Kumtambua Mjumbe wa Aina Inayofaa

“Nami ndiye . . . Yule afanyaye neno la mtumishi wake litimie, na Yule ambaye hutekeleza kikamili shauri la wajumbe wake mwenyewe.”—ISAYA 44:25, 26, NW.

1. Yehova hutambuaje wajumbe wa aina inayofaa, naye huwafichuaje wasio wa kweli?

YEHOVA MUNGU ndiye Mtambuaji Mtukufu wa wajumbe wake wa kweli. Huwatambua kwa kufanya ujumbe mbalimbali anaotoa kupitia wao utimie. Yehova pia ndiye Mfichuaji Mkuu wa wajumbe wasio wa kweli. Yeye huwafichuaje? Hubatilisha ishara na matabiri yao. Kwa njia hiyo yeye huonyesha kwamba wao ni watabiri waliojiweka rasmi wenyewe, ambao ujumbe wao mbalimbali kwa kweli hutokana na kufikiri kwao wenyewe kusiko kwa kweli—ndiyo, kufikiri kwao kwa kipumbavu, kwa kimwili!

2. Ni hitilafiano gani kati ya wajumbe lililotukia katika nyakati za Israeli?

² Wote wawili Isaya na Ezekieli walidai kuwa wajumbe wa Yehova Mungu. Je, ndivyo ilivyokuwa? Acheni tuone. Isaya alitabiri katika Yerusalemu tangu 778 K.W.K. hivi hadi wakati fulani baada ya 732 K.W.K. Ezekieli alikuwa mateka katika Babiloni mwaka wa 617 K.W.K. Aliwatabiria ndugu zake Wayahudi huko. Manabii wote wawili walitangaza kwa ujasiri kwamba Yerusalemu lingeharibiwa. Manabii wengine walisema kwamba Mungu hangeruhusu hilo litukie. Ni nani waliothibitika kuwa wajumbe wa aina inayofaa?

Yehova Afichua Manabii Wasio wa Kweli

3, 4. (a) Ni jumbe gani mbili zenye kupingana zilizotolewa kwa Waisraeli katika Babiloni, na Yehova alifichuaje mjumbe asiye wa kweli? (b) Yehova alisema ni nini kingewapata manabii wasio wa kweli?

³ Ezekieli, akiwa Babiloni, alipewa ono la lililokuwa likiendelea katika hekalu la Yerusalemu. Kwenye mwingilio wa lango lalo la mashariki kulikuwa na watu 25. Miongoni mwao kulikuwa na wakuu wawili, Yaazania na Pelatia. Yehova aliwaonaje? Andiko la Ezekieli 11:2, 3 lajibu hivi: “Mwanadamu, hawa ndio watu wale watungao uovu, na kutoa mashauri mabaya ndani ya mji huu; wasemao, Wakati wa kujenga nyumba si karibu [“Je, kuzijenga nyumba si ni karibu sana?” NW].” Wajumbe hawa wa amani wenye kimbelembele walikuwa wakisema, ‘Hakuna hatari itakayopata Yerusalemu. Kwani, karibuni tutajenga nyumba nyingi zaidi ndani yake!’ Kwa hiyo Mungu alimwambia Ezekieli atoe unabii kinyume cha huo dhidi ya wajumbe hawa wenye kusema uwongo. Katika mstari wa 13 wa sura ya 11, Ezekieli atuambia kile kilichompata mmoja wao: “Ikawa, nilipotoa unabii, Pelatia, mwana wa Benaya, akafa.” Huenda hilo lilitokea kwa sababu Pelatia alikuwa mkuu aliyekuwa maarufu na mwenye uvutano zaidi na mwabudu-sanamu mkuu zaidi. Kifo chake cha ghafula kilithibitisha kwamba alikuwa nabii asiye wa kweli!

