Yehova juu ya ibada ya kidesturi ya watu wake. “Huu wingi wa sadaka zenu mnazonitolea una faida gani? asema BWANA. Nimejaa mafuta ya kafara za kondoo waume, na mafuta ya wanyama walionona; nami siifurahii damu ya ng’ombe wala ya wana-kondoo wala ya mbuzi waume.” (Isaya 1:11) Watu hao wamesahau kuwa Yehova hategemei dhabihu zao. (Zaburi 50:8-13) Hahitaji chochote ambacho wanadamu waweza kumtolea. Hivyo, iwapo wanafikiri kuwa wanamfanyia Yehova hisani kwa kumtolea matoleo yao ya shingo upande, basi wamekosea. Yehova atumia usemi wenye nguvu. Usemi “nimejaa” waweza pia kutafsiriwa “nimekinai” au “nimeshiba kupindukia.” Je, umewahi kushiba kwelikweli hivi kwamba ukiona chakula kingine unakichukia? Yehova alihisi vivyo hivyo juu ya matoleo hayo—aliyachukia kabisa!

 4. Isaya 1:12 hufunuaje ubatili wa watu kuhudhuria hekaluni jijini Yerusalemu?

⁴ Yehova aendelea: “Mjapo ili kuonekana mbele zangu, ni nani aliyetaka neno hili mikononi mwenu, kuzikanyaga nyua zangu?” (Isaya 1:12) Je, sheria ya Yehova siyo inayowataka watu ‘wahudhurie mbele zake,’ yaani, wahudhurie kwenye hekalu lake jijini Yerusalemu? (Kutoka 34:23, 24) Ndiyo, lakini wao huja hapo kidesturi tu, wakitimiza tu taratibu za ibada safi, bila nia nzuri. Kwa maoni ya Yehova, ziara zao nyingi za kwenda nyuani mwake ni kama ‘kukanyaga’ tu, hazitimizi lolote ila kumomonyoa sakafu.

 5. Ni yapi baadhi ya matendo ya ibada wanayoyatenda Wayahudi, na kwa nini hayo ‘yamemlemea’ Yehova?

⁵ Si ajabu kwamba sasa Yehova atumia maneno makali! “Msilete tena matoleo ya ubatili; uvumba ni chukizo kwangu; mwezi mpya na sabato, kuita makutano; siyawezi maovu hayo na makutano ya ibada. Sikukuu zenu za mwezi mpya na karamu zenu zilizoamriwa, nafsi yangu yazichukia; mambo hayo yanilemea; nimechoka kuyachukua.” (Isaya 1:13, 14) Matoleo ya nafaka, uvumba, Sabato, na makutano ya ibada yote hayo ni sehemu ya Sheria ya Mungu kwa Israeli. Kuhusu “mwezi mpya,” Sheria huagiza tu kwamba sikukuu hizo ziadhimishwe, ingawa mapokeo yafaayo yameanzishwa kuhusiana nazo. (Hesabu 10:10; 28:11) Mwezi mchanga huonwa kuwa sabato ya kila mwezi, wakati ambapo watu wangeacha kufanya kazi na hata kukusanyika ili kufundishwa na manabii na makuhani. (2 Wafalme 4:23; Ezekieli 46:3; Amosi 8:5) Hayo si mazoea mabaya. Kasoro ni kwamba yanafanywa ili kujionyesha tu. Isitoshe, Wayahudi wanatenda “maovu,” na kuwasiliana na roho, wakati uleule wakiendelea kushika rasmi Sheria ya Mungu.b Kwa hiyo, ibada yao ‘yamlemea’ Yehova.

 6. Yehova ‘amechoka’ katika maana gani?

⁶ Ingawa hivyo, Yehova angehisije ‘kuchoka’? Kwani yeye anao “ukuu wa uweza . . . Hazimii, wala hachoki.” (Isaya 40:26, 28) Yehova atumia usemi dhahiri ili kutuwezesha kuelewa hisia zake. Je, umewahi kubeba mzigo mzito kwa muda mrefu hivi kwamba ukachoka kabisa nawe ukatamani kuutupilia mbali? Hivyo ndivyo ahisivyo Yehova juu ya ibada ya unafiki ya watu wake.

