Sura ya 25
Kuhubiri Hadharani na Kutoka Nyumba Hadi Nyumba
YESU KRISTO alipotuma wanafunzi wake, aliwaagiza hivi: “Mwendapo, hubirini, mkisema, ‘Ufalme wa mbingu umekaribia.’” (Mt. 10:7, NW) Na katika amri yake ya kiunabii kwa Wakristo wa kweli ambao wangekuwa wakiishi wakati wa umalizio wa mfumo wa mambo, yeye alisema: “Habari njema hii ya ufalme itahubiriwa katika dunia yote inayokaliwa kwa ajili ya kuwa ushahidi.” (Mt. 24:14, NW) Hiyo ilimaanisha nini?
Haikumaanisha kwamba walipaswa kujenga makanisa, kupiga kengele, na kungoja ili kutaniko likusanyike liwasikilize wakihubiri mara moja kwa juma. Kitenzi cha Kigiriki kinachofasiliwa hapa “hubiri” (ke·rysʹso) humaanisha, kwa msingi, “kupiga mbiu ikiwa tangazo.” Hiyo haimaanishi kuhubiri kwa kikundi kidogo cha wanafunzi, bali ni kujulisha hadharani na waziwazi.
Yesu mwenyewe aliweka kielelezo juu ya jinsi hilo lingefanywa. Alienda sehemu ambazo angeweza kuwapata watu. Katika karne ya kwanza, watu walikusanyika katika masinagogi kwa ukawaida ili kusikia Maandiko yakisomwa. Yesu alitwaa fursa za kuwahubiria humo, si katika jiji moja tu lakini katika majiji na vijiji kotekote katika Galilaya na Yudea. (Mt. 4:23; Luka 4:43, 44; Yn. 18:20) Hata mara nyingi sana, rekodi ya Gospeli huonyesha alihubiri kando ya bahari, milima, barabara, katika vijiji, na nyumbani mwa wale waliomkaribisha. Mahali popote alipopata watu, alizungumza kuhusu makusudi ya Mungu kwa ajili ya wanadamu. (Luka 5:3; 6:17-49; 7:36-50; 9:11, 57-62; 10:38-42; Yn. 4:4-26, 39-42) Na alipotuma wanafunzi wake, aliwaagiza kwenda kwenye nyumba za watu ili kuwatafuta wale waliostahili na kuwatolea ushahidi kuhusu Ufalme wa Mungu.—Mt. 10:7, 11-13.
Mashahidi wa Yehova katika nyakati za kisasa wamejitahidi kufuata kigezo kilichowekwa na Yesu na wanafunzi wake wa karne ya kwanza.
Kutangaza Habari juu ya Kuwapo kwa Kristo
Charles Taze Russell na washiriki wenzake walipoanza kuelewa kigezo kinachopatana cha kweli iliyo katika Neno la Mungu, walisukumwa kwa kina kirefu na yale waliyojifunza kuhusu kusudi na namna ya kurudi kwa Kristo. Ndugu Russell alihisi uhitaji wa kukujulisha na pia ule uharaka mkubwa wa kufanya hivyo. Alipanga mambo yake ili asafiri kwenda sehemu zenye watu ambao angeweza kusema nao kuhusu kweli hizo za Biblia. Alihudhuria mikutano ya kambi ya kidini na akatwaa fursa za kusema nao, kama vile Yesu alivyokuwa amehubiri katika masinagogi. Lakini upesi aling’amua kwamba mengi zaidi yangeweza kutimizwa katika njia nyinginezo. Funzo lake la Maandiko lilionyesha kwamba Yesu na mitume wake walifanya sehemu kubwa yao ya kuhubiri wakizungumza kwa faragha na watu mmoja-mmoja na walipoenda nyumba hadi nyumba. Pia alitambua thamani ya kufuatia mazungumzo kwa kuweka mikononi mwa watu kitu cha kusoma.
Tayari katika 1877 alikuwa amechapa kijitabu The Object and Manner of Our Lord’s Return. Miaka miwili baadaye alianza kuchapa kwa ukawaida gazeti Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. Naam, lengo lilikuwa ni kuhubiri, au kutangaza, habari za maana kuhusu kuwapo kwa Kristo.
Mapema kama 1881, fasihi za Wanafunzi wa Biblia zilikuwa zikitolewa kwa watu bila malipo karibu na makanisa—si kwenye milango ya kanisa kabisa bali karibu na hapo ili watu waliokuwa na mwelekeo wa kidini waweze kuzipokea. Wengi wa Wanafunzi wa Biblia waliwapa fasihi hizo watu waliowajua au wakazipeleka kwa posta. Kufikia 1903 Watch Tower likapendekeza kwamba wajitahidi kufikia kila mtu kwa kugawanya trakti nyumba hadi nyumba, badala ya kukazia juu ya wahudhuriaji wa kanisa. Si Wanafunzi wa Biblia wote waliofanya hivyo, lakini wengi waliitikia kwa bidii halisi. Kwa kielelezo iliripotiwa kwamba, katika hesabu fulani ya majiji makubwa katika Marekani, kutia na viunga vyayo kwenda kilometa 16 au zaidi katika kila upande, karibu kila nyumba ilitembelewa. Mamilioni na mamilioni ya trakti, au vijitabu, viligawanywa kwa njia hiyo. Wakati huo Wanafunzi wa Biblia wengi walioshiriki katika kueneza habari njema walifanya hivyo kwa njia mbalimbali ili kugawanya trakti na fasihi nyinginezo.
Wanafunzi wa Biblia wengineo—wachache sana—walitumikia wakiwa makolpota waeneza-evanjeli, wakitumia sehemu kubwa ya wakati wao kihususa kwa kazi hiyo.
Makolpota Wenye Bidii Wachukua Uongozi
Mwito wa kwanza kwa wanaume na wanawake waliojiweka wakfu ambao wangeweza kutumia kiasi kikubwa cha wakati wao katika utumishi huo ulitolewa katika Aprili 1881. Wangewatolea wenye nyumba na wafanya-biashara kitabu kidogo kinachoeleza kweli za Biblia na uandikisho wa Watch Tower. Kusudi lao lilikuwa kuwatafuta wale waliokuwa na njaa ya kiroho na kushiriki elimu pamoja nao. Kwa wakati fulani walijaribu kusema machache tu ili kuchochea kupendezwa, wakiacha katika kila nyumba pakiti yenye fasihi ili mwenye nyumba azichunguze, na kisha kurudi baada ya siku chache. Baadhi ya wenye nyumba walikuwa wakirudisha fasihi hizo; wengine walitaka kuzinunua; mara nyingi kulikuwa fursa za mazungumzo. Kuhusu kusudi lao, Watch Tower lilisema: “Si kuuzwa kwa pakiti, wala kufanya maandikisho, bali ni kuenezwa kwa kweli, kwa kuwafanya watu waisome.”
Idadi ya walioshiriki wakiwa makolpota wa kueneza evanjeli ilikuwa ndogo kwa kadiri fulani. Wakati wa miaka 30 ya kwanza, idadi yao ilikuwa kuanzia wachache hadi 600 hivi. Makolpota hao walikuwa mapainia katika maana halisi, wakifungua eneo jipya. Anna Andersen alikuwa mmoja wa wale waliovumilia katika utumishi huo kwa miongo ya miaka, mara nyingi akisafiri kwa baiskeli, na yeye binafsi alifika karibu kila mji katika Norway akiwa na habari njema. Makolpota wengine walisafiri ng’ambo na walikuwa wa kwanza kupeleka ujumbe kwa nchi kama Finland, Barbados, El Salvador, Guatemala, Honduras, na Burma (sasa Myanmar). Pia kulikuwa na wengine ambao hawakuweza kuhamia sehemu nyingine lakini waliotumikia wakiwa makolpota waeneza-evanjeli katika eneo lao la nyumbani.
Kazi ya makolpota ilikuwa ya kutokeza. Mmoja aliyekuwa akitumikia katika pwani ya magharibi mwa Marekani aliandika katika 1898 kwamba katika miezi 33 iliyotangulia, alikuwa amesafiri kilometa 12,800 kwa farasi na kigari chake, akatoa ushahidi katika majiji 72, akafanya ziara za kurudia 18,000, akaangusha vitabu 4,500, akapata maandikisho 125, akatoa trakti 40,000, na kuona watu 40 wakikubali ujumbe na pia kuanza kuushiriki na wengine. Mume na mke katika Australia pamoja walifaulu kuangusha vitabu 20,000 kwa watu waliopendezwa wakati wa kipindi cha miaka miwili na nusu tu.
