Siku za Mwisho

Ni nini kinachoonyesha kwamba leo tunaishi katika “siku za mwisho”?

Biblia inasimulia matukio na hali zinazotofautisha kipindi hiki muhimu. Ile “ishara” ina sehemu nyingi; kwa hiyo lazima utimizo wa sehemu zote za ishara hiyo uonwe waziwazi katika kipindi kimoja. Sehemu mbalimbali za ile ishara zimeandikwa katika Mathayo sura za 24, 25, Marko 13, na Luka 21; kuna maelezo zaidi katika 2 Timotheo 3:1-5; 2 Petro 3:3, 4, na Ufunuo 6:1-8. Tutachunguza sehemu chache zenye kutokeza za ishara hiyo.

“Taifa litasimama kupigana na taifa na ufalme kupigana na ufalme” (Mt. 24:7)

Vita vimeharibu maisha duniani kwa maelfu ya miaka. Kumekuwako na vita kati ya mataifa na ndani ya mataifa. Lakini kuanzia mwaka wa 1914 vita vya kwanza vya ulimwengu vilipiganwa. Hayo hayakuwa mapambano tu kati ya majeshi mawili. Kwa mara ya kwanza, mataifa yote makubwa yalikuwa vitani. Mataifa mazima mazima—kutia ndani raia—yalitayarishwa ili kuunga mkono vita. Imekadiriwa kwamba kufikia mwisho wa vita hivyo asilimia 93 ya idadi ya watu ulimwenguni ilihusika. (Kuhusu umuhimu wa mwaka wa 1914 katika historia, ona ukurasa wa 289, 290.)

Kama ilivyotabiriwa katika Ufunuo 6:4, ‘amani iliondolewa duniani.’ Kwa hiyo, kumeendelea kuwa na misukosuko ulimwenguni tangu mwaka wa 1914. Vita vya Pili vya Ulimwengu vilipiganwa kutoka mwaka wa 1939 hadi 1945. Kulingana na Admeri mstaafu, Gene La Rocque, kufikia mwaka wa 1982 vita vingine 270 vilikuwa vimepiganwa tangu mwaka wa 1945. Watu zaidi ya milioni 100 wameuawa vitani katika karne ya 20. Pia, kulingana na chapa ya 1982 ya World Military and Social Expenditures, mwaka huo watu milioni 100 walishiriki katika mambo ya kijeshi moja kwa moja au kwa njia nyingine.

Je, kuna mambo zaidi yanayohitajiwa ili kutimiza sehemu hii ya unabii? Kuna makumi ya maelfu ya silaha za nyukilia zilizo tayari kutumiwa. Wanasayansi mashuhuri wamesema kwamba ikiwa mataifa yangetumia hata kisehemu kidogo cha zana zao za nyukilia, ustaarabu na hata jamii nzima za wanadamu zingeharibiwa. Lakini unabii wa Biblia hausemi kwamba mambo yatakuwa hivyo.

“Kutakuwa na upungufu wa chakula . . . mahali pamoja baada ya pengine” (Mt. 24:7)

Kumekuwa na visa vingi vya njaa katika historia ya mwanadamu. Karne ya 20 imekumbwa na njaa kadiri gani? Vita vya ulimwengu vilisababisha njaa kila mahali barani Ulaya na Asia. Afrika imekumbwa na ukame, ambao umetokeza upungufu mkubwa wa chakula. Mwishoni mwa mwaka wa 1980, Shirika la Chakula na Kilimo lilikadiria kwamba watu milioni 450 walikuwa na njaa kiasi cha kufa, na watu wapatao bilioni moja hawakuwa na chakula cha kutosha. Kati ya hao, watu wapatao milioni 40 kwa kweli wanakufa kila mwaka—miaka fulani hesabu hiyo hufikia milioni 50—kwa sababu ya upungufu wa chakula.

