Ukweli Kuhusu Ekaristi

WATU ulimwenguni pote hufuata desturi hiyo kwa ukawaida, iwe ni mara kadhaa kwa mwaka, kila juma, au hata kila siku. Hata hivyo, desturi hiyo inaitwa fumbo la imani na wengi wanaoifuata hawaielewi. Inaonwa kuwa takatifu na hata inasemekana kuwa ya kimuujiza.

Ekaristi ni sehemu ya Misa ya Katoliki kasisi anapotoa sala juu ya mkate na divai na kanisa linakaribishwa kumpokea Kristo katika Ushirika Mtakatifu.a Papa Benedict wa 16 alisema kwamba kwa Wakatoliki, hiyo ndiyo “sehemu muhimu zaidi ya imani yetu.” Muda mfupi uliopita, kanisa liliadhimisha “Mwaka wa Ekaristi” kama njia ya “kuchochea upya na kuongeza imani katika Ekaristi.”

Hata Wakatoliki ambao hawana imani yenye nguvu wanashikilia sana desturi hiyo. Kwa mfano, mwanamke anayesemekana kuwa kijana Mkatoliki asiyefuatilia imani ya dini hiyo aliandika hivi katika insha (tungo) fulani ya karibuni iliyochapishwa katika gazeti moja (Time): “Hata tukipinga kadiri gani mafundisho ya msingi ya Kanisa Katoliki, tutaendelea kushikilia kile kinachotuunganisha katika imani ya Katoliki: kusherehekea Ekaristi.”

Lakini Ekaristi ni nini? Je, wafuasi wa Kristo wanapaswa kuisherehekea? Acheni kwanza tuchunguze jinsi desturi ya Ekaristi ilivyositawi. Kisha tunaweza kukazia fikira swali hili muhimu zaidi: Je, kweli Ekaristi inapatana na maadhimisho ambayo Yesu Kristo alianzisha miaka 2,000 hivi iliyopita?

Ekaristi na Dini Zinazodai Kuwa za Kikristo

Si vigumu kuona kwa nini Ekaristi inasemekana kuwa ya kimuujiza. Sehemu kuu ya sherehe hiyo ni wakati wa sala ya Ekaristi. Kulingana na kitabu kimoja (Catechism of the Catholic Church), sala inapotolewa “nguvu ya maneno na matendo ya Kristo, na nguvu ya Roho Takatifu” zinafanya mwili na damu ya Yesu “ziwepo katika sherehe hiyo takatifu.” Baada ya kula mkate na kunywa divai, padri anawakaribisha waumini wapokee Ushirika, kwa kawaida kupitia kula mkate au Mwili tu.

Kanisa Katoliki linafundisha kwamba mkate na divai zinageuka kimuujiza na kuwa mwili na damu halisi ya Kristo. Fundisho hilo lilitokea hatua kwa hatua. Wakati wa Marekebisho Makubwa ya Kidini, mambo fulani yaliyohusu Ekaristi ya Kikatoliki yalitiliwa shaka. Luther alipinga fundisho la kwamba mkate na divai ziligeuka na kuwa mwili na damu halisi ya Kristo na kuunga mkono imani ya kwamba mkate na divai huunganishwa na, badala ya kugeuka kuwa mwili na damu halisi ya Yesu.

Kadiri muda ulivyopita, ndivyo tofauti nyingine kuhusu maana ya Ekaristi kutia ndani jinsi ya kuadhimisha na mara za kuiadhimisha zilivyositawi miongoni mwa dini zinazodai kuwa za Kikristo. Hata hivyo, bado desturi hiyo ni muhimu sana katika dini zinazodai kuwa za Kikristo. Lakini Yesu alianzisha maadhimisho ya aina gani?

Kuanzishwa kwa “Mlo wa Jioni wa Bwana”

Yesu mwenyewe alianzisha “mlo wa jioni wa Bwana” au Ukumbusho wa kifo chake. (1 Wakorintho 11:20, 24) Hata hivyo, je, alianzisha desturi ya kifumbo ambayo wafuasi wake wangekula mwili wake na kunywa damu yake?

