Sura ya 18

Matetemeko ya Dunia Katika Siku ya Bwana

1, 2. (a) Ikoje kuishi kupitia tetemeko la dunia kali? (b) Yohana anaeleza habari ya nini wakati kifungo cha sita kinapofunguliwa?

JE! WEWE umewahi kuishi kupitia tetemeko la dunia kali? Si ono zuri. Mtetemeko mkubwa huenda ukaanza kwa msukosuko wenye kugonjwesha na kelele yenye mtutumo. Myumboyumbo huenda ukazidi kuwa mbaya vipindi kwa vipindi na huku wewe ukikimbilia usalama—pengine chini ya dawati. Au huenda likaja likiwa mshtuo wa ghafula, wenye kuvunjavunja, ukifuatwa na kuvunjikavunjika kwa vikombe na sahani, samani na hata majengo. Uharibifu huenda ukawa wenye kuleta hasara sana, kukiwa na mishtuo ya baadaye ikileta uharibifu zaidi na kuongezea janga.

² Ukiwa na hayo akilini, fikiria yale ambayo Yohana anaeleza wakati wa kufunguliwa kwa kifungo cha sita: “Na mimi nikaona wakati yeye alipofungua kifungo cha sita, na tetemeko la dunia kubwa likatukia.” (Ufunuo 6:12a, NW) Lazima hili lianguke katika muda wa wakati ule ule wa kufunguliwa kwa vile vifungo vingine. Ni wakati gani hasa katika siku ya Bwana tetemeko la dunia hili linatukia, nalo ni tetemo la namna gani?—Ufunuo 1:10.

3. (a) Ni matukio gani aliyotabiri Yesu katika unabii juu ya ishara ya kuwapo kwake? (b) Matetemeko ya dunia halisi yahusianaje na tetemeko la dunia la ufananisho la Ufunuo 6:12?

³ Matetemeko ya dunia ya kihalisi na ya kitamathali yametajwa katika Biblia mara kadhaa. Katika unabii mkubwa juu ya ishara ya kuwapo kwake katika mamlaka ya Ufalme, Yesu alitabiri “matetemeko ya dunia katika mahali pamoja baada ya pengine.” Hayo yangekuwa sehemu ya “mwanzo wa maumivu makali ya ghafula ya taabu.” Tangu 1914, idadi ya watu wa dunia ikiwa inaongezeka ghafula sana kuwa maelfu ya mamilioni, mitetemo hiyo imechangia kwa kutokeza sana taabu za nyakati zetu. (Mathayo 24:3, 7, 8, NW) Hata hivyo, hata ingawa yanatimiza unabii, matetemeko ya dunia hayo yamekuwa misiba asilia, yenye kuonekana. Hayo ni utangulizi wa lile tetemeko la dunia kubwa la ufananisho la Ufunuo 6:12. Kweli kweli, hili laja likiwa ndiyo tamati yenye kukumba ya mfululizo wa mitetemo yenye kutangulia inayotikisa mpaka misingi yenyewe mfumo wa mambo ya kibinadamu wa kidunia wa Shetani.a

Mitetemo Katika Jamii ya Kibinadamu

4. (a) Ni tangu lini watu wa Yehova walikuwa wamekuwa wakitaraji kwamba matukio yenye kuleta uharibifu yangeanza katika 1914? (b) 1914 ungetia alama ya mwisho wa kipindi gani cha wakati?

⁴ Kuanzia miaka ya katikati ya 1870 watu wa Yehova walikuwa wamekuwa wakitaraji kwamba matukio yenye kuleta uharibifu yangeanza katika 1914 nayo yangeonyesha mwisho wa Majira ya Mataifa. Hiki ndicho kipindi cha “nyakati saba” (miaka 2,520) kikianza na kupinduliwa kwa ufalme wa Kidaudi katika Yerusalemu katika 607 K.W.K. hadi kuketishwa kwa Yesu juu ya kiti cha ufalme katika Yerusalemu la kimbingu katika 1914 W.K.—Danieli 4:24, 25; Luka 21:24.b

5. (a) Ni tangazo gani alilofanya C. T. Russell katika Oktoba 2, 1914? (b) Ni mabadiliko makubwa gani ya kisiasa ambayo yametukia tangu 1914?

⁵ Hivyo, wakati C. T. Russell alipoonekana kwa ajili ya ibada ya asubuhi pamoja na jamaa ya Betheli ya Brooklyn, New York, asubuhi ya Oktoba 2, 1914, yeye alifanya tangazo hili lenye kusisimua: “Majira ya Mataifa yamekwisha; siku ya wafalme wayo imekwisha.” Kweli kweli, lile badiliko kubwa lililoanza katika 1914 lilikuwa na matokeo makubwa sana hivi kwamba falme nyingi zilizokuwa zimesimama kwa muda mrefu zilitoweka. Lile angusho la utawala wa zari katika pinduzi la Bolsheviki la 1917 liliongoza kwenye mkabiliano wa muda mrefu kati ya Umarksizimu na ukapitalisti (ubepari). Mitetemo ya badiliko la kisiasa yaendelea kusumbua jamii ya kibinadamu duniani pote. Leo, serikali nyingi zinashindwa kuendelea kwa muda unaozidi mwaka mmoja au miwili. Ukosefu wa imara katika ulimwengu wa kisiasa unatolewa kielezi na kisa cha Italia, ambayo ilikuwa na serikali mpya 47 katika muda wa miaka 42 tu kufuatia Vita ya Ulimwengu 2. Lakini mitetemo hiyo ni utangulizi tu wa badiliko kubwa la kiserikali lenye kufikia upeo mkuu. Tokeo litakuwa nini? Ufalme wa Mungu utachukua utawala kamili wa dunia.—Isaya 9:6, 7.