Je, maangusho mengi yalikuwa jambo lisilo la kawaida badala ya kuwa tukio la kawaida? Ripoti ya 1909 inaonyesha kwamba makolpota 625 hivi (jumla katika orodha wakati huo) walipokea kutoka kwa Sosaiti vitabu vilivyojalidiwa 626,981 ili waviangushe kwa umma (wastani wa zaidi ya elfu moja kwa kila kolpota), kwa kuongezea kiasi kikubwa cha fasihi za bure. Mara nyingi hawangeweza kubeba vitabu vya kutosha kwenda nyumba hadi nyumba, kwa hiyo wangechukua maagizo na kisha kurudi baadaye kuvileta.
Hata hivyo, wengine walipinga hivi: “Huku si kuhubiri!” Lakini, kwa kweli, kama vile Ndugu Russell alivyoeleza, kulikuwa aina ya mahubiri yenye matokeo zaidi. Badala ya kusikia hotuba moja tu, watu walikuwa wakipokea hotuba nyingi kwa namna ya maandishi na hivyo wangeweza kuzifurahia tena na tena na wangeweza kuhakikisha yaliyomo kwa kutumia Biblia zao wenyewe. Huo ulikuwa uenezaji evanjeli wenye kutambua uhakika wa kwamba elimu kwa ujumla ilikuwa imewawezesha watu kusoma. Kitabu The New Creation kilitaja kwamba: “Jambo la kwamba hao waeneza-evanjeli wanafanya kazi wakitumia njia zinazofaa siku yetu badala ya njia zilizofaa zamani, sio hoja dhidi ya kazi hii kama vile ambavyo wao husafiri kwa nguvu ya mvuke na ya umeme badala ya kwa miguu au kwa ngamia. Kuenezwa kwa evanjeli kunafanywa kupitia kutolewa kwa Kweli . . . , Neno la Mungu.”
Kupendezwa kikweli kwa Wanafunzi wa Biblia katika kusaidia watu kulidhihirishwa na jinsi walivyofanya kazi yao kikamili ambako baadaye kulikuwa zoea la kazi yao ya kuhubiri. The Watch Tower la Machi 1, 1917, lilionyesha muhtasari wa programu kama ifuatavyo: Kwanza, makolpota wangezuru nyumba katika eneo fulani, wakitoa mabuku ya Studies in the Scriptures. Kisha, wafanyakazi wachungajia wangezuru, wakifuatia majina ya wale walioandikwa na makolpota au waliokuja kwenye mikutano ya watu wote. Walijitahidi kuchochea tamaa ya kusoma fasihi, wakawatia moyo wale waliopendezwa wahudhurie hotuba zilizopangwa kipekee, na wakafanya jitihada za kupanga madarasa kwa ajili ya funzo la Biblia la Kiberoya. Ilipowezekana, makolpota wangeeneza sehemu ileile tena, na kisha wafanyakazi wa uchungaji wangefuatilia ili kuwasiliana na wale walioonyesha kupendezwa. Baadaye, wafanyakazi wengine wa darasa wangezuru nyumba zilezile wakiwa na bidhaa za kujitolea, kama vile walivyoita trakti na fasihi nyinginezo za bure walizotoa. Hilo liliwezesha kila mtu apokee angalau kitu ambacho kingechochea tamaa ya kujifunza zaidi kuhusu kusudi la Mungu.
Kolpota mmoja au wawili tu walipotumikia katika sehemu fulani, na hakukuwa kutaniko, mara nyingi makolpota walifanya kazi ya kufuatia wao wenyewe. Hivyo, wakati Hermann Herkendell na mwenzake walipoenda Bielefeld, Ujerumani, wakiwa makolpota katika 1908, waliagizwa kihususa wawajulishe watu waliopendezwa katika sehemu hiyo kwa mmoja na mwenzake na kufanyiza kutaniko. Miaka michache baadaye, The Watch Tower lilitaja makolpota wengine waliokuwa wakitoa uangalifu wa kibinafsi kwa watu waliopendezwa kufikia hatua ya kwamba walikuwa wakianzisha darasa la Wanafunzi wa Biblia katika kila mji na jiji walikotumikia.
Msaada wenye thamani kwa kazi hiyo uliandaliwa katika 1921 katika kitabu The Harp of God. Kitabu hicho kilichobuniwa hasa kunufaisha wapya kilikuwa na mwenezo wa nakala 5,819,037 katika lugha 22. Ili kusaidia wale waliopata kitabu hicho, Sosaiti ilipanga kufanya mtaala kwa njia ya barua wa funzo la Biblia kulingana na vichwa. Hilo lilitia ndani mitihani 12, iliyopelekwa katika kipindi cha majuma 12. Kwa kutumia kitabu hicho, mipango ilifanywa pia kwa ajili ya mazungumzo ya Biblia ya kikundi katika nyumba za watu waliopendezwa. Kwa kawaida idadi fulani ya Wanafunzi wa Biblia ilikuwa ikihudhuria funzo hilo.
Hata hivyo, Mashahidi walijua vema kwamba, shamba lilikuwa kubwa na idadi yao ilikuwa ndogo.—Luka 10:2.
Kufikia Wengi Idadi Ilipokuwa Ndogo
Watch Tower lilionyesha kwamba wale ambao kwa kweli walikuwa Wakristo waliotiwa mafuta kwa roho walikuwa na daraka walilopewa na Mungu la kuwatafuta na kuwasaidia Wakristo wote wenye bidii, iwe walikuwa au hawakuwa waenda-kanisani. (Isa. 61:1, 2) Hilo lingefanywaje?
Wanafunzi wawili wa Biblia (J. C. Sunderlin na J. J. Bender) waliotumwa Uingereza katika 1881 wangelitimiza machache kwa kulinganishwa wakiwa peke yao; lakini kwa msaada wa mamia ya vijana waliolipwa kwa utumishi wao, waliweza kugawanya nakala 300,000 za kichapo Food for Thinking Christians kwa muda mfupi tu. Adolf Weber, aliyerudi Uswisi akiwa na habari njema katika miaka ya katikati ya 1890, alikuwa na eneo kubwa lililotandaa hadi kwenye nchi kadhaa zilizohitaji kuhubiriwa. Yeye angeweza kuenezaje eneo hilo lote? Yeye binafsi alisafiri mbali akiwa kolpota, lakini pia aliweka matangazo katika magazeti ya habari na kufanya mipango ili wauza-vitabu watie ndani vichapo vya Watch Tower katika fungu lao la vitabu. Katika 1907 kikundi kidogo cha Wanafunzi wa Biblia katika Ujerumani kilipanga kwamba trakti 4,850,000 zenye kurasa nne zipelekwe kwa posta pamoja na magazeti ya habari. Punde baada ya vita ya ulimwengu ya kwanza, ndugu Mlatvia aliyekuwa mshiriki wa wafanyakazi wa makao makuu ya Sosaiti katika New York alilipia matangazo katika magazeti katika nchi alimozaliwa. Mwanamume mmoja aliyeitikia mojapo matangazo hayo alikuja kuwa Mwanafunzi wa kwanza wa Biblia katika Latvia. Hata hivyo, utumizi wa njia hizo za utangazaji haukuchukua mahali pa kutoa ushahidi kibinafsi na nyumba hadi nyumba ili kutafuta wale wanaostahili. Badala ya hivyo, ulitumiwa ili kuchochea kazi ya kupiga mbiu.
Hata hivyo, si matangazo tu yaliyochapishwa katika magazeti. Wakati wa miaka iliyoongoza kwenye Vita ya Ulimwengu 1, chini ya usimamizi wa Ndugu Russell, hotuba zake zilichapishwa kwa ukawaida. Katika muda mfupi, hizo ziliongezeka kwa njia ya kustaajabisha sana. Magazeti ya habari zaidi ya 2,000, yenye kusomwa na jumla ya watu 15,000,000 yalikuwa yakichapisha hotuba hizo wakati uleule katika Marekani, Kanada, Uingereza, Australia, na Afrika Kusini. Je, kuna mambo zaidi ambayo yangeweza kufanywa? Ndugu Russell alifikiri kulikuwa.