 7. Kwa nini Yehova ameacha kusikiliza sala za watu wake?

⁷ Yehova sasa akazia fikira jambo la ndani na la kibinafsi zaidi katika ibada. “Mkunjuapo mikono yenu, nitaficha macho yangu nisiwaone; naam, mwombapo maombi mengi, sitasikia; mikono yenu imejaa damu.” (Isaya 1:15) Kukunjua mikono, kunyosha mikono huku viganja vikielekea juu, ni ishara ya kuomba dua. Kwa Yehova, wonyesho huu umekuwa bure tu, kwa sababu mikono ya watu hawa imejaa damu. Jeuri imejaa nchini. Walio dhaifu wanaonewa kila mahali. Yachukiza kwa watu hao wenye dharau na ubinafsi kusali kwa Yehova na kuomba baraka zake. Haishangazi kwamba Yehova asema, “sitasikia”!

 8. Jumuiya ya Wakristo hufanya kosa gani leo, na Wakristo fulani huingiaje katika mtego kama huo?

⁸ Vivyo hivyo katika siku yetu, Jumuiya ya Wakristo imeshindwa kupata upendeleo wa Mungu kwa sala zake za daima za ubatili zinazorudiwa-rudiwa na “kazi” zake nyingine za kidini. (Mathayo 7:21-23) Ni muhimu kwetu kutoingia katika mtego huohuo. Pindi kwa pindi, Mkristo aweza kutenda dhambi nzito, kisha akasababu kuwa akificha yale afanyayo na kuongeza utendaji wake katika kutaniko la Kikristo, labda utendaji wake utafidia dhambi yake. Kazi za kidesturi kama hizo hazimpendezi Yehova. Kuna ponya moja tu ya ugonjwa wa kiroho, kama mistari ifuatayo ya Isaya inavyoonyesha.

Ponya ya Ugonjwa wa Kiroho

9, 10. Usafi ni muhimu kadiri gani katika ibada yetu kwa Yehova?

⁹ Yehova, Mungu mwenye huruma, sasa atumia sauti changamfu, yenye kuvutia zaidi. “Jiosheni, jitakaseni; ondoeni uovu wa matendo yenu usiwe mbele za macho yangu; acheni kutenda mabaya; jifunzeni kutenda mema; takeni [“tafuteni,” “NW”] hukumu na haki; wasaidieni walioonewa; mpatieni yatima haki yake; mteteeni mjane.” (Isaya 1:16, 17) Hapa twapata mfululizo wa amri tisa. Za kwanza nne zataja kuondolewa kwa dhambi; na za mwisho tano zahusu matendo yanayofaa yaongozayo kwenye kupokea baraka ya Yehova.

¹⁰ Sikuzote kuoga na usafi vimekuwa sehemu muhimu ya ibada safi. (Kutoka 19:10, 11; 30:20; 2 Wakorintho 7:1) Lakini Yehova ataka usafi upenye ndani zaidi, ufikie moyo hasa wa waabudu wake. Usafi muhimu zaidi ni ule wa adili na wa kiroho, nao ndio anaourejezea Yehova. Amri mbili za kwanza katika mstari wa 16 si za kurudiwa-rudiwa tu. Mwanasarufi wa Kiebrania adokeza kuwa amri ya kwanza, “jiosheni,” yarejezea hatua ya kwanza ya kujisafisha, ilhali ya pili, “jitakaseni,” yarejezea jitihada yenye kuendelea ya kudumisha usafi huo.