Je, upungufu huu wa chakula ni wa pekee? Andiko la Ufunuo 6:6 lilionyesha kwamba kiasi kidogo cha vyakula vya msingi kama vile ngano au shayiri kingekuwa kikiuzwa kwa mshahara wa siku moja (dinari; ona Mathayo 20:2) lakini akiba za bidhaa kama vile mafuta ya mizeituni na divai zinazotumiwa na watu walio matajiri hazingeharibiwa. Kwa hiyo, inaonekana kwamba watu wengi wangepungukiwa huku wengine wakipata wanachotaka. Hali hiyo haipatikani sehemu moja tu, bali ndivyo ilivyo duniani pote. Mwaka wa 1981 gazeti The New York Times lilisema hivi: “Maendeleo katika viwango vya maisha na mahitaji yanayoongezeka ya chakula katika sehemu zote za ulimwengu yamefanya bei za chakula ziongezeke, na kufanya iwe vigumu zaidi kwa nchi maskini zaidi kuagiza chakula wanachohitaji kutoka katika nchi nyingine.” Katika nchi nyingi chakula kinachokuzwa, hata kwa msaada wa sayansi ya kisasa, hakiwezi kulingana na ongezeko la watu. Wataalamu wa kisasa wa chakula hawaoni utatuzi halisi wa tatizo hilo.

“Kutakuwa na matetemeko makubwa ya nchi” (Luka 21:11)

Ni kweli kwamba kulikuwako matetemeko makubwa katika karne zilizopita; zaidi ya hayo, wanasayansi sasa wanagundua matetemeko zaidi ya milioni moja kwa mwaka kwa kutumia vifaa vyao ambavyo vinapima kwa wepesi. Lakini watu hawahitaji vyombo vya pekee ili kujua kwamba kuna tetemeko kubwa la nchi.

Je, kweli kumekuwapo na matetemeko mengi makubwa ya nchi tangu mwaka wa 1914? Kwa kutumia habari zilizopatikana kutoka National Geophysical Data Center huko Boulder, Colorado, pamoja na vitabu kadhaa vya marejeo, hesabu ilifanywa mwaka wa 1984 iliyotia ndani matetemeko ya nchi yaliyokuwa na vipimo vya angalau 7.5 au zaidi katika kipimo cha Richter, au yaliyosababisha uharibifu wa dola milioni tano (za Marekani) au zaidi katika mali, au ambapo watu 100 au zaidi walikufa. Ilikadiriwa kwamba kwa muda wa miaka 2000 kabla ya mwaka wa 1914 matetemeko 856 ya nchi kama hayo yalikuwa yametokea. Kadirio hilohilo lilionyesha kwamba katika miaka 69 tu baada ya 1914 kulikuwako matetemeko 605 kama hayo. Hilo lamaanisha kwamba, kwa kulinganishwa na miaka 2,000 iliyotangulia, wastani wa kila mwaka umekuwa mara 20 zaidi tangu mwaka wa 1914.

“Katika mahali pamoja baada ya pengine kutakuwa na tauni” (Luka 21:11)

Mwishoni mwa Vita vya Kwanza vya Ulimwengu homa ya Kihispania ilienea duniani pote, na kuua zaidi ya watu milioni 20 na kwa kiwango kisicho na kifani katika historia ya magonjwa. Ijapokuwa kumekuwa na maendeleo katika sayansi ya tiba, kila mwaka vifo vingi husababishwa na kansa, ugonjwa wa moyo, magonjwa mengi ya zinaa, UKIMWI, mkacho, malaria, upofu unaosababishwa na usubi, na ugonjwa wa Chagas.