Baada ya miaka miwili ya matayarisho, wonyesho wa kwanza wa “Photo-Drama of Creation” ulitolewa katika Januari 1914. Hiyo “Photo-Drama” ilitolewa katika sehemu nne. Programu ya muda wa saa nane ilitia ndani sinema na slaidi, zikiambatana na mirekodio ya sauti. Kwa kweli ulikuwa utoaji usio wa kawaida uliobuniwa ili kujenga uthamini kwa ajili ya Biblia na kusudi la Mungu kama lilivyoonyeshwa ndani yayo. Maonyesho yalipangwa ili kwamba majiji 80 yaweze kuyaona kila siku. Matangazo ya mapema yalifanywa kupitia magazeti, ishara za dirishani, na kugawanywa kwa kiasi kikubwa cha vichapo vya bure vilivyobuniwa ili kuchochea kupendezwa katika “Photo-Drama.” Mahali popote ilipoonyeshwa, umati mkubwa ulikuja kuiona. Katika muda wa mwaka mmoja “Photo-Drama” ilikuwa imefikia jumla ya watazamaji zaidi ya 8,000,000 katika Marekani na Kanada, na umati mkubwa zaidi ulikuwa ukiripotiwa kutoka Uingereza na bara la Ulaya pamoja na Australia na New Zealand. Hiyo “Photo-Drama” ilifuatiwa na drama aina nyingine fupi kidogo (bila sinema) ya kutumiwa katika miji midogo na mashambani. Drama hiyo iliendelea kutumiwa kwa angalau miongo miwili katika lugha mbalimbali. Kupendezwa kwingi kuliamshwa, majina ya waliopendezwa yakaandikwa, na ziara za kufuatia zikafanywa.
Kisha katika miaka ya 1920, kifaa kingine kikapatikana ili kutoa utangazaji mkubwa wa ujumbe wa Ufalme. Ndugu Rutherford alihisi kwa nguvu kwamba mkono wa Bwana ulidhihirika katika kutokezwa kwacho. Hicho kilikuwa nini? Redio. Muda unaopungua miaka miwili baada ya stesheni ya redio ya kibiashara ya kwanza ulimwenguni kuanza matangazo ya ukawaida (katika 1920), J. F. Rutherford, msimamizi wa Watch Tower Society, alizungumza katika redio ili kutangaza kweli ya Biblia. Kifaa hicho kingeweza kuwafikia mamilioni ya watu wakati uleule. Katika muda wa miaka miwili zaidi, katika 1924, Sosaiti ilikuwa na stesheni yayo yenyewe ya redio, WBBR, ikifanya kazi katika New York. Kufikia 1933, mwaka wenye kilele, stesheni 408 zilikuwa zikitumiwa kupeleka ujumbe kwenye nchi sita. Kwa kuongezea utangazaji wa moja kwa moja, programu juu ya mambo mbalimbali zilirekodiwa. Utangazaji mwingi wa mahalimahali kwa kugawanywa kwa matangazo yaliyochapishwa ulifanywa ili watu wajue kuhusu utangazaji wa redio na wanufaike nayo. Matangazo hayo ya redio yaliondoa chuki nyingi na yakafungua macho ya wenye mioyo minyoofu. Kwa sababu ya kuhofu majirani zao na makasisi, watu wengi walijizuia wasihudhurie mikutano iliyodhaminiwa na Wanafunzi wa Biblia, lakini hilo halikuwakomesha wasisikilize redio faraghani wakiwa nyumbani. Matangazo hayo ya redio hayakuchukua mahali pa kutoa ushahidi wa nyumba hadi nyumba; lakini yalipeleka kweli ya Biblia kwenye sehemu zilizo ngumu kufikia, na zikaandaa fursa nzuri za kuanzisha mazungumzo wakati Mashahidi walipozuru nyumba hizo wao binafsi.
Daraka la Kila Mmoja la Kutoa Ushahidi
Kwa miongo ya miaka, daraka la kuwa na ushiriki wa kibinafsi katika kutoa ushahidi lilikuwa limeonyeshwa katika Watch Tower. Lakini kuanzia 1919 na kuendelea, hilo lilikuwa jambo la kuzungumziwa kila wakati katika vichapo na katika programu za mikusanyiko. Na bado, kwa watu wengi haikuwa rahisi kuwafikia watu wasiowajua kwenye milango yao, na mwanzoni ni Wanafunzi wa Biblia wachache tu walioshiriki kwa ukawaida katika kutoa ushahidi nyumba hadi nyumba.
Kitia-moyo cha Kimaandiko chenye kuchangamsha moyo kilitolewa. “Wabarikiwa Ni Wasioogopa” ndicho kichwa kilichokaziwa katika matoleo ya Watch Tower ya Agosti 1 na 15, 1919. Kilionya dhidi ya kuhofu mwanadamu, kikaelekeza fikira kwa askari wajasiri 300 wa Gideoni waliokuwa macho na wenye hiari ya kutumikia katika njia yoyote ambayo Bwana alielekeza dhidi ya yale yaliyoonekana kuwa magumu yenye kulemea, na kikasifu kule kutohofu kwa Elisha kwa kumtegemea Yehova. (Amu. 7:1-25; 2 Fal. 6:11-19; Mit. 29:25) Katika 1921 makala “Iweni Wenye Moyo Mkuu” ilikazia si jukumu tu bali pendeleo la kutumikia upande wa Bwana dhidi ya nguvu za kishetani za giza kwa kushiriki kufanya kazi iliyotabiriwa katika Mathayo 24:14. Wale ambao hali zao ziliwazuia walihimizwa wasivunjike moyo na wakati uleule wasijizuie kufanya yale wanayoweza kufanya.
Kwa mazungumzo ya waziwazi juu ya Maandiko, The Watch Tower lilifanya wote waliodai kuwa watumishi wa Mungu waliotiwa mafuta wajue juu ya daraka lao la kuwa wapiga-mbiu wa Ufalme wa Mungu. Toleo la Agosti 15, 1922, lilikuwa na makala fupi yenye kutaja mambo waziwazi yenye kichwa “Utumishi Ni wa Lazima”—yaani, utumishi kwa kumwiga Kristo, utumishi ambao ungepeleka mtu kwenye nyumba za watu ili kuwaambia kuhusu Ufalme wa Mungu. Baadaye mwaka uo huo, ilionyeshwa kwamba utumishi kama huo, ili uwe wenye thamani machoni pa Mungu, lazima usukumwe na upendo. (1 Yoh. 5:3) Makala katika toleo la Juni 15, 1926, ilisema kwamba Mungu hapendezwi hata kidogo na ibada ya kidesturi; kile anachotaka ni utii, na hiyo inatia ndani uthamini kwa njia yoyote anayotumia ili kutimiza kusudi lake. (1 Sam. 15:22) Mwaka uliofuata, wakati wa mazungumzo kuhusu “Kazi ya Wakristo Duniani,” fikira zilielekezwa kwenye daraka la Yesu akiwa “shahidi mwaminifu na wa kweli” na kwenye uhakika wa kwamba mtume Paulo alihubiri “hadharani na kutoka nyumba hadi nyumba.”—Ufu. 3:14; Mdo. 20:20, NW.
Utoaji mbalimbali wenye mambo mengi ya kukaririwa na wahubiri uliandaliwa katika Bulletin, karatasi yao ya utumishi yenye maagizo ya kila mwezi. Kitia-moyo kilitolewa ili kushiriki katika utumishi wa shambani kwa ukawaida kila juma. Lakini hapo awali idadi ya wale ambao hasa walitoa ushahidi kwa kwenda nyumba hadi nyumba ilikuwa ndogo, na wengine walioanza hawakuendelea na kazi hiyo. Katika Marekani, kwa kielelezo, wastani wa idadi ya walioripotiwa kila juma kuwa wakishiriki katika utumishi wa shambani katika 1922 ilikuwa 2,712. Lakini kufikia 1924 hesabu hiyo ilikuwa imeshuka hadi 2,034. Katika 1926 wastani ulipanda hadi 2,261, kukiwa na kilele cha watu 5,937 wakishiriki katika juma moja la utendaji wa pekee.