11. Ili kupambana na dhambi, ni lazima tufanye nini, nasi hatupaswi kamwe kufanya nini?

¹¹ Hatuwezi kumficha Yehova lolote. (Ayubu 34:22; Mithali 15:3; Waebrania 4:13) Basi amri yake inayosema, “Ondoeni uovu wa matendo yenu usiwe mbele za macho yangu” ina maana moja tu—kuacha kutenda maovu. Bila shaka, hiyo yamaanisha kuepuka kujaribu kuficha dhambi nzito, kwa sababu kuficha dhambi ni dhambi. Mithali 28:13 yaonya hivi: “Afichaye dhambi zake hatafanikiwa; bali yeye aziungamaye na kuziacha atapata rehema.”

12. (a) Kwa nini ni muhimu ‘kujifunza kutenda mema’? (b) Wazee hasa wanaweza kutumiaje mielekezo inayohusu ‘kutafuta haki’ na ‘kumnyosha anayeonea’?

¹² Kuna mengi ya kujifunza kutokana na matendo mema anayoamuru Yehova hapa katika mstari wa 17 wa Isaya sura ya 1. Ona kwamba hasemi tu “tendeni mema” bali “jifunzeni kutenda mema.” (Italiki ni zetu.) Yahitaji mtu ajifunze Neno la Mungu kibinafsi ili aelewe lililo jema machoni pa Mungu naye atake kulifanya. Na zaidi, Yehova hasemi tu ‘tendeni hukumu na haki’ bali ‘tafuteni hukumu na haki.’ Hata wazee wenye uzoefu wahitaji kutafuta kikamili katika Neno la Mungu ili wapate mwongozo ufaao kwa habari zinazotatanisha. Wao pia wana daraka la ‘kuwasaidia walioonewa [“kuwanyosha wanaoonea,” NW],’ kama Yehova anavyofuatisha kuamuru. Mielekezo hii ni muhimu kwa wachungaji Wakristo leo, kwa kuwa wanataka kulilinda kundi dhidi ya “mbwa-mwitu wenye kuonea.”—Matendo 20:28-30.

13. Sisi leo twaweza kutimizaje amri zinazohusu yatima na mjane?

¹³ Amri mbili za mwisho zahusu baadhi ya watu wa Mungu wasio na ulinzi—mayatima na wajane. Mara nyingi ulimwengu huwadanganya watu kama hao; haipaswi kuwa hivyo miongoni mwa watu wa Mungu. Wazee wenye upendo ‘huwapatia haki’ wavulana na wasichana kutanikoni wasio na baba, wakiwasaidia kupata haki na ulinzi katika ulimwengu unaotaka kuwadanganya na kuwafisidi. Wazee ‘hutetea’ mjane au, kama neno la Kiebrania liwezavyo kumaanisha, “hujitahidi” kwa niaba yake. Kwa kweli, Wakristo wote wahitaji kuandaa ulinzi, faraja, na haki kwa maskini walio miongoni mwetu kwa sababu ni wenye thamani kwa Yehova.—Mika 6:8; Yakobo 1:27.

14. Isaya 1:16, 17 hutoa ujumbe gani unaofaa?

¹⁴ Yehova atoa ujumbe ulio thabiti na wenye kufaa kama nini kupitia amri hizo tisa! Nyakati nyingine wale wanaotenda dhambi hujiridhisha kwa kufikiri kwamba hawana uwezo wa kufanya mambo mema. Dhana hizo huvunja moyo. Isitoshe, zina makosa. Yehova ajua—naye hutaka tujue—kwamba kwa msaada Wake, mtenda-dhambi yeyote yule aweza kuacha mwendo wake wa dhambi, ageuke kabisa, na badala yake afanye mema.