‘Kuongezeka kwa uasi-sheria pamoja na upendo wa walio wengi zaidi kupoa’ (Mt. 24:11, 12)

Mtaalamu wa elimu ya jinai asema hivi: “Jambo la ajabu kuhusu uhalifu ulimwenguni ni kwamba unaenea na kuongezeka kila mahali. Ni sehemu chache sana zisizo na uhalifu, na huenda hivi karibuni zikakumbwa na wimbi la uhalifu.” (The Growth of Crime, New York, 1977, Sir Leon Radzinowicz na Joan King, uku. 4, 5) Ongezeko hilo ni halisi; si kwamba tu habari zinaripotiwa vizuri zaidi. Ni kweli kwamba vizazi vilivyopita vilikuwa na wahalifu pia, lakini uhalifu wa leo hauna kifani. Watu wenye umri mkubwa wamejionea wenyewe jambo hilo.

Uasi-sheria unaotajwa katika unabii huo unatia ndani kupuuza sheria za Mungu, kujitanguliza maishani badala ya kumtanguliza Mungu. Kwa sababu ya mtazamo huo, talaka zinaongezeka, ngono nje ya ndoa na ngono kati ya watu wa jinsia moja zinakubaliwa, na makumi ya mamilioni ya mimba zinatolewa kila mwaka. Uasi-sheria (katika Mathayo 24:11, 12) unahusianishwa na uvutano wa manabii wa uwongo, wale wanaopuuza Neno la Mungu na kufuata mafundisho yao wenyewe. Kufuata falsafa zao badala ya kushikamana na Biblia huchangia ukosefu wa upendo ulimwenguni. (1 Yoh. 4:8) Soma maelezo hayo katika 2 Timotheo 3:1-5.

“Kutakuwa na mambo yenye kuogopesha” (Luka 21:11)

“Leo maisha yetu yanatawaliwa na woga,” likasema jarida U.S. News & World Report. (Oktoba 11, 1965, uku. 144) “Wanadamu hawajawahi kuwa waoga kama walivyo leo,” likasema gazeti la Kijerumani Hörzu.—Na. 25, Juni 20, 1980, uku. 22.

Woga huo husababishwa na mambo mengi: uhalifu wa kijeuri, ukosefu wa kazi ya kuajiriwa, kuyumba-yumba kwa uchumi kwa sababu mataifa mengi yana madeni makubwa, kuchafuliwa kwa mazingira ulimwenguni pote, ukosefu wa upendo katika familia, na kuhisi kwamba wanadamu wamo katika hatari ya kuangamizwa na nyukilia.

‘Wafuasi wa kweli wa Kristo watachukiwa na mataifa yote kwa sababu ya jina lake’ (Mt. 24:9)

Hawateswi kwa sababu ya kujiingiza katika siasa bali ‘kwa sababu ya jina la Yesu Kristo,’ kwa sababu wafuasi wake hushikamana naye akiwa Masihi Mfalme wa Yehova, kwa sababu wanamtii Kristo badala ya kumtii mtawala yeyote duniani, kwa sababu wanashikamana kwa uaminifu na Ufalme wake nao hawajiingizi katika mambo ya serikali za wanadamu. Kama historia inavyoonyesha leo, hayo ndiyo mambo ambayo yamewapata Mashahidi wa Yehova duniani pote.

‘Hii habari njema ya ufalme itahubiriwa katika dunia yote inayokaliwa ili kuwa ushahidi’ (Mt. 24:14)

Ujumbe ambao ungehubiriwa ni kwamba Ufalme wa Mungu mikononi mwa Yesu Kristo umeanza kutawala mbinguni, kwamba hivi karibuni utakomesha mfumo wote mbovu wa mambo, kwamba chini ya utawala wake wanadamu watafanywa kuwa wakamilifu na dunia itakuwa paradiso. Habari njema hizo zinahubiriwa leo katika nchi na visiwa zaidi ya 200, mpaka sehemu za mbali zaidi za dunia. Mashahidi wa Yehova hutumia mamia ya mamilioni ya saa katika utendaji huo kila mwaka, wakihubiri nyumba kwa nyumba ili watu wengi iwezekanavyo wapate nafasi ya kusikia.