Kisha, mwishoni mwa 1926, Sosaiti ilianza kutia moyo makutaniko yatumie sehemu ya siku ya Jumapili kuwa wakati wa kutoa ushahidi wa kikundi na wakati huo watoe si trakti tu bali pia vitabu vya funzo la Biblia. Katika 1927, The Watch Tower lilihimiza wale walio waaminifu-washikamanifu katika makutaniko waondoe katika cheo cha uzee wowote ambao usemi wao au matendo yao yalionyesha kwamba hawakukubali daraka la kutoa ushahidi hadharani na nyumba hadi nyumba. Hivyo, matawi ambayo hayakuwa yanazaa matunda ni kana kwamba yaliondolewa mbali, na yale yaliyobaki yalipogolewa ili kwamba yazae matunda zaidi kwa sifa ya Mungu. (Linganisha kielezi cha Yesu kwenye Yohana 15:1-10.) Je, hilo lilitokeza ongezeko katika kutoa sifa kwa Yehova hadharani? Katika mwaka wa 1928 kulikuwa na ongezeko la asimilia 53 katika wastani wa kila juma wa idadi ya washiriki waliotoa ushahidi katika Marekani!
Sasa Mashahidi hawakuwapa tu watu trakti ya bure na kusonga mbele. Wengi wao walisema kifupi na wenye nyumba, wakijitahidi kuamsha kupendezwa kwao katika ujumbe wa Biblia, na kisha wakawapa vitabu vya kusoma.
Kwa kweli Mashahidi hao wa mapema walikuwa wajasiri, ingawa si wote waliokuwa wenye busara. Hata hivyo, walikuwa tofauti na vikundi vingine vya kidini. Hawakusema tu kwamba kila mmoja apaswa atoe ushahidi wa imani yake. Katika idadi zenye kuzidi kuongezeka, walikuwa wanafanya hivyo kihalisi.
Kadi za Kutoa Ushuhuda na Vinanda
Mwishoni-mwishoni mwa 1933 njia tofauti ya kuhubiri ilianzishwa. Katika kutoa utangulizi, Mashahidi waliwapa tu watu kadi ya ushuhuda iliyokuwa na ujumbe mfupi ili mwenye nyumba aisome. Hilo hasa liliwasaidia sana wahubiri wapya, ambao hawakupokea mazoezi mengi siku hizo. Kwa kawaida, walitoa maelezo machache tu kwa mwenye nyumba baada ya yeye kusoma kadi hiyo; wengine walitoa maelezo kirefu, wakitumia Biblia. Kazi za ushuhuda ziliendelea kutumiwa hadi miaka ya 1940. Lilifanya iwezekane kueneza eneo upesi, na likawezesha Mashahidi wafikie watu wengi zaidi, wawape fasihi za Biblia zenye thamani, watoe ushahidi uleule, na hata watoe ujumbe kwa watu ambao hawakuelewa lugha yao. Pia ilitokeza hali zenye kutia wasiwasi wakati wenye nyumba walipochukua kadi hiyo na kufunga mlango, ikimlazimisha Shahidi agonge mlango tena ili aichukue!
Hotuba za Biblia zilizorekodiwa zilikuwa na sehemu ya maana pia wakati wa miaka ya 1930 na mapema katika miaka ya 1940. Katika 1934 baadhi ya Mashahidi walianza kuchukua kinanda kinachobebeka walipoenda kutoa ushahidi. Mashine hiyo ilikuwa nzito kidogo, kwa hiyo wangeiweka katika gari lao au waiache mahali panapofaa hadi walipopata watu waliotaka kusikiliza hotuba ya Biblia iliyorekodiwa. Kisha, katika 1937, utumizi wa kinanda kinachobebeka kwenye milango ulianzishwa. Utaratibu ulikuwa rahisi: Baada ya Shahidi kusema kwamba alikuwa na ujumbe wa maana wa Biblia, angeweka sindano juu ya rekodi na kuiacha izungumze. Kasper Keim, painia Mjerumani aliyetumikia katika Uholanzi, alishukuru sana kwa “Haruni” wake, kama vile alivyoita kinanda hicho, kwa sababu aliona vigumu kutoa ushahidi katika Kiholanzi. (Linganisha Kutoka 4:14-16.) Kwa sababu ya udadisi, nyakati nyingine familia nzimanzima zingesikiliza rekodi hizo.
Kufikia 1940, zaidi ya vinanda 40,000 vilikuwa vikitumiwa. Mwaka huo aina mpya ya kinanda kilichokuwa wima kilichobuniwa na kuundwa na Mashahidi, kilitokezwa na kilitumiwa hususa katika mabara ya Amerika. Kilichochea udadisi mkubwa hata zaidi kwa sababu wenye nyumba hawangeweza kuona rekodi yenyewe ilipokuwa ikichezwa. Kila rekodi ilikuwa na mwendo wa mara 78 kwa dakika na ilikuwa na urefu wa dakika nne na nusu. Vichwa vilikuwa vifupi na vya moja kwa moja: “Ufalme,” “Sala,” “Njia Inayoenda Kwenye Uhai,” “Utatu,” “Purgatori,” “Sababu Kwa Nini Makasisi Hupinga Kweli.” Hotuba tofauti zaidi ya 90 zilirekodiwa; rekodi zaidi ya milioni zilitumiwa. Utoaji ulikuwa waziwazi na rahisi kuelewa. Wenye nyumba wengi walisikiliza kwa uthamini; wachache waliitikia kwa jeuri. Lakini ushahidi wenye matokeo na wenye kupatana ulikuwa ukitolewa.
Kutangaza Habari Njema kwa Ujasiri Hadharani
Ingawa kadi za ushuhuda na rekodi za vinanda ndizo zilizokuwa “zikisema” sana, ujasiri mwingi ulitakiwa ili mtu awe Shahidi katika miaka hiyo. Aina ya kazi yenyewe iliweka Shahidi mmoja-mmoja mbele ya umma.
Kufuatia mkusanyiko wa 1931 katika Columbus, Ohio, Mashahidi wa Yehova waligawanya kijitabu The Kingdom, the Hope of the World (Ufalme, Tumaini la Ulimwengu), kilichotia ndani azimio lenye kichwa “Onyo Kutoka kwa Yehova” lililoelekezwa “Kwa Watawala na kwa Watu.” Walitambua kwamba wakiwa Mashahidi wa Yehova, walikuwa na daraka zito la kupeleka onyo lililo katika Neno lake. (Eze. 3:17-21) Hawakupeleka tu vijitabu hivyo kwa posta au kuviweka chini ya milango. Walivipeleka wao wenyewe. Waliwafikia makasisi wote, na ilipowezekana, wakafikia wanasiasa, maofisa wa jeshi, na wakubwa wa mashirika makubwa. Kwa kuongezea, walifikia umma kwa ujumla katika nchi karibu mia moja ambako Mashahidi wa Yehova walikuwa wakiendelea kutoa ushahidi kwa njia iliyopangwa kitengenezo.
Kufikia 1933 walikuwa wakitumia mashine zenye nguvu za kurekodia ili kucheza mirekodio ya moja kwa moja ya hotuba za Biblia hadharani. Ndugu Smets na Poelmans walibeba vifaa vyao kwa baiskeli ya miguu mitatu na kusimama kando yayo huku likitoa ujumbe kwa sauti katika sehemu za soko na karibu na makanisa katika Liège, Ubelgiji. Mara nyingi walifanya hivyo kwa muda wa saa kumi kila siku. Kwa kuwa watu katika Jamaika wangekusanyika upesi waliposikia muziki, kwa hiyo akina ndugu huko walicheza muziki kwanza. Umati mkubwa ulipomiminika kutoka mashambani hadi kwenye barabara kuu ili kuona yale yaliyokuwa yakiendelea, wangewapata Mashahidi wa Yehova wakitoa ujumbe wa Ufalme.