Yesu alikuwa tu amemaliza kuadhimisha Pasaka ya Kiyahudi na kumfukuza Yuda Iskariote, yule mtume ambaye alikuwa karibu kumsaliti. Mathayo, mmoja wa mitume 11 waliokuwapo, anaripoti hivi: “Walipokuwa wakiendelea kula, Yesu alichukua mkate na, baada ya kutoa baraka, akaumega, akawapa wanafunzi, akasema: ‘Chukueni, mle. Huu unamaanisha mwili wangu.’ Pia, akachukua kikombe na, akiisha kushukuru [Kigiriki, eu·kha·ri·ste΄sas], akawapa, akisema: ‘Kinyweeni, ninyi nyote; kwa maana hii inamaanisha “damu yangu ya agano,” ambayo itamwagwa kwa ajili ya wengi kwa msamaha wa dhambi.’”—Mathayo 26:26-28.

Sawa na kwa watumishi wote wa Mungu, lilikuwa jambo la kawaida kwa Yesu kutoa baraka kwa ajili ya chakula. (Kumbukumbu la Torati 8:10; Mathayo 6:11; 14:19; 15:36; Marko 6:41; 8:6; Yohana 6:11, 23; Matendo 27:35; Waroma 14:6) Je, kuna sababu yoyote ya kuamini kwamba alipotoa shukrani, Yesu alikuwa pia akifanya muujiza, na hivyo kuwafanya wafuasi wake wale mwili wake na kunywa damu yake?

“Huu Unamaanisha” Ama “Huu Ndio”?

Kwa kweli, Biblia fulani zinatafsiri hivi maneno ya Yesu: “Twaeni, mle; huu ndio mwili wangu,” na, “Nyweni nyote katika hiki; kwa maana hii ndiyo damu yangu.” (Mathayo 26:26-28, Union Version) Pia, ni kweli kwamba neno la Kigiriki e·stin΄, ambalo ni namna ya kitenzi cha Kigiriki “kuwa,” linamaanisha “ndio.” Lakini kitenzi hichohicho kinaweza kumaanisha “kuwakilisha.” Inapendeza kwamba katika Biblia nyingi, mara nyingi kitenzi hicho kinatafsiriwa “maana ya” au “mfano wa.”b Muktadha ndio unaoamua jinsi kitenzi hicho kitakavyotafsiriwa. Kwa mfano katika Biblia nyingi, neno e·stin΄ katika Mathayo 12:7 linatafsiriwa kuwa “maanisha.” Andiko hilo linasema hivi: “Kama mngalijua maana yake [Kigiriki, e·stin΄] maneno haya, nataka rehema, wala si sadaka, msingaliwalaumu wasio na hatia.”—UV; Zaire Swahili Bible.

Kwa sababu hiyo, wasomi wengi wa Biblia wanaoheshimiwa wamekubaliana kwamba neno “ndio” halitoi maana sahihi ya wazo la Yesu. Kwa mfano, Jacques Dupont alifikiria utamaduni na jamii ambamo Yesu aliishi na akakata kauli kwamba “njia ya kawaida zaidi” ya kutafsiri mstari huo inapaswa kuwa: “Huu unamaanisha mwili wangu.”

Vyovyote vile, Yesu hangeweza kumaanisha kwamba wafuasi wake walipaswa kula mwili wake na kunywa damu yake. Kwa nini? Baada ya Gharika ya siku za Noa, Mungu alipowaruhusu wanadamu wale nyama ya wanyama, hakuwapa ruhusa ya kula nyama ya wanadamu. Zaidi ya hilo, aliwakataza waziwazi wasile damu. (Mwanzo 9:3, 4) Amri hiyo ilirudiwa katika Sheria ya Musa, ambayo Yesu alitii kabisa. (Kumbukumbu la Torati 12:23; 1 Petro 2:22) Na mitume waliongozwa na roho takatifu warudie tena amri hiyo iliyokataza kula damu, na hivyo kuifanya iwahusu Wakristo wote. (Matendo 15:20, 29) Je, Yesu angeanzisha maadhimisho ambayo yangehitaji wafuasi wake wavunje sheria takatifu ya Mungu Mweza-Yote? Hilo ni jambo lisilowezekana!

Hivyo basi, ni wazi kwamba Yesu alitumia mkate na divai kama mifano. Mkate usiotiwa chachu, ulimaanisha, au uliwakilisha, mwili wake usio na dhambi ambao ungetolewa kama dhabihu. Divai nyekundu inawakilisha damu yake ambayo ingemwagwa “kwa ajili ya wengi kwa msamaha wa dhambi.”—Mathayo 26:28.

