Kuishi kwa Imani Katika Ahadi za Mungu

“Mimi ni Mungu, wala hapana mwingine; mimi ni Mungu, wala hapana aliye kama mimi; nitangazaye mwisho tangu mwanzo, na tangu zamani za kale mambo yasiyotendeka bado.”—ISAYA 46:9, 10.

1, 2. Ni yapi baadhi ya maoni mbalimbali juu ya kuhusika kwa Mungu katika mambo ya dunia?

JE, Mungu hujihusisha katika mambo ya dunia kwa kadiri gani? Kuna maoni mbalimbali. Wengine huonelea kwamba hahusiki hata kidogo. Wao husema kwamba baada ya Mungu kuumba wanadamu, yeye hataki kutenda au hawezi kutenda kwa niaba yetu. Kwa mujibu wa maoni hayo, Mungu ni kama baba anayempandisha mwanawe juu ya baiskeli mpya, aisimamisha wima, kisha aisukuma ili mwanawe aanze mwendo barabarani. Baada ya hapo, baba aenda zake. Sasa mwana huyo anajitegemea; huenda aanguke au asianguke. Kwa vyovyote vile, baba hashughuliki na jambo hilo.

² Wengine nao huonelea kwamba Mungu anaelekeza kila jambo maishani mwetu kwa njia tendaji, na kwamba yeye huhusika moja kwa moja na kila jambo linalotendeka katika uumbaji wake wote. Hata hivyo, ikiwa hayo ni kweli, huenda wengine wakaamua kwamba Mungu husababisha mambo mema yanayotukia na pia uhalifu na misiba inayowakumba wanadamu. Kujua kweli juu ya matendo ya Mungu kutatusaidia kufahamu tunayoweza kutarajia kutoka kwake. Kufanya hivyo pia kutaimarisha imani yetu katika uhakika wa kutimizwa kwa ahadi zake.—Waebrania 11:1.

3. (a) Twajuaje kwamba Yehova ni Mungu wa kusudi? (b) Kwa nini inasemwa kumhusu Yehova kwamba ‘analifanya,’ au kulifinyanga, kusudi lake?

³ Jambo kuu kuhusu suala la kujihusisha kwa Mungu katika mambo ya binadamu ni uhakika wa kwamba Yehova ni Mungu wa kusudi. Hilo ni dhahiri katika jina lake hasa. “Yehova” humaanisha “Yeye Husababisha Iwe.” Kwa utendaji wa hatua kwa hatua, Yehova hujisababisha kuwa Mtimizaji wa ahadi zake zote. Basi, inasemwa kumhusu Yehova kwamba ‘analifanya,’ au analifinyanga kusudi lake kuhusu matukio au matendo ya wakati ujao. (2 Wafalme 19:25; Isaya 46:11) Maneno hayo yatokana na neno la Kiebrania ya·tsarʹ, linalohusiana na neno limaanishalo “mfinyanzi.” (Yeremia 18:4) Kama vile mfinyanzi stadi awezavyo kufinyanga bonge la udongo wa mfinyanzi liwe chombo maridadi, vivyo hivyo, Yehova aweza kufinyanga au kuelekeza mambo ili kutimiza mapenzi yake.—Waefeso 1:11.

4. Mungu aliitayarishaje dunia ili ikaliwe na wanadamu?

⁴ Kwa kielelezo, Mungu alikusudia dunia iwe pahali pazuri sana penye kukaliwa na wanadamu wakamilifu na watiifu. (Isaya 45:18) Mapema kabla ya kuumba mwanamume na mwanamke wa kwanza, Yehova aliwafanyia matayarisho mazuri. Sura za kwanza za kitabu cha Mwanzo hufafanua jinsi Yehova alivyoanzisha mchana na usiku, nchi kavu na bahari. Kisha akaumba mimea na wanyama. Utayarishaji huu wa dunia ili ikaliwe na wanadamu ulihusisha maelfu mengi ya miaka. Mradi huo ulimalizika kwa mafanikio. Mwanamume na mwanamke wa kwanza walianza maisha yao katika Edeni, paradiso nzuri iliyojaa maandalizi ili waweze kufurahia maisha. (Mwanzo 1:31) Kwa hiyo Yehova alihusika moja kwa moja na mambo ya dunia, akizifinyanga kazi zake hatua kwa hatua ili zipatane na kusudi lake kuu. Je, kuongezeka kwa familia ya binadamu kulibadili kuhusika kwake?