Vifaa vingine vya kurekodia viliwekwa katika magari na mashua, vikuza-sauti vikiwa juu yazo ili sauti iende mbali zaidi. Bert na Vi Horton, katika Australia, waliendesha gari lenye honi kubwa juu yayo iliyoandikwa maneno “Ujumbe wa Ufalme.” Mwaka mmoja walifanya karibu kila barabara katika Melbourne ijae sauti ya kufunuliwa kwa dini bandia kwa njia yenye kuchochea na maelezo yenye kuchangamsha moyo ya baraka za Ufalme wa Mungu. Wakati wa miaka hiyo Claude Goodman alikuwa akipainia katika India. Utumizi wa gari la kuvumisha habari, lenye rekodi katika lugha za wenyeji, kulimwezesha kufikia watu wengi katika mabaraza, bustanini, kando ya barabara—mahali popote ambapo watu wangeweza kupatikana.
Wakati ndugu katika Lebanoni walipoegesha gari la kuvumisha habari kwenye kilima na wakatangaza mihadhara, sauti hiyo ilienda hadi kwenye mabonde. Nyakati nyingi watu walio vijijini wangeogopa kwa sababu hawangeweza kuona chanzo cha sauti huku wakifikiri kwamba Mungu alikuwa akizungumza nao kutoka mbinguni!
Hata hivyo, kulikuwa na nyakati ambapo ndugu waliona wasiwasi. Katika pindi moja, katika Siria, padri wa kijiji aliacha chakula chake mezani, akachukua fimbo yake kubwa ya kutembelea, na kukimbia nje hadi kwenye umati uliokuwa umekusanyika kusikiliza hotuba ya Biblia iliyotolewa kutoka kwa gari la kuvumisha habari. Huku akitikisa fimbo yake kwa hasira na kupiga kelele, aliamuru: “Komeni! Ninawaamuru nyinyi mkome!” Lakini ndugu waling’amua kwamba si kila mtu aliyekubaliana naye; kuna wale waliotaka kusikia. Upesi, baadhi ya watu katika umati walimwinua padri juujuu na kumbeba hadi nyumbani mwake, ambamo walimweka tena kwenye meza ya chakula! Kujapokuwa upinzani wa makasisi, Mashahidi walihakikisha kwamba watu walikuwa na fursa ya kusikiliza.
Katika kipindi hicho pia kulikuwa na utangazaji mwingi kwa kutumia matangazo yaliyovaliwa na Mashahidi katika maeneo ya biashara huku wakigawanya mialiko kwa mihadhara ya pekee. Utangazaji huo ulianza katika 1936, katika Glasgow, Scotland. Mwaka huo njia ileile ya utangazaji ilitumiwa katika London, Uingereza, na kisha katika Marekani. Miaka miwili baadaye utangazaji huo uliongezwa kwa kubeba mabango yaliyoinuliwa juu kwa vijiti. Mabango hayo yalipiga mbiu, “Dini Ni Mtego na Hila”b na, “Mtumikie Mungu na Kristo Mfalme.” Wakati wa mkusanyiko, msururu wa wapiga-miguu wanaobeba mabango hayo ungeweza kuwa na urefu wa kilometa nyingi. Walipopiga miguu bila kelele, mmoja akimfuata mwingine, huku wakipitia barabara zenye wasafiri wengi, tokeo lilikuwa kama lile la jeshi la Israeli la kale likizunguka Yeriko kabla kuta zalo kuanguka. (Yos. 6:10, 15-21) Kutoka London, Uingereza, hadi Manila, katika Filipino, ushahidi wa hadharani wenye ujasiri ulifanywa.
Njia nyingine ya kutoa ushahidi hadharani ilianzishwa katika 1940. Kupatana na andiko linalorejezea ‘hekima ya kweli ikiita kwa sauti barabarani,’ katika Februari wa mwaka huo Mashahidi wa Yehova walianza kugawanya barabarani Mnara wa Mlinzi na Consolation (linaloitwa sasa Amkeni!).c (Mit. 1:20) Wangetoa shime kwa sauti wakivuta fikira kwenye magazeti na ujumbe uliomo. Katika majiji makubwa na miji midogo katika sehemu zote za ulimwengu, imekuwa kawaida kwa Mashahidi wa Yehova kuonwa wakitoa magazeti yao. Lakini kufanya kazi hiyo hutaka ujasiri, na hasa ujasiri huo ulihitajiwa wakati kazi hiyo ilipoanza, kwa kuwa kilikuwa kipindi ambacho kulikuwa na mnyanyaso mwingi pamoja na roho ya utukuzo wa taifa wa wakati wa vita.
Mashahidi walipoombwa washiriki katika kutoa ushahidi hadharani, waliitikia kwa imani. Idadi ya wale walioshiriki binafsi kazini ilizidi kuongezeka. Walihesabu kuwa pendeleo kuonyesha uaminifu-maadili wao kwa Yehova kwa njia hiyo. Lakini kulikuwa na mengi ya wao kujifunza.
Kila Mmoja Akiweza Kueleza Imani Yake
Programu ya elimu isiyo ya kawaida ilianza katika 1942. Ilianza kwenye makao makuu ya Mashahidi wa Yehova, na kufikia mwaka uliofuata, ilianza kutumiwa katika makutaniko ya Mashahidi duniani pote. Wakiwa na uhakika kwamba roho ya Mungu ilikuwa juu yao na kwamba alikuwa ameweka neno lake midomoni mwao, waliazimia kuhubiri neno hilo hata ikiwa wanyanyasi wangewanyang’anya vichapo vya Watch Tower au Biblia yenyewe. (Isa. 59:21) Tayari kulikuwa na nchi, kama Nigeria, ambako Mashahidi walikuwa na Biblia pekee ya kutumia wanapohubiri, kwa kuwa serikali ilikuwa imepiga marufuku fasihi zote za Watch Tower na hata ilikuwa imenyakua vichapo vyote ambavyo ndugu walikuwa navyo katika maktaba zao za faragha.
Ilikuwa Februari 16, 1942, kwamba Ndugu Knorr alianzisha mtaala wa hali ya juu wa huduma ya kitheokrasi kwenye Kao la Betheli katika Brooklyn, New York. Mtaala huo uliandaa maagizo katika mambo kama vile utafiti, kujieleza mwenyewe waziwazi na kwa usahihi, kutayarisha mihtasari ya habari ya kutoa katika hotuba, kutoa hotuba kwa matokeo, kutoa mawazo kwa njia ya kusadikisha, na kuwa wenye busara. Ndugu na dada walialikwa kuhudhuria, lakini ni wanaume tu walioalikwa kujiandikisha na kutoa hotuba za wanafunzi ambazo wangeweza kushauriwa. Manufaa yalikuwa wazi upesi si katika kusema kwenye jukwaa tu bali pia katika kuwa wenye matokeo zaidi katika mahubiri ya nyumba hadi nyumba.
Mwaka uliofuata, shule hiyo ilianza katika makutaniko mbalimbali ya Mashahidi wa Yehova ulimwenguni pote. Kwanza ilifanywa kwa Kiingereza, kisha katika lugha nyinginezo. Kusudi lililodhihirishwa la shule hiyo lilikuwa kusaidia kila Shahidi wa Yehova aweze kufundisha wengine anapohubiria watu nyumba hadi nyumba, kufanya ziara za kurudia, na kuongoza mafunzo ya Biblia. Kila Shahidi angesaidiwa kuwa mhudumu anayestahili. (2 Tim. 2:2) Katika 1959, akina dada pia walipewa fursa ya kujiandikisha shuleni na kutoa hotuba katika kikao cha utumishi wa shambani—si wakisema na wote waliohudhuria bali, na yule aliyegawiwa kuwa na sehemu ya mwenye nyumba. Na si hayo tu.
Tangu 1926, wawakilishi wasafirio wa Sosaiti wamekuwa wakifanya kazi pamoja na Mashahidi mmoja-mmoja katika utumishi wa shambani, ili kuwasaidia wafanyie maendeleo uwezo wao. Hata hivyo, kwenye mkusanyiko wa kimataifa katika New York katika 1953, waangalizi wa mzunguko na wa wilaya wakiwa wameketi mbele ya jukwaa, Ndugu Knorr alijulisha kwamba kazi kuu ya watumishi wote, au waangalizi, yapaswa iwe kusaidia kila Shahidi awe mhudumu wa kawaida wa nyumba hadi nyumba. “Kila mtu,” yeye alisema, “apaswa aweze kuhubiri habari njema nyumba hadi nyumba.” Kampeni ya duniani pote ilianzishwa ili kutimiza hilo.
