“Je, Hiyo Haikuwa Hivyo kwa Sababu ya Kunijua Mimi?”

1, 2. Kwa nini Yehoyakimu hakutenda kwa hekima kwa kuanzisha mradi wa ujenzi?

MFALME YEHOYAKIMU alikuwa akijenga nyumba, nyumba kubwa sana. Alitaka kuwa na vyumba vikubwa-vikubwa katika jengo ambalo lingekuwa na angalau ghorofa mbili. Madirisha makubwa yangeingiza mwangaza na hewa ya kutosha ili mfalme na familia yake wastarehe. Kuta zingefunikwa kwa mierezi yenye harufu ya kupendeza kutoka Lebanoni. Rangi nyekundu iliyoagizwa kutoka ng’ambo ingezifanya kuta za ndani ziwe na rangi yenye kupendeza ambayo watu wenye vyeo na mali hutamani.—Yer. 22:13, 14.

² Ujenzi huo ungegharimu pesa nyingi. Wakati huohuo, hakukuwa na chochote kwenye hazina kwa sababu ya gharama za kijeshi na ushuru uliokuwa ukitozwa na Misri. (2 Fal. 23:33-35) Hata hivyo, Yehoyakimu aliendelea kujenga makao yake ya kifalme. Yehoyakimu hakuwalipa wajenzi! Walifanya kazi kama watumwa, eti jasho lao na nguvu zikiwa mchango wao kwa ajili ya ufalme.

 3. Kulikuwa na tofauti gani kati ya Yehoyakimu na baba yake, na kwa nini?

³ Kupitia Yeremia, Mungu alimshutumu Yehoyakimu kwa sababu ya ubinafsi wake.a Alimkumbusha mfalme huyo kwamba baba yake, Mfalme Yosia, aliwaonyesha fadhili na ukarimu mkubwa wafanyakazi na maskini. Yosia hata aliwatetea mahakamani. Akimkumbusha Yehoyakimu ufikirio wa Yosia kuelekea watu wa hali ya chini, Yehova alimuuliza: “Je, hiyo haikuwa hivyo kwa sababu ya kunijua mimi?”—Soma Yeremia 22:15, 16.

 4. Kwa nini kumjua Yehova kunapaswa kuwa jambo muhimu kwako?

⁴ Kadiri hali zinavyozidi kuzorota katika ulimwengu wa Shetani, tunahitaji msaada na ulinzi ambao Yehova anawapa wale wanaomjua vizuri. Kwa hiyo, tunapaswa kumkaribia Mungu zaidi. Pia, ili tupate mafanikio tunapohubiri habari njema tunapaswa kuiga sifa zake nzuri. Hata hivyo, huenda ukajiuliza, ‘Mkristo anawezaje kumjua Yehova kama vile Mfalme Yosia alivyomjua?’

5, 6. (a) Baba mzuri anaweza kuwa na uvutano gani kwa watoto wake? (b) Tofauti na Yehoyakimu, kujua njia za Yehova kunapaswa kutuchochea kufanya nini?

⁵ Fikiria jinsi baba mzuri huwa na uvutano maishani mwa watoto wake. Kwa mfano, wanapomwona akiwaonyesha ukarimu watu wa hali ya chini, huenda wao pia wakachochewa kuwa wakarimu. Wanapomwona jinsi anavyomtendea mama yao kwa upendo na heshima, huenda wao pia wakawa na maoni yanayofaa kuelekea watu wa jinsia tofauti. Wanaposikia kwamba baba yao ni mnyoofu na mwenye haki kuhusu pesa, wao pia watachochewa kuwa wanyoofu na wenye haki. Ndiyo, watoto hao wanapoendelea kukua, watazidi kuiga tabia na sifa za baba yao.