Yehova Aweka Mipaka kwa Shughuli Zake na Wanadamu

5, 6. Kwa nini Mungu huwekea mipaka shughuli zake na wanadamu?

⁵ Ingawa Yehova ana uwezo wa kufanya hivyo, yeye haelekezi na kudhibiti kila analotenda mwanadamu. Zipo sababu za kusema hivyo. Sababu moja ni kwamba wanadamu waliumbwa kwa mfano wa Mungu, wakiwa na hiari, wakiwa viumbe hai walio huru kuchagua. Yehova hatulazimishi kufanya mapenzi yake; wala sisi sio mashine. (Kumbukumbu la Torati 30:19, 20; Yoshua 24:15) Ingawa Mungu hutuwajibisha kwa matendo yetu, kwa upendo yeye ameturuhusu tuwe na uhuru wa kadiri wa kuamua jinsi ya kuyatumia maisha yetu.—Waroma 14:12; Waebrania 4:13.

⁶ Sababu nyingine inayofanya Mungu asielekeze kila jambo linalofanyika yahusu suala ambalo Shetani alizusha katika Edeni. Shetani alipinga enzi kuu ya Mungu. Alimwahidi Hawa kile kilichoonekana kuwa fursa ya kujitegemea—ahadi ambayo yeye na baadaye Adamu mumewe, waliikubali. (Mwanzo 3:1-6) Kufuatia hilo, Mungu amewaruhusu wanadamu wajitawale kwa kipindi fulani cha wakati ili kuthibitisha ikiwa upinzani wa Shetani ulikuwa halali au la. Kwa sababu hiyo, Mungu hawezi kulaumiwa kwa makosa ambayo watu hufanya leo. Musa aliandika hivi kuhusu watu waasi: “Wametenda mambo ya uharibifu, hawawi watoto [wa Mungu], hii ndiyo ila yao.”—Kumbukumbu la Torati 32:5.

7. Kusudi la Yehova kwa dunia na kwa wanadamu ni nini?

⁷ Hata hivyo, ingawa Yehova amewaruhusu wanadamu wajichagulie kwa hiari na kufanya majaribio ya utawala wa kujitegemea, yeye hafuati sera ya kutoingilia mambo ya dunia, ambayo ingetuacha bila matumaini kwamba angetimiza ahadi zake. Ingawa Adamu na Hawa waliasi enzi kuu ya Mungu, Yehova hakubadili kusudi lake lenye upendo kwa dunia na kwa wanadamu. Yeye bila shaka ataigeuza dunia iwe paradiso yenye kukaliwa na watu wakamilifu, watiifu, na wenye furaha. (Luka 23:42, 43) Rekodi ya Biblia kuanzia Mwanzo hadi Ufunuo hufafanua jinsi ambavyo Yehova amekuwa akifanya kazi hatua kwa hatua ili kutimiza lengo hilo.

Mungu Atenda ili Kutimiza Mapenzi Yake

8. Ni nini lililohusika katika kuwaleta Waisraeli kwenye Bara Lililoahidiwa?

⁸ Kupitia kushughulika kwake na taifa la Israeli, Mungu alionyesha kuwa atatimiza kusudi. Kwa kielelezo, Yehova alimhakikishia Musa kwamba Angewakomboa Waisraeli kutoka Misri na kuwaleta katika Bara Lililoahidiwa, nchi yenye kujaa maziwa na asali. (Kutoka 3:8) Hilo lilikuwa tangazo la maana sana na lenye kutia moyo. Lingehusisha kufunguliwa kwa Waisraeli hao—ambao idadi yao na waandamani wao ilikuwa karibu milioni tatu—watoke katika taifa lenye nguvu lililopinga kwa dhati kuondoka kwao. (Kutoka 3:19) Nchi ambako wangepelekwa ilikaliwa na mataifa yenye nguvu ambayo yangepinga kwa dhati kuwasili kwao. (Kumbukumbu la Torati 7:1) Katikati palikuwa na nyika ambapo Waisraeli wangehitaji chakula na maji. Hali hiyo ilimwandalia Yehova fursa ya kuonyesha nguvu zake kuu na Uungu wake.—Mambo ya Walawi 25:38.

9, 10. (a) Kwa nini Yoshua angeweza kushuhudia kwamba ahadi za Mungu zategemeka? (b) Kuwa na imani katika uwezo wa Mungu wa kuwathawabisha waaminifu wake ni muhimu kadiri gani?