⁴ Kumfisha Pelatia kwa Yehova hakukuzuia wale manabii wengine wasio wa kweli wasiseme uwongo katika jina la Mungu. Wawongo hao waliendelea katika mwendo wao wa kichaa wa kutabiri mambo dhidi ya mapenzi ya Mungu. Kwa hiyo Yehova Mungu alimwambia Ezekieli hivi: “Ole wao manabii wajinga, wanaoifuata roho yao wenyewe, wala hawakuona neno lo lote!” Sawa na Pelatia, ‘wasingekuwako tena’ kwa sababu ya kuona ono kwa uasi kwa ajili ya Yerusalemu “maono ya amani, . . . wala hapana amani.”—Ezekieli 13:3, 15, 16.

5, 6. Wajapokuwa wajumbe wote wasio wa kweli, Isaya alitetewaje kuwa nabii wa kweli?

⁵ Kwa habari ya Isaya, ujumbe wake wote mbalimbali wa kimungu juu ya Yerusalemu ulitimia. Kwenye kiangazi cha 607 K.W.K., Wababiloni waliharibu hilo jiji, wakarudi Babiloni na baki la Kiyahudi likiwa mateka. (2 Mambo ya Nyakati 36:15-21; Ezekieli 22:28; Danieli 9:2) Je, misiba hiyo iliwazuia manabii wasio wa kweli wasishambulie watu wa Mungu wakiwa na usemi wa ubatili? La, wajumbe hao wenye kusema uwongo waliendelea kufanya hivyo!

⁶ Kana kwamba hilo halikutosha, Waisraeli waliokuwa mateka walipatwa pia na maoni ya watabiri wenye kujivuna, waaguzi, na wanajimu wa Babiloni. Hata hivyo, Yehova aliwathibitisha wajumbe wote hao wasio wa kweli kuwa wapumbavu walioshindwa, wenye kutoa unabii kinyume cha kile ambacho kingetukia. Kwa wakati ufaao yeye alionyesha kwamba Ezekieli alikuwa mjumbe wake wa kweli, kama alivyokuwa Isaya. Yehova alitimiza maneno yote aliyosema kupitia wao, kama tu alivyokuwa ameahidi: “Nazibatilisha ishara za waongeao upuzi, nami ndiye Yule ambaye hufanya waaguzi wenyewe watende kwa kichaa; Yule ageuzaye watu wenye hekima nyuma, na Yule ambaye hugeuza hata ujuzi wao kuwa upumbavu; Yule afanyaye neno la mtumishi wake litimie, na Yule ambaye hutekeleza kikamili shauri la wajumbe wake mwenyewe.”—Isaya 44:25, 26, NW.

Ujumbe Mbalimbali Wenye Kushangaza juu ya Babiloni na Yerusalemu

7, 8. Isaya alikuwa na ujumbe gani wenye kupuliziwa kwa ajili ya Babiloni, na maneno yake yalimaanisha nini?

⁷ Yuda na Yerusalemu zilikuwa ziwe ukiwa kabisa, bila mkazi wa kibinadamu, kwa miaka 70. Hata hivyo, Yehova alijulisha kupitia Isaya na Ezekieli kwamba hilo jiji lingejengwa upya na bara hilo kukaliwa kwa wakati barabara aliokuwa ametabiri Yehova! Huo ulikuwa utabiri wenye kushangaza. Kwa nini? Kwa sababu Babiloni lilikuwa na sifa ya kutoachilia kamwe wafungwa walo. (Isaya 14:4, 15-17) Kwa hiyo ni nani ambaye angeweza kwa kweli kuwaweka huru mateka hawa? Ni nani ambaye angeweza kushinda Babiloni lenye uweza, likiwa na kuta zalo kubwa mno na mto ukiwa mfumo wa ulinzi? Yehova Mweza Yote angeweza! Naye aliyesema angefanya hivyo: “Nami [ndiye] . . . niviambiaye vilindi [yaani, maji ya mto yaliyolinda hilo jiji], Kauka, nami nitaikausha mito yako; nimwambiaye Koreshi [“Sairasi,” NW], Mchungaji wangu, naye atayatenda mapenzi yangu; hata ataunena Yerusalemu, Utajengwa; na hilo hekalu, Msingi wako utawekwa.”—Isaya 44:25, 27, 28, linganisha NW.