6. (a) H. G. Wells alielezaje habari ya muhula mpya wenye maana kubwa? (b) Mwanafalsafa mmoja na waziri wa serikali mmoja waliandika nini juu ya muhula wa tangu 1914?

⁶ Wanahistoria, wanafalsafa, na viongozi wa kisiasa wameelekeza kwenye mwaka 1914 kuwa mwanzo wa muhula mpya na wenye maana kubwa. Miaka 17 ya kuingia katika muhula huo, mwanahistoria H. G. Wells alitoa elezo hili: “Kwa mteremo nabii angetoa unabii wa vitu vizuri. Lakini wajibu wake ni kusimulia anachoona. Yeye anaona ulimwengu ambao ungali unadhibitiwa kiimara na askari-jeshi, wazalendo, wala-riba, na mabarakala wa kifedha; ulimwengu uliojikabidhi kwenye shuku na chuki, ukipoteza kwa haraka sana mauhuru ya faragha yaliyobaki, ukijongeza ki-upofu-upofu kuelekea mapambano makali ya kitabaka, na kutayarisha kwa ajili ya vita vipya.” Katika 1953 mwanafalsafa Bertrand Russell aliandika: “Tangu 1914, kila mtu anayejua maelekeo yaliyo katika ulimwengu amesumbuliwa sana na ule ambao umeonekana kuwa kama mwendo wenye tukio baya na uliokusudiwa kimbele kuelekea msiba unaozidi kuwa mkubwa. . . . Wao wanaona jamii ya kibinadamu, kama shujaa wa hadithi yenye misiba ya Kigiriki, akiendeshwa na miungu wenye kasirani na yeye siye bwana-mkubwa tena wa tukio baya.” Katika 1980 waziri wa serikali Harold Macmillan, akirudisha fikira nyuma kwenye mwanzo wenye amani wa karne ya 20, alisema: “Kila kitu kingezidi kuwa bora na bora. Huu ndio ulimwengu nilimozaliwa mimi. . . . Ghafula, asubuhi moja katika 1914 kitu kizima chote kilikuja kwenye mwisho.”

7-9. (a) Ni mabadiliko makubwa gani ambayo yametikisa jamii ya kibinadamu tangu 1914? (b) Mabadiliko makubwa katika jamii ya kibinadamu wakati wa kuwapo kwa Yesu hatimaye yangetia ndani hali gani miongoni mwa wanadamu?

⁷ Vita ya Ulimwengu 2 ilileta wimbi jingine la mabadiliko makubwa. Na vita vidogo zaidi pamoja na ugaidi wa kimataifa vinaendelea kutikisa dunia. Lile tisho la magaidi au mataifa yanayotumia silaha za maangamizi makubwa linafanya watu wengi wawe na wasiwasi.

⁸ Ingawa hivyo, mambo mengine licha ya vita yametikisa jamii ya kibinadamu mpaka kwenye misingi yayo tangu 1914. Mojapo mabadiliko makubwa ambalo lilikuwa lenye kuumiza zaidi sana lilianzishwa na anguko la soko la rasilimali la U.S. la Oktoba 29, 1929. Hilo lilileta Ule Mshuko Mkubwa wa Thamani ya Pesa, ambao uliathiri nchi zote za ukapitalisti. Mshuko huo ulifikia upeo wa chini zaidi kati ya 1932 na 1934, lakini sisi tungali tunahisi matokeo yao. Tangu 1929 ulimwengu mgonjwa kiuchumi umetiwa-tiwa viraka kwa kutumia mipango-badala. Serikali zinajitia katika madeni ya kifedha. Ile shida kubwa ya mafuta ya 1973 na mshuko-ghafula wa 1987 wa soko la rasilimali viliongezea mitikiso ya milki ya kifedha. Kwa wakati uliopo, mamilioni ya watu hununua vitu kwa mkopo. Idadi zisizohesabika huwa majeruhi ya madanganyo ya kifedha, mipango ya kipiramidi, na hila za michezo ya bahati-nasibu na kamari, mingi yayo ikiwa inadhaminiwa na serikali ambazo zapaswa kuwa zikiwapa himaya watu. Hata waevanjeli wa televisheni wa Jumuiya ya Wakristo hunyoosha mikono yao wapate hisa yao ya mamilioni ya dola!—Linga Yeremia 5:26-31.