Matukio yote hayo ya “siku za mwisho” yanaelekeza wapi?

Luka 21:31, 32: “Mnapoona mambo hayo yakitukia, jueni kwamba ufalme wa Mungu uko karibu [yaani, wakati ambapo ufalme huo utaharibu ulimwengu mbovu na kuanza kuongoza mambo ya dunia]. Kwa kweli nawaambia ninyi, Kizazi hiki hakitapitilia mbali kamwe mpaka mambo yote yatukie.” (Ishara hiyo imekuwa ikitimia tangu mwaka wa 1914. Kwa hiyo, wakati unaobaki ni lazima uwe mfupi sana. Hali za ulimwengu zinaonyesha waziwazi kwamba hivyo ndivyo ilivyo.)

Kwa nini Mashahidi wa Yehova husema kwamba “siku za mwisho” zilianza mwaka wa 1914?

Mwaka wa 1914 umetiwa alama na unabii wa Biblia. Kuhusu orodha ya matukio, ona ukurasa wa 397-399, chini ya kichwa “Vipindi vya Wakati.” Usahihi wa tarehe hiyo umethibitika kwa kuwa hali za ulimwengu zilizotabiriwa zingetokea wakati huo zimetimia tangu mwaka wa 1914 kama ilivyotabiriwa. Mambo yaliyotajwa juu yanaonyesha hivyo.

Wanahistoria wanauonaje mwaka wa 1914?

“Tukitazama jinsi mambo yalivyokuwa, tunaona waziwazi leo kwamba kutokea kwa Vita vya Kwanza vya Ulimwengu kuliingiza karne ya 20 katika wakati ambao mwanahistoria Mwingereza, Arnold Toynbee, aliuita ‘Wakati wa Taabu Nyingi.’ Tangu hapo ustaarabu wetu haujarudia tena hali nzuri. Misukosuko yote ya nusu karne kufikia sasa ilianzia mwaka wa 1914 moja kwa moja au kwa njia isiyo ya moja kwa moja.”—The Fall of the Dynasties: The Collapse of the Old Order (New York, 1963), Edmond Taylor, uku. 16.

“Watu wa kizazi cha Vita vya Pili vya Ulimwengu, kizazi changu, sikuzote wataviona vita hivyo kuwa mwanzo wa mabadiliko yaliyopo leo. . . . Tunapaswa kuruhusiwa tujivunie mahali petu katika historia. Lakini tunapaswa kujua kwamba, Vita vya Kwanza vya Ulimwengu vilitokeza mabadiliko makubwa zaidi katika jamii. Wakati huo ndipo mifumo ya kisiasa na ya kijamii, ya karne nyingi, ilipoharibika—nyakati nyingine kwa muda wa majuma machache tu. Na mifumo mingine ikabadilishwa daima. Katika Vita vya Kwanza vya Ulimwengu ndipo mambo ya kale yalipopotea. . . . Vita vya Pili vya Ulimwengu viliendeleza, vikakuza na kuthibitisha mabadiliko hayo. Katika jamii, Vita vya Pili vya Ulimwengu ndivyo vilivyokuwa mwisho wa Vita vya Kwanza vya Ulimwengu.”—The Age of Uncertainty (Boston, 1977), John K. Galbraith, uku. 133.

“Nusu karne imepita, hata hivyo matokeo ya msiba wa vile Vita Vikuu [Vita vya Kwanza vya Ulimwengu, vilivyoanza katika mwaka wa 1914] bado yanaathiri mataifa . . . Mambo na maadili yaliathiriwa sana na matukio hayo hivi kwamba hakuna chochote kilichoendelea kuwa jinsi kilivyokuwa kabla ya wakati huo. Jamii nzima: mifumo ya serikali, mipaka ya kitaifa, sheria, majeshi, mahusiano kati ya mataifa, na pia falsafa za kisiasa, maisha ya familia, ufanisi, vyeo, mahusiano kati ya watu—kila kitu kilipinduliwa. . . . Mwishowe, wanadamu wakapoteza usawaziko, nao hawajaupata mpaka leo hii.”—Jenerali Charles de Gaulle, akihutubu katika mwaka wa 1968 (Le Monde, Nov. 12, 1968, uku. 9).