Ombi Lenye Huruma na la Haki

15. Mara nyingine usemi “na tunyoshe mambo” huelewekaje vibaya, nao humaanisha nini hasa?

¹⁵ Sasa sauti ya Yehova yawa yenye uchangamfu na huruma nyingi zaidi. “Haya, njoni, tusemezane [“na tunyoshe mambo,” “NW”], asema BWANA. Dhambi zenu zijapokuwa nyekundu sana, zitakuwa nyeupe kama theluji; zijapokuwa nyekundu kama bendera, zitakuwa kama sufu.” (Isaya 1:18) Mara nyingi mwaliko unaofungua mstari huu mzuri sana hueleweka vibaya. Kwa kielelezo, Biblia Habari Njema yasema, “Basi, tuhojiane”—kana kwamba ni lazima pande zote mbili ziridhiane ili kufikia mapatano. Sivyo hata kidogo! Yehova hana kosa lolote, hasa katika kushughulika kwake na watu hawa waasi na wanafiki. (Kumbukumbu la Torati 32:4, 5) Hasha, mstari huo hausemi juu ya mazungumzo ya kuridhiana baina ya watu wa rika moja, bali juu ya baraza la kuleta amani. Ni kana kwamba Yehova ataka Israeli ije mahakamani ili kufanya kesi.

16, 17. Twajuaje kwamba Yehova ana nia ya kusamehe hata dhambi nzito?

¹⁶ Hilo laweza kuonekana kuwa jambo la kutisha, lakini Yehova ni Hakimu mwenye rehema na huruma zaidi ya wote. Uwezo wake wa kusamehe hauna kifani. (Zaburi 86:5) Yeye tu ndiye awezaye kuziondoa dhambi za Israeli zilizo “nyekundu sana” na kuzifanya “nyeupe kama theluji.” Hakuna jitihada yoyote ya mwanadamu, kazi zozote, dhabihu, wala sala zozote ziwezazo kuondoa doa la dhambi. Ni msamaha wa Yehova pekee ndio uwezao kuosha dhambi. Mungu hutoa msamaha huo kwa masharti yake, yanayotia ndani toba ya kweli, ya kutoka moyoni.

¹⁷ Kweli hii ni muhimu sana hivi kwamba Yehova airudia kwa namna ya kishairi—dhambi zilizo kama ‘bendera nyekundu’ zitakuwa kama sufu mpya, nyeupe, isiyotiwa rangi. Yehova ataka tujue kuwa yeye kweli ndiye Anayesamehe dhambi, hata zile nzito sana, maadamu atambua kuwa tuna toba ya kweli. Wale wanaoshindwa kuamini ukweli wa jambo hilo katika hali yao watanufaika kwa kufikiria vielelezo kama vile Manase. Alifanya dhambi za kutisha—kwa miaka mingi. Ingawa hivyo, alitubu naye akasamehewa. (2 Mambo ya Nyakati 33:9-16) Yehova hututaka sisi sote, pamoja na wale waliofanya dhambi nzito, tujue kuwa bado kuna wakati wa ‘kunyosha mambo’ naye.

18. Yehova awapa watu wake waasi uchaguzi gani?

¹⁸ Yehova awakumbusha watu wake kuwa wapaswa kufanya uchaguzi fulani. “Kama mkikubali na kutii mtakula mema ya nchi; bali kama mkikataa na kuasi mtaangamizwa kwa upanga; maana kinywa cha BWANA kimenena haya.” (Isaya 1:19, 20) Hapa, Yehova akazia mitazamo, naye atumia usemi mwingine kukazia hoja yake. Yuda yapaswa kufanya uchaguzi huu: Ule au uangamizwe. Iwapo wana mtazamo wenye nia ya kusikiliza na kumtii Yehova, watakula mazao mema ya nchi. Hata hivyo, wakiendelea kushikilia mtazamo wao wa uasi, wataangamizwa—kwa upanga wa adui zao! Yamkini ni jambo lisilowazika kwa watu kuchagua kuangamizwa kwa upanga wa adui zao badala ya kuchagua kupata rehema na ukarimu wa Mungu mwenye kusamehe. Ingawa hivyo, Yerusalemu liko hivyo, kama mistari ifuatayo ya Isaya inavyoonyesha.

Kuombolezea Jiji Lipendwalo

19, 20. (a) Yehova aonyeshaje jinsi anavyohisi juu ya kusalitiwa? (b) Ni katika njia gani ‘uadilifu umekaa ndani ya Yerusalemu’?