⁸ Wazia hilo! Mto Frati, uliokuwa kizuizi kikubwa mno kwa wanadamu, kwa Yehova ulikuwa kama tone la maji juu ya uso wenye moto mwingi sana! Mara moja ungekauka! Babiloni lingeanguka. Ingawa ilikuwa miaka 150 hivi kabla ya kuzaliwa kwa Sairasi Mwajemi, Yehova alimfanya Isaya atabiri kunasa kwa mfalme huyo Babiloni na kuachwa huru kwa Wayahudi walio mateka kwa kutoa kwake amri ya kurudi kwao ili kujenga upya Yerusalemu na hekalu lalo.

9. Yehova alimteua nani kuwa wakili wake ili kuadhibu Babiloni?

⁹ Twapata unabii huo kwenye Isaya 45:1-3: “Haya ndiyo BWANA amwambiayo Koreshi, masihi [“mtiwa-mafuta,” NW] wake, ambaye nimemshika mkono wake wa kuume, ili kutiisha mataifa mbele yake, nami nitalegeza viuno vya wafalme; ili kufungua milango mbele yake, hata malango hayatafungwa. Nitakwenda mbele yako, na kupasawazisha mahali palipoparuza; nitavunja vipande vipande milango ya shaba, na kukata-kata mapingo ya chuma; nami nitakupa hazina za gizani, na mali zilizofichwa za mahali pa siri, upate kujua ya kuwa mimi ni BWANA, nikuitaye kwa jina lako.”

10. Sairasi alikuwa “mtiwa-mafuta” kwa njia gani, na Yehova angeweza kusemaje naye miaka zaidi ya mia moja kabla ya kuzaliwa kwake?

¹⁰ Ona kwamba Yehova anasema na Sairasi kana kwamba tayari yuko hai. Hilo lapatana na taarifa ya Paulo kwamba Yehova “huita mambo yasiyokuwako kama kwamba yamekuwako.” (Waroma 4:17) Pia, Mungu amtambua Sairasi kuwa “mtiwa-mafuta” wake. Kwa nini alifanya hivyo? Kwa vyovyote, kuhani wa Yehova wa cheo cha juu hakutia kamwe mafuta matakatifu kwenye kichwa cha Sairasi. Ni kweli, lakini huku ni kutiwa mafuta kwa kiunabii. Huonyesha kuwekwa rasmi, kuingizwa katika cheo cha pekee. Kwa hiyo Mungu angeweza kusema juu ya tendo lake la kumweka rasmi Sairasi kimbele kuwa kama kutiwa mafuta.—Linganisha 1 Wafalme 19:15-17; 2 Wafalme 8:13.

Mungu Atimiza Maneno ya Wajumbe Wake

11. Kwa nini wakazi wa Babiloni walihisi usalama?

¹¹ Kufikia wakati ambapo Sairasi alipiga hatua dhidi ya Babiloni, wakazi walo walihisi kwamba walikuwa salama salimini. Jiji lao lilizingirwa na handaki la maji lenye kina kirefu na lililo pana, ambalo lilifanyizwa na Mto Frati. Mahali ambapo mto ulipita jijini, kulikuwa na gati lenye kuendelea kandokando ya ukingo wa mashariki wa huo mto. Ili kulitenganisha na jiji, Nebukadreza alijenga kile alichokiita “ukuta mkubwa, ambao kama mlima, hauwezi kusogezwa . . . Kilele chao [alikiinua] juu kama mlima.”a Ukuta huu ulikuwa na malango yenye milango mikubwa mno ya shaba. Ili mtu aingie, ilimbidi akwee mteremko huo kutoka ukingo wa mto. Si ajabu wafungwa wa Babiloni walikata tamaa ya kupata kuwekwa huru!