⁹ Mungu aliwaongoza Waisraeli kutoka Misri kwa mfululizo wa matendo yenye nguvu. Kwanza, alililetea taifa la Misri mapigo kumi yenye kuangamiza. Kisha, akagawanya Bahari Nyekundu, akiwawezesha Waisraeli kuponyoka ilhali jeshi la Misri lenye kuwaandama likaangamia. (Zaburi 78:12, 13, 43-51) Baada ya hapo, aliwatunza Waisraeli kwa muda wa miaka 40 walipokuwa nyikani, akiwalisha mana, akiwapa maji, na hata kuhakikisha kwamba mavazi yao hayakuchakaa na miguu yao haikuvimba. (Kumbukumbu la Torati 8:3, 4) Baada ya Waisraeli kuingia katika Bara Lililoahidiwa, Yehova aliwaongoza kupata ushindi juu ya adui zao. Yoshua, aliyedhihirisha imani yenye nguvu katika ahadi za Yehova, alijionea mambo hayo yote. Kwa hiyo, angeweza kwa uhakika kuwaambia wanaume wazee wa siku yake hivi: “Nyote mnajua mioyoni mwenu, na rohoni mwenu, ya kuwa halikuwapungukia ninyi hata neno moja katika mambo hayo mema yote aliyoyanena BWANA, Mungu wenu, katika habari zenu; yote yametimia kwenu.”—Yoshua 23:14.

¹⁰ Sawa na Yoshua wa kale, Wakristo leo wana uhakika kamili kwamba Mungu ana nia na pia uwezo wa kutenda kwa niaba ya wale wanaomtumikia. Usadikisho huu ni sehemu muhimu ya imani yetu. Mtume Paulo aliandika hivi: “Bila imani haiwezekani kumpendeza vema, kwa maana amkaribiaye Mungu lazima aamini kwamba yeye . . . huwa mthawabishaji wa wale wanaomtafuta kwa bidii.”—Waebrania 11:6.

Mungu Huona Kimbele Wakati Ujao

11. Ni mambo gani humwezesha Mungu kutimiza ahadi zake?

¹¹ Kufikia hapa, tumeona kwamba ingawa Mungu huruhusu kuwepo kwa hiari na utawala wa binadamu wenye kujitegemea, yeye ana nguvu na pia nia ya kutenda ili kutimiza kusudi lake. Ingawa hivyo, lipo jambo jingine linalochangia uhakika wa kutimizwa kwa ahadi za Mungu. Yehova aweza kuona kimbele wakati ujao. (Isaya 42:9) Mungu alisema hivi kupitia nabii wake: “Kumbukeni mambo ya zamani za kale; maana mimi ni Mungu, wala hapana mwingine; mimi ni Mungu, wala hapana aliye kama mimi; nitangazaye mwisho tangu mwanzo, na tangu zamani za kale mambo yasiyotendeka bado; nikisema, Shauri langu litasimama, nami nitatenda mapenzi yangu yote.” (Isaya 46:9, 10) Mkulima mwenye ujuzi hujua wakati na mahali pa kupanda mbegu, lakini huenda bado kukawa na ukosefu fulani wa uhakika juu ya jinsi mambo yatakavyokuwa. Hata hivyo, “Mfalme wa umilele” ana ujuzi sahihi wa kuona kimbele kwa usahihi wakati na mahali apaswapo kutenda ili kutimiza kusudi lake.—1 Timotheo 1:17.

12. Yehova alitumiaje ujuzi wa kimbele katika siku za Noa?

¹² Fikiria jinsi Mungu alivyotumia ujuzi wa kimbele katika siku za Noa. Kwa sababu ya ubaya uliokuwa umeenea duniani pote, Mungu aliazimia kuwaangamiza wanadamu wasiotii. Alitenga wakati wa kufanya hivyo, miaka 120 baadaye. (Mwanzo 6:3) Kwa kutenga kipindi hicho maalumu, Yehova alifikiria mengi kuliko tu kuangamizwa kwa waovu, jambo ambalo angeweza kufanya wakati wowote. Ratiba ya Yehova ilitia ndani pia kuhifadhiwa kwa waadilifu. (Linganisha Mwanzo 5:29.) Kwa hekima yake, Mungu alijua kimbele wakati wa kutoa mgawo wa kazi ambayo ingeongoza kwenye mwisho huo. Alimpasha Noa habari za kutosha. Noa alipaswa kujenga safina “kwa ajili ya kuokoa watu wa nyumbani mwake,” waovu nao wangeharibiwa kwa gharika ya duniani pote.—Waebrania 11:7; Mwanzo 6:13, 14, 18, 19.