⁹ Mapema zaidi, shida za kiuchumi zilikuwa zimefungulia njia Mussolini na Hitla wanyakue mamlaka. Babuloni Mkubwa hakupoteza wakati wowote akitafuta kupendwa nao, na Vatikani iliingia katika mapatano na Italia katika 1929 na Ujeremani katika 1933. (Ufunuo 17:5) Zile siku zenye huzuni zilizofuata hakika zilikuwa sehemu ya utimizo wa unabii wa Yesu kuhusu kuwapo kwake, ambao ungetia ndani “huzuni kuu ya mataifa, yasijue njia ya kutokea . . . huku watu wakizirai kwa woga na taraja la vitu vinavyokuja juu ya dunia inayokaliwa.” (Luka 21:7-9, 25-31, NW)c Ndiyo, yale matetemeko yaliyoanza kutikisa jamii ya kibinadamu katika 1914 yameendelea, kukiwa na mishtuo ya baadaye yenye nguvu.

Yehova Atikisa

10. (a) Ni kwa nini kuna mitetemo mingi sana katika mambo ya kibinadamu? (b) Yehova anafanya nini, kwa kutayarishia nini?

¹⁰ Mitetemo hiyo katika mambo ya kibinadamu ni matokeo ya kutoweza kwa binadamu kuelekeza hatua zake mwenyewe. (Yeremia 10:23) Zaidi ya hilo, Shetani, nyoka wa zamani, “ambaye anaongoza vibaya dunia nzima yote inayokaliwa,” analeta ole katika jaribio lake la mwisho la kukengeua aina ya binadamu kutoka ibada ya Yehova. Tekinolojia ya ki-siku-hizi imeifanya dunia iwe ndogo kama ujirani mmoja tu, ambapo chuki za kitaifa na za kijamii zinatikisa jamii ya kibinadamu mpaka misingi yayo, nao ule unaoitwa eti Umoja wa Mataifa, hauwezi kupata ponyo lenye kuleta matokeo. Kama isivyopata kuwa hapo zamani, mwanadamu anatawala mwanadamu kwa umizo lake. (Ufunuo 12:9, 12; Mhubiri 8:9, NW) Hata hivyo, Yehova Bwana Mwenye Enzi Kuu, Mfanyiza mbingu na dunia, amekuwa akifanya aina yake mwenyewe ya utikisaji kwa karibu miaka 90, katika kujitayarishia kutatua matatizo ya dunia mara moja na kwa wakati wote. Jinsi gani hivyo?

11. (a) Ni mtikiso gani unaoelezwa katika Hagai 2:6, 7? (b) Unabii wa Hagai unatimizwaje?

¹¹ Kwenye Hagai 2:6, 7, NW, tunasoma hivi: “Kwa kuwa hivi ndivyo Yehova wa majeshi amesema, ‘Bado mara moja—ni kitambo kidogo—na mimi ninatikisa mbingu na dunia na bahari na nchi kavu. Na mimi nitatikisa mataifa yote, na vitu vyenye kutamanika vya mataifa yote lazima vije ndani; na mimi nitajaza nyumba hii utukufu,’ Yehova wa majeshi amesema.” Tangu 1919 hasa, Yehova amefanya mashahidi wake wapige mbiu ya hukumu zake miongoni mwa elementi zote za jamii ya kibinadamu duniani. Mfumo wa ulimwengu wa Shetani umetahadharishwa kwa onyo la pote katika tufe.d Kadiri onyo hilo linavyopata nguvu, binadamu wenye kumhofu Mungu, vile “vitu vyenye kutamanika,” wamechochewa wajitenge na mataifa. Si kwamba wanatikiswa na kule kutetemeshwa katika tengenezo la Shetani. Lakini wanapotambua hali, wao wanafanya uamuzi wao wenyewe washiriki pamoja na jamii ya Yohana yenye kupakwa mafuta katika kuijaza utukufu nyumba ya Yehova ya ibada. Hilo linatimizwaje? Kwa kazi ya bidii ya kuhubiri habari njema za Ufalme wa Mungu uliosimamishwa. (Mathayo 24:14) Ufalme huu, ambao washiriki wao ni Yesu na wafuasi wake wapakwa-mafuta, utaendelea kusimama daima kwa utukufu wa Yehova ukiwa “ufalme usioweza kutikiswa.”—Waebrania 12:26-29, NW.

12. Ikiwa wewe umeanza kuitikia kazi ya kuhubiri iliyotabiriwa kwenye Mathayo 24:14, inakupasa wewe ufanye nini kabla halijatokea lile tetemeko la dunia kubwa la Ufunuo 6:12?

¹² Je! wewe ni mmoja ambaye ameanza kuitikia kuhubiri huko? Je! pengine wewe ni mmoja wa wale mamilioni ambao katika miaka ya karibuni wamehudhuria Ukumbusho wa kifo cha Yesu? Ikiwa ndivyo, zidi kufanya maendeleo katika funzo lako la ukweli wa Biblia. (2 Timotheo 2:15; 3:16, 17) Acha kabisa ule mtindo wa maisha wenye ufisadi wa jamii ya kidunia ya Shetani iliyohukumiwa maangamizi! Njoo na kuingia mpaka ndani ya jamii ya ulimwengu mpya ya Kikristo na ushiriki kikamili katika utendaji wayo kabla ya lile “tetemeko la dunia” la mwisho lenye kuleta uharibifu halijavunja vipande vipande ulimwengu wote wa Shetani. Lakini ni nini hilo tetemeko la dunia kubwa? Acheni tuone sasa.

Lile Tetemeko la Dunia Kubwa!