12, 13. Maneno ya Yehova kupitia mjumbe wake Isaya yalitimiaje wakati Babiloni lilipoanguka mikononi mwa Sairasi?

¹² Walakini Wayahudi walio mateka waliokuwa na imani katika Yehova hawakukata tamaa! Walikuwa na tumaini jangavu. Kupitia manabii wake, Mungu alikuwa ameahidi kuwaweka huru. Mungu alitimizaje ahadi yake? Sairasi aliamuru majeshi yake yageuzie mbali mkondo wa Mto Frati mahali fulani, kilometa nyingi kaskazini ya Babiloni. Hivyo, ulinzi mkuu wa hilo jiji ukawa sakafu ya mto iliyokauka kwa kadiri fulani. Usiku huo wa maana, walevi waliokuwa wakinywa humo Babiloni waliacha bila kujali ile milango yenye sehemu mbili kandokando ya sehemu ya jiji iliyokuwa ikikabili Frati. Yehova hakuivunja ile milango ya shaba vipande vipande kihalisi; wala hakuyakata-kata mapingo ya chuma yenye kuifunga, lakini mbinu yake ya kuiacha ikiwa wazi bila kuzuiwa ilikuwa na matokeo hayohayo. Kuta za Babiloni zilikuwa bure. Vikosi vya Sairasi havikuhitaji kuzipanda kuta hizo ili kuingia ndani. Yehova alikwenda mbele ya Sairasi, akipasawazisha “mahali palipoparuza,” ndiyo, vizuizi vyote. Isaya alithibitishwa kuwa mjumbe wa kweli wa Mungu.

¹³ Sairasi alipokuwa na udhibiti kamili wa hilo jiji, hazina zote zikawa mikononi mwake, hata zile zilizofichwa katika vyumba vyenye giza, vya siri. Kwa nini Yehova Mungu alimfanyia Sairasi hayo? Ili apate kujua kwamba Yehova, ‘amwitaye kwa jina lake,’ ndiye Mungu wa unabii wa kweli na Bwana Mwenye Enzi Kuu wa ulimwengu wote mzima. Angejua kwamba Mungu alikuwa amempangia apate mamlaka ili aweke huru watu Wake, Israeli.

14, 15. Twajuaje kwamba ushindi wa Sairasi dhidi ya Babiloni ulitokana na Yehova?

¹⁴ Sikiliza maneno ya Yehova kwa Sairasi: “Kwa ajili ya Yakobo, mtumishi wangu, na Israeli, mteule wangu, nimekuita kwa jina lako; nimekupa jina la sifa; ijapokuwa hukunijua. Mimi ni BWANA, wala hapana mwingine; zaidi yangu mimi hapana Mungu, nitakufunga mshipi ijapokuwa hukunijua; ili wapate kujua toka maawio ya jua, na toka magharibi, ya kuwa hapana mwingine zaidi ya mimi; Mimi ni BWANA, wala hapana mwingine. Mimi naiumba nuru, na kulihuluku giza; mimi nafanya suluhu, na kuhuluku ubaya; Mimi ni BWANA, niyatendaye hayo yote.”—Isaya 45:4-7.

¹⁵ Ushindi wa Sairasi dhidi ya Babiloni ulitokana na Yehova, kwa kuwa Yeye ndiye aliyemwimarisha atekeleze alilotaka Yeye dhidi ya jiji hilo ovu na aweke huru watu Wake walio mateka. Kwa kufanya hivyo, Mungu aliitia mbingu zake zinyeshe uvutano au kani zenye uadilifu. Aliitia dunia yake ifunguke na kutokeza matukio yenye uadilifu na wokovu kwa ajili ya watu wake waliohamishwa. Nazo mbingu na dunia zake za ufananisho ziliitikia amri hiyo. (Isaya 45:8) Miaka zaidi ya mia moja baada ya kifo chake, Isaya alionyeshwa kuwa mjumbe wa kweli wa Yehova!