⁶ Vivyo hivyo, Mkristo ambaye anamjua Yehova kama vile Yosia alivyomjua, hamwoni tu kama Mwenye Enzi Kuu ya Ulimwengu Wote. Anaposoma Biblia, Mkristo huyo anapata kujua jinsi Mungu anavyowatendea wengine, naye anajitahidi kumwiga Baba yake wa mbinguni. Siku baada ya siku upendo wake kwa Yehova unaongezeka kadiri anavyojitahidi kupendezwa na mambo yanayompendeza Mungu, na kuchukia mambo yanayomchukiza Mungu. Kwa upande mwingine, mtu anayepuuza sheria na vikumbusho vya Mungu, hukataa kuongozwa na Mungu, naye hamjui Mungu wa kweli. Mtu huyo ni kama Yehoyakimu, ambaye alilivurumisha neno la Yehova kupitia Yeremia motoni.—Soma Yeremia 36:21-24.

 7. Kwa nini uwe na hamu ya kumjua Yehova kama Mfalme Yosia alivyomjua?

⁷ Mafanikio yetu katika utumishi wetu kwa Mungu na matarajio yetu ya uhai katika mfumo mpya yanategemea kumjua kwetu Yehova kikweli. (Yer. 9:24) Acheni tuchunguze sifa kadhaa za Mungu zinazojitokeza wazi katika maandishi ya Yeremia. Tunapochunguza sifa hizo za Mungu, fikiria jinsi wewe binafsi unavyoweza kumjua na kumwiga kama Mfalme Yosia alivyofanya.

 8. Fadhili zenye upendo ni nini?

⁸ Katika lugha nyingi si rahisi kupata neno linaloweza kufafanua sifa ya Mungu ya fadhili zenye upendo, au upendo mshikamanifu. Kulingana na kamusi moja ya Biblia, neno la Kiebrania linalotumika linatia ndani wazo la nguvu, ushikamanifu, na upendo. Kamusi hiyo inaongeza: “Neno lolote lisilohusisha mambo hayo matatu halitokezi maana kamili ya sifa hiyo.” Hivyo, mtu anayeonyesha fadhili zenye upendo si mtu mwema tu. Akiwa na hangaikio zito, mtu huyo hujitahidi kadiri awezavyo kuwasaidia wengine watosheleze mahitaji yao, hasa mahitaji yao ya kiroho. Sababu kuu inayomfanya atende kwa njia hiyo isiyo na ubinafsi ni tamaa yake ya kutaka kumpendeza Mungu Mweza-Yote.

 9. Ni nini kinachoonyeshwa na jinsi Yehova alivyoshughulika na Waisraeli?

⁹ Njia bora ya kuelewa sifa ambayo katika Biblia inaitwa “fadhili zenye upendo,” ni kwa kuchunguza jinsi Mungu amekuwa akiwatendea waabudu wake wa kweli tangu zamani. Yehova aliwalinda na kuwalisha Waisraeli walipokuwa nyikani kwa miaka 40. Katika Nchi ya Ahadi, Mungu aliwaweka waamuzi ili kuwakomboa kutoka mikononi mwa maadui na kuwarudisha kwenye ibada safi. Kwa kuwa Yehova alishikamana nao katika nyakati nzuri na za taabu kwa karne hizo zote, angeweza kuliambia hivi taifa hilo: “Nimekupenda wewe kwa upendo mpaka wakati usio na kipimo. Ndiyo sababu nimekuvuta kwa fadhili zenye upendo.”—Yer. 31:3.b

10. Kama kisa cha Wayahudi waliokuwa Babiloni kinavyoonyesha, Yehova anaonyesha jinsi gani fadhili zenye upendo kuhusiana na sala?