13. Ni kwa njia gani hilo tetemeko la dunia kubwa ni ono jipya kabisa kwa binadamu?

¹³ Ndiyo, hizi siku za mwisho zenye hatari zimekuwa wakati wa matetemeko ya dunia—halisi na ya kitamathali. (2 Timotheo 3:1) Lakini hapana mojapo matetemeko haya ambalo ndilo ule mtikiso mkubwa wa mwisho ambao Yohana anaona wakati wa kufunguliwa kwa kifungo cha sita. Wakati wa mitetemo ya utangulizi umekwisha. Linakuja sasa tetemeko la dunia kubwa ambalo ni jipya kabisa kuonwa na aina ya binadamu. Ni tetemeko kubwa sana hivi kwamba mitetemo na misukosuko linayosababisha haiwezi kupimwa kwa kipima-tetemeko cha Richter au kwa kipimo kinginecho cha kibinadamu. Hili si mshtuo wa mahali tu bali mtikiso wenye msiba mkubwa ambao unakumba “dunia” nzima yote, yaani, jamii yote ya kibinadamu iliyo fasiki.

14. (a) Ni unabii gani ambao hutabiri tetemeko la dunia kubwa na matokeo yalo? (b) Ni lazima unabii wa Yoeli na Ufunuo 6:12, 13 urejezee nini?

¹⁴ Wengine wa manabii wa Yehova walitabiri tetemeko la dunia kama hilo na matokeo yalo yenye kuleta uharibifu. Mathalani, yapata 820 K.W.K., Yoeli alisema juu ya “kuja kwa siku kuu na yenye kuvuvia hofu ya Yehova,” akitaarifu kwamba ndipo “jua lenyewe litageuzwa kuwa giza, na mwezi kuwa damu.” Baadaye, yeye anaongezea maneno haya: “Halaiki za watu, halaiki za watu zimo katika bonde la uamuzi, kwa kuwa siku ya Yehova i karibu katika uwanda-bonde wa uamuzi. Jua na mwezi vyenyewe kwa hakika vitakuwa vyenye giza, na nyota zenyewe hakika zitaondoa uangavu wazo. Na kutoka Sayuni Yehova mwenyewe atanguruma, na kutoka Yerusalemu yeye atatoa nje sauti yake. Na mbingu na dunia kwa hakika zitatikiswa; lakini Yehova atakuwa kimbilio kwa ajili ya watu wake, na ngome kwa ajili ya wana wa Israeli.” (Yoeli 2:31; 3:14-16, NW) Kutikiswa huku kungetumika kuhusu tu kutekelezwa kwa hukumu ya Yehova wakati wa dhiki kubwa. (Mathayo 24:21) Kwa hiyo lile simulizi mlingano kwenye Ufunuo 6:12, 13 kimantiki lingetumika jinsi iyo hiyo.—Ona pia Yeremia 10:10; Sefania 1:14, 15.

15. Ni mtikiso gani wenye nguvu aliotabiri nabii Habakuki?

¹⁵ Yapata miaka 200 baada ya Yoeli, nabii Habakuki alisema na Mungu katika sala hivi: “O Yehova mimi nimesikia ripoti juu yako wewe. Mimi nimeogopa, O Yehova, utendaji wako. Katikati ya miaka O ulete kwenye uhai! Katikati ya miaka wewe na uufanye ujulikane. Wakati wa msukosuko, kuonyesha rehema wewe na ukumbuke.” Huo “msukosuko” ungekuwa nini? Habakuki anaendelea kutoa elezo dhahiri sana la dhiki kubwa, akisema kwa habari ya Yehova: “Yeye alisimama tuli, ili apate kutikisa dunia. Yeye aliona, na kisha akasababisha mataifa kuruka. . . . Pamoja na shutumu wewe ulienda ukipiga miguu kupitia dunia. Katika kasirani wewe ulienda ukiyapura mataifa. Hata hivyo, kwa habari yangu mimi, mimi nitachachawa katika Yehova mwenyewe; mimi nitakuwa mwenye shangwe katika Mungu wa wokovu wangu.” (Habakuki 3:1, 2, 6, 12, 18, NW) Lo! ni mtikiso wenye nguvu kama nini ambao Yehova atasababisha katika dunia yote wakati yeye atakapoyapura mataifa!

16. (a) Ni nini analotabiri nabii Ezekieli kwa ajili ya wakati ambao Shetani anafanya shambulio lake la mwisho juu ya watu wa Mungu? (b) Ni nini linalotokana na tetemeko la dunia kubwa la Ufunuo 6:12?

¹⁶ Ezekieli alitabiri kwamba wakati Gogu wa Magogu (Shetani aliyetwezwa) anapofanya shambulio la mwisho juu ya watu wa Mungu, Yehova atasababisha “tetemeko kubwa” litukie “katika udongo wa Israeli.” (Ezekieli 38:18, 19, NW) Ingawa huenda matetemeko ya dunia halisi yakahusika, inatupasa sisi kukumbuka kwamba Ufunuo umetolewa kwa ishara. Unabii huu pamoja na unabii mwingine uliotajwa ni wa ufananisho kabisa. Kwa sababu hiyo, kufunguliwa kwa kifungo cha sita inaelekea kunafunua ule upeo wa mitikiso yote ya huu mfumo wa mambo wa kidunia—lile tetemeko la dunia kubwa ambalo katika hilo binadamu wote wanaopinga enzi kuu ya Yehova Mungu wanaharibiwa.