Habari Njema ya Mjumbe kwa Ajili ya Sayuni!

16. Ni habari gani njema ingeweza kupigwa mbiu katika jiji lililofanywa ukiwa la Yerusalemu wakati Babiloni liliposhindwa?

¹⁶ Lakini kuna mengi zaidi. Isaya 52:7 hutuambia juu ya habari njema kwa ajili ya Yerusalemu: “Jinsi ilivyo mizuri juu ya milima miguu yake aletaye habari njema, yeye aitangazaye amani, aletaye habari njema ya mambo mema, yeye autangazaye wokovu, auambiaye Sayuni, Mungu wako anamiliki!” Wazia jinsi ilivyofurahisha kumwona mjumbe akikaribia Yerusalemu kutoka milimani! Lazima awe ana habari! Habari gani? Ni habari yenye kusisimua kwa ajili ya Sayuni. Habari ya amani, ndiyo, habari ya nia njema ya Mungu. Yerusalemu na hekalu lalo litajengwa upya! Na huyo mjumbe apiga mbiu akiwa na idili ya ushindi: “Mungu wako anamiliki!”

17, 18. Ushindi wa Sairasi dhidi ya Babiloni uliathirije jina la Yehova mwenyewe?

¹⁷ Yehova aliporuhusu Wababiloni kukipindua kiti chake cha ufalme cha kimfano, ambapo wafalme wa ukoo wa Daudi walikaa, huenda ikawa ilionekana kwamba Yeye hakuwa Mfalme tena. Marduki, mungu mkuu wa Babiloni, ndiye aliyeonekana kuwa mfalme badala yake. Lakini, Mungu wa Sayuni alipopindua Babiloni, alionyesha kuwa mwenye enzi kuu ya ulimwengu wote mzima—kwamba alikuwa Mfalme mkuu kupita wote. Na kukazia jambo hili la hakika, Yerusalemu, “mji wa Mfalme mkuu,” lilipasa kusimamishwa tena, pamoja na hekalu lalo. (Mathayo 5:35) Kwa habari ya mjumbe aliyeleta habari hizo njema, ingawa miguu yake ilikuwa na vumbi sana, ilikuwa michafu, na kuchubuka, machoni pa wapenda-Sayuni na Mungu wake, ilionekana, loo, mizuri saana!

¹⁸ Katika maana ya kiunabii, kuanguka kwa Babiloni kulimaanisha kwamba ufalme wa Mungu ulisimamishwa naye mchukuaji wa habari njema alikuwa mpiga-mbiu wa jambo hilo la hakika. Na zaidi, mpeleka-habari huyu wa kale, aliyetabiriwa kupitia Isaya, alifananisha mjumbe wa habari njema tukufu zaidi—tukufu zaidi kwa sababu ya yaliyomo yaliyo bora na kichwa chayo cha Ufalme, kukimaanisha mambo mazuri ajabu kwa ajili ya watu wote wa imani.

19. Yehova alitoa ujumbe gani kupitia Ezekieli juu ya bara la Israeli?

¹⁹ Ezekieli pia alipewa unabii mbalimbali wenye kutokeza wa urudisho. Alitabiri hivi: “Bwana MUNGU asema hivi . . . nitaifanya miji ikaliwe na watu, na palipobomolewa pajengwe tena. Nao watasema, Nchi hii, iliyokuwa ukiwa, imekuwa kama bustani ya Adeni [“Edeni,” NW].”—Ezekieli 36:33, 35.