¹⁰ Katika nyakati zetu, Mungu anaendelea kuonyesha fadhili zenye upendo katika njia ambazo zinawanufaisha waabudu wake moja kwa moja. Fikiria pendeleo la sala. Ijapokuwa Yehova husikiliza sala zote zinazotolewa kwa unyoofu, yeye husikiliza kwa makini mtumishi wake aliyejiweka wakfu anaposali. Hata ikiwa tumekuwa tukisali kwa miaka mingi kuhusu tatizo lilelile, hachoki kusikiliza sala zetu. Wakati fulani, Yehova alimwagiza Yeremia atume ujumbe kwa kikundi cha Wayahudi ambao walikuwa utekwani Babiloni. Walikuwa umbali wa zaidi ya kilomita 800 kutoka hekaluni, mbali na familia na marafiki waliokuwa Yuda. Hata hivyo, kuwa kwao mbali na hekalu hakukumzuia Yehova asisikilize maombi yao ya kutaka kibali na kumsifu. Ukifikiria sala unazotoa kwa unyoofu, wazia jinsi Wayahudi walivyopata faraja walipolisikia maneno ya Mungu yaliyo katika Yeremia 29:10-12.—Soma.

11, 12. (a) Yehova aliwaahidi nini watu wa Yerusalemu? (b) Mtu ambaye amepokea nidhamu anayohitaji anaweza kupata msaada gani?

¹¹ Jambo lingine linaloonyesha fadhili zenye upendo za Yehova ni mtazamo wake mzuri. Jiji la Yerusalemu lilipokuwa likikaribia kuanguka, na wakaaji wake wakizidi kuasi, uasi ambao kwa kweli ulikuwa ni uasi dhidi ya Mungu, kulikuwa na tumaini gani? Huenda wangekufa kutokana na njaa au upanga wa Wababiloni? Vyovyote vile, hawangeepuka kupelekwa uhamishoni, ambako wangekaa kwa muda mrefu na kufia huko. Hata hivyo, Yehova alikuwa na “neno jema” kwa wale waliotubu na kubadili maisha yao. Aliahidi kwamba ‘atawakazia fikira.’ Angewarejesha “mahali hapa,” yaani, nyumbani kwao, toka mbali sana, Babiloni. (Yer. 27:22) Nao, wangepaza sauti: “Msifuni Yehova wa majeshi, kwa maana Yehova ni mwema; kwa maana fadhili zake zenye upendo ni za mpaka wakati usio na kipimo!”—Yer. 33:10, 11.

¹² Kwa sababu ya fadhili zake zenye upendo, Yehova huwatia moyo wale ambao, kulingana na maoni ya kibinadamu, wako katika hali ngumu. Kuna watu fulani leo ambao wakati mmoja walikuwa sehemu ya kutaniko la Kikristo lakini wakapata nidhamu ya haki, iliyohitajika. Huenda wanajiona kuwa na hatia na wanasita kuanza tena kushirikiana na watu wa Mungu. Labda wanaona kwamba Yehova hawezi kuwasamehe na kuwakubali tena. Mungu Mweza-Yote ana “neno jema” kwa ajili ya watu kama hao. Wanaweza kusaidiwa kwa fadhili wafanye mabadiliko yanayohitajika katika kufikiri na katika matendo yao. Na kama tulivyosoma katika fungu la 11, Yehova anaweza kuwarejesha “mahali hapa,” yaani, kati ya watu wake wenye furaha.—Yer. 31:18-20.

13. Kwa nini unapaswa kutiwa moyo na jinsi Yehova alivyomtegemeza Yeremia?

¹³ Akiwa Mungu wa fadhili zenye upendo, Yehova huwategemeza kwa ushikamanifu watumishi wake waaminifu. Katika hizi siku za mwisho za ulimwengu wa Shetani, tuna kila sababu ya kuamini kwamba Yehova atawategemeza na kuwalinda wale wanaoutafuta Ufalme wake kwanza. Kumbuka kwamba, katika siku za mwisho za Yerusalemu, Yeremia alimtegemea Yehova ili kupata chakula na ulinzi. Mungu hakumwacha nabii huyo kamwe. (Yer. 15:15; soma Maombolezo 3:55-57.) Ukijikuta katika hali ngumu, uwe na hakika kwamba Yehova anakumbuka matendo yako ya uaminifu. Kwa sababu ya fadhili zake zenye upendo, angependa kukutegemeza ili ‘usiishe.’—Omb. 3:22.