Wakati wa Giza

17. Hilo tetemeko la dunia kubwa linaathirije jua, mwezi, na nyota?

¹⁷ Kama vile Yohana aendeleavyo kuonyesha, tetemeko la dunia kubwa linaandamana na matukio yenye kuogofya ambayo yanahusu hata mbingu. Yeye anasema: “Nalo jua likawa jeusi kama gunia la nywele, na mwezi mzima wote ukawa kama damu, na nyota zote za mbingu zikaanguka kwenye dunia, kama vile wakati mtini unapotikiswa na upepo mkali hurusha tini zao zisizoiva.” (Ufunuo 6:12b, 13, NW) Ni kituko chenye kugutusha kama nini! Je! wewe unaweza kuwazia giza lenye kuogopesha ambalo lingetokea kama unabii huo ungetimizwa kihalisi? Hakungekuwa tena na nuru ya jua yenye joto na yenye kufariji mchana! Hakungekuwa tena na nuru ya mwezi ya kirafiki na yenye rangi ya fedha usiku! Na zile miriadi za nyota hazingemetameta dhidi ya kisetiri-nyuma cha kimahameli cha anga. Badala ya hivyo, kungekuwa na weusi ti, wenye baridi, usiokoma.—Linga Mathayo 24:29.

18. Ni katika njia gani ‘mbingu zilipata kuwa zenye giza’ kwa ajili ya Yerusalemu katika 607 K.W.K.?

¹⁸ Katika maana ya kiroho, giza kama hilo lilitolewa unabii kwa Israeli wa kale. Yeremia alionya hivi: “Ukiwa mtupu ndivyo bara kwa ujumla litakuja kuwa, na je! mimi sitatimiza uharibifu kabisa? Kwa sababu hiyo bara litaomboleza, na mbingu zilizo juu zitakuwa giza.” (Yeremia 4:27, 28, NW) Katika 607 K.W.K. wakati unabii huo ulipotimizwa, mambo yalikuwa yenye giza kweli kweli kwa watu wa Yehova. Yerusalemu, jiji lao kuu, lilianguka kwa Wababuloni. Hekalu lao liliharibiwa, na bara lao likaachwa ukiwa. Kwa wao, hakukuwa na nuru yenye kufariji kutoka mbingu. Badala, ilikuwa kama vile Yeremia alivyoambia Yehova kwa kuomboleza: “Wewe umeua; wewe hukuonyesha huruma. Umefunga ufikio kwako wewe kwa tungamo la wingu, kwamba sala isipate kupenya.” (Maombolezo 3:43, 44, NW) Kwa Yerusalemu, giza hilo la kimbingu lilimaanisha kifo na uharibifu.

19. (a) Isaya, nabii wa Mungu anaelezaje habari ya giza katika mbingu juu ya Babuloni wa kale? (b) Ni wakati gani na jinsi gani unabii wa Isaya ulitimizwa?

¹⁹ Baadaye, giza linalofanana na hilo katika mbingu liliashiria uharibifu kwa Babuloni wa kale. Kwa habari ya hilo, nabii wa Mungu alivuviwa aandike hivi: “Tazama! Siku ya Yehova yenyewe inakuja, katili kwa kiruu na kasirani yenye kuwaka pia, ili kufanya bara liwe kitu cha mshangao, na kwamba iweze kutowesha wafanya dhambi wa bara kutoka kwayo. Kwa kuwa nyota zenyewe za zile mbingu na makundi ya Kesili yazo hazitameremesha nuru yazo; kwa hakika jua litakuwa giza wakati wa kutokea kwalo, na mwezi wenyewe hautafanya nuru yao kuangaza. Na mimi kwa hakika nitaonyesha wazi ubaya walo lenyewe juu ya bara lenye kuzaa, na kosa lao wenyewe juu ya waovu wenyewe.” (Isaya 13:9-11, NW) Unabii huu ulitimizwa katika 539 K.W.K. wakati Babuloni ilipoanguka kwa Wamedi na Waajemi. Unaeleza vizuri ule weusi ti, ule utotumaini, ule ukosefu wa nuru ya faraja kwa Babuloni ilipokuwa ikianguka milele kutoka cheo chayo cha kuwa serikali kuu ya ulimwengu.

20. Ni tokeo gani lenye kuhofisha linalongojea huu mfumo wa mambo wakati tetemeko la dunia kubwa linapopiga?

²⁰ Kwa njia iyo hiyo, wakati tetemeko la dunia kubwa linapopiga, mfumo wote huu wa ulimwengu utagharikishwa katika tamausho la giza tititi. Vile vimeti viangavu, vyenye kung’aa vya mfumo wa kidunia wa Shetani havitatoa miale ya tumaini. Tayari leo, viongozi wa kisiasa wa dunia, hasa katika Jumuiya ya Wakristo, wana sifa mbaya sana kwa sababu ya ufisadi wao, kusema uwongo na mtindo wao wa maisha wa utovu wa adili. (Isaya 28:14-19) Hawawezi kuitibariwa tena. Nuru yao yenye kusinzia itapatwa na giza kabisa Yehova atekelezapo hukumu. Uvutano wao ulio kama mwezi juu ya mambo ya dunia utafunuliwa kuwa umetiwa damu, wenye kuleta kifo. Nyota zao mashuhuri za kilimwengu zitazimwa kama vimondo viangukavyo ghafula na zitatawanywa kama tini zisizoiva katika upepo-dhoruba wenye kuvuma. Tufe letu lote litatetemeka chini ya “dhiki kubwa kama ambayo haijapata kutukia tangu mwanzo wa ulimwengu mpaka sasa, la, wala haitatukia tena.” (Mathayo 24:21, NW) Lo! ni tazamio lenye kujaa hofu kama nini!