Kwa nini kuwe mkazo huo juu ya jambo hilo? Fikiria Marekani kwa kielelezo: Wakati huo asilimia 28 ya Mashahidi walikuwa tu wakigawanya vikaratasi vya ukaribishaji au wakisimama barabarani wakiwa na magazeti. Na zaidi ya asilimia 40 ya Mashahidi hawakuwa wakishiriki katika utumishi wa shambani kwa ukawaida, wakiruhusu miezi ipite bila kutoa ushahidi wowote. Kulikuwa na uhitaji wa msaada wenye upendo kwa namna ya mazoezi ya kibinafsi. Mipango ilifanywa ambayo ingewezesha Mashahidi wa Yehova wote ambao hawakuwa tayari Mashahidi wa nyumba hadi nyumba wapewe msaada katika kufikia watu milangoni pao, kuzungumza nao kutoka kwa Biblia, na kujibu maswali yao. Wangejifunza kutayarisha hotuba za Maandiko ambazo wangetoa labda kwa dakika tatu kwa watu wenye shughuli, au dakika nane hivi kwa wengine. Kusudi lilikuwa kusaidia kila Shahidi awe mweneza-evanjeli Mkristo aliyekomaa.
Si waangalizi wasafirio tu waliotoa mafunzo hayo. Watumishi wenyeji, au waangalizi, walifundisha pia; na katika miaka iliyofuata, Mashahidi wengine waliostahili sana walipewa mgawo wa kuwazoeza wengine. Kwa miaka, maonyesho ya jinsi ya kufanya kazi hiyo yalikuwa yameandaliwa katika Mkutano wa Utumishi wa kila juma wa kutaniko. Lakini huo sasa uliambatana na mkazo mwingi juu ya mazoezi ya kibinafsi shambani.
Matokeo yalikuwa ya kutokeza. Idadi ya Mashahidi waliohubiri nyumba hadi nyumba iliongezeka, pamoja na idadi ya wale walioshiriki kwa ukawaida katika huduma ya shambani. Katika muda wa mwongo mmoja jumla ya idadi ya Mashahidi ulimwenguni pote ilipanda kwa asilimia 100. Pia walikuwa wakifanya ziara za kurudia zaidi kwa asilimia 126 ili kujibu maswali ya Biblia ya watu waliopendezwa, na walikuwa wakiongoza mafunzo ya Biblia nyumbani ya kawaida kwa asilimia 150 zaidi pamoja na wale walioonyesha njaa ya kweli ya Biblia. Kwa kweli walikuwa wakijithibitisha kuwa wahudumu waliostahili.
Kwa kufikiria malezi mbalimbali ya kielimu na kitamaduni ambayo Mashahidi hao wanatoka, na jambo la kwamba walikuwa wametawanyika katika vikundi vidogovidogo kotekote duniani, ni wazi kwa nini Mashahidi hutoa sifa, si kwa mwanadamu yeyote, bali kwa Yehova Mungu kwa njia ambayo wametayarishwa na kuzoezwa ili kupiga mbiu ya habari njema.—Yn. 14:15-17.
Kuhubiri Nyumba Hadi Nyumba—Alama Yenye Kutambulisha
Katika nyakati mbalimbali vikundi vingine vya kidini vimetia moyo washiriki wavyo wazuru nyumba za watu katika jumuiya yao ili wazungumze kuhusu dini. Watu fulani mmoja-mmoja wamejaribu. Wengine hata huenda wakafanya hivyo wakiwa wamishonari kwa miaka kadhaa, lakini hawaendelei. Hata hivyo, ni miongoni mwa Mashahidi wa Yehova pekee kwamba karibu wote, vijana kwa wazee, wanaume kwa wanawake, hushiriki mwaka baada ya mwaka, katika huduma ya nyumba hadi nyumba. Ni Mashahidi wa Yehova pekee wanaojitahidi kikweli kufikia dunia yote inayokaliwa kwa ujumbe wa Ufalme, katika kutii amri ya kiunabii kwenye Mathayo 24:14.
Si kwamba Mashahidi wa Yehova wote huona kazi hiyo ikiwa rahisi.d Kinyume cha hilo, wengi wao, walipoanza kujifunza Biblia kwa mara ya kwanza, walisema: ‘Kuna jambo moja ambalo sitafanya kamwe, na hilo ni kwenda nyumba hadi nyumba!’ Na bado, huo ni utendaji ambao karibu kila Shahidi wa Yehova hushiriki ikiwa hali ya kimwili inamwezesha kufanya hivyo. Na wengi ambao hali ya kimwili haiwawezeshi kufanya hivyo, bado hufanya hivyo—wakiwa katika viti vya kusukumwa, wakiwa na mikwaju, na kadhalika. Wengine—wakiwa hawawezi kabisa kuondoka nyumbani, au wagonjwa kwa muda, au ili kufikia watu ambao hawafikiwi kwa urahisi—hutoa ushahidi kwa simu au kwa kuandika barua. Kwa nini kuwe na jitihada hizo?
Wanapokuja kumjua Yehova, upendo wao kumwelekea hubadili mtazamo wao wote wa maisha. Wanataka kusema juu yake. Yale mambo ya ajabu ambayo atawapa wale wanaompenda yeye ni mazuri sana hivi kwamba hawawezi kunyamaza nayo. Nao wanahisi wakiwa na daraka mbele za Mungu kuwaonya watu kuhusu dhiki kubwa iliyoko mbele tu. (Mt. 24:21; linganisha Ezekieli 3:17-19.) Lakini kwa nini wafanye hivyo wakienda nyumba hadi nyumba?
Wanajua kwamba Yesu alifundisha wafuasi wake waende kwenye nyumba za watu kuhubiri na kufundisha. (Mt. 10:11-14) Wanajua kwamba baada ya roho takatifu kumwagwa kwenye Pentekoste 33 W.K., mitume waliendelea bila kuacha kujulisha habari njema “katika hekalu [katika Yerusalemu] na kutoka nyumba hadi nyumba.” (Mdo. 5:42, NW) Kila Shahidi anajua Matendo 20:20, linalosema kwamba mtume Paulo alifundisha “hadharani na kutoka nyumba hadi nyumba.” Na wao huona ithibati madhubuti ya baraka za Yehova katika kazi hiyo katika nyakati za kisasa. Hivyo, wanapopata ujuzi katika huduma ya nyumba hadi nyumba, ule utendaji ambao wakati mmoja waliuogopa huwa mara nyingi jambo wanalotazamia kwa hamu.
Na wao huufanya kikamilifu. Wao huweka rekodi nzuri ili kwamba waweze kurudi na kuzungumza na wowote ambao hawakuwa nyumbani. Si hiyo tu, bali wao hufanya ziara za mara kwa mara kwa kila nyumba.
Kwa sababu ya matokeo mazuri katika huduma ya nyumba hadi nyumba, wapinzani katika nchi nyingi wamejaribu kuikomesha. Ili kupata kibali rasmi cha haki yao ya kuhubiri mlango kwa mlango, Mashahidi wa Yehova wamewafikia maofisa wa serikali. Mahali inapohitajika, wameenda mahakamani ili kuthibitisha kisheria haki ya kueneza habari njema kwa njia hiyo. (Flp. 1:7) Na mahali ambapo serikali zenye kukandamiza zimeendelea kukataza utendaji huo, nyakati nyingine Mashahidi wa Yehova wameufanya tu kwa njia isiyo ya wazi sana, au ikihitajika, wakatumia njia nyinginezo za kuwafikia watu na ujumbe wa Ufalme.
Ingawa matangazo ya redio na televisheni yametumiwa ili kueneza ujumbe wa Ufalme, Mashahidi wa Yehova hutambua kwamba kuonana ana kwa ana na watu ambako huwezeshwa na ziara za nyumba hadi nyumba ni kwenye matokeo zaidi. Huko hutoa fursa nzuri zaidi ya kujibu maswali ya mwenye nyumba mmoja-mmoja na kutafuta wale wanaostahili. (Mt. 10:11) Hiyo ndiyo sababu mojawapo Watch Tower Society iliuza stesheni yayo ya redio ya WBBR katika New York katika 1957.
Hata hivyo, baada ya kutoa ushahidi wa kibinafsi, Mashahidi wa Yehova hawahisi kwamba kazi yao imekamilika. Huo ni mwanzo tu.