14. Ni ukosefu gani wa haki ambao umejionea?

¹⁴ Watu fulani hukaa gerezani kwa miaka mingi kwa sababu ya makosa ambayo hata hawakufanya. Hata kuna visa ambavyo watu fulani wamehukumiwa kifo na baada ya hukumu hiyo kutekelezwa uchunguzi unafunua kwamba hata hawakuwa na hatia. Katika nchi fulani kuna upungufu mkubwa wa chakula hivi kwamba wazazi fulani huwauza watoto wao wakawe watumwa ili familia ipate angalau chakula kidogo. Unahisi namna gani unaposikia kuhusu ukosefu huo wa haki? Unafikiri Yehova anahisi namna gani? Biblia inaonyesha wazi kwamba anataka kuondoa mambo yote yanayosababisha hali hizo. Yeye tu ndiye anayeweza kufanya hivyo. Hivyo, maskini na watu wasio na hatia wanaweza kujipa moyo. Yehova Mungu wa haki, anachukua hatua ili kuwaondolea mahangaiko waliyo nayo leo.—Yer. 23:5, 6.

15, 16. (a) Yeremia alikazia nini kuhusu Yehova? (b) Kwa nini sheria na ahadi za Mungu zinategemeka?

¹⁵ Katika siku za Yeremia, wengine walijua kwamba haki ya Mungu haina kifani. Kwa mfano, nabii Yeremia alitaja kwamba Waisraeli wangeweza kutubu dhambi zao na, ili kuonyesha badiliko lao la moyoni, ni kana kwamba wangekuwa wakisema hivi kupitia matendo yao: “Kama anavyoishi Yehova katika kweli, katika haki na katika uadilifu!” (Yer. 4:1, 2) Hilo ni kweli kwa sababu Yehova hapendi ukosefu wowote wa haki. Hata hivyo, kuna mengine yanayothibitisha kwamba Yehova anapenda haki.

¹⁶ Bila shaka, Mungu hutimiza ahadi zake naye hana unafiki. Ijapokuwa wanadamu wengi huvunja ahadi wanazotoa, Yehova hafanyi hivyo kamwe. Hata sheria za asili, ambazo ameziweka na ambazo zinatunufaisha sana, haziwezi kuvunjwa. (Yer. 31:35, 36) Tunaweza pia kutumaini ahadi zake na maamuzi yake ya hukumu, kwa sababu nyakati zote ni kwa faida yetu.—Soma Maombolezo 3:37, 38.

17. (a) Yehova hufanya nini anapoamua mambo? (b) Kwa nini unaweza kuwaamini wazee wanaposhughulikia tatizo katika kutaniko? (Ona sanduku “Wanahukumu kwa Niaba ya Yehova.”)

¹⁷ Anapohukumu, Yehova haangalii jinsi jambo linavyoonekana kwa nje. Huchunguza ndani zaidi ili kuona mambo yote. Pia huchunguza nia za wale wanaohusika. Leo, madaktari wanaweza kutumia vyombo na mbinu za pekee ili kuuchunguza moyo wa mgonjwa unapopiga, na hivyo kupata habari zaidi kuhusu hali ya moyo. Au wanaweza kuchunguza figo zinapofanya kazi ya kuchuja damu. Yehova anaweza kufanya mengi hata zaidi. Yehova huuchunguza moyo wa mfano na kuona nia ya mtu na pia huchunguza figo za mfano, zinazowakilisha hisia za ndani sana za mtu. Anapofanya hivyo, anaweza kujua kinachomchochea mtu kufanya mambo kwa njia fulani na jinsi mtu huyo anavyohisi kuhusu matendo yake. Mweza-Yote halemewi na habari nyingi zinazotokana na uchunguzi wake. Kuliko hakimu yeyote wa kibinadamu aliye na ujuzi mwingi, Yehova hutumia vizuri habari hizo zote na kwa usawaziko ili kuamua wakati wetu ujao.—Soma Yeremia 12:1a; 20:12.