¹⁹ Katika Isaya 1:21-23, twaona kadiri kamili ya uovu wa Yerusalemu wakati huu. Isaya sasa aanza shairi lenye kupuliziwa lililo kama maombolezo, au kilio: “Mji huu uliokuwa mwaminifu umekuwaje kahaba! Yeye aliyejaa hukumu ya haki; haki ilikaa ndani yake, bali sasa wauaji!”—Isaya 1:21.

²⁰ Jinsi ambavyo jiji hili, Yerusalemu, limeanguka! Wakati mmoja lilikuwa mke mwaminifu, sasa ni kahaba. Ni jambo gani lingeweza kuonyesha kwa nguvu zaidi hali ya Yehova ya kusalitiwa na kukata tamaa? “Haki [“uadilifu,” NW] ilikaa ndani” ya jiji hili. Lini? Naam, hata kabla ya Israeli kuwapo, katika siku ya Abrahamu, jiji hili liliitwa Salemu. Lilitawaliwa na mtu aliyekuwa mfalme na vilevile kuhani. Jina lake, Melkizedeki, lamaanisha “Mfalme wa Uadilifu,” na yaonekana lilimfaa. (Waebrania 7:2; Mwanzo 14:18-20) Takriban miaka 1,000 baada ya Melkizedeki, Yerusalemu lilifikia upeo, chini ya utawala wa Daudi na Solomoni. ‘Uadilifu ulikaa ndani yake,’ hasa wafalme wake walipowawekea watu kielelezo kwa kutembea katika njia za Yehova. Hata hivyo, kufikia siku ya Isaya, nyakati hizo hazikumbukwi.

21, 22. Ni nini kinachomaanishwa na takataka na divai iliyochanganywa na maji, na kwa nini ufafanuzi huo wafaa viongozi wa Yuda?

²¹ Yaonekana kuwa viongozi miongoni mwa watu wanachangia sana tatizo hilo. Isaya aendelea na kilio chake: “Fedha yako imekuwa takataka, divai yako imechanganywa na maji. Wakuu wako ni waasi, na rafiki za wevi; kila mtu hupenda rushwa, hufuata malipo; hawampatii yatima haki yake, wala maneno ya mjane hayawawasilii.” (Isaya 1:22, 23) Vielezi viwili vinavyofuatana upesi vyawatayarisha wasomaji kwa ajili ya mambo ambayo hayana budi kufuata. Mhunzi kwenye kalibu yake huondoa takataka katika fedha iliyoyeyuka na kuitupa. Wakuu na waamuzi wa Israeli ni kama takataka, wala si fedha. Wanahitaji kutupwa. Hawana faida tena kama vile divai iliyochanganywa na maji na kupoteza ladha yake isivyo na faida. Kinywaji hicho chastahili tu kumwagwa!

²² Mstari wa 23 waonyesha kwa nini ufafanuzi huo wawafaa viongozi hao. Sheria ya Kimusa iliwainua watu wa Mungu, ikiwatenga na mataifa mengine. Kwa kielelezo, ilifanya hivyo kwa kuamuru kulindwa kwa mayatima na wajane. (Kutoka 22:22-24) Lakini katika siku ya Isaya, yatima hana tumaini la kupata hukumu ya haki. Mjane naye hawezi kupata hata mtu wa kusikiliza kesi yake, sembuse mtu wa kujitahidi kwa niaba yake. Hasha, waamuzi na viongozi hawa wanajishughulisha mno na masilahi yao—kutafuta rushwa, kufuata malipo, na kushirikiana na wevi, yamkini kwa kuwalinda wahalifu huku wakiachilia wahasiriwa wateseke. Isitoshe wao ni “waasi,” au wakaidi, katika mwendo wao wa kutenda makosa. Ni hali yenye kuhuzunisha kama nini!