Je, kuna yeyote atakayekuwa hai duniani baada ya mwisho wa mfumo wa ulimwengu huu?

Bila shaka ndiyo. Mfumo wa duniani pote uliopo sasa utafikia mwisho, si kutokana na mauaji ya jumla katika vita vya nyukilia, bali katika dhiki kuu inayotia ndani “vita vya ile siku kuu ya Mungu Mweza-Yote.” (Ufu. 16:14, 16) Vita hivyo havitaiharibu dunia, wala havitawaangamiza wanadamu wote.

Mt. 24:21, 22: “Ndipo kutakapokuwa na dhiki kuu ya namna ambayo haijapata kutukia tangu mwanzo wa ulimwengu mpaka sasa, hapana, wala haitatukia tena. Kwa kweli, kama siku hizo hazingefupishwa, hakuna chochote chenye mwili ambacho kingeokolewa; lakini kwa sababu ya wale waliochaguliwa siku hizo zitafupishwa.” (Kwa hiyo, “chochote chenye mwili,” baadhi ya wanadamu, wataokoka.)

Met. 2:21, 22: “Kwa maana wanyoofu ndio watakaokaa duniani, na wasio na lawama ndio watakaobaki ndani yake. Nao waovu, watakatiliwa mbali kutoka duniani; nao wenye hila, watang’olewa kutoka ndani yake.”

Zab. 37:29, 34: “Waadilifu wenyewe wataimiliki dunia, nao watakaa milele juu yake. Mtumaini Yehova na kuishika njia yake, naye atakuinua uimiliki dunia. Watu waovu watakapokatiliwa mbali, wewe utaona hilo.”

Kwa nini Mungu anaruhusu muda mrefu upite kabla ya kuwaharibu waovu?

2 Pet. 3:9: “Yehova hakawii kuhusiana na ahadi yake, kama watu fulani wanavyoona kukawia, bali yeye ni mwenye subira kwenu kwa sababu hataki yeyote aangamizwe bali hutaka wote wafikie toba.”

Marko 13:10: “Katika mataifa yote lazima habari njema ihubiriwe kwanza.”

Mt. 25:31, 32, 46: “Mwana wa binadamu [Yesu Kristo] atakapofika katika utukufu wake, na malaika wote pamoja naye, ndipo atakapoketi juu ya kiti chake cha ufalme chenye utukufu. Na mataifa yote yatakusanyika mbele yake, naye atawatenganisha watu, mmoja kutoka kwa mwenzake, kama vile mchungaji anavyotenganisha kondoo na mbuzi. Na hawa [ambao hawawatambui ndugu wa kiroho wa Kristo wanaomwakilisha Mfalme mwenyewe] watakatiliwa mbali milele, lakini waadilifu wataingia katika uzima wa milele.”

Ona pia ukurasa wa 272, 273 na 352-354.

‘Hali si mbaya sana leo; sikuzote kumekuwako vita, njaa, matetemeko ya nchi, uhalifu’

Unaweza kujibu hivi: ‘Naelewa maoni yako. Tumezaliwa katika ulimwengu ambamo hayo ni mambo ya kawaida. Lakini wanahistoria wanaeleza kwamba kuna jambo fulani lililo tofauti kabisa kuhusu karne ya 20. (Soma manukuu katika ukurasa wa 289, 290.)’