20. Isaya alitolea kiunabii Yerusalemu himizo gani lenye furaha?

²⁰ Katika utekwa wa Babiloni, watu wa Mungu walikuwa wakiombolezea Sayuni. (Zaburi 137:1) Sasa wangeweza kushangilia. Isaya alihimiza hivi: “Pigeni kelele za furaha, imbeni pamoja, enyi mahali pa Yerusalemu palipokuwa ukiwa; kwa kuwa BWANA amewafariji watu wake, ameukomboa Yerusalemu. BWANA ameweka wazi mkono wake mtakatifu machoni pa mataifa yote; na ncha zote za dunia zitauona wokovu wa Mungu wetu.”—Isaya 52:9, 10.

21. Maneno ya Isaya 52:9, 10 yalitimizwaje kufuatia ushinde wa Babiloni?

²¹ Ndiyo, watu wa Yehova waliochaguliwa walikuwa na sababu kubwa ya kushangilia. Sasa walikuwa wakae tena katika sehemu zile zilizokuwa ukiwa wakati mmoja, wakizifanya ziwe kama bustani ya Edeni. Yehova alikuwa “ameweka wazi mkono wake,” kwa ajili yao. Alikunja mkono wa shati lake, kwa kusema kitamathali, ili aweze kufanya kazi ya kurudisha watu wake kwenye bara-pendwa la kwao. Hilo halikuwa tukio dogo, la kisiri katika historia. La, watu wote waliokuwa wakiishi wakati huo waliona ‘mkono wazi’ wa Mungu ukikakamua nguvu katika mambo ya kibinadamu ili kuleta wokovu wa pekee kwa taifa. Walipewa ithibati isiyotilika shaka kwamba Isaya na Ezekieli walikuwa wajumbe wa kweli wa Yehova. Hakuna yeyote angeweza kushuku kwamba Mungu wa Sayuni alikuwa Mungu pekee anayeishi na wa kweli katika dunia yote. Kwenye Isaya 35:2, twasoma juu ya urudisho huo: “Watauona utukufu wa BWANA, ukuu wa Mungu wetu.” Wale waliokubali ithibati hii ya Uungu wa Yehova na walianza kumwabudu.

22. (a) Leo twaweza kuwa wenye shukrani kwa sababu ya nini? (b) Kwa nini tuwe wenye shukrani hasa kwamba Yehova hufichua wajumbe wasio wa kweli?

²² Twapaswa kuwa wenye shukrani kama nini kwamba Yehova hutambua wajumbe wake wa kweli! Kwa kweli yeye ndiye “Yule afanyaye neno la mtumishi wake litimie, na Yule ambaye hutekeleza kikamili shauri la wajumbe wake mwenyewe.” (Isaya 44:26, NW) Unabii mbalimbali wa urudisho aliowapa Isaya na Ezekieli hutukuza upendo wake mkubwa, fadhili yake isiyostahiliwa, na rehema yake kuelekea watumishi wake. Kwa hakika, Yehova astahili sifa zetu zote kwa jambo hilo! Nasi leo twapaswa kuwa wenye shukrani hasa kwamba yeye huwafichua wajumbe wasio wa kweli. Hiyo ni kwa sababu kuna wengi wao sasa kwenye mandhari ya ulimwengu. Ujumbe wao wa kujivunia hupuuza makusudi yaliyotangazwa ya Yehova. Makala ifuatayo itatusaidia kutambua wajumbe hao wasio wa kweli.

[Maelezo ya Chini]

Je, Waweza Kufafanua?

◻ Yehova huwatambuaje wajumbe wake wa kweli?

◻ Kupitia Isaya, Yehova alimteua nani kuwa wakili wake ili kushinda Babiloni?

◻ Unabii mbalimbali wa Isaya uliofafanua ushinde wa Babiloni ulitimizwaje?

◻ Ushinde wa Babiloni ulikuwa na matokeo gani mazuri juu ya jina la Yehova?

[Picha katika ukurasa wa 9]

Mataifa ya siku za Ezekieli yaliliona Babiloni kuwa lisiloweza kushindwa