Yehova Atawasafisha Watu Wake

23. Yehova aonyesha hisia gani kwa adui zake?

²³ Yehova hatavumilia milele utumizi huo mbaya wa mamlaka. Isaya aendelea: “Kwa hiyo, asema Bwana, BWANA wa majeshi, Mwenye enzi, wa Israeli, [“Aa!,” “NW”] Nitapata faraja kwa hao wanipingao, nitatwaa kisasi kwa adui zangu.” (Isaya 1:24) Yehova apewa majina matatu ya cheo hapa, yanayokazia haki ya ubwana wake na nguvu zake kubwa mno. Yaelekea tamko “Aa!” lamaanisha kuwa sikitiko la Yehova sasa limechanganyika na azimio la kukitekeleza kisasi chake. Lazima kuna sababu ya kufanya hivyo.

24. Yehova akusudia utaratibu gani wa usafishaji kwa watu wake?

²⁴ Watu wa Yehova wenyewe wamejifanya adui zake. Wanastahili kikamili kisasi cha Mungu. Yehova ‘atapata faraja,’ au kuwatupilia mbali. Je, hilo lamaanisha kuangamizwa kabisa-kabisa, kunakodumu, kwa watu wa jina lake? La, kwa kuwa Yehova aendelea kusema: “Nami nitakuelekezea wewe mkono wangu, na kukutakasa takataka zako kabisa, na kukuondolea bati lako lote.” (Isaya 1:25) Yehova sasa atumia kielezi cha utaratibu wa kusafisha. Mara nyingi msafishaji wa kale aliongeza magadi ili kusaidia kutenganisha takataka na chuma yenye thamani. Vivyo hivyo, Yehova, asiyewaona watu wake kuwa waovu kabisa-kabisa, ‘atawatia adabu kwa kadiri inayofaa.’ Ataondoa “takataka” peke yake kutoka kwao—watu wakaidi, wasiotamanika, wale wanaokataa kujifunza na kutii.c (Yeremia 46:28, NW) Kwa maneno hayo, Isaya ana pendeleo la kuandika historia kabla haijatukia.

25. (a) Yehova aliwasafishaje watu wake mwaka wa 607 K.W.K.? (b) Ni lini Yehova alipowasafisha watu wake wa siku za leo?

²⁵ Kwa kweli Yehova aliwasafisha watu wake, akiondoa takataka ya viongozi wafisadi na waasi wengine. Mwaka wa 607 K.W.K., muda mrefu baada ya wakati wa Isaya, Yerusalemu liliharibiwa na wakazi wake wakapelekwa uhamishoni kwa miaka 70 huko Babiloni. Hili lalingana kwa njia fulani na hatua aliyoichukua Mungu muda mrefu baadaye. Unabii katika Malaki 3:1-5, ulioandikwa muda mrefu baada ya uhamisho wa Kibabiloni, ulionyesha kwamba Mungu angefanya tena kazi ya usafishaji. Ulitaja wakati ambapo Yehova Mungu angekuja kwenye hekalu lake la kiroho akiandamana na ‘mjumbe wake wa agano,’ Yesu Kristo. Yaonekana hilo lilitukia mwishoni mwa Vita ya Ulimwengu ya Kwanza. Yehova aliwakagua wote waliodai kuwa Wakristo, akitenganisha wa kweli na wasio wa kweli. Matokeo yalikuwaje?

26-28. (a) Andiko la Isaya 1:26 lilipata utimizo gani wa mwanzoni? (b) Unabii huu umetimizwaje katika wakati wetu? (c) Unabii huu waweza kuwasaidiaje wazee leo?