Kusudi la Mlo wa Jioni wa Bwana

Yesu alimalizia maadhimisho ya kwanza ya Mlo wa Jioni wa Bwana kwa maneno haya: “Endeleeni kufanya hivi kwa kunikumbuka mimi.” (Luka 22:19) Kwa kweli maadhimisho hayo yanatusaidia kumkumbuka Yesu na mambo mazuri ajabu ambayo kifo chake kilitimiza. Yanatukumbusha kwamba Yesu alitetea enzi kuu ya Baba yake, Yehova. Pia, yanatukumbusha kwamba kupitia kifo chake akiwa mwanadamu mkamilifu asiye na dhambi, Yesu alitoa “nafsi yake kuwa fidia badala ya wengi.” Fidia inawawezesha wote wanaoamini dhabihu yake wawekwe huru kutoka kwa dhambi na kupata uzima wa milele.—Mathayo 20:28.

Hata hivyo, Mlo wa Jioni wa Bwana ni mlo wa ushirika hasa. Wale wanaoushiriki ni (1) Yehova Mungu, aliyeandaa fidia, (2) Yesu Kristo, “Mwana-Kondoo wa Mungu,” aliyetoa fidia, na (3) Ndugu wa kiroho wa Yesu. Kwa kula mkate na kunywa divai, ndugu hao wanaonyesha kwamba wameunganishwa kabisa na Kristo. (Yohana 1:29; 1 Wakorintho 10:16, 17) Pia, wanaonyesha kwamba wako katika lile “agano jipya” wakiwa wafuasi wa Yesu waliotiwa mafuta. Hao ndio watakaotawala mbinguni pamoja na Kristo wakiwa wafalme na makuhani.—Luka 22:20; Yohana 14:2, 3; Ufunuo 5:9, 10.

Ukumbusho unapaswa kuadhimishwa wakati gani? Jibu linakuwa wazi tunapokumbuka kwamba Yesu alichagua siku hususa ya kuadhimisha ukumbusho huo, yaani, siku ya Pasaka. Kwa miaka zaidi ya 1,500, watu wa Mungu walikuwa wakiadhimisha sikukuu hiyo mara moja kwa mwaka, mnamo Nisani 14 katika kalenda yao, ili kukumbuka ukombozi mkubwa wa Yehova kwa ajili ya watu wake. Kwa wazi, Yesu alikuwa akiwaelekeza wafuasi wake watumie siku hiyohiyo kukumbuka tendo kubwa zaidi la ukombozi ambalo Mungu angetenda kupitia kifo cha Kristo. Hivyo, wafuasi wa kweli wa Yesu wanahudhuria Mlo wa Jioni wa Bwana mara moja kila mwaka katika siku inayolingana na tarehe 14 ya mwezi wa Nisani katika kalenda ya Waebrania.

Je, wanafanya hivyo kwa sababu tu wanafuata desturi fulani? Kwa kweli, wengi wanapenda Ekaristi kwa sababu hiyo ni desturi tu. Mtungaji wa shairi lililotajwa mapema katika gazeti Time anasema hivi: “Kuna kitu fulani kinachofurahisha sana kuhusu kushiriki katika sherehe za kale ambazo zinasherehekewa na watu wengi sana.” Sawa na Wakatoliki kadhaa leo, mtungaji huyo anapendelea sherehe hiyo ifanywe katika Kilatini kama iliyokuwa zamani. Kwa nini? Anaandika hivi: “Ni nataka kusikia Misa ikiimbwa katika lugha nisiyoelewa kwa sababu mara nyingi sipendi yale ninayosikia katika Kiingereza.”

Mashahidi wa Yehova, kutia ndani mamilioni ya watu wanaopendezwa, wanafurahia kuadhimisha Mlo wa Jioni wa Bwana katika lugha yao wenyewe, haidhuru wanaishi wapi. Wanafurahi kuelewa zaidi maana na thamani ya kifo cha Yesu. Kweli kama hizo zinastahili kufikiriwa na kuzungumziwa mwaka wote. Mashahidi wanaona kwamba kuadhimisha Ukumbusho ndiyo njia bora ya kuendelea kukumbuka upendo mkubwa ajabu ambao umeonyeshwa na Yehova Mungu na Mwana wake, Yesu Kristo. Kunawasaidia ‘kuendelea kukitangaza kifo cha Bwana, mpaka atakapofika.’—1 Wakorintho 11:26.

[Maelezo ya Chini]

[Blabu katika ukurasa wa 27]

Ukumbusho ambao Yesu alianzisha ulikuwa namna gani?

[Picha katika ukurasa wa 28]

Yesu alianzisha Ukumbusho wa kifo chake

[Picha katika ukurasa wa 29]

Kuadhimisha Ukumbusho wa kifo cha Yesu Kristo