18, 19. Kujua sifa ya Mungu ya haki kunapaswa kutuchochea kufanya nini?

¹⁸ Hivyo basi, una kila sababu ya kumtegemea Yehova, hata ikiwa nyakati nyingine unahisi kwamba dhamiri inakuchoma sana kwa sababu ya dhambi za wakati uliopita. Usisahau kamwe kwamba Yehova si kama mwendesha-mashtaka anayetafuta kisingizio ili kumwadhibu mtu, badala yake, ni Hakimu mwenye rehema ambaye angependa kusaidia. Ikiwa bado dhamiri yako inakusumbua kwa sababu ya hali au jambo linalohusu mtu mwingine, mwombe Yehova akuondolee “mashindano,” au mahangaiko yako, ili usonge mbele.c Anaweza kukusaidia kuona jinsi anavyothamini jitihada zako za kuendelea kushiriki katika huduma takatifu.—Soma Maombolezo 3:58, 59.

¹⁹ Mungu ambaye hutenda kwa haki sikuzote anatazamia wale wanaotaka kibali chake watende kwa haki. (Yer. 7:5-7; 22:3) Kuhubiri habari njema bila ubaguzi ni njia muhimu ya kuwaonyesha watu haki ya Mungu. Unapochukua kwa uzito kazi ya kufanya ziara za kurudia na kuongoza mafunzo ya Biblia, unawaonyesha watu haki ya Mungu isiyo na kifani. Kufanya hivyo kwa kweli ni kwa faida yao. Jinsi gani? Angependa watu wa aina zote wajifunze kumhusu na kupata wokovu. (Omb. 3:25, 26) Ni pendeleo kubwa kama nini kufanya kazi bega kwa bega pamoja na Mungu, ukiwaonyesha watu haki yake katika kazi hiyo yenye kuokoa uhai!

20. (a) Yeremia alikazia njia gani ya Mungu ya kushughulika na watu? (b) Kuhisi ‘majuto’ kuna uhusiano gani na msamaha wa Yehova? (Ona sanduku “Yehova ‘Anajuta’ Jinsi Gani?”)

²⁰ Wengi huona kitabu cha Yeremia na Maombolezo kuwa vitabu vyenye shutuma tupu. Maoni hayo yanapuuza mwaliko wenye kugusa moyo wa kupata msamaha ambao Yehova aliwatolea watu wake, ulio katika vitabu hivyo. Aliwahimiza Wayahudi: “Geukeni, tafadhali, kila mmoja kutoka katika njia yake mbaya, na mfanye njia zenu na matendo yenu kuwa mema.” Katika pindi nyingine Yeremia aliwahimiza hivi: “Fanyeni njia zenu na matendo yenu yawe mema, na mwitii sauti ya Yehova Mungu wenu, na Yehova ataujuta msiba ambao amesema juu yenu.” (Yer. 18:11; 26:13) Leo, Yehova huwasamehe wote wanaojuta na kuacha matendo yao mabaya kwa moyo mweupe.

21. Anapomsamehe mtu, Yehova huwa na lengo gani?

²¹ Hata hivyo, Yehova hazungumzii msamaha tu. Yeye huchukua hatua. Yehova aliwahimiza hivi watu wake kupitia Yeremia: “Rudi, Ee Israeli mwenye kuasi . . . Sitawatazama ninyi kwa hasira . . . Sitaendelea kufungia kinyongo mpaka wakati usio na kipimo.” (Yer. 3:12) Mungu haendelei kuwakasirikia watu wake ambao amewasamehe. Badala yake, ijapokuwa kosa limefanywa, Yehova hutaka kurudisha uhusiano ulioharibika. Licha ya dhambi ambazo huenda mtu amefanya, ikiwa mkosaji anatubu kikweli na kutafuta msamaha wa Mungu, Yehova ‘atamrudisha,’ yaani, mtu huyo atapata tena kibali na baraka Zake. (Yer. 15:19) Uhakikishio huo unapaswa kumchochea mtu yeyote ambaye sasa amejitenga na Mungu wa kweli, arudi kwake. Je, si kweli kwamba msamaha wa Yehova unatufanya tuvutiwe naye?—Soma Maombolezo 5:21.