²⁶ Yehova ajibu: “Nitarejeza upya waamuzi wako kama walivyokuwa hapo kwanza, na washauri wako kama hapo mwanzo; baada ya hayo utaitwa, Mji wa haki, mji mwaminifu. Sayuni itakombolewa kwa hukumu, na waongofu wake kwa haki.” (Isaya 1:26, 27) Yerusalemu la kale lilipata utimizo wa kwanza wa unabii huu. Baada ya wahamishwa kurudi katika jiji lao walilolipenda mwaka wa 537 K.W.K., mara nyingine kukawa na waamuzi na washauri waaminifu kama wale wa zamani. Manabii Hagai na Zekaria, Yoshua kuhani, Ezra mwandishi, na Zerubabeli liwali wote waliwaongoza na kuwaelekeza mabaki waaminifu waliokuwa wakirudi ili watembee katika njia za Mungu. Hata hivyo utimizo muhimu hata zaidi ulitukia katika karne ya 20.

²⁷ Mwaka wa 1919, watu wa siku ya kisasa wa Yehova waliibuka kutoka katika kipindi cha kutahiniwa. Walikombolewa kutoka kifungo cha kiroho katika Babiloni Mkubwa, milki ya ulimwengu ya dini isiyo ya kweli. Tofauti kati ya mabaki hao watiwa-mafuta waaminifu na makasisi waasi wa Jumuiya ya Wakristo ikawa dhahiri. Mara nyingine tena Mungu akawabariki watu wake, ‘akiwarejezea waamuzi na washauri’—watu waaminifu wanaowashauri watu wa Mungu kulingana na Neno lake wala si kulingana na mapokeo ya watu. Leo kuna maelfu ya watu kama hao miongoni mwa “kundi dogo” linalopungua na “kondoo wengine” ambao ni waandamani wao wanaoongezeka.—Luka 12:32; Yohana 10:16; Isaya 32:1, 2; 60:17; 61:3, 4.

²⁸ Wazee huzingatia kuwa mara kwa mara wao hutumikia kutanikoni wakiwa “waamuzi” ili kulidumisha likiwa safi kiadili na kiroho na kuwarekebisha wakosaji. Wao huhangaikia sana kufanya mambo kwa njia ya Mungu, wakiiga haki yake yenye rehema na usawaziko. Hata hivyo, katika mambo mengi zaidi, wao hutumikia wakiwa “washauri.” Bila shaka, hiyo ni tofauti kabisa na kuwa wakuu au madikteta, nao hujitahidi sana ili wasionekane kamwe kama wenye “kupiga ubwana juu ya wale ambao ni urithi wa Mungu.”—1 Petro 5:3.

29, 30. (a) Yehova atangaza nini kwa wale wanaokataa kunufaika na utaratibu wa usafishaji? (b) Watu ‘waaibishwaje’ na miti na bustani zao?

²⁹ Namna gani “takataka” inayotajwa katika unabii wa Isaya? Ni nini huwapata wale wanaokataa kunufaika na utaratibu wa Mungu wa usafishaji? Isaya aendelea: “Lakini kuharibika kwao wakosao nao wenye dhambi kutatokea wakati mmoja, nao wamwachao BWANA watateketezwa. Kwa maana watatahayarika kwa sababu ya mialoni [“miti mikubwa,” “NW”] mliyoitamani, nanyi mtaaibishwa kwa sababu ya bustani mlizozichagua.” (Isaya 1:28, 29) Wale wanaokosa na kufanya dhambi dhidi ya Yehova, wakiupuuza ujumbe wa kuwaonya wa manabii wake hadi iwe kuchelewa mno, kweli ‘wanaharibika’ nao ‘wanateketezwa.’ Hilo latukia mwaka wa 607 K.W.K. Hata hivyo, miti na bustani inayorejezewa yamaanisha nini?

³⁰ Wayudea wana tatizo lenye kudumu la ibada ya sanamu. Mara nyingi miti, bustani, na vichaka vyaonekana katika mazoea yao machafu. Kwa kielelezo, waabudu wa Baali na Ashtorethi mkewe waamini kwamba miungu hiyo miwili imekufa na kuzikwa wakati wa kiangazi. Ili kuiamsha ipate kujamiiana na kurutubisha nchi, waabudu-sanamu hao wakusanyika ili kutenda matendo mapotovu ya kingono chini ya miti “mitakatifu” katika vichaka au bustani. Mvua na rutuba zijapo nchini, miungu hiyo isiyo ya kweli yasifiwa; nao waabudu-sanamu hao waona kuwa wamethibitisha ushirikina wao. Lakini Yehova awaangamizapo waabudu-sanamu hao waasi, hakuna miungu yoyote ya sanamu inayowalinda. Waasi hao ‘waaibishwa’ kwa sababu ya miti na bustani hizo zisizo na uwezo.