Mradi Mkubwa Mno wa Ujenzi

13, 14. Kwa nini ujenzi wa safina ulikuwa mgawo mgumu?

¹³ Fikiria mgawo huo kwa maoni ya Noa. Kwa kuwa Noa alikuwa mtu wa Mungu, alijua kwamba Yehova angeweza kuwaharibu wasiomwogopa Mungu. Hata hivyo, kabla hilo halijatukia, kulikuwa na kazi ya kufanywa—kazi iliyohitaji imani. Ujenzi wa safina ungekuwa mradi mkubwa mno. Mungu alikuwa amebainisha vipimo vyake. Safina ingekuwa ndefu kuliko viwanja fulani vya michezo leo, nayo ingekuwa na kimo sawa na cha jengo la orofa tano. (Mwanzo 6:15) Wajenzi wangekuwa wachache na wasio na uzoefu. Hawangekuwa na vyombo na vifaa vya kisasa vinavyopatikana leo. Isitoshe, kwa kuwa Noa hakuwa na uwezo wa Yehova wa kujua kimbele wakati ujao, hakuwa na njia yoyote ya kujua ni hali zipi zingetokea miaka ilipoendelea kupita, ambazo labda zingesaidia au kuzuia mradi huo wa ujenzi. Yamkini Noa alitafakari maswali mengi. Vifaa vya ujenzi vingekusanywaje? Angewakusanyaje wanyama? Ni chakula gani kingehitajika, na kiasi gani? Gharika iliyotabiriwa ingeanza lini hasa?

¹⁴ Zilikuwepo pia hali za kijamii. Uovu ulikuwa mwingi. Wanefili wenye nguvu—machotara waliokuwa uzao wa malaika waovu na wanawake—waliijaza dunia jeuri. (Mwanzo 6:1-4, 13) Zaidi ya hayo, ujenzi wa safina haungekuwa mradi wa kutimizwa kwa siri. Watu wangeuliza juu ya kile alichokuwa akifanya, naye Noa angewaeleza. (2 Petro 2:5) Je, wangetarajiwa kuunga mkono? Hasha! Miaka kadhaa mapema, Enoki mwaminifu alitangaza kuharibiwa kwa waovu. Ujumbe wake ulichukiwa sana hivi kwamba Mungu “alimtwaa,” au aliufupisha uhai wake, yamkini kuzuia asiuawe kikatili na adui Zake. (Mwanzo 5:24; Waebrania 11:5; Yuda 14, 15) Noa alipaswa kutangaza ujumbe wenye kuchukiwa kama huo na vilevile kujenga safina. Safina ilipokuwa ikijengwa, ingetumika kama kikumbusha kikubwa mno cha uaminifu wa Noa miongoni mwa watu waovu wa wakati wake!

15. Kwa nini Noa alikuwa na uhakika kwamba angeweza kutimiza mgawo wake?

¹⁵ Noa alijua kuwa mradi huo ulitegemezwa na kubarikiwa na Mungu Mweza Yote. Je, Yehova siye aliyetoa mgawo wa kazi hiyo? Yehova alikuwa amemhakikishia Noa kwamba yeye na familia yake wangeingia katika safina iliyomalizika na kunusurika Furiko la duniani pote. Mungu hata alikazia uhakika wa jambo hilo kwa makubaliano rasmi. (Mwanzo 6:18, 19) Yaonekana Noa alitambua kwamba Yehova alitazamia na kukadiria yote yaliyohusika kabla ya kutoa mgawo huo. Zaidi ya hayo, Noa alijua kwamba Yehova ana uwezo wa kuingilia kati ili kumsaidia panapohitajika. Kwa hiyo, imani ya Noa ilimchochea kutenda. Kama Abrahamu mzao wake, Noa “a[l]isadikishwa kikamili kwamba [Mungu] alilokuwa ameahidi alikuwa na uwezo pia wa kufanya.”—Waroma 4:21.

16. Ujenzi wa safina ulipokuwa ukiendelea, imani ya Noa ilitiwaje nguvu?

¹⁶ Miaka ilipopita na safina kupata umbo, imani ya Noa ilitiwa nguvu. Matatizo ya kiujenzi na kiufundi yalitatuliwa. Majaribu yakashindwa. Hakuna upinzani ambao ungeweza kuisimamisha kazi hiyo. Familia ya Noa iliona utegemezo na ulinzi wa Yehova. Noa alipozidi kujikakamua, ‘ubora uliojaribiwa wa imani yake ulitokeza uvumilivu.’ (Yakobo 1:2-4) Hatimaye, safina ikamalizika, Furiko likaja, naye Noa na familia yake wakaokoka. Noa aliona utimizo wa ahadi za Mungu, kama Yoshua alivyoona baadaye. Imani ya Noa ilithawabishwa.