Au unaweza kusema: ‘Kuwako kwa vita, njaa, matetemeko ya nchi, na uhalifu silo jambo la maana. Je, unajua kwamba ishara ambayo Yesu alitoa ina sehemu nyingi?’ Kisha unaweza kuongezea: ‘Yeye hakusema kwamba tukio moja tu lingethibitisha kwamba tumo katika “siku za mwisho.” Lakini ishara yote nzima inapoonekana, hilo ni jambo la maana—na hasa inapoonekana duniani pote na kuanzia mwaka uliowekwa na orodha ya matukio ya Biblia.’ (Ona ukurasa wa 284-289, pia ukurasa wa 397-399.)

‘Unajuaje kama wakati ujao ishara hiyo haitatimia kuliko inavyotimia leo?’

Unaweza kujibu hivi: ‘Hilo ni swali zuri, na jibu lake linakazia kwamba tunaishi katika “siku za mwisho.” Jinsi gani? Sehemu ya ile ishara iliyotolewa na Yesu inahusu vita kati ya mataifa na falme. Lakini ingekuwaje leo ikiwa lazima vita vingine vikubwa vitokee kati ya mataifa makubwa ili ishara hiyo itimizwe? Ikiwa watu wowote wangeokoka vita hivyo, wangekuwa wachache sana. Kwa hiyo, kusudi la Mungu la kwamba watu waokoke laonyesha kwamba sasa tuko karibu sana na mwisho wa mfumo huu wa kale.’

Au unaweza kusema: ‘Kupatanisha matukio ya ulimwengu na unabii huu ni kama kupatanisha alama za vidole na mtu mwenyewe. Mtu mwingine hawezi kuwa na alama hizohizo. Vivyo hivyo, matukio yaliyoanza katika mwaka wa 1914 hayatarudiwa wakati fulani ujao.’ Kisha unaweza kuongezea: (1) ‘Kila sehemu ya ishara hiyo inaonekana waziwazi.’ (2) ‘Kwa kweli, hatutaki kuwa kama watu wa siku za Noa. (Mt. 24:37-39)’

‘Mwisho hautakuja tukiwa hai’

Unaweza kujibu hivi: ‘Lakini unaamini kwamba Mungu atachukua hatua wakati fulani, sivyo?’ Kisha unaweza kuongezea: (1) ‘Yeyote kati yetu anaweza kujua wakati ambapo mwisho utakuja ikiwa tu Mungu angetupatia habari hiyo. Yesu alieleza waziwazi kwamba hakuna mtu anayejua siku wala saa, lakini alisimulia kikamili mambo ambayo yangetukia wakati ambapo ungekuja.’ (2) ‘Masimulizi hayo yanahusu matukio ambayo wewe binafsi umejionea. (Ikiwezekana, zungumzia mambo mbalimbali yanayohusu ile ishara, ukitumia mambo yaliyo katika kurasa zinazotangulia.)’

‘Wakati ujao haunihangaishi’

Unaweza kujibu hivi: ‘Kwa hakika ni vizuri kutohangaikia kupita kiasi wakati ujao. Lakini sisi sote hujaribu kupanga maisha zetu ili kujilinda sisi wenyewe na wapendwa wetu. Ni muhimu kufanya mipango mizuri. Biblia inaonyesha kwamba tunatazamia mambo mazuri wakati ujao, na ni jambo la hekima kufanya mpango ili tunufaike nayo. (Met. 1:33; 2 Pet. 3:13)’

‘Mimi siyafikirii sana mambo hayo mabaya; napenda kuwa na maoni mazuri kuhusu wakati ujao’

Unaweza kujibu hivi: ‘Yesu alisema kwamba wafuasi wake wangekuwa na sababu nzuri ya kutazamia mambo mazuri katika wakati wetu. (Luka 21:31)’ Kisha unaweza kuongezea: ‘Lakini ona kwamba hawaambii wapuuze mambo yanayotukia ulimwenguni na kuwa wenye furaha. Anasema kwamba matazamio yao mazuri yangekuwa na msingi mzuri, kwa sababu wanaelewa maana ya matukio ya ulimwengu na wanajua matokeo yatakuwa nini.’