31. Waabudu-sanamu wakabili nini ambacho ni kibaya kuliko aibu?

³¹ Hata hivyo, Wayudea waabudu-sanamu wanakabili jambo baya kuliko aibu. Huku akibadili kielezi hicho, Yehova sasa amfananisha mwabudu-sanamu mwenyewe na mti. “Mtakuwa kama mwaloni [“mti mkubwa,” “NW”] ambao majani yake yakauka, na kama bustani isiyo na maji.” (Isaya 1:30) Kielezi hiki chafaa katika tabia ya nchi yenye joto na kame ya Mashariki ya Kati. Mti wowote wala bustani yoyote haziwezi kudumu muda mrefu bila kupata maji kwa ukawaida. Mimea hiyo, ikiwa imekauka, yaweza kuchomeka vyepesi. Kwa kufaa basi, kielezi katika mstari wa 31 chafuata.

32. (a) “Mtu hodari” anayerejezewa katika mstari wa 31 ni nani? (b) Yeye atakuwaje “makumbi,” ni “cheche” gani itakayomwasha, na matokeo yatakuwa nini?

³² “Mtu hodari atakuwa kama makumbi, na kazi yake kama cheche ya moto; nao watawaka pamoja, wala hapana atakayewazima.” (Isaya 1:31) “Mtu [huyo] hodari” ni nani? Usemi huo wa Kiebrania watoa maana ya nguvu na mali. Yamkini warejezea mfuasi wa miungu isiyo ya kweli, mwenye ufanisi na anayejitumaini. Kama katika siku ya Isaya, leo pia kuna watu wengi wanaomkataa Yehova na ibada yake safi. Yaonekana wengine wanafanikiwa. Ingawa hivyo, Yehova aonya kuwa watu hao watakuwa kama “makumbi,” nyuzi kavu za kitani zilizo dhaifu na kavu hivi kwamba zakatika zikaribiapo kuguswa na moto. (Waamuzi 16:8, 9) Kazi ya utendaji wa mwabudu-sanamu huyo—iwe miungu-sanamu yake, mali zake, au chochote kile aabuducho badala ya Yehova—itakuwa kama “cheche” inayowasha moto. Cheche na makumbi vilevile vitachomeka, viangamizwe, kwa moto ambao hakuna awezaye kuuzima. Hakuna mamlaka yoyote ile katika ulimwengu iwezayo kuzibadili hukumu kamilifu za Yehova.

33. (a) Maonyo ya Mungu kuhusu hukumu zinazokuja huonyeshaje pia rehema yake? (b) Yehova sasa anawapa wanadamu nafasi gani, nayo huathirije kila mmoja wetu?

³³ Je, ujumbe huu wa mwisho wapatana na ule ujumbe wa rehema na msamaha ulio katika mstari wa 18? Naam, wapatana kabisa! Yehova hufanya maonyo kama hayo yaandikwe na kuwasilishwa na watumishi wake kwa sababu yeye ni mwenye rehema. Kwani, yeye “hataki yeyote aangamizwe bali hutaka wote wafikie toba.” (2 Petro 3:9) Ni jukumu la kila Mkristo wa kweli leo kutangazia wanadamu ujumbe wa Mungu wenye kuonya ili wenye toba waweze kunufaika na msamaha wake wa ukarimu nao waishi milele. Ni jambo la fadhili kama nini kwa Yehova kuwapa wanadamu nafasi ya ‘kunyosha mambo’ naye kabla ya kuchelewa mno!

[Maelezo ya Chini]