Yehova Aitegemeza Kazi

17. Wakati wetu unafananaje na siku za Noa?

¹⁷ Yesu alitabiri kwamba siku yetu ingefanana na siku za Noa. Mungu ameazimia tena kuwaharibu waovu naye ametenga wakati jambo hilo litakapotukia. (Mathayo 24:36-39) Yeye pia amefanya matayarisho ya kuhifadhiwa kwa watu waadilifu. Ingawa Noa alipaswa kujenga safina, watumishi wa Mungu leo wana wajibu wa kutangaza makusudi ya Yehova, kufundisha Neno lake, na kufanya wanafunzi.—Mathayo 28:19.

18, 19. Twajuaje kwamba kuhubiriwa kwa habari njema kunategemezwa na Yehova?

¹⁸ Ikiwa Yehova hangekuwa na Noa ili kumtegemeza na kumtunza, safina haingejengwa. (Linganisha Zaburi 127:1.) Vivyo hivyo, pasipo utegemezo wa Yehova, yaelekea Ukristo wa kweli haungeokoka wala kusitawi. Katika karne ya kwanza, Gamalieli, Farisayo na mwalimu wa Sheria aliyeheshimiwa, alitambua jambo hilo. Sanhedrini ya Kiyahudi ilipotaka kuwaua mitume, aliionya mahakama hiyo: “Msijiingize katika mambo ya watu hawa, bali waacheni; (kwa sababu, ikiwa mpango huu au kazi hii ni kutoka kwa wanadamu, itapinduliwa; lakini ikiwa ni kutoka kwa Mungu, hamtaweza kuwapindua.)”—Matendo 5:38, 39.

¹⁹ Mafanikio ya kazi ya kuhubiri, katika karne ya kwanza na leo pia, yamethibitisha kwamba hii si kazi ya wanadamu, bali ni ya Mungu. Makala ifuatayo itazungumzia hali na matukio kadhaa yenye kusisimua ambayo yamesaidia kuifanikisha sana kazi hii kwa kiwango kikubwa hivyo.

Usife Moyo Kamwe!

20. Ni nani wanaotutegemeza tuhubiripo habari njema?

²⁰ Ingawa twaishi katika “nyakati za hatari zilizo ngumu kushughulika nazo,” twaweza kuwa na hakika kwamba Yehova anasimamia mambo kikamili. Yeye anawategemeza na kuwatunza watu wake wafanyapo kazi ili kukamilisha kuhubiriwa kwa habari njema kabla ya wakati wa Mungu uliowekwa wa kuukomesha huu mfumo mwovu wa mambo kufika. (2 Timotheo 3:1; Mathayo 24:14) Yehova hutualika tuwe ‘wafanyakazi wenzake.’ (1 Wakorintho 3:9) Pia, twahakikishiwa kwamba Kristo Yesu yupo nasi katika kazi hii na kwamba twaweza kuutumaini utegemezo na mwelekezo wa kimalaika.—Mathayo 28:20; Ufunuo 14:6.

21. Hatupaswi kamwe kufa moyo katika usadikisho upi?

²¹ Kwa sababu Noa na familia yake walidhihirisha imani katika ahadi za Yehova, waliokolewa wasife kwa maji ya furiko. Wale wanaodhihirisha imani kama hiyo leo wataokolewa katika “dhiki kubwa” inayokuja. (Ufunuo 7:14) Twaishi nyakati zenye kusisimua kwelikweli. Matukio muhimu yako mbele! Hivi karibuni, Mungu atatenda ili kuleta mbingu mpya na dunia mpya zenye utukufu, ambapo kutakuwa na uadilifu. (2 Petro 3:13) Usife moyo kamwe katika usadikisho wako kwamba lolote asemalo Mungu, aweza pia kulifanya.—Waroma 4:21.

Mambo ya Kukumbuka

◻ Kwa nini Yehova hadhibiti kila analotenda mwanadamu?

◻ Uwezo wa Yehova wa kutimiza kusudi lake ulidhihirishwaje na jinsi alivyoshughulika na Israeli?

◻ Uwezo wa Yehova wa kuona wakati ujao ulidhihirishwaje katika siku ya Noa?

◻ Twaweza kuwa na hakika gani katika ahadi za Mungu?