“Mbingu” Yaondoka

21. Katika njozi yake, Yohana anaona nini kuhusu “mbingu” na “kila mlima na kila kisiwa”?

²¹ Njozi ya Yohana inaendelea: “Na mbingu ikaondoka kama hati-kunjo inayokunjwa, na kila mlima na kila kisiwa viliondolewa mahali pavyo.” (Ufunuo 6:14, NW) Kwa wazi hizi si mbingu halisi au milima na visiwa halisi. Lakini hizo zinafananisha nini?

22. Katika Edomu ni aina gani za “mbingu” ‘zilizokunjwa, kama hati-kunjo’?

²² Kwa habari ya “mbingu,” sisi tunasaidiwa katika uelewevu wetu na unabii unaofanana na huo unaosema juu ya hasira kali ya Yehova dhidi ya mataifa: “Na wale wote wa lile jeshi la zile mbingu lazima waozee mbali. Na zile mbingu lazima zikunjwe kama hati-kunjo.” (Isaya 34:4, NW) Hasa Edomu lazima akione. Jinsi gani? Alishambuliwa na Wababuloni muda mfupi baada ya uharibifu wa Yerusalemu katika 607 K.W.K. Wakati huo, hakuna matukio yenye kutokeza yaliyorekodiwa kuwa yakitukia katika mbingu halisi. Lakini yalikuwako matukio yenye kuleta uharibifu katika “mbingu” za Edomu.e Mamlaka zake za serikali za kibinadamu zilishushwa kutoka cheo chazo kilichoinuliwa, mfano wa mbingu. (Isaya 34:5) ‘Zilikunjwa’ zikawa kana kwamba zimewekwa kando, kama hati-kunjo kuukuu ambayo haina matumizi yoyote tena kwa yeyote.

23. Ni “mbingu” gani ‘itakayoondoka kama hati-kunjo,’ nayo maneno ya Petro yanathibitishaje uelewevu huu?

²³ Hivyo, “mbingu” inayopaswa ‘kuondoka kama hati-kunjo’ hurejeza kwenye serikali zinazopinga Mungu ambazo hutawala juu ya dunia hii. Hizo zitaondolewa kwa ukomo na yule Mpandaji-farasi mweupe. (Ufunuo 19:11-16, 19-21) Hilo linathibitishwa na aliyosema mtume Petro wakati alipotazama mbele kwenye matukio yaliyoashiriwa na kule kufunguliwa kwa kifungo cha sita: “Mbingu na dunia zilizopo sasa zimewekwa akiba kwa moto na zimehifadhiwa kwa ajili ya siku ya hukumu na ya uharibifu wa watu wasiohofu Mungu.” (2 Petro 3:7, NW) Lakini namna gani usemi huu, “kila mlima na kila kisiwa viliondolewa mahali pavyo”?

24. (a) Katika unabii wa Biblia, ni wakati gani inaposemwa kwamba milima na visiwa vinatikiswa au kuondolewa uimara? (b) ‘Milima ilitikisikaje’ wakati Ninawi ulipoanguka?

²⁴ Katika unabii wa Biblia, milima na visiwa vinasemwa kuwa vinatikiswa au kuondolewa uimara wakati wa mabadiliko makubwa ya kisiasa. Mathalani, wakati wa kutabiri hukumu za Yehova dhidi ya Ninawi, nabii Nahumu aliandika: “Milima yenyewe imetikisika kwa ajili ya yeye, na vilima halisi vikajikuta vyenyewe vikiyeyuka. Nayo dunia itapinduliwa kwa sababu ya uso wake.” (Nahumu 1:5, NW) Hakuna maandishi yanayoonyesha kuvunjika kokote kwa milima halisi wakati Ninawi ulipoanguka kikweli katika 632 K.W.K. Lakini serikali kubwa ya ulimwengu ambayo hapo kwanza ilionekana kuwa kama mlima katika imara yayo ilianguka ghafula.—Linga Yeremia 4:24.

25. Kwenye ule mwisho unaokuja wa huu mfumo wa mambo, “kila mlima na kila kisiwa” vitaondolewaje mahali pavyo?

²⁵ Kwa hiyo, kimantiki “kila mlima na kila kisiwa” kama inavyorejezewa mwanzoni mwa kufunguliwa kwa kifungo cha sita vingekuwa serikali za kisiasa na matengenezo yanayozitegemea ya ulimwengu huu ambazo zimeonekana kuwa imara sana kwa wengi wa aina ya binadamu. Zitatikiswa zitoke mahali pazo, kwa fadhaa na hofu ya wale ambao hapo kwanza waliziitibari. Kama vile unabii huo uendeleavyo kusimulia, hakutakuwa na shaka lolote kwamba ile siku kubwa ya hasira-kisasi ya Yehova na Mwana wake—lile tetemeko la mwisho kabisa ambalo linaondoa matengenezo yote ya Shetani—imekuja ikiwa na kisasi!