22, 23. Unapoiga sifa ya Yehova ya kusamehe, lengo lako linapaswa kuwa nini?

²² Mtu anapokuudhi kwa kusema au kutenda bila kufikiri, je, utamwiga Yehova? Kuhusu Wayahudi wa kale, Mungu alisema kwamba ‘atawatakasa’ wale ambao amewasamehe. (Soma Yeremia 33:8.) Anaweza kuwatakasa, au kuwasafisha katika maana ya kwamba hatakumbuka tena makosa ya watu waliotubu, akimpa mtu nafasi ya kuanza upya katika utumishi Wake. Mtu anapopata msamaha wa Mungu, haimaanishi kwamba ametakaswa na kusafishwa kutokamilika kulikorithiwa na kwamba sasa yeye ni mkamilifu, hana dhambi yoyote. Hata hivyo, bado tunaweza kujifunza jambo fulani kutokana na jinsi Mungu alivyosema kuhusu kuwatakasa wanadamu. Tunaweza kujitahidi kusahau makosa ya mtu mwingine, kana kwamba tunatakasa maoni yetu kuhusu mtu huyo. Jinsi gani?

²³ Tuseme kwamba umepata zawadi ya bakuli lenye thamani au chupa ya maua yenye thamani. Ikichafuka au kupata doa, je, ungeamua kuitupa? Hapana. Huenda utajitahidi kuisafisha kwa uangalifu, ukiondoa uchafu au madoa yoyote. Unataka kufurahia uzuri wake, hasa jinsi inavyometameta inapomulikwa na jua. Ndivyo pia unavyoweza kujitahidi kuondolea mbali hisia zozote za uchungu ambazo huenda bado ukawa nazo kuelekea ndugu au dada ambaye amekuudhi. Jitahidi kusahau maneno au matendo yenye kukuumiza. Kadiri unavyoyasahau, ndivyo unavyozidi kutakasa kumbukumbu na maoni yaliyo moyoni mwako kuhusu mtu ambaye umemsamehe. Baada ya kuondoa mawazo yasiyofaa moyoni mwako kumhusu mtu huyo, unaweza kufurahia tena urafiki wa karibu pamoja naye.

24, 25. Ni faida gani utakayopata ikiwa utamjua Yehova kama vile Mfalme Yosia alivyomjua?

²⁴ Tumechunguza matendo na sifa chache tu za Yehova tunazopata kujifunza kadiri tunavyopata kumjua. Ni wazi kwamba kumjua Yehova vizuri hutuchochea kumwabudu kwa njia inayokubalika. Tukipata kumjua Yehova vizuri kama vile Mfalme Yosia alivyomjua, tutakuwa na shangwe tele maishani. Shangwe pia ni sifa ya Mungu.

²⁵ Kumjua Yehova vizuri zaidi kutaboresha uhusiano wetu na wengine. Tunapojitahidi kuonyesha fadhili zenye upendo, haki, na kuwa wenye kusamehe kama Yehova, tutakuwa na marafiki wengi wazuri zaidi katika kutaniko la Kikristo. Isitoshe, tutapata matokeo mazuri zaidi katika kazi yetu ya kufundisha katika ziara za kurudia na kuongoza mafunzo ya Biblia yenye maendeleo. Watu wanaopendezwa watafurahia ushirika wetu wanapoona jinsi tunavyoishi kulingana na kanuni za Kikristo. Nasi tutakuwa tayari kuwasaidia wamwabudu Yehova katika njia inayokubalika, na hivyo kutembea katika ile “njia nzuri.”—Yer. 6:16.