“Mkafanye Wanafunzi . . . Kuwafundisha”
Yesu aliwaamuru wafuasi wake wafanye zaidi ya kuhubiri tu. Katika kumwiga yeye, wao wapaswa pia kufundisha. (Mt. 11:1) Kabla ya kupaa kwake kwenda mbinguni, aliwaagiza hivi: “Kwa hiyo nendeni mkafanye wanafunzi kutoka kwa watu wa mataifa yote, . . . kuwafundisha kushika mambo yote ambayo mimi nimewaamuru nyinyi.” (Mt. 28:19, 20, NW) Kufundisha (Kigiriki, di·daʹsko) hutofautiana na kuhubiri katika maana ya kwamba mwalimu hufanya zaidi ya kupiga mbiu; yeye hufundisha, hueleza, hutoa ithibati.
Mapema kama Aprili 1881, Watch Tower lilikuwa limetoa madokezo machache juu ya jinsi ya kufundisha. Baadhi ya makolpota wa mapema walifanya jitihada za pekee kuzuru tena wale walioonyesha kupendezwa, ili kuwatia moyo wasome vitabu vya Sosaiti na wakutane na wengine kwa ajili ya funzo la kawaida la Neno la Mungu. Kitabu The Harp of God (kilichotangazwa katika 1921) kilitumiwa mara nyingi kwa kusudi hilo. Hata hivyo, baadaye, mengi hata zaidi yalifanywa kwa kuwapa fikira za kibinafsi wale waliopendezwa. Mihadhara ya Biblia iliyorekodiwa pamoja na miongozo iliyochapwa ya funzo ilitumiwa sana katika utumishi huo. Hilo liliwezekanaje?
Tangu mapema 1933, kwa kuongezea matangazo ya redio, Sosaiti ilikuwa imeanza kutumia mirekodio iliyochezwa kwa vifaa vya kurekodia vilivyobebeka katika majumba ya mikutano, bustanini, kwenye milango ya viwanda, na kadhalika. Kwa muda mfupi, Mashahidi waliowapata watu waliopendezwa walipoenda nyumba hadi nyumba walikuwa wakifanya mipango kurudi ili kuwachezea baadhi ya mirekodio nyumbani mwao. Kitabu Riches kilipotolewa katika 1936, mazungumzo kutoka kwacho yalitumiwa, baada ya mirekodio, ili kuanzisha mafunzo ambayo yangeweza kuhudhuriwa na waliopendezwa katika sehemu hiyo. Kazi hiyo ilikaziwa hasa kwa madhumuni ya kusaidia wale waliotazamia kuwa washiriki wa “halaiki kubwa” wajifunze kweli.—Ufu. 7:9, KJ.
Karibu wakati huo, mamlaka ya Wakatoliki iliongeza uchochezi wayo juu ya wenye stesheni za redio na wasimamizi wazo na pia mashirika ya serikali katika jitihada nyingi za kukomesha kutangazwa kwa programu za Watch Tower. Maombi yaliyotiwa sahihi na watu 2,630,000 katika Marekani yaliomba kuwe na mjadala wa hadhara kati ya J. F. Rutherford na ofisa mkuu wa Kanisa la Katoliki ya Roma. Hakuna yeyote kati ya makasisi wa Katoliki waliotaka kukubali mwito huo. Kwa hiyo, katika 1937, Ndugu Rutherford alifanya mirekodio yenye kichwa “Kafunuliwa” na “Dini na Ukristo,” ambayo ilitoa mafundisho ya msingi ya Biblia, hasa katika kukataa mafundisho ya Katoliki yasiyo ya Kimaandiko. Habari iyo hiyo ilichapishwa katika vijitabu Protection na Uncovered, na nakala ya Uncovered ilipelekewa binafsi kwa kila mtu aliyetia sahihi yale maombi ili kwamba watu waweze kujisomea kweli za Biblia ambazo mamlaka ya Wakatoliki ilitaka kuzima.
Ili kusaidia watu waone maswala waziwazi na kuchunguza msingi wa Kimaandiko wayo, kijitabu Model Study Na. 1 kilichapishwa ili kitumiwe kwenye mikutano iliyopangwa kwa ajili ya watu waliopendezwa. Kijitabu hicho kilikuwa na maswali, majibu, na utegemezo wa maandiko kwa majibu yaliyotolewa. Kwanza, kiongozi angechezesha rekodi moja au zaidi ya mihadhara iliyotajwa hapo awali ili kwamba kila mtu aweze kusikia hoja nzima. Kisha, mazungumzo yangefuata, kwa kutumia habari iliyoandaliwa katika kijitabu Model Study na kuyachunguza maandiko yenyewe. Model Study Na. 1 kilifuatwa na Na. 2 na 3, kikiambatanishwa na hotuba nyingine zilizorekodiwa. Mafunzo kama hayo yalipangwa kwanza kwenye sehemu ambapo vikundi vya watu waliopendezwa wangekusanyika, lakini upesi yalikuwa yakifanywa pia na watu mmoja-mmoja na familia.
Tangu wakati huo vitabu vingi vizuri vimeandaliwa hasa kwa matumizi ya Mashahidi wa Yehova katika kuongoza mafunzo ya Biblia nyumbani. Yale yaliyoenezwa zaidi yalikuwa “Let God Be True,” Kweli Iongozayo Kwenye Uzima wa Milele, na Unaweza Kuishi Milele Katika Paradiso Duniani. Pia kulikuwa na vijitabu vya kurasa 32—“Habari Njema Hizi za Ufalme,” God’s Way Is Love, “Tazama! Nayafanya Yote Kuwa Mapya,” na vingine vingi. Hizo zilifuatwa na broshua kama vile Furahia Milele Maisha Duniani!, iliyo na mafundisho ya msingi ya Biblia yaliyotolewa kwa njia rahisi sana na yenye kueleweka upesi.
Utumizi wa vifaa hivyo, pamoja na mazoezi mengi ya kikutaniko na ya kibinafsi, umetokeza ongezeko lenye kutazamisha la idadi ya mafunzo ya Biblia nyumbani yanayoongozwa. Katika 1950, mafunzo ya Biblia nyumbani, mara nyingi yakiongozwa kila juma, yalikuwa na wastani wa 234,952. Mafunzo ambayo hayakufanya maendeleo ya kutosha yaliachwa. Wanafunzi wengi walifanya maendeleo kufikia hatua kwamba wao pia, wakawa walimu. Kujapokuwa na wengi wanaokomaa na kuwa walimu, idadi ya mafunzo ya Biblia inazidi kuongezeka, mara nyingi haraka sana. Kufikia 1992, Mashahidi walikuwa wakiongoza mafunzo ya Biblia nyumbani 4,278,127 ulimwenguni pote.
Ili kutimiza kazi hiyo kubwa ya kuhubiri na kufundisha, katika lugha za duniani pote, Mashahidi wa Yehova wametumia vichapo kwa kadiri kubwa. Hilo limetaka kuwe na shughuli za kuchapisha za kiasi kikubwa ajabu.
[Maelezo ya Chini]
a Kazi ya uchungaji ilipangwa kwanza wakati wa 1915-1916 katika makutaniko 500 hivi yaliyokuwa yamemchagua Ndugu Russell kuwa pasta wao. Akiwa pasta, alikuwa amewaandikia barua akionyesha muhtasari wa kazi, ambayo hapo kwanza ilihusisha akina dada tu. Mwaka uliofuata akina ndugu pia walihusishwa katika utendaji huo. Kazi hiyo ya uchungaji, iliyofanywa na kikundi kilichochaguliwa, iliendelea hadi 1921
b Maneno hayo yalitegemea uelewevu kwamba neno dini lilitia ndani ibada yote inayotegemea mapokeo ya wanadamu, badala ya kutegemea Neno la Mungu, Biblia. Hata hivyo, katika 1950, wakati Biblia New World Translation of the Christian Greek Scriptures ilipotangazwa, vielezi-chini kwenye Matendo 26:5, Wakolosai 2:18, na Yakobo 1:26, 27 vilionyesha kwamba neno dini lingeweza kutumiwa kwa kufaa kuelekeza kwa ibada ya kweli au ya bandia. Hilo lilieleweshwa zaidi katika Mnara wa Mlinzi (Kiingereza) la Machi 15, 1951, ukurasa 191, na kitabu What Has Religion Done for Mankind?, kurasa 8-10.
c Ushahidi wa kadiri fulani ulikuwa umetolewa barabarani kwa magazeti kwa kujaribia mwaka uliotangulia katika California, Marekani. Hata kule nyuma kama 1926, Wanafunzi wa Biblia walikuwa wameshiriki katika ugawanyaji wa ujumla barabarani wa vijitabu vilivyokuwa na ujumbe wa maana. Mapema zaidi, katika 1881, walikuwa wakigawanya fasihi karibu na makanisa siku za Jumapili.
d Mnara wa Mlinzi, (Kiingereza) Mei 15, 1981, kur. 12-16.