“Angukeni Juu ya Sisi na Kuficha Sisi”

26. Binadamu wanaopinga enzi kuu ya Mungu watatendaje katika hofu yao, na ni maneno gani ya hofu kuu watakayotamka?

²⁶ Maneno ya Yohana yanaendelea: “Na wafalme wa dunia na wenye vyeo vya juu na makamanda wa kivita na matajiri na makamambe na kila mtumwa na kila mtu huru wakajificha wenyewe katika mapango na katika yale matungamo-miamba ya milima. Na wao walifuliza kusema kwa milima na kwa matungamo-miamba: ‘Angukeni juu ya sisi na kuficha sisi kutoka uso wa yule Mmoja aliyeketi juu ya kiti cha ufalme na kutoka hasira-kisasi ya Mwana-Kondoo, kwa sababu siku kubwa ya hasira-kisasi yao imekuja, na ni nani anaweza kusimama?’”—Ufunuo 6:15-17, NW.

27. Ni vilio gani vilivyotamkwa na Waisraeli wasio waaminifu wa Samaria, na maneno hayo yalitimizwaje?

²⁷ Wakati Hosea alipokuwa akitamka hukumu ya Yehova juu ya Samaria, jiji kuu la ufalme wa kaskazini wa Israeli, yeye alisema hivi: “Sehemu za juu za Beth-aveni, dhambi ya Israeli, kwa kweli zitatoweshwa kabisa. Miiba na mibigili yenyewe itapanda juu ya madhabahu yao. Na kwa hakika watu watasema kwa milima yenyewe, ‘Funikeni sisi!’ na kwa vilima, ‘Angukeni juu ya sisi!’” (Hosea 10:8, NW) Maneno haya yalitimizwaje? Basi, wakati Samaria lilipoanguka kwa Waashuri wakatili katika 740 K.W.K. hapakuwa na mahali pa Waisraeli kukimbilia. Maneno ya Hosea huonyesha hisia ya utotumaini, hofu tupu, na kuachwa walikohisi watu hao walioshindwa. Wala vilima halisi wala matengenezo ya Samaria yaliyokuwa kama milima hayangeweza kuwapa himaya, hata ingawa yalikuwa yameonekana kuwa ya kudumu sana wakati uliopita.

28. (a) Ni onyo gani ambalo Yesu aliwapa wanawake wa Yerusalemu? (b) Onyo la Yesu lilitimizwaje?

²⁸ Hali moja na hiyo, Yesu alipokuwa akipelekwa na askari-jeshi Waroma kwenye kifo, yeye alihutubia wanawake wa Yerusalemu na kusema: “Siku zinakuja ambazo katika hizo watu watasema, ‘Wenye furaha ni wale wanawake walio tasa, na matumbo-uzazi ambayo hayakuzaa na matiti ambayo hayakunyonyesha!’ Ndipo wataanza kusema kwa milima, ‘Angukeni juu ya sisi!’ na kwa vilima, ‘Funikeni sisi!’” (Luka 23:29, 30, NW) Ule uharibifu wa Yerusalemu ulioletwa na Waroma katika 70 W.K. umethibitishwa vizuri kimaandishi, na ni wazi kwamba maneno ya Yesu yana maana inayofanana na ile ya maneno ya Hosea. Wakati ule hapakuwa na mahali pa kujificha kwa Wayahudi ambao walikuwa wamebaki katika Yudea. Kokote walikojaribu kujificha katika Yerusalemu, au hata wakati walipokimbilia ngome ya Masada juu ya mlima, wao hawakuweza kuepuka wonyesho wenye jeuri wa hukumu ya Yehova.

29. (a) Wakati siku ya Yehova ya hasira-kisasi inapokuja, ni nini kitakachopata wale ambao wamejitoa kuunga mkono huu mfumo wa mambo? (b) Ni unabii gani wa Yesu utakaotimizwa wakati Yehova anapoonyesha hasira-kisasi Yake?

²⁹ Sasa, kule kufunguliwa kwa kifungo cha sita kumeonyesha kwamba kitu fulani kama hicho kitatukia wakati wa siku inayokuja ya hasira-kisasi ya Yehova. Wakati wa kutikiswa kwa mwisho kabisa kwa huu mfumo wa mambo wa kidunia, wale waliojitoa kuuunga mkono watatafuta sana mahali pa kujificha, lakini hawatapata hata pamoja. Dini bandia, Babuloni Mkubwa, tayari imeshindwa vya kusikitisha sana kuwasaidia. Wala mapango katika milima halisi wala matengenezo ya kisiasa na ya kibiashara yaliyo mfano wa milima hayataandaa usalama wa kifedha au msaada mwingine wa aina yoyote. Hakuna kitu kitakachowakinga wasipatwe na hasira-kisasi ya Yehova. Hofu yao imeelezwa vizuri na Yesu: “Ndipo ishara ya Mwana wa binadamu itaonekana katika mbingu, na ndipo makabila yote ya dunia yatajipigapiga yenyewe kwa ombolezo, na yataona Mwana wa binadamu akija juu ya mawingu ya mbingu akiwa na nguvu na utukufu mkubwa.”—Mathayo 24:30, NW.

30. (a) Ni nini kinachodokezwa na swali hili: “Ni nani anaweza kusimama?” (b) Je! wowote wataweza kusimama wakati wa hukumu ya Yehova?

³⁰ Ndiyo, wale ambao wamekataa kutambua mamlaka ya yule Mpandaji-farasi mweupe mwenye ushindi watalazimika kukubali kosa lao. Wanadamu ambao kwa kupenda wamekuwa mbegu ya yule nyoka wataelekeana na uharibifu wakati ulimwengu wa Shetani unapopitilia mbali. (Mwanzo 3:15; 1 Yohana 2:17) Hali ya ulimwengu kwenye wakati huo itakuwa ya aina ya kwamba, ni kana kwamba wengi watakuwa wakiuliza: “Ni nani anaweza kusimama?” Yaonekana kama watadhani hakuna yeyote kwa vyovyote ambaye anaweza kusimama akiwa anakubalika mbele za Mungu katika siku hiyo ya hukumu yake. Lakini watakuwa wenye kukosea, kama vile kitabu cha Ufunuo kinavyoendelea kuonyesha.

[Maelezo ya Chini]

[Sanduku/Picha katika ukurasa wa 105]

1914 Ulitangulia Kuonwa

“Ilikuwa katika K.K. 606, kwamba ufalme wa Mungu ulikwisha, taji liliondolewa, na dunia yote ikapewa Wasio Wayahudi. Miaka 2520 kutoka K.K. 606, itakwisha katika M.B. 1914.”f—The Three Worlds, kilichotangazwa 1877, ukurasa 83.

“Ithibati ya Biblia ni wazi na thabiti kwamba ‘Majira ya Mataifa’ ni kipindi cha miaka 2520, kutoka K.K. 606 kufika na kutia ndani M.B. 1914”—Studies in the Scriptures, Buku 2, kilichoandikwa na C. T. Russell na kikatangazwa 1889, ukurasa 79.

Charles Taze Russell na Wanafunzi wa Biblia wenzake waling’amua miongo kadhaa mapema zaidi kwamba 1914 ungeonyesha mwisho wa Majira ya Mataifa, au nyakati zilizowekwa za mataifa. (Luka 21:24) Ingawa katika siku hizo za mapema wao hawakuelewa kikamili hii ingemaanisha nini, wao walisadikishwa kwamba 1914 ingekuwa tarehe ya mabadiliko katika historia ya ulimwengu, nao walikuwa sahihi. Angalia dondoo hili linalofuata la nyusipepa:

“Ule mfyatuko wa vita wenye kuogopesha katika Ulaya umetimiza unabii usio wa kawaida. Kwa robo ya karne iliyopita, kupitia wahubiri na kupitia magazeti, wale ‘Wanafunzi wa Biblia,’ wanaojulikana vizuri zaidi kuwa ‘Wanamapambazuko wa Mileani,’ wamekuwa wakitangazia ulimwengu kwamba ile Siku ya Hasira-Kisasi iliyotolewa unabii na Biblia ingepambazuka katika 1914. ‘Lindeni kwa ajili ya 1914!’ kimekuwa ndicho kilio cha mamia ya waevanjeli wasafirio.”—The World, nyusipepa moja ya New York, Agosti 30, 1914.

[Maelezo ya Chini]

[Picha katika ukurasa wa 106]

1914—Kigeukio cha Historia

Kile Kitabu Politikens Verdenshistorie—Historiens Magt og Mening kilichotangazwa 1987 katika Copenhagen, kinatoa oneleo hili kwenye ukurasa 40:

“Imani ya karne ya 19 katika mwendeleo ilipata pigo layo lenye kufisha katika 1914. Ule mwaka uliotangulia mfyatuko wa vita, mwanahistoria na mwanasiasa Mdanishi Peter Munch aliandika akiwa na matumaini mazuri hivi: ‘Ithibati yote iko dhidi ya uwezekano wa kutokea kwa vita kati ya serikali kubwa-kubwa za Ulaya. “Ile hatari ya vita” pia itatoweka katika wakati ujao, kama vile imefanya wakati kwa wakati tangu 1871.’

“Kwa kutofautisha, sisi tunasoma katika kumbukumbu zake za baadaye: ‘Ule mfyatuko wa vita katika 1914 ndio kigeukio kikubwa cha historia ya binadamu. Kutoka katika wakati maalumu ulio mwangavu wa maendeleo, ambao katika huo mambo yangefuatiliwa kwa usalama wenye kiasi, sisi tuliingia kizazi cha msiba, hofu kuu, na chuki, kukiwa na utosalama kila mahali. Hakuna yeyote angeweza kusema, na hata leo hakuna anayeweza kusema, kama giza lililoanguka juu yetu wakati huo litamaanisha uharibifu wenye kudumu wa muundo mzima wote wa kitamaduni ambao binadamu amejiumbia mwenyewe kwa mileani zilizopita.’”

[Picha katika ukurasa wa 110]

‘Kila mlima ukaondolewa mahali pao’

[Picha katika ukurasa wa 111]

Wakajificha wenyewe katika mapango