[Blabu katika ukurasa wa 556]
Mahali popote alipopata watu, Yesu alizungumza kuhusu makusudi ya Mungu kwa ajili ya wanadamu
[Sanduku katika ukurasa wa 559]
Baraka ya Pekee Katika Kazi ya Mlango kwa Mlango
“Kama ilivyokuwa katika ule mjio wa kwanza, kazi ya mlango kwa mlango, badala ya mahubiri ya mimbari, yaonekana kuwa ikipokea baraka za pekee za Bwana.”—“Watch Tower,” Julai 15, 1892.
[Sanduku katika ukurasa wa 570]
Sababu ya Mashahidi Kuzuru Tena na Tena
Katika kueleza sababu ya Mashahidi wa Yehova kufanya ziara za mara kwa mara kwenye kila nyumba, “Mnara wa Mlinzi” (Kiingereza) la Julai 1, 1962, lilisema: “Hali hubadilikabadilika. Leo huenda mtu asiwe nyumbani, wakati ule unaofuata huenda akawapo. Leo huenda akawa na shughuli mno kuweza kusikiliza, lakini wakati ule unaofuata huenda asiwe nazo. Leo mshiriki mmoja wa familia afungua mlango, wakati ufuatao mshiriki mwingine ndiye anayefungua; na Mashahidi wanahangaika kufikia si kila nyumba tu katika migawo yao bali pia, ikiwezekana, kila mtu mkomavu katika kila nyumba. Mara nyingi familia hugawanyika kidini, kwa hiyo nyakati zote haiwezekani mshiriki mmoja aseme kwa niaba ya familia nzima. Isitoshe, watu huhamahama na kwa hiyo Mashahidi hawawezi kuwa na uhakika kamwe kuhusu yule watakayekuta kwenye mlango fulani.
“Si hali tu ndizo zinazobadilika, bali pia watu wenyewe hubadilika. . . . Kwa sababu ya jambo fulani dogo, huenda mtu akawa alikuwa katika hali mbaya ya moyoni na asitake kusikiliza hata kidogo mazungumzo ya dini au kitu kingine chochote hata iwe ni nani anayekuja mlangoni pake, lakini hatuwezi kufikia mkataa kwamba atakuwa na mtazamo uo huo wa kiakili katika pindi nyingine. Au, kwa sababu tu mtu hakupendezwa hata kidogo kuzungumzia dini mwezi uliopita haimaanishi kwamba hawezi kupendezwa mwezi huu. Tangu wakati wa mwisho ambapo Shahidi alimtembelea, huenda mtu huyo alipata ono lenye kusumbua sana au kwa njia nyingine akajifunza jambo lililomfanya awe mnyenyekevu badala ya kuwa mwenye kiburi, awe mwenye njaa na mwenye kuona uhitaji wake wa kiroho badala ya kuridhika binafsi.
“Isitoshe, ujumbe ambao Mashahidi huleta husikika kuwa mgeni kwa watu wengi na wanashindwa kufahamu uharaka wao. Ni kwa kuusikia tu tena na tena kwamba wao hupata ufahamu hatua kwa hatua.”
[Sanduku/Picha katika ukurasa wa 574]
Kutumia “Kila Njia Iwezekanayo”
“Wale miongoni mwetu tulio katika tengenezo la Bwana tumejaribu, katika kila njia iwezekanayo, kuelekeza fikira [za ulimwengu] kwenye ujumbe wa uhai. Tumetumia maneno ya shime, matangazo ya ukurasa mzima, redio, magari ya kuvumisha habari, vinanda vinavyobebeka, mikusanyiko mikubwa, gwaride za watembeza-habari wanaobeba ishara, na jeshi linaloongezeka la wahudumu wa nyumba hadi nyumba. Utendaji huo umetumika kuwagawanya watu—wale wanaopendelea Ufalme wa Mungu uliosimamishwa kwa upande mmoja, na wale wanaoupinga kwa upande ule mwingine. Hiyo ndiyo kazi aliyotabiri Yesu kwa kizazi changu.”—Iliandikwa katika 1987 na Melvin Sargent, akiwa na umri wa miaka 91.
[Picha]
Melvin Sargent
[Grafu katika ukurasa wa 574]
(Ona mpangilio kamili katika nakala iliyochapishwa)
Ongezeko la Mafunzo ya Biblia Nyumbani
4,000,000
3,000,000
2,000,000
1,000,000
1950 1960 1970 1980 1992
[Picha katika ukurasa wa 557]
Makumi ya mamilioni ya trakti hizi yaligawanywa bure, karibu na makanisa, nyumba hadi nyumba, na kwa posta
[Picha katika ukurasa wa 558]
Waeneza-evanjeli makolpota waligawanya vitabu vilivyoeleza juu ya Biblia
[Picha katika ukurasa wa 559]
Anna Andersen alifikia karibu kila mji katika Norway na fasihi za Biblia
[Picha katika ukurasa wa 560]
Matangazo ya magazeti ya habari yalisaidia kufikia watu ambao hawakuwa wakifikiwa katika njia nyinginezo
[Picha katika ukurasa wa 561]
Magazeti ya habari zaidi ya 2,000 katika mabara manne yalikuwa na mahubiri ya Ndugu Russell wakati uleule
[Picha katika ukurasa wa 562]
“Photo-Drama of Creation” ilitoa ushahidi wenye nguvu kwa mamilioni ya watu katika nchi nyingi
[Picha katika ukurasa wa 563]
Kwa kutumia redio, J. F. Rutherford aliweza kutoa ushahidi kwa mamilioni ya watu ulimwenguni pote nyumbani mwao
[Picha katika ukurasa wa 564]
Wakiwa tayari kuondoka kwa baiskeli ili kutoa ushahidi wa kikundi katika Uingereza
[Picha katika ukurasa wa 565]
Kuanzia 1933, kadi za kutoa ushuhuda zilizochapwa zilitumiwa
[Picha katika ukurasa wa 566]
Hotuba za Biblia zilizorekodiwa zilitoa ushahidi wenye nguvu wakati wa miaka ya 1930 na 1940
[Picha katika ukurasa wa 567]
Magari ya kuvumisha habari, nyakati nyingine yakiwa mengi (kama hapa katika Australia), yalitumiwa kutangaza kweli ya Biblia hadharani
[Picha katika ukurasa wa 568]
Ishara zilizomulikwa kwenye madirisha ya nyumba za Mashahidi wa Yehova zilitoa ushahidi wakati wote
[Picha katika ukurasa wa 568]
Matangazo kwa mabango na ishara zilichangia kutoa ushahidi hadharani kwa ujasiri (kama hapa katika Scotland)
[Picha katika ukurasa wa 569]
Kugawanywa kwa “Mnara wa Mlinzi” na “Consolation” barabarani (kama inavyoonyeshwa hapa katika Marekani) kulianza katika 1940
[Picha katika ukurasa wa 569]
Kuanzia 1943, ndugu katika makutaniko walipewa mazoezi katika kusema mbele ya watu
[Picha katika ukurasa wa 571]
Mafunzo ya Biblia nyumbani huongozwa na watu wanaopendezwa. Chini ni vichapo vilivyobuniwa hususa kwa ajili ya madhumuni hayo—yaliyotangazwa kwanza katika Kiingereza, kisha lugha nyinginezo nyingi
[Picha katika ukurasa wa 572, 573]
Vijana kwa wazee, wanaume kwa wanawake, Mashahidi duniani pote hushiriki katika kutoa ushahidi nyumba hadi nyumba
Rumania
Bolivia
Zimbabwe
Hong Kong
Ubelgiji
Uruguai
Fiji